خبرگزاری رضوی گزارش می دهد:
واقعیت بین المللی درباره کرونا که باید برای آن آماده بود
خبرگزاری رضوی. بهمن دهستانی. جامعه بشری حدود یکسال است که مشغول نبردی نفس گیر با ویروس کووید19 یا بیماری مشهور به کرونا است. امید به کشف یا ساخت واکسن برضد این ابتلای جهانی بسیاری از کشورها را به تکاپو برای تحقیقات یا خرید واکسن انداخته است. روسیه، چین، انگلستان و آمریکا از جمله کشورهایی هستند که مدعی موفقیت هایی در زمینه تهیه واکسن بوده اند و حتی در برخی مناطق قرار است توزیع و تزریق واکسن کرونا از ماه جاری میلادی یا نخستین ماه های سال 2021 بصورت قطعی و اثربخش آغاز شود.
عدالت؛ نخستین چالش جهانی کرونا
با آغاز گسترش شیوع ویروس در پهنه گسترده ای از جهان و اعلام پاندمی یا عالمگیری از ناحیه سازمان بهداشت جهانی در اسفندماه 98 و مارس 2020، جهان وارد دوره و تجربه کم سابقه ای شد که سازمان ملل متحد و بسیاری از نهادها و ناظران بین المللی آن را بعد از جنگ جهانی دوم بی سابقه توصیف کردند اما همزمان «عدالت» در نحوه مواجهه و اداره این وضعیت خطیر را مهم ترین چالش پیش رو عنوان داشتند.
دبیرکل سازمان ملل متحد در بیان لزوم دسترسی عادلانه دولت‌ها به واکسن کرونا اعلام کرد در صورت تولید موفقیت آمیز واکسن ویروس کرونا، این واکسن باید در دسترس همگان در همه جای جهان قرار گیرد.
ریچارد هاوس رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا و از مشهورترین تحلیلگران در جهان در مقاله ای که در وبسایت مطرح پروژکت سیندیکیت منتشر کرد، توزیع واکسن کرونا را سخت‌ترین مسئله سیاسی توصیف کرد. به گفته او در شرایط فعلی که تمام دنیا برای ساخت واکسن کرونا تلاش می‌کند به نظر می رسد «ملی گرایی واکسنی» بر «چند جانبه گرایی واکسنی» پیروز شود. این همان دغدغه ای بود که در نخستین هفته های فراگیری بیماری در 5 قاره جهان نسبت به بحث امنیت غذایی نیز مطرح شد و بخشی از صاحبنظران نسبت به غلبه نوعی حرص و رقابت بین المللی یا ملی گرایی با هدف حفظ تاب آوری نظام های سیاسی در برابر تبعات غیرقابل پیش بینی بیماری کرونا که موجب تعطیلی های گسترده و ورشکستگی ها و رکودهای پردامنه شد هشدار دادند. کاهش همکاری های بین المللی از جلوه های این دوران بود و در شرایطی که ایران یکی از پرابتلاءترین کشورهای منطقه غرب آسیا اعلام شد تقریبا تمامی همسایگان ایران مرزهای خود را بر روی کشور بستند و مبادلات تجاری و بازرگانی تعطیل گردید که بعد از چندماه با پیگیری نهادهای مسئول مانند وزارت خارجه دوباره برقرار شد اما خسارت های فراوانی بر جای گذاشت.
نگرانی جهانی درباره عدالت پساکرونا
نگرانی ها درباره عدالت در دوره کرونا تا آنجا پیش رفت که شورای حقوق بشر سازمان ملل با تصویب قطعنامه‌ای در مورد مسئولیت دولت‌ها در رسیدگی به مساله شیوع کرونا، بر لزوم دسترسی همه کشورها به واکسن کووید- ۱۹ تاکید کرد. در این قطعنامه همچنین بر اهمیت دسترسی برابر به معاینات، درمان و واکسن این بیماری تاکید شد و عنوان شد که تولید هر واکسن مربوط به بیماری کووید- ۱۹ باید به عنوان یک کالای عمومی جهانی در نظر گرفته شود.
همزمان آنتونی فائوچی چهره سرشناس و متخصص ارشد بیماریهای عفونی در آمریکا در نشستی خبری گفت : واکسن کرونا را حداکثر اواخر دسامبر(ماه جاری) برای عموم مردم ارائه خواهیم کرد.
تا امروز روشن و قطعی است کشورهای ثروتمند جهان که طبعا از توانمندی مالی بالایی برخوردارند در دغدغه کمتری در این موضوع دارند. برای نمونه شرکت آلمانی آمریکایی بایون‌تک فایزر خبر داده است که تاکنون بیش از ۵۷۰ میلیون واحد از واکسن پیشنهادی خود را پیش‌فروش کرده است. اتحادیه اروپا ۲۰۰ میلیون واحد از واکسن را خریده و آمریکا ۱۰۰ میلیون. هم اروپا و هم آمریکا در نظر دارند در آینده مقدار بیشتری سفارش بدهند.
ناتوانی تمدن غرب در برقراری عدالت
مقامات سیاسی و بین المللی معتقدند وضعیت توزیع واکسن کرونا نشان می‌دهد که دست‌کم در مراحل نخست به کشورهای کم‌درآمد سهمی نخواهد رسید. حدود یکماه پیش اظهار نظر فرانک‌والتر اشتاین‌مایر، رئيس جمهور آلمان که گفت حدود نیمی از جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که توانایی مالی اندکی برای تهیه واکسن دارند مورد توجه قرار گرفت.
اما اکنون رئیس سازمان جهانی بهداشت در مورد عدم دسترسی کشورهای فقیر به واکسن کرونا هشدار داده و گفته است در مسابقه رسیدن به واکسن کرونا، کشورهای فقیر درحال لگدمال شدن به دست کشورهای ثروتمند هستند.
دکتر آدهانوم که در اجلاس مجازی کرونای سازمان ملل صحبت می‌کرد گفت: ما می‌دانیم که جهان بالاخره نور را در انتهای تونل دید و واکسن کرونا به سرانجام رسید؛ اما باید رک و صادقانه صحبت کنیم، کشورهای فقیر در حال لگدمال شدن در مسیر رسیدن به واکسن کرونا هستند.
رییس سازمان بهداشت جهانی تصریح کرده است: واکسن کرونا باید نمادی از برابری جهانی باشد نه اینکه خود به یک موضوع جدید برای نابرابری و تبعیض در جهان تبدیل شود؛ واکسن کرونا نباید یک واکسن شخصی و خصوصی باشد.
آدهانوم همچنین به معضلات دیگر جهان نیز اشاره کرد و گفت: ما اکنون واکسن گرسنگی، تبعیض، فقر و بیکاری نداریم و اینها همچنان چالش‌های جهان امروز هستند.
این اظهارات تکان دهنده توسط یک مقام برجسته و مطلع جهانی که اشراف لازم را بر مناسبات بین المللی در حوزه بهداشت و درمان دارد نشان می دهد که دنیا تا چه اندازه در این آزمون عدالت با چالش مواجه است.
ایران اسلامی نیز بخاطر فشار مضاعف دشمنان با محوریت آمریکا و در قالب کمپین فشار حداکثری از وضعیت دشوارتری نسبت به سایر کشورهای منطقه غرب آسیا و خاورمیانه برخوردار است که تا امروز با استراتژی مقاومت فعال توانسته تاب آوری تمدنی خود را به نمایش گذارد و باید خود را با واقعیت های پیش رو آماده سازد.
عدالت؛ نخستین چالش جهانی کرونا
با آغاز گسترش شیوع ویروس در پهنه گسترده ای از جهان و اعلام پاندمی یا عالمگیری از ناحیه سازمان بهداشت جهانی در اسفندماه 98 و مارس 2020، جهان وارد دوره و تجربه کم سابقه ای شد که سازمان ملل متحد و بسیاری از نهادها و ناظران بین المللی آن را بعد از جنگ جهانی دوم بی سابقه توصیف کردند اما همزمان «عدالت» در نحوه مواجهه و اداره این وضعیت خطیر را مهم ترین چالش پیش رو عنوان داشتند.
دبیرکل سازمان ملل متحد در بیان لزوم دسترسی عادلانه دولت‌ها به واکسن کرونا اعلام کرد در صورت تولید موفقیت آمیز واکسن ویروس کرونا، این واکسن باید در دسترس همگان در همه جای جهان قرار گیرد.
ریچارد هاوس رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا و از مشهورترین تحلیلگران در جهان در مقاله ای که در وبسایت مطرح پروژکت سیندیکیت منتشر کرد، توزیع واکسن کرونا را سخت‌ترین مسئله سیاسی توصیف کرد. به گفته او در شرایط فعلی که تمام دنیا برای ساخت واکسن کرونا تلاش می‌کند به نظر می رسد «ملی گرایی واکسنی» بر «چند جانبه گرایی واکسنی» پیروز شود. این همان دغدغه ای بود که در نخستین هفته های فراگیری بیماری در 5 قاره جهان نسبت به بحث امنیت غذایی نیز مطرح شد و بخشی از صاحبنظران نسبت به غلبه نوعی حرص و رقابت بین المللی یا ملی گرایی با هدف حفظ تاب آوری نظام های سیاسی در برابر تبعات غیرقابل پیش بینی بیماری کرونا که موجب تعطیلی های گسترده و ورشکستگی ها و رکودهای پردامنه شد هشدار دادند. کاهش همکاری های بین المللی از جلوه های این دوران بود و در شرایطی که ایران یکی از پرابتلاءترین کشورهای منطقه غرب آسیا اعلام شد تقریبا تمامی همسایگان ایران مرزهای خود را بر روی کشور بستند و مبادلات تجاری و بازرگانی تعطیل گردید که بعد از چندماه با پیگیری نهادهای مسئول مانند وزارت خارجه دوباره برقرار شد اما خسارت های فراوانی بر جای گذاشت.
نگرانی جهانی درباره عدالت پساکرونا
نگرانی ها درباره عدالت در دوره کرونا تا آنجا پیش رفت که شورای حقوق بشر سازمان ملل با تصویب قطعنامه‌ای در مورد مسئولیت دولت‌ها در رسیدگی به مساله شیوع کرونا، بر لزوم دسترسی همه کشورها به واکسن کووید- ۱۹ تاکید کرد. در این قطعنامه همچنین بر اهمیت دسترسی برابر به معاینات، درمان و واکسن این بیماری تاکید شد و عنوان شد که تولید هر واکسن مربوط به بیماری کووید- ۱۹ باید به عنوان یک کالای عمومی جهانی در نظر گرفته شود.
همزمان آنتونی فائوچی چهره سرشناس و متخصص ارشد بیماریهای عفونی در آمریکا در نشستی خبری گفت : واکسن کرونا را حداکثر اواخر دسامبر(ماه جاری) برای عموم مردم ارائه خواهیم کرد.
تا امروز روشن و قطعی است کشورهای ثروتمند جهان که طبعا از توانمندی مالی بالایی برخوردارند در دغدغه کمتری در این موضوع دارند. برای نمونه شرکت آلمانی آمریکایی بایون‌تک فایزر خبر داده است که تاکنون بیش از ۵۷۰ میلیون واحد از واکسن پیشنهادی خود را پیش‌فروش کرده است. اتحادیه اروپا ۲۰۰ میلیون واحد از واکسن را خریده و آمریکا ۱۰۰ میلیون. هم اروپا و هم آمریکا در نظر دارند در آینده مقدار بیشتری سفارش بدهند.
ناتوانی تمدن غرب در برقراری عدالت
مقامات سیاسی و بین المللی معتقدند وضعیت توزیع واکسن کرونا نشان می‌دهد که دست‌کم در مراحل نخست به کشورهای کم‌درآمد سهمی نخواهد رسید. حدود یکماه پیش اظهار نظر فرانک‌والتر اشتاین‌مایر، رئيس جمهور آلمان که گفت حدود نیمی از جمعیت جهان در کشورهایی زندگی می‌کنند که توانایی مالی اندکی برای تهیه واکسن دارند مورد توجه قرار گرفت.
اما اکنون رئیس سازمان جهانی بهداشت در مورد عدم دسترسی کشورهای فقیر به واکسن کرونا هشدار داده و گفته است در مسابقه رسیدن به واکسن کرونا، کشورهای فقیر درحال لگدمال شدن به دست کشورهای ثروتمند هستند.
دکتر آدهانوم که در اجلاس مجازی کرونای سازمان ملل صحبت می‌کرد گفت: ما می‌دانیم که جهان بالاخره نور را در انتهای تونل دید و واکسن کرونا به سرانجام رسید؛ اما باید رک و صادقانه صحبت کنیم، کشورهای فقیر در حال لگدمال شدن در مسیر رسیدن به واکسن کرونا هستند.
رییس سازمان بهداشت جهانی تصریح کرده است: واکسن کرونا باید نمادی از برابری جهانی باشد نه اینکه خود به یک موضوع جدید برای نابرابری و تبعیض در جهان تبدیل شود؛ واکسن کرونا نباید یک واکسن شخصی و خصوصی باشد.
آدهانوم همچنین به معضلات دیگر جهان نیز اشاره کرد و گفت: ما اکنون واکسن گرسنگی، تبعیض، فقر و بیکاری نداریم و اینها همچنان چالش‌های جهان امروز هستند.
این اظهارات تکان دهنده توسط یک مقام برجسته و مطلع جهانی که اشراف لازم را بر مناسبات بین المللی در حوزه بهداشت و درمان دارد نشان می دهد که دنیا تا چه اندازه در این آزمون عدالت با چالش مواجه است.
ایران اسلامی نیز بخاطر فشار مضاعف دشمنان با محوریت آمریکا و در قالب کمپین فشار حداکثری از وضعیت دشوارتری نسبت به سایر کشورهای منطقه غرب آسیا و خاورمیانه برخوردار است که تا امروز با استراتژی مقاومت فعال توانسته تاب آوری تمدنی خود را به نمایش گذارد و باید خود را با واقعیت های پیش رو آماده سازد.
