آمریکا به دنبال تحمیل تبعات امنیتی افغانستان بر دوش ایران است

خبرگزاری رضوی. ساحل عباسی. وضعیت افغانستان روز به روز پیچیده می شود. طالبان به مرزهای ایران و چین رسیده اند و خود را به عنوان حاکمان شهرهای بزرگ افغانستان یکی پس از دیگری در انظار جامعه جهانی به تصویر می کشند. با اینکه مذاکره برای صلح در ایران انجام شد اما نتایج خاصی که به نفع آرامش ملت افغانستان باشد هنوز مشاهده نشده است. حسن هانی زاده تحلیلگر مسائل خاورمیانه وضعیت امروز افغانستان، نقش آمریکا و کشورهای عربی و جمهوری اسلامی ایران را در تحولات افغانستان بررسی کرده است.
 
وضعیت پیشروی چشمگیر و پرسر و صدای طالبان در افغانستان را چگونه ارزیابی می کنید و تحولات میدانی اکنون به چه سمتی پیش می رود؟
با پیشروی های طالبان در برخی از شهرهای مهم افغانستان و رسیدن به مرز کشورهای همسایه این احتمال داده می شود که با پیشروی های بیشتر طالبان بحرانی در منطقه ایجاد شود. این بحران به ویژه در ایران که دارای ۹۰۰ متر مرز مشترک با افغانستان است به لحاظ امنیتی قطعا مشکل آفرین می شود لذا نظام جمهوری اسلامی ایران از تحولات افغانستان را از هر حیث باید زیر نظر داشته باشد.

آیا طالبان آن گونه که اظهار می دارد نسبت به گذشته تغییر کرده است و ما با گروه جدیدی مواجه هستیم؟
بخشی از گروه طالبان حامی خشونت و اصلا خشونت طلب هستند. این گروه از طالبان که خواهان اشغال نظامی و رواج زور و خشونت آمیز در افغانستان هستند در حال تعدی هستند اما گروه دیگری از طالبان که برای مذاکره بین دولت و طالبان در ایران حضور داشتند گروهی از طالبان هستند که اینک خواهان تحول سیاسی در افغانستان هستند و مایل نیستند که از ابزار خشونت آمیزبرای اشغال کشور خود استفاده کنند.
دولت و گروه طالبان تحول خواه در ایران مذاکراتی داشتند اما متاسفانه در حال حاضر شاهد پیشروی های گروه طالبان خشونت طلب  در بخش‌هایی از خاک افغانستان هستیم به نحوی که در حال حاضر نزدیک به ۸۰ درصد از خاک شهرهای افغانستان در دست طالبان و مجموعه خشونت طلب قرار دارد.

به نظر جنابعالی پیشروی های طالبان برای ایران و منطقه چه تبعات مستقیمی در پی دارد؟
این احتمال وجود دارد که سیل مهاجران افغان به سمت ایران یا کشورهای دیگر روانه شود و موجب ایجاد  یک بحران امنیتی در منطقه شوند.
در واقع آمریکایی‌ها با سیاست هایی که اتخاذ می کنند همواره به دنبال افزایش تنش در منطقه هستند، ضمن اینکه کوشش می کنند تا زمینه های افزایش ناامنی در مرزهای ایران و در داخل ایران را فراهم کنند چرا که ناامنی های افغانستان قطعا تاثیرات منفی برای ما به دنبال دارد.
خروج عجولانه و ناگهانی آمریکا و ناتو از کشور افغانستان همچنین کمک امارات و عربستان سعودی به مجموعه طالبان خشونت طلب، موجب شده شرایط پیچیده ای بر افغانستان حاکم شود. طبیعی است  آمریکا، امارات و عربستان در ایجاد ناامنی در افغانستان نقش ویژه ای ایفا می کنند و قطعا برای آینده این کشور توطئه هایی در نظر گرفته اند که اینک در گوشه ای نشسته و تحولات را بررسی می کنند. ارتباط طالبان خشونت طلب با عربستان و مجموعه وهابیت عربستان کاملا پررنگ است، دشمنان ملت ایران و افغانستان تلاش می کنند تا با روی کار آوردن طالبان خشونت طلب ناامنی را به مرزهای دو کشور برسانند.

چه اقداماتی از ناحیه جمهوری اسلامی در این وضعیت می تواند به بهبود شرایط کمک کند؟
انتظار می رود دولت جمهوری اسلامی ایران به  دولت آقای  اشرف غنی برای برقراری و نهادینه سازی امنیت در کشور افغانستان کمک کند. موضوع دیگری که ایران می‌تواند انجام دهد ادامه مذاکره با مجموعه طالبان تحول خواه است، چرا که این مجموعه در گذشته نیر در ایران مذاکراتی داشته اند. بی تردید تجربه ای که طالبان تحول خواه از دو دهه کشمکش و نزاع در افغانستان به دست آورده اند به آنها نشان داده ادامه شرایط خشونت آمیز در افغانستان به نفع هیچ کس نیست، لذا ایران خواهان مذاکره با این گروه تحول خواه و دولت ساز در میان طالبان است. به نظر می‌رسد این محور می تواند یک راهکار منطقه ای برای بیرون کردن طالبان خشونت طلب باشد از این رو انتظار می رود جمهوری اسلامی ایران و کشورهای منطقه به ویژه دولت افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان و حتی پاکستان مذاکراتی را برای افزایش امنیت و ثبات در افغانستان داشته باشد تا این کشورها به صورت جمعی بتوانند در راستای حل بحران افغانستان گامی بلندی بردارند.