طرح«تحول سلامت»مرهمی بر زخم هزینه های سنگین بهداشت و درمان

خبرگزاری رضوی- امروز مصادف است با سالروز شروع طرح تحول سلامت. طرحی که از سال ۹۳ با اهداف بزرگ اجتماعی و سلامتی در زمان دکتر حسن هاشمی وزیر بهداشت وقت آغاز به فعالیت کرد و اهدافی از جمله کاهش هزینه های درمانی مردم، ارتقاء خدمات بهداشتی، آموزشی و تحقیقاتی، کاهش درصد خانوارهایی که بخاطر دریافت خدمات سلامت دچار هزینه کمرشکن شده‌اند، افزایش دسترسی مردم به خدمات بهداشتی و درمانی در سرتاسر کشور باتاکید بر مناطق محروم را در دستور کار قرار داد. در این سال های فعالیت این طرح بزرگ اجتماعی، زیرساخت های این حوزه ارتقاء فراوانی یافت که می توان به تشکیل پرونده الکترونیک سلامت، پزشک خانواده، استقرار نظام ارجاع، افزایش حمایت های بیمه ای، افزایش و تامین منابع مالی پایدار، نجات بسیاری از بیمارستان های دولتی از ورشکستگی اشاره کرد. همچنین از دیگر اثرات مطلوب اجرای این طرح می توان به کاهش ۳۴ درصدی هزینه های مردم در مراجعه به مراکز دولتی اشاره کرد.
علاوه بر این طرح تحول سلامت، برنامه هایی مانند ارتقای کیفیت هتلینگ در بیمارستان‌ها، حمایت از ماندگاری پزشکان در مناطق محروم، ترویج زایمان طبیعی و.‌‌.. را دنبال می کند. در مدت اجرای این طرح بیش از ۲۰ هزار تخت بیمارستانی افزوده شده و ۲ میلیون مترمربع فضای فیزیکی بازسازی شده، همچنین ۱۲ هزار و ۵۰۰ اتاق استراحت کادر پرستاری و توزیع ۲۹۰۰۰ تخت بیمارستانی تجهیز و به سازی شده‌ است.

نقدهایی بر طرح تحول سلامت 
اما با وجود تمام دستاوردهایی که این طرح برای نظام درمانی و سلامت کشورمان به ارمغان آورده است متاسفانه نقدها و گله های زیادی از سوی برخی مسئولان بر این طرح وارد می شود، نقدهایی که بعضا درست نبوده و توجیهی منطقی پشت آن نیست. حتی برخی هزینه کردن برای زیرساخت های این طرح را پول در چاه ریختن دانستند، انتقادهایی از این شکل که مسئولان وزارت بهداشت را بارها مجبور به توضیح مکرر کرد.
معاون وزیر بهداشت اواخر سال 98 در نشست خبری به نقدهای وارد شده به اجرای طرح تحول سلامت اشاره کرده و گفته بود: برخی از دوستان مي‌گويند، هزینه کردن در حوزه سلامت، پول ریختن در چاه است و راه به جایی نمی‌برد . این بحث‌ها در نظر برخی از سیاست‌مداران رده میانی تغییر ایجاد کرد و در این زمینه از دوستان، ضربه خوردیم. گوش شنوا برای نقد داریم .هيچ وقت ادعا نمي‌كنيم كه تمام اقدامات ما بدون نقص است. طرح تحول سلامت، به 10 سال زمان نياز دارد كه به طور كامل اجرا شود.
ایرج حریرچی تاکید کرده بود: بيمه‌ها پاشنه آشيل طرح تحول سلامت هستند و اين در حالي است كه منابع ما رشد خوبی نداشت و بیمه‌ها که می‌توانستند نقش مؤثری داشته باشند، آن طور كه مي‌توانستند كمك نكردند.


پیشگیری مقدم بر درمان
اما با وجود این که عده ای این طرح را بارها در بوته نقد گذاشته اند خوشبختانه هرچه از اجرای این طرح بیشتر می گذارد بیشتر شاهد تحولات نظام سلامت هستیم‌ و در مرحله دوم طرح تحول سلامت پیشگیری بر درمان تاکید می شود. موضوعی که سعید نمکی وزیر بهداشت نیز برآن تاکید دارد. وی در این زمینه گفته«آنچه به عنوان سیاست کلان ما در وزارت بهداشت در مرحله دوم طرح تحول نظام سلامت مطرح است، غیر از بسته هایی مانند کاهش پرداختی از جیب بیمار، حمایت از بیماران خاص و صعب العلاج و توسعه زیرساخت های حوزه سلامت، تقدم پیشگیری بر درمان و درمان سرپایی بر بستری است».
وی تصریح کرده است: طرح ملی کنترل فشارخون و دیابت از مواردی است که در اولویت های اصلی وزارت بهداشت است چون تعداد قابل توجهی از بیماران به دلیل فشارخون بالا و دیابت، دیالیز می شوند که اگر در این حوزه ها پیشگیری کنیم، از تحمیل هزینه های زیاد به نظام سلامت و مردم جلوگیری کرده ایم.
 
کاهش پرداختی بیماران صعب العلاج و بیماران خاص
اجرای این طرح در پرداختی مردم به حوزه بهداشت و درمان تاثیر گذار بوده به صورتی که سهم پرداختی بیماران از نسخ بستری از ۵۴ درصد در سال ۱۳۹۲ به ۱۰ درصد رسید.میزان پرداخت از جیب بیماران صعب العلاج و خاص از میانگین ۴۵ درصد در نیمه اول سال ۱۳۹۲ به ۱۱ درصد در نیمه اول سال ۱۳۹۶ کاهش یافت. همچنین اقلام دارویی در بیمارستان‌ها از ۳۴۰ قلم به ۷۵۰ قلم رسید.

تلاش برای رفع اشکالات 
اگر چه اجرای طرح تحول سلامت برکات زیادی را به دنبال داشته و کمک شایانی به کاهش هزینه های درمانی مردم خصوصا اقشار کم درآمد جامعه کرده است، اما اشکالاتی نیز بر این طرح وارد بوده که باید مورد توجه مسئولان وزارت بهداشت قرارگیرد. موضوعی که می تواند تحول نظام سلامت را به سرعت عملیاتی کرده و این طرح به اهداف مدنظر دست یابد.