پژوهشگر علوم و فرهنگ اسلامی در گفتگو با رضوی:
شخصیت رسول اعظم اسلام(ص) نقطه اتصال شیعه و سنی است
خبرگزاری رضوی. ساحل عباسی. وجود مقدس پیامبر اکرم(ص)، خاندان اهل بیت(ع) و قرآن کریم از جمله مواردی است که اگر مسلمانان جهان در آن تعمق کنند می توانند گرداگر این ارکان دین به وحدتی خلل ناپذیر دست بیابند. وحدتی که جامعه اسلامی را از هر حیث در برابر دشمنان مقاوم کند. اما برای رسیدن به این وحدت حول وجود پیامبر اکرم(ص) چه می توان کرد؟ حجت الاسلام و المسلمین مهدی مسائلی کارشناس و آسیب شناس مسائل دینی در این رابطه با ما سخن گفته است.
آیا مناسبت رحلت رسول اعظم(ص) که در جوامع شیعه بزرگ داشته می شود می تواند زمینه مشترکی حول شخصیت پیامبر رحمت با دیگر مذاهب اسلامی ایجاد کند؟ چون در جهان اهل سنت میلاد پیامبر بیشتر مورد اعتناء است و نه رحلت ایشان؟
وجود مقدس پیامبر اکرم نقطه اشتراک میان شیعه و اهل سنت به شمار می رود. نقطه اتصالی که خود می تواند مایه وحدت بین مسلمانان جهان به شمار رود. اما در رابطه با میلاد و رحلت پیامبر بین شیعه و اهل سنت اختلاف تاریخی وجود دارد. یعنی همان اختلافی که در رابطه با میلاد وجود دارد در رابطه با رحلت پیامبر اکرم نیز وجود دارد. شیعه ۲۸ صفر را به عنوان روز رحلت پیامبر می شناسد اما اهل سنت روزهای ابتدایی ماه ربیع الاول را به عنوان ایام شهادت پیامبر می شناسند. از سوی دیگر مقوله عزاداری در اهل تسنن به معنایی که در بین شیعیان مرسوم است وجود ندارد. نه تنها عزاداری که ما شیعیان برای امام حسين داریم بلکه در اشکال دیگری هم در رابطه با سایر ائمه و پیامبر اکرم عزاداری مرسوم این دسته از مسلمانان نیست و در بین آنها چندان متداول نيست. اما اگر بخواهیم نقطه اشتراکی میان شیعه و اهل سنت در رابطه با رحلت پیامبر داشته باشیم لازم نیست به اهل سنت این مطلب القاء شود که چونان شیعیان عزاداری کنند. قطعا جهان اسلام يک وجود پر برکت را از دست داده است. وجودی که برای شیعه و اهل سنت و همه مردم جهان طبق آیات قرآن کریم اسوه به شمار می‌رود، لذا همه ما باید به حضرت رسول اکرم اقتدا کنیم. این موضوع را باید یادآوری کنیم که همه ما به وجود مقدس پیامبر اکرم عشق می ورزیم در این موضوع تردیدی وجود ندارد. لذا می توانیم روی بحث سنت و اهل بیت پیامبر که اهل سنت نیز معترف به روایاتی هستند که از وجود مقدس پیامبر اکرم به آنها رسیده که باید به پیامبر متوسل شوند که در روایات اهل سنت هم بسیار تاکید شده که جزئی از ثقلین اهل بیت هستند می توان برای وحدت بیشتر تاکید کرد . در روایات اهل سنت هم بر روی احترام و توجه خاص به سنت و هم به عترت تاکید شده است. این نقاط مشترک را شیعه و سنی برای افزایش وحدت بین خود می تواند مورد بررسی قرار دهند. شیعه در ٢٨ صفر عزاداري و سوگواری برای رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم برگزار می کند، لذا در این ایام می توانیم نقاط اشتراکی را با اهل سنت تعریف کنیم گرچه آنها مثل ما عزاداری نمی کنند اما هدف ما هم از عزاداری درک وجود پیامبر و ثمراتی است که بعد از رحلت پیامبر به جا گذاشتند مثل سنت و اهل بیت. بنابراین باید به این درک مشترک برسیم که خود عزاداري مقصود نیست، بلکه ورای عزاداری رساندن این مفاهیم برای جهان اسلام حائز اهمیت است لذا باید به این مساله متوسل شد چون عزاداری برای ما هدف غایی و نهایی نیست.گرچه اهل سنت در این ایام عزاداری و سوگواری نمی کنند اما فرصتی است که ما در موضوع وحدت حول وجود مقدس پیامبر اکرم بحث و گفتگو کنیم همانطور که در دوران میلاد ایشان این موضوع با اهتمام بیشتری دنبال می شود.
بزرگداشت مقام رسول اکرم(ص) و فرزندان ایشان همچون امام حسن(ع) چه سهمی در منزلت مسلمانان جهان می تواند داشته باشد؟
اهل سنت در رابطه با اهل بیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نقاط اشتراک خاصی با شیعه دارند. وجود مقدس امام حسن و امام حسین علیه السلام در نزد شیعه و سنی از منزلت خاصی برخوردارند. ما شیعیان این بزرگواران را به عنوان امام می شناسيم اما خیلی از اهل سنت هم ائمه را آنگونه که شیعه عنوان سیاسی می دهد نمی داند، اما برای فرزندان پیامبر مثل امام حسن و حسین علیهما السلام احترام خاصی قائل هستند. حتی برای این بزرگان تعبیر امام هم به کار می برند اما نگاه انها ولایت عرفانی است اما ولایت ما سیاسی، فقهی و علمی است. بسیاری از مردم سنی مذهب، گرایشات صوفیانه و عارفانه دارند. این عده امام حسن علیه السلام را در درجه بالای عرفان و الگوی خود می دانند که این موضوع محل اقتداست. بنابراین درباره این موضوع شیعه و سنی می توانند بحث کنند تا به یک نقطه وحدت برسند
رسول اعظم اسلام(ص) در مدت رسالت خود تمدن نبوی را پایه گذاشتند. برجسته ترین آموزه های این تمدن برای امروز دنیای اسلامی اعم از شیعه و سنی چیست؟
پیامبر اکرم روحی را برای تمدن اسلامی پایه گذاری کردند که روح تعالیم دینی در سنت ایشان و در قرآن است که به واسطه وحی بر ایشان نازل شده است. اگر به روح این تعالیم توجه کنیم این روح در زمان و در زندگی ما جاری و ساری می شود و ثمرات زیادی به دنبال دارد. با اینکه تکنولوژی زمان و رشد فناوری ها نسبت به گذشته متفاوت شده است، اما دید خدا باوری که در ادیان گذشته پایه گذاری شده و در دین پیامبر اسلام به کمال خود رسیده باید الگو و محور در زندگی همه مسلمانان باشد. در دنیای غرب متاسفانه با بعد فرا مادی انسان مبارزه می شود، در حالی که قرآن بر این موضوع تاکید می کند رسالت پیامبر در تکمیل رسالت پیامبران گذشته است. در واقع پیامبر آمده دینداری را به کمال برساند. آیه قرآن نیز این موضوع را تاکید می کند که دین به واسطه پیامبر کامل شده است.
لذا دین اسلام تمدن اسلامی را پایه گذاری کرد که در عین حالی که با تکنولوژی و فناوری‌های جدید می‌تواند ادغام شود و همراهی داشته باشد و دنیای جدیدی را پیش پای ما بگذارد، به قول برخی از بزرگان مثل آیت الله جوادی آملی با دین اسلام می توانیم زندگی داشته باشیم که همین دنیا تأمین شود و هم آخرت هدف باشد. هدف همه مسلمانان باید مطالعه اخلاقیات و پرورش معنویات و جاری کردن آن در زندگی باشد. قطعا اگر به این موضوعات توجه کنیم می توانیم تمدن اسلامی را احیا و وحدت را در جوامع اسلامی گسترش دهیم.
آیا مناسبت رحلت رسول اعظم(ص) که در جوامع شیعه بزرگ داشته می شود می تواند زمینه مشترکی حول شخصیت پیامبر رحمت با دیگر مذاهب اسلامی ایجاد کند؟ چون در جهان اهل سنت میلاد پیامبر بیشتر مورد اعتناء است و نه رحلت ایشان؟
وجود مقدس پیامبر اکرم نقطه اشتراک میان شیعه و اهل سنت به شمار می رود. نقطه اتصالی که خود می تواند مایه وحدت بین مسلمانان جهان به شمار رود. اما در رابطه با میلاد و رحلت پیامبر بین شیعه و اهل سنت اختلاف تاریخی وجود دارد. یعنی همان اختلافی که در رابطه با میلاد وجود دارد در رابطه با رحلت پیامبر اکرم نیز وجود دارد. شیعه ۲۸ صفر را به عنوان روز رحلت پیامبر می شناسد اما اهل سنت روزهای ابتدایی ماه ربیع الاول را به عنوان ایام شهادت پیامبر می شناسند. از سوی دیگر مقوله عزاداری در اهل تسنن به معنایی که در بین شیعیان مرسوم است وجود ندارد. نه تنها عزاداری که ما شیعیان برای امام حسين داریم بلکه در اشکال دیگری هم در رابطه با سایر ائمه و پیامبر اکرم عزاداری مرسوم این دسته از مسلمانان نیست و در بین آنها چندان متداول نيست. اما اگر بخواهیم نقطه اشتراکی میان شیعه و اهل سنت در رابطه با رحلت پیامبر داشته باشیم لازم نیست به اهل سنت این مطلب القاء شود که چونان شیعیان عزاداری کنند. قطعا جهان اسلام يک وجود پر برکت را از دست داده است. وجودی که برای شیعه و اهل سنت و همه مردم جهان طبق آیات قرآن کریم اسوه به شمار می‌رود، لذا همه ما باید به حضرت رسول اکرم اقتدا کنیم. این موضوع را باید یادآوری کنیم که همه ما به وجود مقدس پیامبر اکرم عشق می ورزیم در این موضوع تردیدی وجود ندارد. لذا می توانیم روی بحث سنت و اهل بیت پیامبر که اهل سنت نیز معترف به روایاتی هستند که از وجود مقدس پیامبر اکرم به آنها رسیده که باید به پیامبر متوسل شوند که در روایات اهل سنت هم بسیار تاکید شده که جزئی از ثقلین اهل بیت هستند می توان برای وحدت بیشتر تاکید کرد . در روایات اهل سنت هم بر روی احترام و توجه خاص به سنت و هم به عترت تاکید شده است. این نقاط مشترک را شیعه و سنی برای افزایش وحدت بین خود می تواند مورد بررسی قرار دهند. شیعه در ٢٨ صفر عزاداري و سوگواری برای رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم برگزار می کند، لذا در این ایام می توانیم نقاط اشتراکی را با اهل سنت تعریف کنیم گرچه آنها مثل ما عزاداری نمی کنند اما هدف ما هم از عزاداری درک وجود پیامبر و ثمراتی است که بعد از رحلت پیامبر به جا گذاشتند مثل سنت و اهل بیت. بنابراین باید به این درک مشترک برسیم که خود عزاداري مقصود نیست، بلکه ورای عزاداری رساندن این مفاهیم برای جهان اسلام حائز اهمیت است لذا باید به این مساله متوسل شد چون عزاداری برای ما هدف غایی و نهایی نیست.گرچه اهل سنت در این ایام عزاداری و سوگواری نمی کنند اما فرصتی است که ما در موضوع وحدت حول وجود مقدس پیامبر اکرم بحث و گفتگو کنیم همانطور که در دوران میلاد ایشان این موضوع با اهتمام بیشتری دنبال می شود.
بزرگداشت مقام رسول اکرم(ص) و فرزندان ایشان همچون امام حسن(ع) چه سهمی در منزلت مسلمانان جهان می تواند داشته باشد؟
اهل سنت در رابطه با اهل بیت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نقاط اشتراک خاصی با شیعه دارند. وجود مقدس امام حسن و امام حسین علیه السلام در نزد شیعه و سنی از منزلت خاصی برخوردارند. ما شیعیان این بزرگواران را به عنوان امام می شناسيم اما خیلی از اهل سنت هم ائمه را آنگونه که شیعه عنوان سیاسی می دهد نمی داند، اما برای فرزندان پیامبر مثل امام حسن و حسین علیهما السلام احترام خاصی قائل هستند. حتی برای این بزرگان تعبیر امام هم به کار می برند اما نگاه انها ولایت عرفانی است اما ولایت ما سیاسی، فقهی و علمی است. بسیاری از مردم سنی مذهب، گرایشات صوفیانه و عارفانه دارند. این عده امام حسن علیه السلام را در درجه بالای عرفان و الگوی خود می دانند که این موضوع محل اقتداست. بنابراین درباره این موضوع شیعه و سنی می توانند بحث کنند تا به یک نقطه وحدت برسند
رسول اعظم اسلام(ص) در مدت رسالت خود تمدن نبوی را پایه گذاشتند. برجسته ترین آموزه های این تمدن برای امروز دنیای اسلامی اعم از شیعه و سنی چیست؟
پیامبر اکرم روحی را برای تمدن اسلامی پایه گذاری کردند که روح تعالیم دینی در سنت ایشان و در قرآن است که به واسطه وحی بر ایشان نازل شده است. اگر به روح این تعالیم توجه کنیم این روح در زمان و در زندگی ما جاری و ساری می شود و ثمرات زیادی به دنبال دارد. با اینکه تکنولوژی زمان و رشد فناوری ها نسبت به گذشته متفاوت شده است، اما دید خدا باوری که در ادیان گذشته پایه گذاری شده و در دین پیامبر اسلام به کمال خود رسیده باید الگو و محور در زندگی همه مسلمانان باشد. در دنیای غرب متاسفانه با بعد فرا مادی انسان مبارزه می شود، در حالی که قرآن بر این موضوع تاکید می کند رسالت پیامبر در تکمیل رسالت پیامبران گذشته است. در واقع پیامبر آمده دینداری را به کمال برساند. آیه قرآن نیز این موضوع را تاکید می کند که دین به واسطه پیامبر کامل شده است.
لذا دین اسلام تمدن اسلامی را پایه گذاری کرد که در عین حالی که با تکنولوژی و فناوری‌های جدید می‌تواند ادغام شود و همراهی داشته باشد و دنیای جدیدی را پیش پای ما بگذارد، به قول برخی از بزرگان مثل آیت الله جوادی آملی با دین اسلام می توانیم زندگی داشته باشیم که همین دنیا تأمین شود و هم آخرت هدف باشد. هدف همه مسلمانان باید مطالعه اخلاقیات و پرورش معنویات و جاری کردن آن در زندگی باشد. قطعا اگر به این موضوعات توجه کنیم می توانیم تمدن اسلامی را احیا و وحدت را در جوامع اسلامی گسترش دهیم.
