خبرگزاری رضوی گزارش می دهد؛
قاتل خاموش همچنان در کمین/مراقب دودکش بخاری باشید
خبرگزاری رضوی- زهرا رفعتی؛ "از ابتدای مهرماه تا امروز ۱۹۱۹ نفر دچار مسمومیت مونواکسید کربن شده اند که ۱۰۳۲ نفر به مراکز درمانی منتقل شده و ۷۸۶ نفر هم در محل درمان شده اند. متاسفانه ۱۰۱ نفر از هموطنان هم علیرغم تلاش همکاران من جان خود را از دست دادند".
این را سخنگوی سازمان اورژانس کشور گفته است. قاتل خاموشی که با وجود تاکیدات و هشدارهای فراوان بازهم شاهد آمار بالای تلفات از طریق گاز گرفتگی هستیم و با وجود توصیه ها مبنی بر بررسی دقیق سیستم گرمایشی عده ای با سهل انگاری به این راحتی مرگ خود را رقم می زنند.
پزشکی قانونی کشور اعلام کرده است بیش از ۷۰ درصد تلفات مسمومیت با گاز مونوکسید مربوط به نیمه دوم هر سال است، به نحوی که از ۷۸۴ فوتی مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در سال گذشته، ۷۱.۷ درصد در نیمه دوم سال جان خود را از دست داده‌اند. طبق این گزارش در سال گذشته 784 نفر بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در کشور جان باختند که از این تعداد 222 نفر در نیمه نخست و 562 نفر در نیمه دوم سال جان باختند، چنین نسبتی در آمار سالهای گذشته نیز قابل مشاهده بوده و همواره در نیمه دوم سال با افزایش قابل توجه قربانیان مسمومیت با گاز مونوکسید کربن مواجه هستیم. در سال گذشته بیشترین تلفات مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در ماه‌های بهمن با 131، دی با 126 و آذر با 123 نفر ثبت شده است. بیش از 70 درصد تلفات مسمومیت با گاز مونوکسید مربوط به نیمه دوم هر سال است، به نحویکه از 784 فوتی مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در سال گذشته، 71.7 درصد در نیمه دوم سال جان خود را از دست داده‌اند. در نیمه نخست امسال آمار تلفات مسمومیت با گاز مونوکسید کربن رشد 14.4 درصدی داشته، در این مدت 254 نفر براثر گازگرفتگی جان خود را از دست داده‌اند که از این تعداد 197 نفر مرد و 57 نفر زن بوده‌اند. این آمار در مدت مشابه سال گذشته 222 نفر بوده است. در این مدت استانهای تهران با 44، فارس با 19 و مرکزی با 18 فوتی بیشترین آمار تلفات مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن را داشته‌اند. در پنج سال گذشته و نیمه نخست امسال (از 1394 تا 1398)، بیشترین تلفات نیمه اول سال در سال جاری با 254 فوتی و کمترین آن با 156 فوتی در نیمه نخست سال 1394 گزارش شده است.
طبق صحبت های مسئولان مربوطه به محض اینکه مشاهده کردیم فردی دچار مسمومیت با گاز مونواکسید کربن شده باید فرد را از محل مورد نظر خارج کرد، در و پنجره ها را باز نمود و وسیله گرمایشی را خاموش کرد و با مسئولان اورژانس تماس حاصل نماییم.
علائم گازگرفتگی
مسمومیت با گاز مونواکسید کربن از طریق وسایلی مانند بخاری، پیک‌نیک، آبگرمکن و حتی در مواردی اعلام شده با ذغال هم اتفاق افتاده است. و اغلب موارد در فصل سرما که استفاده از وسایل گرمایشی ضروری می شود به وقوع می پیوندد.
البته مونو اکسید کربن در مقادیر کمتر از ۵۰ppm خطری ندارد و بین ۵۰ تا ۱۰۰ ppm می تواند سبب ایجاد عوارض نورولوژیک شود. اما در مقادیر بیشتر از ۱۰۰ppm خطر مرگ داشته و در مقادیر بالاتر از ۲۰۰۰ppm نیز سبب مرگ فوری می شود که کمتر از دو دقیقه است. علائم گازگرفتگی نیز شامل سردرد و سرگیجه و سوزش چشم، تهوع و استفراغ، کاهش دید، خواب آلودگی، خمیازه کشیدن بیش از حد، تنگی نفس و حتی در مواردی تشنج می شود. همچنین کبودی لب ها و ناخن ها را ممکن می شود.
همه افراد در معرض گاز گرفتگی قرار دارند اما کودکان، زنان باردار و سالمندان جزو گروه آسیب پذیر و در معرض خطر بیشتری با منواکسید کربن هستند و علایم مسمومیت در آنها سریع و با شدت بیشتری ایجاد می‌شود. همچنین غلظت گاز منواکسید کربن در فضای اتاق در ایجاد مسمومیت بسیار موثر است.
چطور پیشگیری کنیم؟
دکتر سماعی کارشناس امور دارویی معاونت غذا و دارو در خصوص پیشگیری از مسمومیت با گاز مونواکسید کربن چند پیشنهاد را داده است که به چند نمونه آن اشاره می کنیم: استفاده از وسايل گرمايشی استاندارد در پيشگيری از اين مسموميت از اهميتبالايی برخوردار است. دقت و توجه به داغ بودن دودکش نيز بهترين آزمايش سلامت دودکش است. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دليل آن خارج نشدن محصولات احتراق وگازهای سمی ازدودکش است دراين صورت بايد ضمن رفع نقص ، به طور موقت با بازکردن قسمتی ازدريا پنجره تهويه درمحيط ايجاد نمائيد . رنگ شعله بخاری و وسايل پخت و پز بايد آبی باشد، و چنانچه رنگ شعلهقرمز، زرد و يا نارنجی باشد، حتما نقص در سوخت رسانی و کمبود اکسيژن در محيط است که سريعا بايد تعمير و سوخت رسانی شود. اگر رنگ شعله بخاری آبی نباشد ممکن است هوای کافی به بخاری نرسيده وتوليد گاز منواکسيد کربن کند. در صورت استفاده از وسايل گرمايشی مانند بخاری و شومينه، نبايد تمامی روزنه‌های جريان هوا در منزل و به ويژه اتاق خواب مسدود شود. از نصب آبگرمکن در حمام، روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محيط داخل خانه، جدا خودداری کرد. شومينه مشترک برای چند واحد در صورت کوچک بودن سايز مجرای خروجی و لوله کشی آن باعث برگشت دود از شومينه روشن طبقات پايين به داخل آپارتمان در شومينه خاموش طبقات بالاتر می گردد. انتهای کليه دودکش ها بايد حداقل يک متر ازسطح بام وحداقل يک متر ازديوار جانبی بام فاصله داشته ودارای کلاهک مخصوص به شکل ( H ) باشد. اگر فضای خود را با شوفاژ و سيستم حرارت مرکزی گرم می کنيد درزبندی وبستن منافذ به منظور جلوگيری ازاتلاف حرارتی بلاملانع می باشد. درصورتيکه ازبخاری های گازسوز به منظور گرمايش محيط استفاده می کنيد حتما مختصری تهويه ازطريق درب يا پنجره درفضا ايجاد نمائيد وازدرزبندی وبستن کامل منافذ خودداری کنيد. هيچگاه از چراغ يا بخاری نفتی يا گازی که فاقد دودکش است، درون خانه، به خصوص هنگام خواب استفاده نکنيد. درون خانه، به خصوص در محل خواب‌تان دستگاه هشدار مونوکسيد کربن نصب کنيد. تعمير وسايل گرمايشی توسط افراد غير مجرب و بی تجربه و يا نصب آنها توسط افراد خانواده باعث ايجاد خطر می‌شود.
وسایل استاندارد گرمایشی
گرچه عامل اصلی این نوع مرگ و میر به دلیل عدم رعایت اصول اولیه ایمنی و یا اتفاقات ناخواسته از جمله خارج شدن دودکش از محل اصلی خود است، اما طی سالی های گذشته وسایل گرمایشی خصوصا بخاری های گازسوز به وسایل هشدار دهنده مجهز نشده اند و همچنان بسیاری در فصل سردسال قربانی گاز مونوکسید کربن می شوند، موضوعی که با تدبیر مسئولان و صنعتگران این بخش به راحتی قابل پیشگیری است.
این را سخنگوی سازمان اورژانس کشور گفته است. قاتل خاموشی که با وجود تاکیدات و هشدارهای فراوان بازهم شاهد آمار بالای تلفات از طریق گاز گرفتگی هستیم و با وجود توصیه ها مبنی بر بررسی دقیق سیستم گرمایشی عده ای با سهل انگاری به این راحتی مرگ خود را رقم می زنند.
پزشکی قانونی کشور اعلام کرده است بیش از ۷۰ درصد تلفات مسمومیت با گاز مونوکسید مربوط به نیمه دوم هر سال است، به نحوی که از ۷۸۴ فوتی مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در سال گذشته، ۷۱.۷ درصد در نیمه دوم سال جان خود را از دست داده‌اند. طبق این گزارش در سال گذشته 784 نفر بر اثر مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن در کشور جان باختند که از این تعداد 222 نفر در نیمه نخست و 562 نفر در نیمه دوم سال جان باختند، چنین نسبتی در آمار سالهای گذشته نیز قابل مشاهده بوده و همواره در نیمه دوم سال با افزایش قابل توجه قربانیان مسمومیت با گاز مونوکسید کربن مواجه هستیم. در سال گذشته بیشترین تلفات مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در ماه‌های بهمن با 131، دی با 126 و آذر با 123 نفر ثبت شده است. بیش از 70 درصد تلفات مسمومیت با گاز مونوکسید مربوط به نیمه دوم هر سال است، به نحویکه از 784 فوتی مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در سال گذشته، 71.7 درصد در نیمه دوم سال جان خود را از دست داده‌اند. در نیمه نخست امسال آمار تلفات مسمومیت با گاز مونوکسید کربن رشد 14.4 درصدی داشته، در این مدت 254 نفر براثر گازگرفتگی جان خود را از دست داده‌اند که از این تعداد 197 نفر مرد و 57 نفر زن بوده‌اند. این آمار در مدت مشابه سال گذشته 222 نفر بوده است. در این مدت استانهای تهران با 44، فارس با 19 و مرکزی با 18 فوتی بیشترین آمار تلفات مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن را داشته‌اند. در پنج سال گذشته و نیمه نخست امسال (از 1394 تا 1398)، بیشترین تلفات نیمه اول سال در سال جاری با 254 فوتی و کمترین آن با 156 فوتی در نیمه نخست سال 1394 گزارش شده است.
طبق صحبت های مسئولان مربوطه به محض اینکه مشاهده کردیم فردی دچار مسمومیت با گاز مونواکسید کربن شده باید فرد را از محل مورد نظر خارج کرد، در و پنجره ها را باز نمود و وسیله گرمایشی را خاموش کرد و با مسئولان اورژانس تماس حاصل نماییم.
علائم گازگرفتگی
مسمومیت با گاز مونواکسید کربن از طریق وسایلی مانند بخاری، پیک‌نیک، آبگرمکن و حتی در مواردی اعلام شده با ذغال هم اتفاق افتاده است. و اغلب موارد در فصل سرما که استفاده از وسایل گرمایشی ضروری می شود به وقوع می پیوندد.
البته مونو اکسید کربن در مقادیر کمتر از ۵۰ppm خطری ندارد و بین ۵۰ تا ۱۰۰ ppm می تواند سبب ایجاد عوارض نورولوژیک شود. اما در مقادیر بیشتر از ۱۰۰ppm خطر مرگ داشته و در مقادیر بالاتر از ۲۰۰۰ppm نیز سبب مرگ فوری می شود که کمتر از دو دقیقه است. علائم گازگرفتگی نیز شامل سردرد و سرگیجه و سوزش چشم، تهوع و استفراغ، کاهش دید، خواب آلودگی، خمیازه کشیدن بیش از حد، تنگی نفس و حتی در مواردی تشنج می شود. همچنین کبودی لب ها و ناخن ها را ممکن می شود.
همه افراد در معرض گاز گرفتگی قرار دارند اما کودکان، زنان باردار و سالمندان جزو گروه آسیب پذیر و در معرض خطر بیشتری با منواکسید کربن هستند و علایم مسمومیت در آنها سریع و با شدت بیشتری ایجاد می‌شود. همچنین غلظت گاز منواکسید کربن در فضای اتاق در ایجاد مسمومیت بسیار موثر است.
چطور پیشگیری کنیم؟
دکتر سماعی کارشناس امور دارویی معاونت غذا و دارو در خصوص پیشگیری از مسمومیت با گاز مونواکسید کربن چند پیشنهاد را داده است که به چند نمونه آن اشاره می کنیم: استفاده از وسايل گرمايشی استاندارد در پيشگيری از اين مسموميت از اهميتبالايی برخوردار است. دقت و توجه به داغ بودن دودکش نيز بهترين آزمايش سلامت دودکش است. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دليل آن خارج نشدن محصولات احتراق وگازهای سمی ازدودکش است دراين صورت بايد ضمن رفع نقص ، به طور موقت با بازکردن قسمتی ازدريا پنجره تهويه درمحيط ايجاد نمائيد . رنگ شعله بخاری و وسايل پخت و پز بايد آبی باشد، و چنانچه رنگ شعلهقرمز، زرد و يا نارنجی باشد، حتما نقص در سوخت رسانی و کمبود اکسيژن در محيط است که سريعا بايد تعمير و سوخت رسانی شود. اگر رنگ شعله بخاری آبی نباشد ممکن است هوای کافی به بخاری نرسيده وتوليد گاز منواکسيد کربن کند. در صورت استفاده از وسايل گرمايشی مانند بخاری و شومينه، نبايد تمامی روزنه‌های جريان هوا در منزل و به ويژه اتاق خواب مسدود شود. از نصب آبگرمکن در حمام، روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محيط داخل خانه، جدا خودداری کرد. شومينه مشترک برای چند واحد در صورت کوچک بودن سايز مجرای خروجی و لوله کشی آن باعث برگشت دود از شومينه روشن طبقات پايين به داخل آپارتمان در شومينه خاموش طبقات بالاتر می گردد. انتهای کليه دودکش ها بايد حداقل يک متر ازسطح بام وحداقل يک متر ازديوار جانبی بام فاصله داشته ودارای کلاهک مخصوص به شکل ( H ) باشد. اگر فضای خود را با شوفاژ و سيستم حرارت مرکزی گرم می کنيد درزبندی وبستن منافذ به منظور جلوگيری ازاتلاف حرارتی بلاملانع می باشد. درصورتيکه ازبخاری های گازسوز به منظور گرمايش محيط استفاده می کنيد حتما مختصری تهويه ازطريق درب يا پنجره درفضا ايجاد نمائيد وازدرزبندی وبستن کامل منافذ خودداری کنيد. هيچگاه از چراغ يا بخاری نفتی يا گازی که فاقد دودکش است، درون خانه، به خصوص هنگام خواب استفاده نکنيد. درون خانه، به خصوص در محل خواب‌تان دستگاه هشدار مونوکسيد کربن نصب کنيد. تعمير وسايل گرمايشی توسط افراد غير مجرب و بی تجربه و يا نصب آنها توسط افراد خانواده باعث ايجاد خطر می‌شود.
وسایل استاندارد گرمایشی
گرچه عامل اصلی این نوع مرگ و میر به دلیل عدم رعایت اصول اولیه ایمنی و یا اتفاقات ناخواسته از جمله خارج شدن دودکش از محل اصلی خود است، اما طی سالی های گذشته وسایل گرمایشی خصوصا بخاری های گازسوز به وسایل هشدار دهنده مجهز نشده اند و همچنان بسیاری در فصل سردسال قربانی گاز مونوکسید کربن می شوند، موضوعی که با تدبیر مسئولان و صنعتگران این بخش به راحتی قابل پیشگیری است.
