اختصاصی خبرگزاری فرهنگ رضوی/
مروری بر سنت نذری دادن در ایران/ «نذر فرهنگي» چيست؟/ چگونه به کمپین نذر فرهنگی بپیوندیم؟
چگونه ميتوان در ايام محرم به بهترين و مناسبترين شكل ممكن تحت عنوان نذر گامي مثبت برداشت
نحوه نذري دادن در گذشته
در گذشتههاي دور نحوه زندگي مردم با زندگي مدرن و پيشرفته امروزه خيلي تفاوت داشت. نحوه، نوع و سبك زندگي مردم خيلي سادهتر از امروز بود؛ از اين رو هنگامي كه فردي نيت ميكرد كار خير و نيكي انجام دهد و به نوعي به مردم و همنوعانش خدمتي بكند يك وعده غذايي را آماده ميكرد و در اختيار آنها قرار ميداد. اين كار خير چه در آن دوران و چه امروزه كار ارزشمند و پسنديدهاي محسوب ميشود اما در گذشته شايد چون تأمين يك وعده غذايي يكي از نيازهاي اصلي مردم جامعه بوده و تهيدستان و مستمندان قادر به تأمين حتي يك وعده غذايي هم نبودند نذر كردن يك وعده غذايي براي آنها امري مهم محسوب ميشده و حس بسيار خوبي را در آنها ايجاد ميكرده از اين رو مردم اينگونه نذر ميكردند و با يك وعده غذايي از آنها پذيرايي ميكردند.
اين آداب و اين نوع نذري دادن از گذشته تا به امروز در فرهنگ ايراني اسلامي حفظ شده و ادامه پيدا كرده و هنوز هم در ايام و مناسبتهاي مذهبي خاص عده زيادي از مردم به اين شكل نذري ميدهند.
نذر فرهنگي مناسبترين نوع نذر براي جامعه امروز
نذر فرهنگي نوعی نذر است که در آن فرد نذرکننده، در ازاي رسيدن به خواسته و حاجتاش کاری فکری، خلاقانه، فرهنگی یا تخصصی را برای دیگران انجام میدهد. بر خلاف نذرهای عمومی که مورد نذری عمدتا مادی و شامل مواردی مانند اطعام دیگران است، نذر فرهنگی شامل انجام یک کار فرهنگی و فکری برای فرد یا گروهی از افراد میشود.
در دنياي پرشتاب امروزي زمان، دانش و داشتن مهارت بسيار ارزشمند است چون مهمترين ابزارهايي است كه انسانهاي براي رسيدن به موفقيت به آنها نياز دارد.
در نذر فرهنگی همه افراد جامعه بنا به تخصص، علم، دانش، مهارت و امكاناتي که دارند میتوانند به همنوعان خود در هر کجای این جهان که باشند کمک برساند. کسانی كه در جامعه دارای تخصص، مهارت و امكاناتي ويژه هستند و ميتوانند آن را در اختيار ديگران قرار دهند تا بتوانند به كمك آن نيازهايشان را برطرف كنند لذا این طرح میتواند روح و جان فرد نيكوكار را جلا بخشد و رضايتخاطر را برايش به ارمغان بياورد و برای نیازمند سبب ايجاد نشاط و اميد شود و در كل به سرمايهاي معنوي و ماندگار در جامعه تبديل شود.
اهميت نذر فرهنگي
كساني كه ميخواهند كار خير و نيكي را در ازاي رسيدن به خواستهشان انجام دهند بايد بدانند روح انسان هم مانند جسم او به غذا نياز دارد. بالا بردن سطح شناخت و آگاهي مردم در عصر اطلاعات و جامعه امروزي يكي از اساسيترين مهمترين نيازهايي است كه بايد برآورده بشود. امروزه تنها از طريق فراهم آوردن امكانات مادي نميتوان بسياري از مشكلاتي كه مردم افرادجامعه با آن دستوپنجه نرم ميكنند را برطرف كرد.
فقر فرهنگي در زمينههاي مختلف معضلي است كه نسبت به فقر اقتصادي مشكلات حادتر و جديتري را در جامعه ايجاد ميكند بنابراين انجام اقداماتي در راستاي مبارزه با فقر فرهنگي در جامعه مدرن امروزي بهمراتب مهمتر و مفيدتر است و لزوم آن بسيار احساس ميشود.
خانوادهاي را تصور كنيد سرپرست خانواده بيكار است و علاوه بر مشكلات مالي دو تا از فرزندانش به بيماي اعتياد دچار هستند. به نظر شما اگر يك وعده غذاي روزانه در قالب غذاي نذري در اختيار اين خانواده قرار بگيرد لطف و كمك بزرگتري به آنها شده است يا اينكه امكاناتي براي درمان بيماري اعتياد فرزندانشان براي آنها فراهم بشود؟
يقينا شما هم معتقديد كه نجات فرزندان اين خانواده از دام اعتياد بهمراتب مهمتر از تأمين يك وعده غذاي روزانه براي آنهاست.
امروزه متأسفانه عدهاي از روي ناآگاهي و تعصب بخش قابلتوجهي از انرژي، وقت و هزينه را از روي خيرانديشي صرف ميكنند غافل از اينكه چون عمل آنها معطوف به هدف نيست آنطور كه بايد مثمرثمر واقع نميشود. امروزه بهويژه در ايام محرم و عزاداري براي امام حسين(ع) ديده ميشود افراد هزينههاي قابل ملاحظهاي را صرف تهيه و توزيع غذا براي نذر كردن ميكنند. بخش عمدهاي از غذاي نذري هم كه توزيع ميشود به دست نيازمندان و گرسنگان نميرسد اما بخش عمدهاي از غذايي كه آماده ميشود در اختيار قشر متوسط و مرفه جامعه قرار ميگيرد و اين افراد هم نه به براي سير كردن شكمشان بلكه براي تبرك اين وعده غذايي را ميل ميكنند. بهتر نيست اين هزينهها با توجه به مقتضيات جامعه امروزي صرف تأمين نياز نيازمندان بشود؟ چه بسا ميزان پولي كه در مسير نذر هزينه ميكنيم در مسير نذر فرهنگي هزينه بشود نتايج مطلوبتر و مفيدتري حاصل بشود.
چگونه ميتوان نذر فرهنگي انجام داد
امروزه معضل طبقات محروم و افراد نيازمند جامعه نداشتن يك وعده غذايي و نخوردن غذا نيست از اين رو انتظار ميرود قشر مرفه و تحصيلكرده جامعه اگر ميخواهند كار نيك و پسنديدهاي را در جهت كمك به قشر محروم و نيازمندان جامعه انجام دهند ضرورتهاي جامعه امروز و نيازهاي افراد نيازمند كمك را بشناسند و هدايا و نذورات خود را در جهت تأمين آنها صرف كنند.
چند نمونه نذر فرهنگي
به عنوان مثال ميتوان انرژي و هزينهاي كه براي پخت و توزيع هزار وعده غذايي صرف ميشود را صرف برگزاري كلاسهاي آموزشي براي طبقات محروم جامعه و از اين طريق خدمت بزرگتر و مهمتري را به جامعه كرد. طبيعتا بسياري از افراد خود به تنهايي توانايي و امكانات لازم براي تشكيل و برگزاري كلاسهايي از اين دست ندارند اما ميتوانند هزينه آن را در اختيار موسساتي قرار بدهد كه توان برگزاري آن را دارند. همچنين ميتوانند آن را به موسسات خيريه اهدا كنند.
تأمين امكانات آموزشي
ميتوان مبلغي تحت عنوان نذر براي خريد كتاب و نوشتافزار و وسايل آموزشي به فرزندان طبقات محروم جامعه اختصاص داد. همچنين ميتوان به جاي توزيع غذا بين مردم خودكار، دفتر، كيف مدرسه و... بين طبقات محروم جامعه توزيع كرد يا اينكه هزينه سالانه مدرسه فرزندان يك خانواده فقير را تقبل كرد. همچنين ميتوان مدارسي را در مناطق محروم كشور به كتابخانه و وسايل كمكآموزشي تجهيز كرد.
هزينه در جهت حل معضلات اجتماعي
ميتوان هزينهاي را در براي ترك اعتياد جوانان، تأمين سرپناه براي كارتنخوابها، ارتقاي تعليم و تربيت فرزندان خانوادههاي فقير، سروسامان دادن به اوضاع بچههاي خياباني و كودكان كار و درمان افراد بيبضاعت مبتلا به بيماريهاي سخت نذر كرد.
*براي كسب اطلاعات بيشتر و عضويت در خانواده بزرگ نذر فرهنگي ميتوانيد به سايت http://nazrefarhangi.org مراجعه كنيد.