معرفی اولین تولیت آستان قدس رضوی پس از پیروزی انقلاب اسلامی؛
«خادم خورشید» آرمیده در جوار قبر مطهر امام رضا(ع)
خبرگزاری رضوی ـ آزیتا ذکاء؛ قبل انقلاب مجموعه حرم مطهر رضوی ده هکتار بود. اما به برکت پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی اکنون تبدیل به شصت هکتار شده است. 15 فروردین‌ماه سال 1359 مرحوم آیت‌الله عباس واعظ طبسی از سوی امام راحل(ره) به سمت تولیت آستان قدس رضوی درآمد و آن زمان اطراف مضجع شریف دو صحن کهنه و نو، دو بست بالاخیابان و پایین خیابان، یک صحن هم به نام موزه و همچنین چند رواق داشت.
کارهای شاخصی که در دوره تولیت این روحانی فقید اتفاق افتاد شامل ایجاد زیرگذر، کتابخانه مرکزی، موزه‌ها، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، صحن‌های قدس، جمهوری اسلامی، پیامبراعظم(ص)، غدیر، کوثر، هدایت و بعثت، رواق‌های دارالولایه، دارالهدایه، دارالحجه، شیخ طوسی، شیخ بهایی و ... می‌شود.
پیشرفت شصت برابری حرم مطهر رضوی چیزی نیست جزء زحمات و خدمات ارزنده مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی که در طول بیش از 3 دهه از عمر با برکت خود بر جای گذاشته‌اند. در گزارش پیش‌رو، بیشتر با این تولیت فقید و خدماتش در آستان قدس رضوی آشنا خواهیم شد که در ادامه مشروح آن از نظرتان می‌گذرد.
گَرد یتیمی در خردسالی
سال 1314 در مشهد و در خانواده‌اى مذهبى و روحانى متولد شد. در یک سالگى غلامرضا پدرش را که از نوابغ گویندگان اسلامى در ایراد سخنرانى‌هاى مذهبى و خطابه و از لحاظ اخلاق، تقوى و پرهیزگارى زبانزد خاص و عام بود، از دست داد و دوران کودکى را با سرپرستى مادر پشت سر گذاشت.
ورود به طلبگی در نوجوانی
پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه به تحصیل در علوم حوزوی علاقه‌مند شد و در سن ۱۶ سالگی با حضور در حوزه علمیه مشهد دروس مقدمات، سطح و خارج را در محضر استادان این حوزه گذراند.
زبان حوزه‌های علمیه
طی دوران تحصیل و تدریس خویش بر مبانى امام خمینى(ره) و مرحوم آیات‌عظام نائینى، مرحوم خویى و حکیم توجّه خاص داشته و در ادبیات، منطق، معانى و بیان و اصول داراى نوشته‌هایى است، به طوریکه مرحوم آیت‌الله العظمى بروجردى، وى را طلبه‌اى خوش‌فکر و زبان حوزه‌هاى علمیه دانسته و با تفقد از ایشان نام برده‌اند.
آشنایی با نواب صفوی
آشنایی وی با شهید سیدمجتبی نواب صفوی در سال ۱۳۳۰، باعث به وجود آمدن روحیه‌ای قوی برای مبارزه با دودمان پهلوی شد. دیدار ایشان با سیدعلی خامنه‌ای و سیدمجتبی نواب صفوی موجب گشت تا برای مبارزه علیه رژیم با هم یک گروه را تشکیل دهند و از آن پس مبارزه علنی عباس واعظ طبسی با دودمان پهلوی آغاز شد.
حلقه مبارزان روحانی
با حضور آیت‌الله خامنه‌ای و شهید هاشمی‌نژاد در مشهد، جلسات این سه روحانی برجسته برگزار شد که در یک پنجشنبه، عباس واعظ طبسی و سیدعلی خامنه‌ای سوگندی برای تشکیل حکومت اسلامی و مرجعیت امام یاد کردند. مدتی بعد شهید هاشمی‌نژاد نیز به این سوگند اضافه شد و حلقه اصلی مبارزان روحانی در خراسان شکل گرفت.
شش بار زندانی
طبق گفته خودش در ابتدای مبارزاتش تنها بود به‌خصوص که در حوزه مشهد هم افکار خاص ضدمبارزه حاکم بود. آن زمان معمم نبود، با عبا و عرقچین به منبر می‌رفت و جاذبه بسیاری در سخن شیوا، رسا و قاطع داشت. از این‌رو، به خاطر سخنرانی‌های شدید‌اللحن علیه رژیم شش‌بار دستگیر و روانه زندان پادگان شد و در زمان تولد اولین فرزندش در زندان به سر می‌برد.
سرانجام دو ترور نافرجام
دو بار مورد سوء قصد قرار گرفت که عاملان ترور در هر دو مورد ناکام ماندند. زمانی که مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی در کمیته امداد بود، یک کتاب نهج‌البلاغه برای ایشان هدیه آوردند. اطلاعات کمیته ابتدا آن هدیه را بازرسی کردند که بمبی از جلد نهج‌البلاغه کشف و ضبط شد. بار دیگر فیلم‌بردار تلویزیون بین دو خطبه نماز جمعه مسجد گوهرشاد در سال 1361 به وسیله سیم برق تصمیم به ترور ایشان داشت که با جان‌فشانی نیروهای سپاه این عمل منافقان هم نافرجام ماند.
تولیت آستان قدس رضوی
آیت‌الله واعظ طبسی از ذخائر اسلام و انقلاب بود که امام راحل(ره) در 15 فروردین‌ماه سال 1359 به سمت تولیت آستان قدس رضوی درآمد. آستان قدس رضوی وضعیت بسیار اسفناکی در دوره پهلوی داشت و عواید موقوفات در راه‌های غیرمتعارف هزینه می‌شد. مدیریت عالمانه و مبتنی بر تعالیم اسلام آیت‌الله واعظ طبسی به توسعه و تحولی در بخش‌های فرهنگی و اقتصادی این مجموعه انجامید.
.jpg)
پیشرفت 60 درصدی حرم
مجموعه حرم مطهر رضوی قبل انقلاب ده هکتار بود. اما به برکت پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی اکنون تبدیل به شصت هکتار شده است. از جمله کارهای شاخصی که در دوره تولیت آیت‌الله طبسی رخ داد می‌توان به ایجاد زیرگذر، کتابخانه مرکزی، موزه‌ها، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، صحن‌های قدس، جمهوری اسلامی، پیامبراعظم(ص)، غدیر، کوثر، هدایت و بعثت، رواق‌های دارالولایه، دارالهدایه، دارالحجه، شیخ طوسی، شیخ بهایی و ... اشاره کرد.
سمت‌های مختلف در خراسان
ایشان از نخستین پایه‌گذاران کمیته انقلاب اسلامی و نیز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در استان خراسان بود. امام خمینی(ره) نسبت به دستگاه مقدس امام رضا(ع) حساسیتی فوق‌العاده داشتند، در نخستین احکامی که صادر فرمودند، سرپرستی آستان مقدس و ملکوتی ثامن‌الحجج(ع) را به آیت‌الله واعظ طبسی سپردند.
دو سال بعد با توجه به سوابق و کارنامه درخشان ایشان در مدت زمان سرپرستی و تلاش‌های صورت گرفته، وی را طی حکمی به سمت تولیت آستان قدس رضوی منصوب کردند. نمایندگی ولی‌فقیه در استان خراسان، مدیریت عالی حوزه علمیه خراسان، نماینده استان در سه دوره مجلس خبرگان رهبری، عضو مجمع تشخیص مصلحت، تولیت آرامگاه حسین بن موسی الکاظم(ع) طبسی و تولیت آرامگاه شهید مدرس در کاشمر از جمله سمت‌های او در قریب به چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی به شمار می‌رفت.
.jpg)
آرمیده در جوار امام رئوف
تولیت فقید آستان قدس رضوی پیش از ظهر هفتم اسفندماه برای انداختن رای خود به صندوق انتخابات به حرم مطهر رضوی رفت و ساعتی پس از آن به دلیل مشکل تنفسی به بیمارستان امام رضا(ع) انتقال داده شد که عاقبت با وخیم‌تر شدن حال عمومی، در ۱۴ اسفندماه سال ۱۳۹۴ دار فانی را وداع گفت. رهبر معظم انقلاب بر پیکر وی نماز خواند و در حرم امام رضا(ع) نزدیک مضجع شریف به خاک سپرده شد.
کارهای شاخصی که در دوره تولیت این روحانی فقید اتفاق افتاد شامل ایجاد زیرگذر، کتابخانه مرکزی، موزه‌ها، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، صحن‌های قدس، جمهوری اسلامی، پیامبراعظم(ص)، غدیر، کوثر، هدایت و بعثت، رواق‌های دارالولایه، دارالهدایه، دارالحجه، شیخ طوسی، شیخ بهایی و ... می‌شود.
پیشرفت شصت برابری حرم مطهر رضوی چیزی نیست جزء زحمات و خدمات ارزنده مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی که در طول بیش از 3 دهه از عمر با برکت خود بر جای گذاشته‌اند. در گزارش پیش‌رو، بیشتر با این تولیت فقید و خدماتش در آستان قدس رضوی آشنا خواهیم شد که در ادامه مشروح آن از نظرتان می‌گذرد.
گَرد یتیمی در خردسالی
سال 1314 در مشهد و در خانواده‌اى مذهبى و روحانى متولد شد. در یک سالگى غلامرضا پدرش را که از نوابغ گویندگان اسلامى در ایراد سخنرانى‌هاى مذهبى و خطابه و از لحاظ اخلاق، تقوى و پرهیزگارى زبانزد خاص و عام بود، از دست داد و دوران کودکى را با سرپرستى مادر پشت سر گذاشت.
ورود به طلبگی در نوجوانی
پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه به تحصیل در علوم حوزوی علاقه‌مند شد و در سن ۱۶ سالگی با حضور در حوزه علمیه مشهد دروس مقدمات، سطح و خارج را در محضر استادان این حوزه گذراند.
زبان حوزه‌های علمیه
طی دوران تحصیل و تدریس خویش بر مبانى امام خمینى(ره) و مرحوم آیات‌عظام نائینى، مرحوم خویى و حکیم توجّه خاص داشته و در ادبیات، منطق، معانى و بیان و اصول داراى نوشته‌هایى است، به طوریکه مرحوم آیت‌الله العظمى بروجردى، وى را طلبه‌اى خوش‌فکر و زبان حوزه‌هاى علمیه دانسته و با تفقد از ایشان نام برده‌اند.
آشنایی با نواب صفوی
آشنایی وی با شهید سیدمجتبی نواب صفوی در سال ۱۳۳۰، باعث به وجود آمدن روحیه‌ای قوی برای مبارزه با دودمان پهلوی شد. دیدار ایشان با سیدعلی خامنه‌ای و سیدمجتبی نواب صفوی موجب گشت تا برای مبارزه علیه رژیم با هم یک گروه را تشکیل دهند و از آن پس مبارزه علنی عباس واعظ طبسی با دودمان پهلوی آغاز شد.
حلقه مبارزان روحانی
با حضور آیت‌الله خامنه‌ای و شهید هاشمی‌نژاد در مشهد، جلسات این سه روحانی برجسته برگزار شد که در یک پنجشنبه، عباس واعظ طبسی و سیدعلی خامنه‌ای سوگندی برای تشکیل حکومت اسلامی و مرجعیت امام یاد کردند. مدتی بعد شهید هاشمی‌نژاد نیز به این سوگند اضافه شد و حلقه اصلی مبارزان روحانی در خراسان شکل گرفت.
شش بار زندانی
طبق گفته خودش در ابتدای مبارزاتش تنها بود به‌خصوص که در حوزه مشهد هم افکار خاص ضدمبارزه حاکم بود. آن زمان معمم نبود، با عبا و عرقچین به منبر می‌رفت و جاذبه بسیاری در سخن شیوا، رسا و قاطع داشت. از این‌رو، به خاطر سخنرانی‌های شدید‌اللحن علیه رژیم شش‌بار دستگیر و روانه زندان پادگان شد و در زمان تولد اولین فرزندش در زندان به سر می‌برد.
سرانجام دو ترور نافرجام
دو بار مورد سوء قصد قرار گرفت که عاملان ترور در هر دو مورد ناکام ماندند. زمانی که مرحوم آیت‌الله واعظ طبسی در کمیته امداد بود، یک کتاب نهج‌البلاغه برای ایشان هدیه آوردند. اطلاعات کمیته ابتدا آن هدیه را بازرسی کردند که بمبی از جلد نهج‌البلاغه کشف و ضبط شد. بار دیگر فیلم‌بردار تلویزیون بین دو خطبه نماز جمعه مسجد گوهرشاد در سال 1361 به وسیله سیم برق تصمیم به ترور ایشان داشت که با جان‌فشانی نیروهای سپاه این عمل منافقان هم نافرجام ماند.
تولیت آستان قدس رضوی
آیت‌الله واعظ طبسی از ذخائر اسلام و انقلاب بود که امام راحل(ره) در 15 فروردین‌ماه سال 1359 به سمت تولیت آستان قدس رضوی درآمد. آستان قدس رضوی وضعیت بسیار اسفناکی در دوره پهلوی داشت و عواید موقوفات در راه‌های غیرمتعارف هزینه می‌شد. مدیریت عالمانه و مبتنی بر تعالیم اسلام آیت‌الله واعظ طبسی به توسعه و تحولی در بخش‌های فرهنگی و اقتصادی این مجموعه انجامید.
پیشرفت 60 درصدی حرم
مجموعه حرم مطهر رضوی قبل انقلاب ده هکتار بود. اما به برکت پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی اکنون تبدیل به شصت هکتار شده است. از جمله کارهای شاخصی که در دوره تولیت آیت‌الله طبسی رخ داد می‌توان به ایجاد زیرگذر، کتابخانه مرکزی، موزه‌ها، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، صحن‌های قدس، جمهوری اسلامی، پیامبراعظم(ص)، غدیر، کوثر، هدایت و بعثت، رواق‌های دارالولایه، دارالهدایه، دارالحجه، شیخ طوسی، شیخ بهایی و ... اشاره کرد.
سمت‌های مختلف در خراسان
ایشان از نخستین پایه‌گذاران کمیته انقلاب اسلامی و نیز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در استان خراسان بود. امام خمینی(ره) نسبت به دستگاه مقدس امام رضا(ع) حساسیتی فوق‌العاده داشتند، در نخستین احکامی که صادر فرمودند، سرپرستی آستان مقدس و ملکوتی ثامن‌الحجج(ع) را به آیت‌الله واعظ طبسی سپردند.
دو سال بعد با توجه به سوابق و کارنامه درخشان ایشان در مدت زمان سرپرستی و تلاش‌های صورت گرفته، وی را طی حکمی به سمت تولیت آستان قدس رضوی منصوب کردند. نمایندگی ولی‌فقیه در استان خراسان، مدیریت عالی حوزه علمیه خراسان، نماینده استان در سه دوره مجلس خبرگان رهبری، عضو مجمع تشخیص مصلحت، تولیت آرامگاه حسین بن موسی الکاظم(ع) طبسی و تولیت آرامگاه شهید مدرس در کاشمر از جمله سمت‌های او در قریب به چهار دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی به شمار می‌رفت.
آرمیده در جوار امام رئوف
تولیت فقید آستان قدس رضوی پیش از ظهر هفتم اسفندماه برای انداختن رای خود به صندوق انتخابات به حرم مطهر رضوی رفت و ساعتی پس از آن به دلیل مشکل تنفسی به بیمارستان امام رضا(ع) انتقال داده شد که عاقبت با وخیم‌تر شدن حال عمومی، در ۱۴ اسفندماه سال ۱۳۹۴ دار فانی را وداع گفت. رهبر معظم انقلاب بر پیکر وی نماز خواند و در حرم امام رضا(ع) نزدیک مضجع شریف به خاک سپرده شد.
