نگاهی به دلایل سفر رئیس جمهور آمریکا به اسرائیل و عربستان

خبرگزاری رضوی- بهمن دهستانی؛ سفر رئیس جمهور آمریکا به منطقه از ماه ها پیش با اعلام کاخ سفید به یکی از موضوعات مورد بحث توسط ناظران و تحلیلگران غربی قرار گرفت.
این سفر که دارای دو مقصد مهم یعنی تل آویو در رژیم اسرائیل و سپس جده در عربستان سعودی است حرکتی نمادین برای تعمیق عادی سازی روابط کشورهای خاورمیانه با رژیم صهیونیستی به شمار می رود که جو بایدن در مقاله خود در روزنامه واشنگتن پست در تشریح ابعاد سفر خود به آن تصریح کرد.
در حالی که دولت های امارات، بحرین، مغرب روابط خود با اسرائیل را علنی کردند عربستان سعودی قبل از آنها با لغو ممنوعیت پرواز خطوط هوایی اسرائیل از آسمان خود پیشگام این جریان بود اما به دلایل مختلف فاصله خود را تا رسمیت بخشیدن به مناسبات با صهیونیست ها حفظ کرد و آن را به دوستانش در منطقه سپرد.
نخستین سفر رسمی رئیس جمهور دمکرات امریکا به خاورمیانه بعد از ان انجام می شود که دولت های سعودی و اسرائیل در صدر ناراضیان خروج ترامپ از کاخ سفید بودند و سالهای زمامداری او نوعی ماه عسل در مناسبات میان تل اویو ریاض و واشنگتن بود. جو بایدن بعد از به قدرت رسیدن تلاش نمود تا رویه ای به ظاهر متفاوت از رئیس قبلی را دنبال کند و در حالی که ترامپ چشم خود را بر روی توسعه شهرک سازی های صهیونیست ها بسته بود برای حمایت بیشتر سفارت خود را از تل اویو به قدس اشغالی منتقل کرد. او در مواجهه با عربستان نیز با چشم پوشی از جنایت قتل روزنامه نگار معروف سعودی توسط نزدیکان محمد بن سلمان مانع از پیگرد حقوقی و بین المللی پسر شاه عربستان و فشار بر علیه او شد.
داماد یهودی ترامپ که از مشاوران و طراحان اصلی توسعه روابط کشورهای عربی با اسرائیل بود با پیشنهاد طرح موسوم به معامله قرن سعی به زعم خود سعی در پایان دادن به منازعه قدیمی فلسطین نمود و گردهمآیی هایی در این زمینه در بحرین و برخی دیگر از کشورها ترتیب داد. رویکرد دولت جمهوری خواه ترامپ با مخالفت سازمان ملل و بسیاری از دولت های حتی غربی مواجه بود چرا که ان را برخلاف قوانین و معاهده های صلح امضا شده پیشین می دیدند.
جو بایدن که بعد از ورود به کاخ سفید تلاش نمود روشی متفاوت با سلف خود را به نمایش گذارد سعی در تعدیل نمودن روابط با اسرائیل و عربستان کرد که  با برنامه های ترامپ بیش از هر زمان به یکدیگر نزدیک شده بودند. او با توسعه شهرک سازی ها بطور ظاهری مخالفت نمود و خواستار احترام به حقوق بشر در عربستان شد اما او در توصیف مناسبات آمریکا در دوره ریاستش تا به امروز از بزرگترین کمک تاریخ به اسرائیل به مبلغ 4 میلیارد دلار همزمان به کمک های امدادی چند میلیون دلاری به دولت خودگردان فلسطین خبر داد.
خروج فضاحت بار امریکا از افغانستان در تابستان سال گذشته پایانی بر بخش عمده ای از حضور نظامی ایالات متحده در غرب اسیا بود. مسئله ای که بایدن در مقاله خود پیش از سفر در روزنامه واشنگتن پست نوشت در حالی به خاورمیانه می روم که هیچ آمریکایی مشغول مأموریت جنگی در آنجا نیست.
او یاد بیش از هفت هزار نفر امریکایی را که در جنگ افغانستان و منطقه قربانی شده بودند گرامی داشت و گفته است در طول سفر به آنها فکر می کند.
انتخاب رژیم اسرائیل و عربستان سعودی به عنوان تنها مقاصد سفر خاورمیانه ای رئیس جمهور امریکا در شرایطی صورت می پذیرد که این دولت ها نارضایتی های فراوانی از رویکرد بایدن تاکنون ابراز کرده اند و مخالفت به احیای مذاکرات و توافق هسته ای با ایران اصلی ترین انتقاد آنها را شکل می دهد.
قتل رهبر جدید داعش در عملیات نیروهای ائتلاف آمریکا قبل از آغاز سفر جو بایدن حرکتی برای اثبات تداوم اقتدار آمریکا در منطقه بود اما از دید تحلیلگران و ناظران بین المللی رئیس ایالات متحده نه برنامه ای برای مناقشه فلسطین دارد و نه تا کنون توانسته بزرگترین دغدغه اسرائیل و سعودی یعنی ایران را برطرف نماید.
شاید از این رو است که اسحاق هرتزوگ رئیس‌ رژیم صهیونیستی پس از ورود بایدن گفته است: «سفر رئیس‌جمهور بایدن بازتاب دهنده عمق روابط دوجانبه است. رئیس‌جمهور بایدن همواره حامی اسرائیل بوده است. ما چالش‌های امنیتی ایجادشده از سوی ایران که اسرائیل و همسایگانش را تهدید می‌کند، مورد بررسی قرار خواهیم داد. سفر بایدن، سفر صلحی است که از اسرائیل آغاز شده و به عربستان سعودی خواهد رفت».
در روابط بین الملل مناسبات کشورها هیچگاه بدون ارزیابی مسائل و منفعت اقتصادی نیست و سفر رئیس جمهور امریکا برای اقناع کشورهای عربی با محوریت عربستان برای افزایش تولید نفت و کاهش تورم در امریکا از انگیزه های اصلی حضور بایدن در منطقه است. جنگ اوکراین فشارهای اقتصادی زیادی به غرب وارد اورده است و نگرانی ها از اینده انرزی سران روپا و امریکا را به تکاپو واداشته است تا بتوانند کمبودها و هزینه ها و خسارت های خود را کاهش دهند و مثل همیشه کشورهای عربی خلیج فارس در این زمینه نقش خود را ایفاء کرده اند.