سبک زندگی اسلامی/ 48
در ستایش کم گویی/ سینه ها را خامشی گنجینه گوهر کند
ملیحه جهانبخش
برخی از افراد مبتلا به عادت پرحرفی و زیاده گویی هستند. عادتی که شاید در اولین ارتباط دلچسب و حتی موجب جذب مخاطب شود اما پس از مدتی تبدیل به امری آزاردهنده می شود. پرحرفی نه تنها ممکن است بخش زیادی از زمان خود فرد و دیگری را که باید به کارهای مهمی اختصاص بدهد ضایع کند که گاهی آلوده به سایر ویژگی های اخلاقی ناپسند می شود. اینکه فرد وقتی بیش از اندازه درباره مساله ای صحبت می کند ممکن است از دیگران نیز حرف بزند و آنچه بر زبان می آورد غیبت باشد. یکی از دلایلی که در دین اسلام و در ارتباطات اجتماعی کم گویی و گزیده گویی بسیار توصیه شده است همین مساله است که فرد پس از مدتی ممکن است حرف های بیهوده ای بر زبان بیاورد یا درباره دیگری سخنی بگوید که حق الناس را شامل شود. از سویی دیگر زیاد صحبت کردن ممکن است، شأن و شخصیت خود فرد را نیز به مخاطره بیندازد. چون افرادی که پیرامون او زندگی می کنند پس از مدتی ممکن است به خاطر پر حرف بودن اش از او دوری کنند یا ارتباطات اجتماعی خود را با او کم کنند یا حتی در هنگام گفتگو به حرف های او گوش ندهند و احترامی را که باید برای او قائل نشوند. به قول شاعر گرانمایه سعدی:
سخن گرچه دلبند و شیرین بودسزاوار تصدیق و تحسین بود
چو یک بار گفتی مگو بازپسکه حلوا چو یک بار خوردند، بس
از این رو هم از بعد اجتماعی و هم از بعد شخصیتی سزاوار است که انسان نه آنقدر ساکت باشد که منزوی شود و از سوی اطرافیان کنار گذاشته شود و نه آنقدر پرحرفی کند که موجب آزار و رنجش باشد.
امام موسی کاظم علیه السلام در این باره فرموده اند:
کم گویی، حکمت بزرگی است، بر شما باد به خموشی که آسایش نیکو و سبکباری و سبب تخفیف گناه است.1 (تحف العقول ص 394)
___________________________________________________________
1. قِلَّةُ الْمَنْطِقِ حُكْمٌ عَظِيمٌ فَعَلَيْكُمْ بِالصَّمْتِ فَإِنَّهُ دَعَةٌ حَسَنَةٌ وَ قِلَّةُ وِزْرٍ وَ خِفَّةٌ مِنَ الذُّنُوب