در گفتگو با خبرگزاری رضوی عنوان شد:
عدم وحدت و یکپارچگی، چالش امت اسلامی در سالی که گذشت
خبرگزاری رضوی. ساحل عباسی. سال 1400 به پایان می رسد در حالی که جهان، دنیای اسلام و کشورهای منطقه با مشکلات و چالش هایی دست و پنجه نرم می کنند که عدم حل و رفع آنها در سال های آینده می تواند خطرات بزرگی برای جوامع بیافریند. بشیر اسماعیلی کارشناس و تحلیلگر روابط بین الملل در این گفتگو به چند پرسش ما درباره مناسبات بین المللی ایران و منطقه در سال جاری و سال جدید پیش رو پاسخ داده است.
راهبرد توسعه ارتباط با همسایگان و اولویت دادن به آسیا که در سال 1400 محور سیاست خارجی کشور بود چه مزایا و آثاری به دنبال داشت؟
سیاست نگاه به شرق، سیاستی است که در واکنش به سالها تلاش غرب برای نادیده گرفتن حقوق ایران و به انزوا راندن جمهوری اسلامی دنبال شده است.
هر کشوری در سیاست خارجی خود باید از تمام ظرفیت هایش در رابطه با کشورهای دیگر استفاده کند، ولی در جایگاهی که ارتباط با غرب نیازمند پذیرفتن سیاست های سلطه طلبانه و اتلاف منابع ملی است، آلترناتیو های ایجاد شده باعث گسترش روابط به سمت شرق شده است. با این حال جمهوری اسلامی ایران بارها بر این موضوع تأکید داشته که در صورتی که منافع ملی ایران حفظ شود، با غرب نیز تعامل خواهد داشت و از برقراری ارتباط دو طرفه با رعایت احترام متقابل استقبال می‌کند. به هر حال قابل تصور است که در سیاست نگاه به شرق، با عضویت ایران در پیمان شانگهای، آینده پیش رو بسیار روشن خواهد بود چرا که پیمان شانگهای ظرفیت‌های بسیار زیادی برای گسترش تعامل با کشورهای عضو را دارد. این پیمان در حوزه اقتصادی موجب می شود تقریباً همه کشورهای عضو بتوانند نیازهای یکدیگر را پوشش دهند. حتی پیمان شانگهای اگر بتواند به توافقی برای ایجاد ارز یا پول واحد بین کشورهای عضو منتهی شود و وابستگی تمامی کشورهای عضو این پیمان به دلار را مرتفع کند قطعا جهش و پیشرفتی بزرگ برای حل برخی از مسائل و مشکلاتی مثل جنگ اقتصادی و تحریم هایی می شود که آمریکا پیوسته بر علیه کشورهای چین، ایران و روسیه در دستور کار خود قرار می دهد.
محور مقاومت به عنوان یکی از ابزارهای قدرتمند جمهوری اسلامی چه مسائل و هوشیاری هایی را در سال پیش رو باید مد نظر قرار دهد؟
همان طور که می دانید بعد از درگذشت جمال عبدالناصر کشورهای عربی تسلیم خواسته ها و راهبردهای آمریکا و اسرائیل شدند. بعد از آن شاهد بودیم که رسالت مقاومت و ادامه مبارزات ملت های منطقه در مقابل استکبار و صهیونیسیم جهانی به دوش شیعیان افتاد از این رو با پیروزی انقلاب اسلامی، ایران پرچمدار و هادی این نهضت شد هر چند ملل شیعه سنی مختلفی در منطقه در این محور فعالیت می کنند. به هر ترتیب حفظ محور مقاومت از این جهت حائز اهمیت است چرا که با وجود فعالیت های محور مقاومت، رژیم صهیونیستی نتوانسته جامه عمل به توسطه طلبی های ارضی خود بپوشاند. در حالی که اگر محور مقاومت نبود رژِیم صهیونیستی تا کنون کشورهایی مثل لبنان و سوریه را نیز به اراضی خود محلق کرده بود.
این کشور در نظر داشت به سمت مصر و عراق و مرزهای ایران حرکت کند و توسعه طلبی ارضی خود را تا هزاران کیلومتر دورتراز اراضی اشغالی کنونی داشته باشد.
بی تردید می توان گفت محور مقاومت استراتژی دفاعی مطلوبی در برابر سیاست توسعه طلبانانه نامشروع رژیم صهیونیستی در پیش گرفته که بسیار حائز اهمیت است. در این رابطه باید اذعان کرد شیعیان این مسئولیت مهم را تاکنون برعهده گرفته اند و تمام هزینه های مبارزه با توسعه طلبی رژیم صهیونیستی را پرداخت کرده اند، و رژیم اشغالگر را به عقب رانده و متوقف کرده اند.
ارزیابی جنابعالی در وضعیت یکسال گذشته جهان اسلام چیست و بزرگترین چالش های امت اسلامی را چه می دانید؟
بزرگترین چالش جهان اسلام در سال گذشته، همچنان عدم وحدت و یکپارچگی امت اسلامی بود. متأسفانه در بین کشورهای مسلمان، عربستان سعودی، امارات و بعضی از کشورهای اسلامی شمال آفریقا و حتی کشور عمان، صحنه نفوذ رژیم صهیونیستی و اجرای سیاستهای آمریکا شده اند. ترغیب به برقراری ارتباط و عادی سازی ارتباط کشورهای مسلمان با رژیم صهیونیستی یکی از بزرگترین چالش های جهان اسلام است چرا که این موضوع مغایر با حمایت از مردم مظلوم فلسطین به شمار می‌رود.
باقی ماندن مسائلی چون تداوم جنگ یمن و عدم حل اختلافات یا برخی از چالش هایی که همچنان درعراق و سوریه شاهد آن هستیم نشان می دهد قدرت های بزرگ به چالش های جهان اسلام دامن می زنند و آن را افزایش می دهند. از سوی دیگر کشورهای عربی برای حل اختلافات فی مابین راهکاری ندارند، در حالی که برای خرید تسلیحات نظامی، بودجه های کلانی اختصاص می دهند. سرمایه ها ومنابع مالی که اگر صرف افزایش وحدت اسلامی و توسعه زیر ساخت ها و رفع فقر در کشورهای اسلامی می گردید قطعا منجر به یکپارچگی و وحدت جهان اسلام می شد.
اگر این موضوع محقق شود و متحد شوند، جهان اسلام به یکی از بلوک های بسیار قدرتمند در برابر غرب تبدیل می شود. تحقق این موضوع منوط به همکاری رهبران کشورهای اسلامی با یکدیگر و خارج شدن از سلطه آمریکاست.
به تعبیر قرآن کریم، اگر به ریسمان الهی چنگ بزنند و متحد شوند، هیچ قدرتی نمی تواند جهان اسلام را شکست دهد یا دچار چالش کند.
راهبرد توسعه ارتباط با همسایگان و اولویت دادن به آسیا که در سال 1400 محور سیاست خارجی کشور بود چه مزایا و آثاری به دنبال داشت؟
سیاست نگاه به شرق، سیاستی است که در واکنش به سالها تلاش غرب برای نادیده گرفتن حقوق ایران و به انزوا راندن جمهوری اسلامی دنبال شده است.
هر کشوری در سیاست خارجی خود باید از تمام ظرفیت هایش در رابطه با کشورهای دیگر استفاده کند، ولی در جایگاهی که ارتباط با غرب نیازمند پذیرفتن سیاست های سلطه طلبانه و اتلاف منابع ملی است، آلترناتیو های ایجاد شده باعث گسترش روابط به سمت شرق شده است. با این حال جمهوری اسلامی ایران بارها بر این موضوع تأکید داشته که در صورتی که منافع ملی ایران حفظ شود، با غرب نیز تعامل خواهد داشت و از برقراری ارتباط دو طرفه با رعایت احترام متقابل استقبال می‌کند. به هر حال قابل تصور است که در سیاست نگاه به شرق، با عضویت ایران در پیمان شانگهای، آینده پیش رو بسیار روشن خواهد بود چرا که پیمان شانگهای ظرفیت‌های بسیار زیادی برای گسترش تعامل با کشورهای عضو را دارد. این پیمان در حوزه اقتصادی موجب می شود تقریباً همه کشورهای عضو بتوانند نیازهای یکدیگر را پوشش دهند. حتی پیمان شانگهای اگر بتواند به توافقی برای ایجاد ارز یا پول واحد بین کشورهای عضو منتهی شود و وابستگی تمامی کشورهای عضو این پیمان به دلار را مرتفع کند قطعا جهش و پیشرفتی بزرگ برای حل برخی از مسائل و مشکلاتی مثل جنگ اقتصادی و تحریم هایی می شود که آمریکا پیوسته بر علیه کشورهای چین، ایران و روسیه در دستور کار خود قرار می دهد.
محور مقاومت به عنوان یکی از ابزارهای قدرتمند جمهوری اسلامی چه مسائل و هوشیاری هایی را در سال پیش رو باید مد نظر قرار دهد؟
همان طور که می دانید بعد از درگذشت جمال عبدالناصر کشورهای عربی تسلیم خواسته ها و راهبردهای آمریکا و اسرائیل شدند. بعد از آن شاهد بودیم که رسالت مقاومت و ادامه مبارزات ملت های منطقه در مقابل استکبار و صهیونیسیم جهانی به دوش شیعیان افتاد از این رو با پیروزی انقلاب اسلامی، ایران پرچمدار و هادی این نهضت شد هر چند ملل شیعه سنی مختلفی در منطقه در این محور فعالیت می کنند. به هر ترتیب حفظ محور مقاومت از این جهت حائز اهمیت است چرا که با وجود فعالیت های محور مقاومت، رژیم صهیونیستی نتوانسته جامه عمل به توسطه طلبی های ارضی خود بپوشاند. در حالی که اگر محور مقاومت نبود رژِیم صهیونیستی تا کنون کشورهایی مثل لبنان و سوریه را نیز به اراضی خود محلق کرده بود.
این کشور در نظر داشت به سمت مصر و عراق و مرزهای ایران حرکت کند و توسعه طلبی ارضی خود را تا هزاران کیلومتر دورتراز اراضی اشغالی کنونی داشته باشد.
بی تردید می توان گفت محور مقاومت استراتژی دفاعی مطلوبی در برابر سیاست توسعه طلبانانه نامشروع رژیم صهیونیستی در پیش گرفته که بسیار حائز اهمیت است. در این رابطه باید اذعان کرد شیعیان این مسئولیت مهم را تاکنون برعهده گرفته اند و تمام هزینه های مبارزه با توسعه طلبی رژیم صهیونیستی را پرداخت کرده اند، و رژیم اشغالگر را به عقب رانده و متوقف کرده اند.
ارزیابی جنابعالی در وضعیت یکسال گذشته جهان اسلام چیست و بزرگترین چالش های امت اسلامی را چه می دانید؟
بزرگترین چالش جهان اسلام در سال گذشته، همچنان عدم وحدت و یکپارچگی امت اسلامی بود. متأسفانه در بین کشورهای مسلمان، عربستان سعودی، امارات و بعضی از کشورهای اسلامی شمال آفریقا و حتی کشور عمان، صحنه نفوذ رژیم صهیونیستی و اجرای سیاستهای آمریکا شده اند. ترغیب به برقراری ارتباط و عادی سازی ارتباط کشورهای مسلمان با رژیم صهیونیستی یکی از بزرگترین چالش های جهان اسلام است چرا که این موضوع مغایر با حمایت از مردم مظلوم فلسطین به شمار می‌رود.
باقی ماندن مسائلی چون تداوم جنگ یمن و عدم حل اختلافات یا برخی از چالش هایی که همچنان درعراق و سوریه شاهد آن هستیم نشان می دهد قدرت های بزرگ به چالش های جهان اسلام دامن می زنند و آن را افزایش می دهند. از سوی دیگر کشورهای عربی برای حل اختلافات فی مابین راهکاری ندارند، در حالی که برای خرید تسلیحات نظامی، بودجه های کلانی اختصاص می دهند. سرمایه ها ومنابع مالی که اگر صرف افزایش وحدت اسلامی و توسعه زیر ساخت ها و رفع فقر در کشورهای اسلامی می گردید قطعا منجر به یکپارچگی و وحدت جهان اسلام می شد.
اگر این موضوع محقق شود و متحد شوند، جهان اسلام به یکی از بلوک های بسیار قدرتمند در برابر غرب تبدیل می شود. تحقق این موضوع منوط به همکاری رهبران کشورهای اسلامی با یکدیگر و خارج شدن از سلطه آمریکاست.
به تعبیر قرآن کریم، اگر به ریسمان الهی چنگ بزنند و متحد شوند، هیچ قدرتی نمی تواند جهان اسلام را شکست دهد یا دچار چالش کند.
