دانشیار دانشگاه امام صادق(ع) در گفتگو با رضوی:
کرامت انسانی مؤلفه اصلی گفتمان حضرت رضا(ع) در گفتگو با ادیان است
فائزه عظیم زاده اردبیلی دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در گفت‌وگو با خبرگزاری رضوی با بیان اینکه اندیشه و سیره رضوی بویژه در مناظرات از ویژگی‌ها و الگوهایی خاصی برخوردار است، تصریح کرد: اصلی ترین مؤلفه مناظرات رضوی توجه به کرامت انسانی، حرمت انسان و توجه به کمال انسانی است که این مهم را براحتی در گفتمان حضرت رضا علیه السلام مشاهده می‌کنیم . به گفته وی، این کرامت بخشی و ارزش گذاری برای حقوق انسانی یکی از مؤلفه های اصلی مناظرات رضوی ست که در بیانات و برخی روایات حضرت مشهود است.
وی در همین زمینه به روایتی از حسین بن خالی اشاره کرد، که از امام رضا (ع) نقل می‌کند؛ حق تعالی کرامت ویژه ای را برای انسان ها مقرر کرده، بنابراین در مواجهه با انسان ها چه اعتقادات ما را پذیرا باشند و چه نباشند نمی‌توانیم کرامت ذاتی را که مظهر صفات و اسماء الهی است نادیده بگیریم.
عظیم زاده اردبیلی با بیان اینکه نکته دومی که در مناظرات رضوی وجود دارد، توجه به قوه عاقله بعنوان یک موهبت الهی است، خاطرنشان کرد: علامه طباطبایی صاحب تفسیر گرانقدر المیزان، در تفسیر روایات رضوی به این مسأله اشاره می‌کند که امام رضا(ع) علاوه بر توجه به کرامت انسانی نقش عقل را در عبادات در مواجهه با مردم و در مدل گفتمان با مردم مبتنی بر عقلانیت بسیار توجه دارند.
این پژوهشگر علوم قرآنی با بیان اینکه علامه معتقدند که اندیشه مبتنی بر عقلانیت می‌تواند موثر باشد، افزود: یکی از ویژگی‌های مناظره امام رضا(ع) مبتنی بر عقلانیت بودن است. به گفته وی، ویژگی سوم قوه اختیار و آزادی اراده در تبیین مباحث است ؛ یعنی روایتی که فضل بن شاذان از امام رضا(ع) نقل می‌کند که زمانی که با فردی مناظره و گفت‌وگو می‌کنیم باید به او اختیار عمل و اراده بدهیم تا بتواند باورها و اعتقادات خودش را بدرستی بیان کند که این تقوای ما در مناظره بوده و از ویژگی های رفتاری امام رضاست.
استاد دانشگاه امام صادق (ع) با بیان اینکه نکته دیگر بحث، صیانت از عزت و آبروی انسان هاست که در مدل مناظرات رضوی وجود دارد، گفت: عزت انسان نباید زیر سؤال رفته یا مخدوش شده یا انسان ها نباید خوار و خفیف شوند؛ بلکه ما باید عزت، کرامت، منش و بزرگی انسان ها را حفظ کرده و حقوق شان را بپردازیم.
به اذعان وی، نکته دیگر عدالت محوری و انصاف داشتن در مدل گفتمان است که در این زمینه حضرت رضا ع اجرای عدالت را در این می‌دیدند که انسان در عین اینکه با چند نفر مکالمه می‌کند، عدالت را زیر پا نمیگذارد و به همه توجه دارد.
عظیم زاده اردبیلی عنوان کرد: نکته بسیار مهم اینست که در مدل های مناظرات حضرت می‌بینیم که صاحبان ادیان و فرق و مذاهب مختلف گرد حضرت جمع می‌شوند برای اینکه یک وفاقی بین همه ادیان بوجود بیاید.
وی متذکر شد: مرکز ثقل همه ادیان توحیدی کرامت انسانی، توجه به ذات اقدس الهی، اخلاق مداری و تقدم اخلاق بر حقوق، توجه به روابط مبتنی بر انسانیت و علم و عمل توامان است.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) با بیان اینکه استفاده از عقلانیت از ویژگی‌هایی است که در تمام ادیان توحیدی مختلف می‌بینیم و امام رضا(ع) نیز بر آن تأکید داشتند، تصریح کرد: این مولفه در همایش مناظرات رضوی نیز اجرا شد چرا که سران ادیان و مذاهب مختلف در آن حضور داشته و صحبت هایشان پخش رسانه ای شد.
وی ادامه داد: این موضوع نشان می‌داد که ما به مرکز ثقل وفاق امام رضا(ع) که تجمع ادیان مختلف حول محور وحدت و یکپارچگی همبستگی همدلی برای آرمان های مشترک است رسیدیم که آن آرمان های مشترک توجه به انسانیت، کرامت و حیثیت انسان است که در این همایش محقق شد.
وی همچنین پیشنهاد کرد که مجموعه بنیاد بین‌المللی امام رضا (ع) و متولیان همایش‌های حضرت رضا (ع) همگام شوند تا بحث خانواده محوری، گفتمان های افراد در خانواده و توجه به اعضای خانواده در سیره رضوی در بررسی‌های بعدی قرار گیرد.
مقالات علمی ساختار گفتمان امام رضا (ع) را تحلیل و مدون کرده‌اند
فائزه عظیم زاده اردبیلی در ادامه نیز با اشاره به برگزاری همایشی در همین موضوع مناظرات رضوی و تدوین ساختار و تحلیل محورهای گفتمان امام رضا(ع) اظهار داشت: فضای زمانی و مکانی و نیز مدل گفتمان امام رضا (ع) از جمله مباحثی بود که قرار شد در این همایش بعنوان آیتم های اصلی دیده شود.
وی افزود: بر همین اساس در نهایت تعداد ۱۱۵ مقاله علمی به دبیرخانه همایش مناظرات رضوی رسید که پس از غربالگری و بررسی استانداردهای اولیه، مقالات وارد چرخه داوری علمی شد. به گفته عظیم زاده، در مرحله دوم ۵۸ مقاله برای چرخه داوری رفت و چون نمرات بسیار بهم نزدیک بودند، برخی از مقالات را به چهار داور و برخی را به سه داور ارسال کردیم .
دبیر علمی همایش بین المللی گفتگو و مناظرات رضوی ادامه داد: در این زمینه، پس از اینکه ۵۸ مقاله وارد چرخه داوری علمی شد؛ ما ۱۴ مقاله منتخب داشتیم که از این تعداد ۱۰ مقاله برگزیده وارد صحن علنی اجلاس شد.
وی با بیان اینکه مقالات مختلفی از مراکز پژوهشی و علمی مختلف کل کشور شرکت کرده داشتند، خاطرنشان کرد: چون اجلاس بین المللی بود مقالات قابل توجهی نیز از لبنان، عراق، سوریه، یمن و نیجریه دریافت کردیم.
عظیم زاده اردبیلی در پایان گفت: این مقالات نیز مورد ارزیابی قرار گرفت و بحمدالله سیر علمی داوری مقالات از اساتید متعدد کشوری برخوردار بود. به اذعان وی، ۱۹ داور دارای رتبه علمی که برخی از از حافظان کل قران کریم بوده و اشراف کامل هم بلحاظ محتوایی و تخصصی روی مباحث سیره و زبانشناسی قرآن و زبانشناسی مناظره داشتند، در این داوری شرکت کردند.
وی در همین زمینه به روایتی از حسین بن خالی اشاره کرد، که از امام رضا (ع) نقل می‌کند؛ حق تعالی کرامت ویژه ای را برای انسان ها مقرر کرده، بنابراین در مواجهه با انسان ها چه اعتقادات ما را پذیرا باشند و چه نباشند نمی‌توانیم کرامت ذاتی را که مظهر صفات و اسماء الهی است نادیده بگیریم.
عظیم زاده اردبیلی با بیان اینکه نکته دومی که در مناظرات رضوی وجود دارد، توجه به قوه عاقله بعنوان یک موهبت الهی است، خاطرنشان کرد: علامه طباطبایی صاحب تفسیر گرانقدر المیزان، در تفسیر روایات رضوی به این مسأله اشاره می‌کند که امام رضا(ع) علاوه بر توجه به کرامت انسانی نقش عقل را در عبادات در مواجهه با مردم و در مدل گفتمان با مردم مبتنی بر عقلانیت بسیار توجه دارند.
این پژوهشگر علوم قرآنی با بیان اینکه علامه معتقدند که اندیشه مبتنی بر عقلانیت می‌تواند موثر باشد، افزود: یکی از ویژگی‌های مناظره امام رضا(ع) مبتنی بر عقلانیت بودن است. به گفته وی، ویژگی سوم قوه اختیار و آزادی اراده در تبیین مباحث است ؛ یعنی روایتی که فضل بن شاذان از امام رضا(ع) نقل می‌کند که زمانی که با فردی مناظره و گفت‌وگو می‌کنیم باید به او اختیار عمل و اراده بدهیم تا بتواند باورها و اعتقادات خودش را بدرستی بیان کند که این تقوای ما در مناظره بوده و از ویژگی های رفتاری امام رضاست.
استاد دانشگاه امام صادق (ع) با بیان اینکه نکته دیگر بحث، صیانت از عزت و آبروی انسان هاست که در مدل مناظرات رضوی وجود دارد، گفت: عزت انسان نباید زیر سؤال رفته یا مخدوش شده یا انسان ها نباید خوار و خفیف شوند؛ بلکه ما باید عزت، کرامت، منش و بزرگی انسان ها را حفظ کرده و حقوق شان را بپردازیم.
به اذعان وی، نکته دیگر عدالت محوری و انصاف داشتن در مدل گفتمان است که در این زمینه حضرت رضا ع اجرای عدالت را در این می‌دیدند که انسان در عین اینکه با چند نفر مکالمه می‌کند، عدالت را زیر پا نمیگذارد و به همه توجه دارد.
عظیم زاده اردبیلی عنوان کرد: نکته بسیار مهم اینست که در مدل های مناظرات حضرت می‌بینیم که صاحبان ادیان و فرق و مذاهب مختلف گرد حضرت جمع می‌شوند برای اینکه یک وفاقی بین همه ادیان بوجود بیاید.
وی متذکر شد: مرکز ثقل همه ادیان توحیدی کرامت انسانی، توجه به ذات اقدس الهی، اخلاق مداری و تقدم اخلاق بر حقوق، توجه به روابط مبتنی بر انسانیت و علم و عمل توامان است.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) با بیان اینکه استفاده از عقلانیت از ویژگی‌هایی است که در تمام ادیان توحیدی مختلف می‌بینیم و امام رضا(ع) نیز بر آن تأکید داشتند، تصریح کرد: این مولفه در همایش مناظرات رضوی نیز اجرا شد چرا که سران ادیان و مذاهب مختلف در آن حضور داشته و صحبت هایشان پخش رسانه ای شد.
وی ادامه داد: این موضوع نشان می‌داد که ما به مرکز ثقل وفاق امام رضا(ع) که تجمع ادیان مختلف حول محور وحدت و یکپارچگی همبستگی همدلی برای آرمان های مشترک است رسیدیم که آن آرمان های مشترک توجه به انسانیت، کرامت و حیثیت انسان است که در این همایش محقق شد.
وی همچنین پیشنهاد کرد که مجموعه بنیاد بین‌المللی امام رضا (ع) و متولیان همایش‌های حضرت رضا (ع) همگام شوند تا بحث خانواده محوری، گفتمان های افراد در خانواده و توجه به اعضای خانواده در سیره رضوی در بررسی‌های بعدی قرار گیرد.
مقالات علمی ساختار گفتمان امام رضا (ع) را تحلیل و مدون کرده‌اند
فائزه عظیم زاده اردبیلی در ادامه نیز با اشاره به برگزاری همایشی در همین موضوع مناظرات رضوی و تدوین ساختار و تحلیل محورهای گفتمان امام رضا(ع) اظهار داشت: فضای زمانی و مکانی و نیز مدل گفتمان امام رضا (ع) از جمله مباحثی بود که قرار شد در این همایش بعنوان آیتم های اصلی دیده شود.
وی افزود: بر همین اساس در نهایت تعداد ۱۱۵ مقاله علمی به دبیرخانه همایش مناظرات رضوی رسید که پس از غربالگری و بررسی استانداردهای اولیه، مقالات وارد چرخه داوری علمی شد. به گفته عظیم زاده، در مرحله دوم ۵۸ مقاله برای چرخه داوری رفت و چون نمرات بسیار بهم نزدیک بودند، برخی از مقالات را به چهار داور و برخی را به سه داور ارسال کردیم .
دبیر علمی همایش بین المللی گفتگو و مناظرات رضوی ادامه داد: در این زمینه، پس از اینکه ۵۸ مقاله وارد چرخه داوری علمی شد؛ ما ۱۴ مقاله منتخب داشتیم که از این تعداد ۱۰ مقاله برگزیده وارد صحن علنی اجلاس شد.
وی با بیان اینکه مقالات مختلفی از مراکز پژوهشی و علمی مختلف کل کشور شرکت کرده داشتند، خاطرنشان کرد: چون اجلاس بین المللی بود مقالات قابل توجهی نیز از لبنان، عراق، سوریه، یمن و نیجریه دریافت کردیم.
عظیم زاده اردبیلی در پایان گفت: این مقالات نیز مورد ارزیابی قرار گرفت و بحمدالله سیر علمی داوری مقالات از اساتید متعدد کشوری برخوردار بود. به اذعان وی، ۱۹ داور دارای رتبه علمی که برخی از از حافظان کل قران کریم بوده و اشراف کامل هم بلحاظ محتوایی و تخصصی روی مباحث سیره و زبانشناسی قرآن و زبانشناسی مناظره داشتند، در این داوری شرکت کردند.
