گفتوگوی خبرگزاری فرهنگ رضوی با برگزيده يازدهمين جشنواره تئاتر رضوي؛
تئاتر در مشهد حال خوبی دارد/ تئاتر مذهبی نیازمند سرمایهگذاری بیشتر است
* آقای حسینی؛ اين روزها مشغول چه کاری هستید؟
در حال حاضر دبیری جشنواره تئاتر استان خراسان را برعهده دارم که از 4 مهر ماه شروع به کار کرده است. پس از جشنواره هم تمرینهای کار «بازگشت در چهارشنبه آخرسال» را برای اجرای عمومی این نمایش در دهه اول محرم در مشهد مقدس شروع خواهیم کرد.
داستان نمایش «چهارشنبه آخر سال» از کجا آمده است؟
مرکز آفرینش هنری آستان قدس در مشهد هر سال مجموعه نمایشهایی را با اندیشههای رضوی از نویسندگان خوب کشور و خراسان به چاپ میرساند. متن نمایش «بازگشت در چهارشنبه آخر سال» هم جزو آثاری بود که برای چاب انتخاب شده بودند. وقتی متن اصلی را خواندم، از فضا و قصه کار بسیار لذت بردم و بعد از هماندیشی با آقای رئوف دشتی به این نتیجه رسیدم که این اثر را برای جشنواره تئاتر رضوی آماده کنم.
نمایش «بازگشت در چهارشنبه اخر سال» برای رسیدن به جشنواره چقدر زمان برد؟
تمرینهای گروه ما نزدیک به 3 ماه زمان برد.
چطور شد که جشنواره تئاتر رضوی را برای حضور انتخاب کردید؟
به دلیل ارادت خاصی که به امام رضا (ع) دارم جشنواره تئاتر رضوی را انتخاب کردم، هر چند که این چندمین حضور من در این جشنواره است. در واقع حضور در این جشنواره را نوعی وظیفه میدانم تا بتوانم در جهت ترویج اندیشههای رضوی، با تخصص و حرفهای که دارم، خدمتی به ساحت مقدس امام هشتم داشته باشم.
میزان تاثیرگذاری تئاتر مذهبي در مقایسه با دیگر ژانرهاي نمايشي را چگونه ارزیابی میکنید؟
سالهاست كار تئاتر مذهبي انجام ميدهم و وقتي یک گروه، در اجراي اين تئاترها كارش را تداوم ميبخشد يعني آن كار را باور دارد و در حقيقت آن كار بخشي از جهانبینی آنهاست. اگر این چنین نباشد اجرایی دروغی و مصنوعی خواهد بود، ما هميشه نمایشی را کار میکنیم که با جهانبینی ما همسو باشد؛ چون قطعا تاثیر بیشتری روی ما خواهد گذاشت و با حس و حال بیشتری کار اجرا خواهد شد. ضمن اينكه مشهد هم فضايي دارد كه خود به خود علاقهمند به فعاليتهاي ديني ميشويد چون اين شهر به ذاته به دلیل وجود مقدس امام هشتم، فضای معنوی خاصی دارد و تمام اینها سبب میشود تاثیر بسزایی در گروه و مخاطبین ایجاد شود.
شما جایزههای بسیاری را دریافت کردهاید، هنوز هم گرفتن جایزه از جشنوارهها برای شما لذتبخش است؟
این جوایز انرژی و نشاط خاصی را به آدم میدهند، نتیجه ماهها تلاشمان را میبینیم و انرژی بیشتری میگیریم. اما لحظهای که برای دریافت جایزه خوانده میشویم لحظه خاصی است، به خصوص که من جایزهام را از دستان استاد جمشید مشایخی دریافت کردم. وقتی که تماشاچیها ما را تشویق میکنند، وقتی داوران اثر ما را تایید میکنند، حس خوشایندی است که تمام اینها بعد معنوی جوایز هستند که هرگز فراموش نخواهند شد.
باز هم جشنواره تئاتر رضوی را تجربه خواهید کرد؟
بله ، من شرکت در جشنواره تئاتر رضوی را جز وظایف خود میدانم که بسیار هم بر آن تاکید دارم.
به عنوان کارگردانی که فضای تئاتر مذهبی کشور را تجربه کرده و در این زمینه هم فعالیت میکنید، اوضاع تئاتر مذهبی کشور به چه شکل است؟
تصور میکنم که هر قدر بیشتر روی تئاتر مذهبی سرمایهگذاری بیشتری کنیم به همان اندازه هم میتوانیم برداشت بیشتری داشته باشیم. اگر خاطرتان باشد در چندین سال پیش جشنوارههای مذهبی بسیار زیادی را داشتیم که بنده هم خیلی موافق آنها نبودم، اما حالا جشنواره مذهبی در چند جشنواره از جمله جشنواره رضوی خلاصه شده است.
برآوردتان درباره روند استقبال تماشاچيان از نمايشهاي مذهبي چیست؟
ممکن است که تماشاچیان برای کارهای مذهبی بلیطی تهیه نکنند ولي اين دليلي بر بیتوجهي مردم به اين ژانر از نمايش نيست. ما ديدهايم وقتي از تئاتر مذهبي حمايت شده سالنها پر شدهاند. اين روزها اغلب مردم برای نمایشهای طنز و ترجمه بلیط تهیه میکنند؛ شاید چون بعد سرگرمی کارهای مذهبی کمتر است. به همين دليل من معتقدم باید برای کارهای مذهبی سرمایهگذاریهای بسیاری انجام شود، که گروههای اینگونه کارها متضرر نشوند، چون برای ترویج بیشتر کارهای مذهبی باید حمایتهای دولتی و سرمایهگذاریها افزایش پیدا کند.
خاطرهای از روزهای اجرا یا تمرین نمایش «بازگشت در چهارشنبه اخر سال » دارید؟
ویژگی هنر تئاتر و هنرمندان در تمام عرصهها همین است که زندگیشان تکرار ندارد؛ بر خلاف سایر مشاغل. تمرین نمایش یک نمایش اگر سه ماه به طول میانجامد هر روز و هر لحظه خاطرات تلخ و شیرینی است. هر نمایش دنیای خاصی دارد؛ با آدمها و شخصیتهایی خاص و جدید و همینها خاطرات بسیاری را برای هنرمند رقم میزند.
خود آقای رضا حسینی جدای از نمایشهایی که ساخته چه احساسی به امام رضا (ع) دارد؟
بعضی حسها قابل بیان نیستند، خدا را شاکر هستم که در جوار امام قریب زندگی میکنم، موضوعی که انسانهای بسیاری چنین آرزویی را دارند، شاید هزینههای بسیاری را انجام بدهند، اما برای ما این طور نیست و این شاید هدیه الهی است برای من و سایر ساکنین مشهد، که هر لحظه که بخواهیم میتوانیم آقایمان را ببینیم.
سختي فعاليت شما در مشهد چيست؟
بعضی سختیها مشترکاند و برخی متفاوت؛ کار کردن طولانیمدت روی یک متن و نمایش با گروهی از آدمهایی که هر کدام شخصیتها و حال و هوای خاصی دارند باید بتوانیم با آنها کار کنیم و اعتبارات مالی برای انجام و تهیه سالن و ....سختیهای مشترک تئاتر است اما به گمانم این سختیها در تهران شاید کمتر است، در تهران بههر حال فروش نمایشها شرایط بهتری دارد، اما در کل به نظرم مشکلات تئاتر در اغلب شهرها مشترک است و زیاد. البته در تهران شاید یک سالی باید منتظر سالن برای اجرا باشی اما در مشهد چنین نیست. ما عادت کردهایم که بدانيم کاری بدون سختی انجام نميشود.
استمرار و حضور تماشاگران در سالنهای مشهد بسیار عالی است، همچنین اجراهای عمومی هم در مشهد مستمر است. زمانی را نمیبینیم که در این شهر نمایشی در حال اجرا نباشد. حتی به دلیل استقبال مردم مشهد از تئاتر، گروههایی از تهران برای اجرای نمایش به مشهد میآیند. سالنهای خصوصی بسیاری هم افتتاح شدهاند و در کل تصور میکنم که تئاتر در مشهد حال خوبی دارد و پویا و چشمگیر است.