گفتگو با نویسنده کتاب«خلوت مدیر» به بهانه دهه فجر انقلاب اسلامی؛
روایتی ساده از دوران سیاه ستمشاهی/نقشی که معلمان و مدارس در انقلاب داشتند
خبرگزاری رضوی- ملیحه رفیع طلب؛ دوران پیش از انقلاب و مبارزات اقشار مختلف مردم با رژیم ستمشاهی روایت های جذاب و خواندنی را در عین برخی دردناکی ها در تاریخ به ثبت رسانده و بسیاری از نویسندگان از زاویه دید خود به آن پرداخته اند. یکی از این روایت ها که به دلیل زبان ساده و جذاب مورد اقبال مخاطبان قرار گرفته، داستان مبارزات دانش آموزای با رژیم شاهنشاهی و دستگاه اطلاعاتی آن«ساواک» است که به قلم علی اکبر والایی به نگارش درآمده است.
به بهانه دهه فجر انقلاب اسلامی با این نویسنده نام آشنای کشور در خصوص کتاب «خلوت مدیر» به گفتگو پرداختیم.
کتاب "خلوت مدیر" به دنبال چه روایتی است؟ از ایده نوشتن این کتاب برایمان بگویید.
«خلوت مدیر» به دنبال ترسیم فضای جامعه قبل از انقلاب است، دوره پهلوی دوم و فضایی که به شدت فساد آلود است.ایده نوشتن این کتاب، به دوران دانش آموزی من برمی گردد. که سالهای میانی دهه پنجاه را در برمی گیرد. دلیل پرکشش بودن این اثر یک بخش اش برمی گردد به اینکه من از تجربه دوران دانش آموزی خودم و هم تجارب دوران تدریس و دبیری در نگارش کتاب استفاده کردم. مدرسه ای که در خلوت مدیر توصیف شده، در منطقه جنوب غرب تهران، دقیقا همان مدرسه ای بوده که من در دوره راهنمایی دانش آموز آن مدرسه بودم.
این کتاب توسط دو ناشر منتشر شده، دلیلش چیست؟
ناشر نخست خلوت مدیر، متاسفانه در پخش و تجدید چاپ کتاب ضعیف عمل کرد و من که بسیار نگران این موضوع بودم، با وجود اینکه از عملکرد کیفی کار ناشر راضی بودم، اما بر خلاف میل ام ناگزیر شدم، اثر را پس بگیرم. غافل از اینکه تهران و مشهد، از این منظر تفاوتی با هم ندارند.
استقبال نسل جوان از کتاب های حوزه انقلاب چطور است؟
استقبال نسل جوان از حوزه آثار انقلاب خیلی رضایت بخش نیست و این به کیفیت آثار تولیدی مرتبط با موضوع انقلاب برمی گردد. به اینکه یک نویسنده چقدر با خودش و مخاطب اثرش صادق باشد. هر مقدار اثری بدون جانبداری و بدون برخی ملاحظات سلایق ناشر نوشته و تولید شود؛ مخاطبان بیشتری خواهد داشت. در سطر سطر یک اثر ادبی، موج صداقت باید حس شود. رمان خلوت مدیر، به همت یکی از دبیران ادب دوست که خود شاعر و نویسنده است، در یک دبیرستان پسرانه نمونه دولتی شهر تهران، مورد آزمون قرار گرفت. نتیجه خوشبختانه فوق العاده بود. پس از آن سیل نامه هایی بود که به سوی من سرازیر شد. برخی از نوجوانان در نامه شان، به این حقیقت زیبا اقرار کرده بودند که با خواندن خلوت مدیر ، بسیار بسیار به مطالعه رمان علاقمند شدند. عده ای در نامه شان نوشته بودند که وقتی فارغ التحصیل شدند، در آینده، به عنوان فیلمساز نسخه ای سینمایی از این رمان را خواهند ساخت. و بسیاری سخنان شوق آمیز دیگر که من نویسنده را همه اینها به وجد آورد و دست به قلم شدم و در پاسخ، نامه ای جمعی خطاب به همه دانش آموزان آن دبیرستان نوشتم.
ناشران در این حوزه چه عملکردی داشتند؟
در بسیاری از کشورهای دنیا، ناشران حرفه ای، اغلب پیش از اتمام نگارش کتاب، در کمین اثری می نشینند که فقط و فقط احتمال می دهند ظرفیت بالایی برای فروش در بازار کتاب داشته باشد. چرا که آنان ارزش کتابی که دارای چنین قابلیت بالایی باشد را به خوبی می دانند. برای همین، ناشر سالهای طولانی رونق بسیاری در کار خود می بیند. یک کتاب پرفروشش جای تولید هزار کتاب را برایش پر می کند. نویسنده هم با دیدن فروش و چاپ مکرر آثارش، مزد زحماتش را دریافت می کند و دلگرم این است که اثرش را به دست چنین ناشری سپرده. اما در کشور ما ناشران با سابقه و حتی به ظاهر پر کار، متاسفانه در استفاده از چنین ظرفیت بالایی کاملا ناتوان هستند.
بنده در موضوع عملکرد به نشر باید عرض کنم، به نشر با وجود سابقه فعالیت های مفیدش، در استفاده از فرصت ها، در بهره گیری از چنین قابلیتی، در یک اثر آماده و مستعد با ظرفیت وجودی بالای فروش ناتوان است. بله، ناتوان است. خلوت مدیر به اذعان منتقدان و مخاطبانش، یک اثر فوق العاده پرکشش و به شدت با ظرفیت بالای فروش است. اما ناشر این کتاب، به نشر، متاسفانه با وجود پیگیری های بنده، پس از گذشت چند سال از انتشار اثر، هنوز نتوانسته از این ظرفیت بالای کتاب استفاده کند. اثری که در سال نخست انتشارش، به چاپ پنجم رسید. اما اکنون در سالهای بعدش، حتی یک بار هم تجدید چاپ نشد و من از این بابت به شدت متاسفم.
چه پیشنهادی برای ترویج بیشتر کتابخوانی به خصوص ادبیات انقلاب دارید؟
در این موضوع، پیشنهادها و راهکارهای عملی بسیاری دارم که در نظر دارم در یک اثر تحقیقی جامع، همه را یک جا منتشر کنم. اما برای نوجوان و جوانان کشورم باید عرض کنم، در وهله نخست، چنانچه کتاب خوب و جذاب در اختیارشان گذاشته شود، نیازی به تقلای بیشتر ما نیست. نوجوان و جوان ، با خواندن کتابهای خوب و لذت بردن از خواندن آن، خودش علاقمند و ترغیب به مطالعه می شود. امروز بیشتر مشکلات از این است که مخاطبی که تازه مطالعه را آغاز کرده، کتاب خوب و مناسبی در اختیارش گذارده نمی شود که نوجوان قادر باشد لذت مطالعه را تجربه کند.
به بهانه دهه فجر انقلاب اسلامی با این نویسنده نام آشنای کشور در خصوص کتاب «خلوت مدیر» به گفتگو پرداختیم.
کتاب "خلوت مدیر" به دنبال چه روایتی است؟ از ایده نوشتن این کتاب برایمان بگویید.
«خلوت مدیر» به دنبال ترسیم فضای جامعه قبل از انقلاب است، دوره پهلوی دوم و فضایی که به شدت فساد آلود است.ایده نوشتن این کتاب، به دوران دانش آموزی من برمی گردد. که سالهای میانی دهه پنجاه را در برمی گیرد. دلیل پرکشش بودن این اثر یک بخش اش برمی گردد به اینکه من از تجربه دوران دانش آموزی خودم و هم تجارب دوران تدریس و دبیری در نگارش کتاب استفاده کردم. مدرسه ای که در خلوت مدیر توصیف شده، در منطقه جنوب غرب تهران، دقیقا همان مدرسه ای بوده که من در دوره راهنمایی دانش آموز آن مدرسه بودم.
این کتاب توسط دو ناشر منتشر شده، دلیلش چیست؟
ناشر نخست خلوت مدیر، متاسفانه در پخش و تجدید چاپ کتاب ضعیف عمل کرد و من که بسیار نگران این موضوع بودم، با وجود اینکه از عملکرد کیفی کار ناشر راضی بودم، اما بر خلاف میل ام ناگزیر شدم، اثر را پس بگیرم. غافل از اینکه تهران و مشهد، از این منظر تفاوتی با هم ندارند.
استقبال نسل جوان از کتاب های حوزه انقلاب چطور است؟
استقبال نسل جوان از حوزه آثار انقلاب خیلی رضایت بخش نیست و این به کیفیت آثار تولیدی مرتبط با موضوع انقلاب برمی گردد. به اینکه یک نویسنده چقدر با خودش و مخاطب اثرش صادق باشد. هر مقدار اثری بدون جانبداری و بدون برخی ملاحظات سلایق ناشر نوشته و تولید شود؛ مخاطبان بیشتری خواهد داشت. در سطر سطر یک اثر ادبی، موج صداقت باید حس شود. رمان خلوت مدیر، به همت یکی از دبیران ادب دوست که خود شاعر و نویسنده است، در یک دبیرستان پسرانه نمونه دولتی شهر تهران، مورد آزمون قرار گرفت. نتیجه خوشبختانه فوق العاده بود. پس از آن سیل نامه هایی بود که به سوی من سرازیر شد. برخی از نوجوانان در نامه شان، به این حقیقت زیبا اقرار کرده بودند که با خواندن خلوت مدیر ، بسیار بسیار به مطالعه رمان علاقمند شدند. عده ای در نامه شان نوشته بودند که وقتی فارغ التحصیل شدند، در آینده، به عنوان فیلمساز نسخه ای سینمایی از این رمان را خواهند ساخت. و بسیاری سخنان شوق آمیز دیگر که من نویسنده را همه اینها به وجد آورد و دست به قلم شدم و در پاسخ، نامه ای جمعی خطاب به همه دانش آموزان آن دبیرستان نوشتم.
ناشران در این حوزه چه عملکردی داشتند؟
در بسیاری از کشورهای دنیا، ناشران حرفه ای، اغلب پیش از اتمام نگارش کتاب، در کمین اثری می نشینند که فقط و فقط احتمال می دهند ظرفیت بالایی برای فروش در بازار کتاب داشته باشد. چرا که آنان ارزش کتابی که دارای چنین قابلیت بالایی باشد را به خوبی می دانند. برای همین، ناشر سالهای طولانی رونق بسیاری در کار خود می بیند. یک کتاب پرفروشش جای تولید هزار کتاب را برایش پر می کند. نویسنده هم با دیدن فروش و چاپ مکرر آثارش، مزد زحماتش را دریافت می کند و دلگرم این است که اثرش را به دست چنین ناشری سپرده. اما در کشور ما ناشران با سابقه و حتی به ظاهر پر کار، متاسفانه در استفاده از چنین ظرفیت بالایی کاملا ناتوان هستند.
بنده در موضوع عملکرد به نشر باید عرض کنم، به نشر با وجود سابقه فعالیت های مفیدش، در استفاده از فرصت ها، در بهره گیری از چنین قابلیتی، در یک اثر آماده و مستعد با ظرفیت وجودی بالای فروش ناتوان است. بله، ناتوان است. خلوت مدیر به اذعان منتقدان و مخاطبانش، یک اثر فوق العاده پرکشش و به شدت با ظرفیت بالای فروش است. اما ناشر این کتاب، به نشر، متاسفانه با وجود پیگیری های بنده، پس از گذشت چند سال از انتشار اثر، هنوز نتوانسته از این ظرفیت بالای کتاب استفاده کند. اثری که در سال نخست انتشارش، به چاپ پنجم رسید. اما اکنون در سالهای بعدش، حتی یک بار هم تجدید چاپ نشد و من از این بابت به شدت متاسفم.
چه پیشنهادی برای ترویج بیشتر کتابخوانی به خصوص ادبیات انقلاب دارید؟
در این موضوع، پیشنهادها و راهکارهای عملی بسیاری دارم که در نظر دارم در یک اثر تحقیقی جامع، همه را یک جا منتشر کنم. اما برای نوجوان و جوانان کشورم باید عرض کنم، در وهله نخست، چنانچه کتاب خوب و جذاب در اختیارشان گذاشته شود، نیازی به تقلای بیشتر ما نیست. نوجوان و جوان ، با خواندن کتابهای خوب و لذت بردن از خواندن آن، خودش علاقمند و ترغیب به مطالعه می شود. امروز بیشتر مشکلات از این است که مخاطبی که تازه مطالعه را آغاز کرده، کتاب خوب و مناسبی در اختیارش گذارده نمی شود که نوجوان قادر باشد لذت مطالعه را تجربه کند.
