سپیدپوشان خط مقدم سلامت

خبرگزاری رضوی-زهرا رفعتی؛ اول شهریور که می شود برایمان یادآور روز سپیدی است. روزی که شاید در این دو سال اخیر عمیق تر آن را درک کردیم. "روز پزشک".روز کسانی که بردباری و از خودگذشتگی کنار اسمشان می نشیند.
انتخاب زادروز ابوعلی سینا به عنوان روز پزشک از دو جنبه قابل توجه است. اول این که در مواردی مانند روز معلم یا روز خبرنگار مناسبت، تولد نیست. شهادت و از دست دادن است. در روزی که آیت‌الله مرتضی مطهری ترور شده یا محمود صارمی را در مزار شریف افغانستان کشته‌اند، کیک می بُریم و تبریک می‌گوییم ولی روز پزشک روز تولد است نه روز مرگ اوبوعلی سینا.
دوم این که مربوط به مناسبتی در هزار سال پیش است و قدمت این سرزمین را هم یادآور می‌شود. در دنیایی که بسیاری از کشورها هنوز یکصدمین سالگرد استقلال یا خروج خود از قیمومَت را جشن نگرفته‌اند روز پزشک را در ایران به خاطر تولد ابوعلی سینا در هزار سال قبل گرامی می‌داریم.
 روز پزشک، می‌تواند یادآور غفلت بزرگ ما از حوزۀ تمدنی ایران فرهنگی هم باشد. چون محل تولد او بخارا امروز در ازبکستان واقع است اما زبان فارسی همچنان در این سرزمین طنین‌انداز است و در تاجیکستان هم امروز را به عنوان روز پزشک گرامی می‌دارند.

اهمیت حرفه پزشکی در روزهای کرونایی
اهمیت حرفه پزشکی حالا در این روزها برایمان بیشتر و پررنگ تری از هر زمانی نمود پیدا کرده است، اینکه با شوق درون رنج دوران می برند و با آرامش و علم، التیام بخش دردها می شوند.
پزشکان احیاگر کالبد جسم اند و با تعهد و اخلاص شان سلامت را به بیماران هدیه می دهند.
آنها با همت و دستان پرتوان خود درمان می کنند و بدون ترس به وادی خطر می روند، حتی کرونا هم حریف رویارویی آنها نمی شود و به سان روزهای جنگ و خمپاره، در خط مقدم حاضر می شوند و جان خود را فدا می کنند، و حالا از زمان شیوع ویروس کرونا ️۳۰۰ مدافع سلامت در کشورمان شهید شدند که این تعداد بسیار بیشتر از زمان جنگ است. از حدود ۳۰۰ شهید مدافع سلامت کادر درمان براساس آمار حدود ۱۶۰ نفر پزشکان هستند. متاسفانه هنوز تکلیف نیمی از تعداد یاد شده مشخص نشده است و حمایتی که باید از آنها صورت گیرد، برقرار نشده است. میزان درخواست برای مهاجرت پزشکان نیز در این ایام افزایش یافته است و باید بگوییم ۳ هزار پزشک برای مهاجرت از کشور طی یکسال گذشته درخواست داده اند.

میل به مهاجرت
دکتر ظفرقندی رئیس سازمان نظام پزشکی گفته در یکسال گذشته میزان درخواست برای مهاجرت و آن مراحل قانونی‌ای که باید در سازمان نظام پزشکی طی شود، افزایش داشته است. پزشکان برای مهاجرت باید از سازمان نظام پزشکی مدرکی را به نام گود استندینگ بگیرند. در یک سال گذشته درخواست سالانه گود استندینگ که برای مهاجرت لازم است، افزایش داشته و حداقل در یک سال سه هزار درخواست به سازمان ارسال شده است.
درحالیکه می دانیم اگر شرایط زندگی و حمایت از پزشکان در کشورمان مناسب بود شاهد مهاجرت آنها نبودیم.
باید قبول کنیم این روزها پزشکان و کادر درمان لحظات سختی را پشت سر می گذراند. آنها شبانه روز در کنار بیماران کرونایی می مانند و شاید هفته ای یک بار هم نتوانند به دیدار خانواده هایشان بروند. و یا با ترس و اینکه نکند ناقل باشند دیداری کوتاه خواهند داشت.  

نگاهی به وضعیت پزشکی قبل و بعد انقلاب
در سال‌‌های پیش از انقلاب، به دلیل کمبود نیروی انسانی در بسیاری از شهرهای کشور، بسیاری از پزشکان و کارشناسان حوزه علوم پزشکی از کشورهایی مانند بنگلادش، فیلیپین، پاکستان و هندوستان وارد کشور می‌‌شدند و به ارائه خدمت به بیماران ایرانی می‌‌پرداختند اما پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، ایران در حوزه آموزش پزشکی به خودکفایی رسید، به طوری که در سال 1364 تعداد پزشکان خارجی در کشور بیش از 3000 نفر بوده و در سال 1394 به صفر رسیده است.
تعداد دانشگاه‌‌های علوم پزشکی کشور از 9 دانشکده پزشکی در سال 58 به بیش از 60 دانشکده پزشکی در زمان حاضر رسیده است که نشان از خودکفایی ایران در آموزش پزشکی و توانمندی دانشجویان و فارغ‌‌التحصیلان پزشکی کشور در امر درمان، هم‌‌سطح با پزشکان بین‌‌المللی دارد.
به گفته رئیس سازمان نظام پزشکی کشور، در زمان حاضر سالانه 3000 رزیدنت پزشکی فارغ‌‌التحصیل و در نهایت وارد چرخه ارائه خدمت به بیماران می‌‌شوند؛ این در حالی است که بر اساس اطلاعات موجود در فرهنگستان علوم پزشکی کشور، در سال 58 سالانه تنها 420 دستیار تخصصی فارغ‌‌التحصیل می‌‌شدند.
بخش مهمی از این پیشرفت‌‌های علمی، متأثر از روح پوینده و جست‌‌وجوگر پزشکان ایرانی بوده است که با تلاش برای رسیدن به جایگاه‌‌های رفیع علم و خلاقیت و توانایی خود، باعث بی‌‌نیاز شدن ایران از دانشمندان خارجی و تکیه بر دانش بومی شدند.
بر اساس داده‌‌های موجود، در سال‌‌های قبل از انقلاب، رتبه تولید علم ایران در دنیا، 38 بود، این رتبه در زمان پایان جنگ تحمیلی به 64 رسید و بر اساس آمار اعلام‌‌شده از سوی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، در زمان حاضر ایران در بسیاری از شاخص‌های پزشکی در دنیا جزو کشور‌های پیشرفته است به نحوی که در انتشار مقالات علمی پزشکی رتبه 16 دنیا و رتبه اول خاورمیانه را در سال 2018 کسب کرده است.
پیش از انقلاب اسلامی ایران، کشور تنها دارای 13 عنوان مجله علمی و پزشکی بود؛ در حالی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، 412 مجله علمی - پژوهشی در کشور وجود دارد.
تعداد مراکز تحقیقاتی علوم پزشکی کشور، پیش از انقلاب اسلامی ایران حتی به تعداد انگشتان یک دست نیز نمی‌‌رسید و این امر، وابستگی ایران به منابع خارجی را بیشتر می‌‌کرد. در سال 1397 تعداد مراکز تحقیقاتی دانشگاهی فعال اعلام شده از سوی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت،بیش از 800 مورد بوده است.
جمهوری اسلامی ایران همچنین پنجمین کشور جهان در پژوهشگری و ارائه مقالات در حوزه طب سنتی و گیاهان دارویی است که کسب این رتبه‌‌ها بدون تلاش محققین و متخصصین کشور، امکانپذیر نبود.