همزمان با سالروز تاسیس ستاد کانون های فرهنگی هنری مساجد صورت گرفت:
انتقاد از کم توجهی به ظرفیت مردمی و جهادی کانون های فرهنگی هنری مساجد در کشور
به گزارش سرویس دین و زندگی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر حبیب رضا ارزانی به مناسبت 18 اسفند سالروز تاسیس کانون های فرهنگی هنری مساجد در گفتگویی اعلام کرد: این ستاد در سال 71 تاسیس شد و حدود 28 سال از تاسیس این کانون ها گذشته است، افتخار داریم که 25 هزار و 993 کانون تاکنون در کشور در دل مساجد تاسیس شدند و اگر همه گیری ویروس کرونا نبود تعداد بیشتری از کانون ها تاسیس می شد.
وی افزود: براساس برنامه ششم توسعه در روستاهایی که بیش از هزار نفر جمعیت دارد، موظف به راه اندازی کانون هستیم و بر اساس مصوبه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مقرر شد مجوز دائمی در صورتی به کانون ها داده شود که در سامانه بچه های مسجد به ثبت رسیده باشد و تاکنون 10 هزار و 704 کانون اقدام به ثبت مشخصات مدیر مسئول، روحانی مسجد، فرمانده بسیج و کادر فرهنگی کانون کرده اند و فعالیت می کنند و بنا داریم هر سال 1000 کانون را به این مجموعه اضافه کنیم.
حجت الاسلام ارزانی درباره فعالیت های سال گذشته کانون های مساجد اظهار داشت: با توجه به محدودیت هایی که از اسفند سال گذشته بدلیل شیوع کرونا ایجاد شده است حضور افراد در مسجد و تأثیری را که این حضور دارد از دست دادیم اما کانون ها تعطیل نشدند و با برنامه ریزی، اقدامات ویژه ای را در فضای مجازی انجام دادیم؛ در این مدت حدود چهارصد هزار نفر در سامانه بچه های مسجد حضور پیدا کردند و زیر نظر استادان بنام کشور آموزش دیدند و مدرک گرفتند که اگر این آموزش ها به صورت حضوری بود این تعداد از افراد نمی توانستند از کلاس های استادان بزرگ کشور بهره مند شوند. ارزانی ادامه داد: اگر چه خود ویروس کرونا منحوس است اما اگر ویروس کرونا نبود در عرصه فضای مجازی و ارتباطات الکترونیکی در این جایی که هم اکنون قرار داریم سه سال دیگر هم شاید نمی‌رسیدیم البته این به این معنا نیست که فضای مجازی از فضای واقعی بهتر است چون هیچ ارتباطی تاثیر حضور فیزیکی شخص در مسجد و ارتباط برقرار کردن با امام جماعت و دیگر مومنین را ندارد.
استقبال چشمگیر کانون های مساجد از طرح ایران قوی
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از طرح ایران قوی که امسال همزمان با چهلمین سال دفاع مقدس در کانون های فرهنگی هنری مساجد آغاز شد؛ سخن گفت و افزود : مقوله هنر را به عنوان گفتمان اصلی کانونهای فهما در جذب نسل جوان به مسجد در نظر گرفته ایم و با اجرای طرح ایران قوی ارتباط بسیار خوبی با بچه های مسجد برقرار شده است و از مجموع 26 هزار کانون فقط 291 کانون در این طرح شرکت نکردند. وی با بیان اینکه نتایج این طرح امروز اعلام می شود، ادامه داد: ما سه عرصه کلان به نام شبستان در ستاد فهما داریم که شبستان فرهنگی، شبستان هنر و شبستان نوآوری است و در ذیل آن ها دوازده عرصه تخصصی است که نام هر یک از این عرصه ها را رواق گذاشتیم و در هر یک از این رواق ها نیز به تناسب آن پویش های تعریف شده است مثلا در رواق همدلی چند پویش را تعریف کرده ایم که یکی از این پویش ها پویش مهر علوی برای کمک به مردم زلزله زده سی سخت بود. حجت الاسلام والمسلمین ارزانی تصریح کرد: در نظام اسلامی، فکر کردن به دیگر مومنان و آحاد ملت موضوعی کاملاً اساسی و بنیادی است، چنان که نبی مکرم اسلام(ص) در حدیثی شریف فرمودند: «هر کسی که، صبح کند و اهتمامی به امور مسلمانان نداشته باشد، مسلمان نیست». یعنی ایشان مرز اسلام و مسلمانی را اهتمام به امور دیگر مسلمین معرفی کرده اند. بنابر تعابیر روایی، مسلمانی به ازدیاد نماز و روزه نیست بلکه مسلمان باید به امور اجتماعی و دردمندی دیگران دغدغه داشته باشد.
رئیس ستاد فهما ادامه داد: رواق همدلی را برای فعالیت بچه های مسجد در عرصه کمک های مومنانه در ایام کرونا طراحی کردیم که حضور کانون ها در آن ارزشمند و موثر بوده است و تاکنون بیش از 30 هزار فعالیت خاص در این رواق ثبت شده است. وی توضیح داد: یکی از کانون های شهر قم به نام خدیجه کبری (س) با همراهی خیران و کانون های دیگر در کشور هر بار 1000 تا 1200 بسته گوشت 1200 گرمی را میان نیازمندان توزیع می کند؛ یکی دیگر از کانون های شهر قم قراردادی با دانشگاه علوم پزشکی این استان برای تولید ماسک حرفه ای دارد. در حوزه سرود هم اتفاق جهادی رخ داده است و 48 ساعت پس از شهادت شهید فخری زاده سرود "شلیک" که سرود ویژه کانون های فرهنگی بود شبانه تولید و از رسانه ملی پخش شد و این یعنی یک کار مردمی و جهادی حالا اگر این اقدام قرار بود در قالب سیستم اداری صورت گیرد شاید زمان و هزینه زیادی را می طلبید.یکی از کانون های مساجد مازندران هم در حوزه کارآفرینی ادعا کرده است که یک نفر بیکار را در روستای آن کانون پیدا نمی کنید و اگر کسی بیکار باشد و به این کانون مراجعه کند قطعا کار خواهد داشت. این کانون بین المللی هم شده است و با فروش تولیدات بچه های مشهد به دیگر کشورها ارز وارد ایران می کند در حالیکه هم اکنون ما برای ورود ارز مشکلاتی داریم. این مقام مسئول تاکید کرد : همه ما باید به این کانون ها کمک کنیم و به آنها و این ظرفیت بزرگ مردمی اعتماد و اعتقاد داشته باشیم تا مشکلات را بتوانیم حل کنیم چراکه اعتماد به ظرفیت مردمی تبدیل به وحدت می شود و وحدت خود کارآفرین است.
مسجد محوری را در محلات آنطور که باید جدی نگرفته اند
رئیس ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد اظهار داشت: رهبر انقلاب می فرمایند باید امور جهادی و فعالیت های داوطلبانه مردمی باشد، هم اکنون در بسیاری از کشورهای پیشرفته طرح محله محوی در حال اجراست با اینکه این اقدام از مساجد ما شکل گرفته و مدلی است که ما در صدر اسلام داشته‌ایم. ارزانی بیان کرد : باید مسجد محوری و ارتباط مردم و امام جماعت را که مدلی قوی و ارزشمند است سرلوحه کار خود قرار دهیم و آن را عملیاتی و کاربردی کنیم؛ متاسفانه درباره اهمیت مسجد و کارکردهای آن هنوز حرف می زنیم اما عمل نمی کنیم حتی برخی به آن اعتقاد هم نداریم. باید برگردیم به روش مسجد محوری که رهبر معظم انقلاب هم بر آن تاکید دارند و حضرت امام خمینی (ره) هم مسجد را سنگر خواندند یعنی با تمام قوا به آن اعتقاد داشته باشیم که اگر در حوزه فرهنگ و هنر و نوآوری و اقتصاد و حوزه های مختلف دینی و اجتماعی بخواهم موفق باشیم حتما باید مسجد را دخیل کنیم و آن مکان نورانی را محور و مرکز قرار دهیم نه اینکه فقط سری به مسجد بزنیم. بسیاری از اتفاق های مبارک از مسجد رقم خورده است مسجد نه تنها در حوزه اجتماعی بلکه در حوزه اقتصادی هم ظرفیت بسیار بزرگی است. خیلی اوقات کسب و کارهای کوچک می توانند اشتغال آفرین باشند اگر در هر محل هر کسی که توانایی دارد برای دو نفر کار ایجاد کند اتفاق بزرگی رقم می خورد اما اگر منتظر تاسیس یک کارخانه برای اشتغال هزار نفر باشیم زمانبر است لازم است به مدل سنتی توجه کنیم و این ظرفیت که از آن غفلت کرده ایم مجدد رونق ببخشیم و از آن بهره مند شویم .
همراهی با ستاد فهما افزایش یابد
رییس ستاد فهما همچنین گفت : در این ستاد شورای عالی سیاستگذاری داریم که وزراتخانه های آموزش و پرورش ، ورزش و جوانان، حوزه علمیه، اوقاف، بسیج و .. عضو آن هستند و تفاهمنامه هایی را با آنها امضا کرده ایم و از نظرات آنها کمک می گیریم، ما همه جزء نظام و جامعه اسلامی هستیم و باید به هم کمک کنیم و در خدمت مردم باشیم.
وی با انتقاد از کم توجهی به ظرفیت کانون های فرهنگی هنری مساجد افزود: در طول سال‌های گذشته آنطور که باید ظرفیت مساجد و این کانون ها دیده نشده است، بنظرم تفاوت در کلام و عمل برخی از افراد است و این زیبنده نظام اسلامی نیست، اگر ما معتقدیم که مسجد اصل است باید تلاش کنیم که اصل بودن را نشان دهیم. ارزانی دربار ه مشکلات ستاد توضیح داد: به طور مثال اعتبارات کانونهای فرهنگی هنری مساجد متناسب با فعالیت های آنها نیست ،ما حدود 26 هزار کانون داریم و به کانون های اول براساس فعالیتشان 10 میلیون تا 15 میلیون تومان کمک می کنیم و اگر بخواهیم به هر کانون در ماه یک میلیون تومان بدهیم خیلی بیشتر از اعتبار ماست. وی درباره دیگر مشکل ستاد کانون های مساجد گفت: بخشی از مشکلات هم در حوزه کلان فرهنگی است به این معنا که برای هماهنگی، هم آوایی و هم افزایی دستگاه ها باید برنامه ریزی شود؛ در طول سال های گذشته براساس نیاز نهادها و سازمان هایی تشکیل شده‌اند و شاید لازم باشد هم اکنون برخی از آنها با هم ادغام شوند، ما نیازمند تغییر و تحول هستیم و این به معنای حذف هویت هر کدام از نهادها و ستادها نیست. موضوع دیگر اجرای مصوبات مرتبط با ماست که برخی از آنها می تواند به بچه های مسجد برای تسریع کارها کمک کند. به طور مثال چه بسا اگر مردم بدانند مالیاتی که می دهند برای مسجد محلشان هزینه می شود بیشتر هم مالیات بپردازند این اقدام راهکار مشخصی دارد و دور زدن قانون نیست؛ قوانین موجود است اما آیین‌نامه اجرایی آن نیست. برای حل این مشکلات با مسئولان و دستگاهها مرتبط نامه نگاری کردیم اما با وجود دریافت پاسخ منفی ، همچنان پیگیریم، در مجموع اگر بخواهیم مسجد محوری را عملیاتی کنیم قطعاً باید عزم ملی و جدی داشته باشیم و همه وارد این عرصه شویم.
وی در پایان درباره برنامه های ستاد در قرن جدید و سال 1400 اعلام کرد : طرح فهمای 2 را در سال آینده خواهیم داشت که طرح فرهنگ و هنر در مساجد کشور است و امیدواریم حداقل تا پنج سال آینده بتوانیم با اجرای آن، رقابت مومنانه در دل مسجد و کانون های فرهنگی هنری را ادامه دهیم؛ گام بعدی ارائه مدلی برای کشورهای مسلمان و کشورهایی است که مسلمانان در آن زیست می کنند که قابل نشر و گسترش و رقابت در مساجد جهان اسلام است./ن.م
وی افزود: براساس برنامه ششم توسعه در روستاهایی که بیش از هزار نفر جمعیت دارد، موظف به راه اندازی کانون هستیم و بر اساس مصوبه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مقرر شد مجوز دائمی در صورتی به کانون ها داده شود که در سامانه بچه های مسجد به ثبت رسیده باشد و تاکنون 10 هزار و 704 کانون اقدام به ثبت مشخصات مدیر مسئول، روحانی مسجد، فرمانده بسیج و کادر فرهنگی کانون کرده اند و فعالیت می کنند و بنا داریم هر سال 1000 کانون را به این مجموعه اضافه کنیم.
حجت الاسلام ارزانی درباره فعالیت های سال گذشته کانون های مساجد اظهار داشت: با توجه به محدودیت هایی که از اسفند سال گذشته بدلیل شیوع کرونا ایجاد شده است حضور افراد در مسجد و تأثیری را که این حضور دارد از دست دادیم اما کانون ها تعطیل نشدند و با برنامه ریزی، اقدامات ویژه ای را در فضای مجازی انجام دادیم؛ در این مدت حدود چهارصد هزار نفر در سامانه بچه های مسجد حضور پیدا کردند و زیر نظر استادان بنام کشور آموزش دیدند و مدرک گرفتند که اگر این آموزش ها به صورت حضوری بود این تعداد از افراد نمی توانستند از کلاس های استادان بزرگ کشور بهره مند شوند. ارزانی ادامه داد: اگر چه خود ویروس کرونا منحوس است اما اگر ویروس کرونا نبود در عرصه فضای مجازی و ارتباطات الکترونیکی در این جایی که هم اکنون قرار داریم سه سال دیگر هم شاید نمی‌رسیدیم البته این به این معنا نیست که فضای مجازی از فضای واقعی بهتر است چون هیچ ارتباطی تاثیر حضور فیزیکی شخص در مسجد و ارتباط برقرار کردن با امام جماعت و دیگر مومنین را ندارد.
استقبال چشمگیر کانون های مساجد از طرح ایران قوی
مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از طرح ایران قوی که امسال همزمان با چهلمین سال دفاع مقدس در کانون های فرهنگی هنری مساجد آغاز شد؛ سخن گفت و افزود : مقوله هنر را به عنوان گفتمان اصلی کانونهای فهما در جذب نسل جوان به مسجد در نظر گرفته ایم و با اجرای طرح ایران قوی ارتباط بسیار خوبی با بچه های مسجد برقرار شده است و از مجموع 26 هزار کانون فقط 291 کانون در این طرح شرکت نکردند. وی با بیان اینکه نتایج این طرح امروز اعلام می شود، ادامه داد: ما سه عرصه کلان به نام شبستان در ستاد فهما داریم که شبستان فرهنگی، شبستان هنر و شبستان نوآوری است و در ذیل آن ها دوازده عرصه تخصصی است که نام هر یک از این عرصه ها را رواق گذاشتیم و در هر یک از این رواق ها نیز به تناسب آن پویش های تعریف شده است مثلا در رواق همدلی چند پویش را تعریف کرده ایم که یکی از این پویش ها پویش مهر علوی برای کمک به مردم زلزله زده سی سخت بود. حجت الاسلام والمسلمین ارزانی تصریح کرد: در نظام اسلامی، فکر کردن به دیگر مومنان و آحاد ملت موضوعی کاملاً اساسی و بنیادی است، چنان که نبی مکرم اسلام(ص) در حدیثی شریف فرمودند: «هر کسی که، صبح کند و اهتمامی به امور مسلمانان نداشته باشد، مسلمان نیست». یعنی ایشان مرز اسلام و مسلمانی را اهتمام به امور دیگر مسلمین معرفی کرده اند. بنابر تعابیر روایی، مسلمانی به ازدیاد نماز و روزه نیست بلکه مسلمان باید به امور اجتماعی و دردمندی دیگران دغدغه داشته باشد.
رئیس ستاد فهما ادامه داد: رواق همدلی را برای فعالیت بچه های مسجد در عرصه کمک های مومنانه در ایام کرونا طراحی کردیم که حضور کانون ها در آن ارزشمند و موثر بوده است و تاکنون بیش از 30 هزار فعالیت خاص در این رواق ثبت شده است. وی توضیح داد: یکی از کانون های شهر قم به نام خدیجه کبری (س) با همراهی خیران و کانون های دیگر در کشور هر بار 1000 تا 1200 بسته گوشت 1200 گرمی را میان نیازمندان توزیع می کند؛ یکی دیگر از کانون های شهر قم قراردادی با دانشگاه علوم پزشکی این استان برای تولید ماسک حرفه ای دارد. در حوزه سرود هم اتفاق جهادی رخ داده است و 48 ساعت پس از شهادت شهید فخری زاده سرود "شلیک" که سرود ویژه کانون های فرهنگی بود شبانه تولید و از رسانه ملی پخش شد و این یعنی یک کار مردمی و جهادی حالا اگر این اقدام قرار بود در قالب سیستم اداری صورت گیرد شاید زمان و هزینه زیادی را می طلبید.یکی از کانون های مساجد مازندران هم در حوزه کارآفرینی ادعا کرده است که یک نفر بیکار را در روستای آن کانون پیدا نمی کنید و اگر کسی بیکار باشد و به این کانون مراجعه کند قطعا کار خواهد داشت. این کانون بین المللی هم شده است و با فروش تولیدات بچه های مشهد به دیگر کشورها ارز وارد ایران می کند در حالیکه هم اکنون ما برای ورود ارز مشکلاتی داریم. این مقام مسئول تاکید کرد : همه ما باید به این کانون ها کمک کنیم و به آنها و این ظرفیت بزرگ مردمی اعتماد و اعتقاد داشته باشیم تا مشکلات را بتوانیم حل کنیم چراکه اعتماد به ظرفیت مردمی تبدیل به وحدت می شود و وحدت خود کارآفرین است.
مسجد محوری را در محلات آنطور که باید جدی نگرفته اند
رئیس ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی هنری مساجد اظهار داشت: رهبر انقلاب می فرمایند باید امور جهادی و فعالیت های داوطلبانه مردمی باشد، هم اکنون در بسیاری از کشورهای پیشرفته طرح محله محوی در حال اجراست با اینکه این اقدام از مساجد ما شکل گرفته و مدلی است که ما در صدر اسلام داشته‌ایم. ارزانی بیان کرد : باید مسجد محوری و ارتباط مردم و امام جماعت را که مدلی قوی و ارزشمند است سرلوحه کار خود قرار دهیم و آن را عملیاتی و کاربردی کنیم؛ متاسفانه درباره اهمیت مسجد و کارکردهای آن هنوز حرف می زنیم اما عمل نمی کنیم حتی برخی به آن اعتقاد هم نداریم. باید برگردیم به روش مسجد محوری که رهبر معظم انقلاب هم بر آن تاکید دارند و حضرت امام خمینی (ره) هم مسجد را سنگر خواندند یعنی با تمام قوا به آن اعتقاد داشته باشیم که اگر در حوزه فرهنگ و هنر و نوآوری و اقتصاد و حوزه های مختلف دینی و اجتماعی بخواهم موفق باشیم حتما باید مسجد را دخیل کنیم و آن مکان نورانی را محور و مرکز قرار دهیم نه اینکه فقط سری به مسجد بزنیم. بسیاری از اتفاق های مبارک از مسجد رقم خورده است مسجد نه تنها در حوزه اجتماعی بلکه در حوزه اقتصادی هم ظرفیت بسیار بزرگی است. خیلی اوقات کسب و کارهای کوچک می توانند اشتغال آفرین باشند اگر در هر محل هر کسی که توانایی دارد برای دو نفر کار ایجاد کند اتفاق بزرگی رقم می خورد اما اگر منتظر تاسیس یک کارخانه برای اشتغال هزار نفر باشیم زمانبر است لازم است به مدل سنتی توجه کنیم و این ظرفیت که از آن غفلت کرده ایم مجدد رونق ببخشیم و از آن بهره مند شویم .
همراهی با ستاد فهما افزایش یابد
رییس ستاد فهما همچنین گفت : در این ستاد شورای عالی سیاستگذاری داریم که وزراتخانه های آموزش و پرورش ، ورزش و جوانان، حوزه علمیه، اوقاف، بسیج و .. عضو آن هستند و تفاهمنامه هایی را با آنها امضا کرده ایم و از نظرات آنها کمک می گیریم، ما همه جزء نظام و جامعه اسلامی هستیم و باید به هم کمک کنیم و در خدمت مردم باشیم.
وی با انتقاد از کم توجهی به ظرفیت کانون های فرهنگی هنری مساجد افزود: در طول سال‌های گذشته آنطور که باید ظرفیت مساجد و این کانون ها دیده نشده است، بنظرم تفاوت در کلام و عمل برخی از افراد است و این زیبنده نظام اسلامی نیست، اگر ما معتقدیم که مسجد اصل است باید تلاش کنیم که اصل بودن را نشان دهیم. ارزانی دربار ه مشکلات ستاد توضیح داد: به طور مثال اعتبارات کانونهای فرهنگی هنری مساجد متناسب با فعالیت های آنها نیست ،ما حدود 26 هزار کانون داریم و به کانون های اول براساس فعالیتشان 10 میلیون تا 15 میلیون تومان کمک می کنیم و اگر بخواهیم به هر کانون در ماه یک میلیون تومان بدهیم خیلی بیشتر از اعتبار ماست. وی درباره دیگر مشکل ستاد کانون های مساجد گفت: بخشی از مشکلات هم در حوزه کلان فرهنگی است به این معنا که برای هماهنگی، هم آوایی و هم افزایی دستگاه ها باید برنامه ریزی شود؛ در طول سال های گذشته براساس نیاز نهادها و سازمان هایی تشکیل شده‌اند و شاید لازم باشد هم اکنون برخی از آنها با هم ادغام شوند، ما نیازمند تغییر و تحول هستیم و این به معنای حذف هویت هر کدام از نهادها و ستادها نیست. موضوع دیگر اجرای مصوبات مرتبط با ماست که برخی از آنها می تواند به بچه های مسجد برای تسریع کارها کمک کند. به طور مثال چه بسا اگر مردم بدانند مالیاتی که می دهند برای مسجد محلشان هزینه می شود بیشتر هم مالیات بپردازند این اقدام راهکار مشخصی دارد و دور زدن قانون نیست؛ قوانین موجود است اما آیین‌نامه اجرایی آن نیست. برای حل این مشکلات با مسئولان و دستگاهها مرتبط نامه نگاری کردیم اما با وجود دریافت پاسخ منفی ، همچنان پیگیریم، در مجموع اگر بخواهیم مسجد محوری را عملیاتی کنیم قطعاً باید عزم ملی و جدی داشته باشیم و همه وارد این عرصه شویم.
وی در پایان درباره برنامه های ستاد در قرن جدید و سال 1400 اعلام کرد : طرح فهمای 2 را در سال آینده خواهیم داشت که طرح فرهنگ و هنر در مساجد کشور است و امیدواریم حداقل تا پنج سال آینده بتوانیم با اجرای آن، رقابت مومنانه در دل مسجد و کانون های فرهنگی هنری را ادامه دهیم؛ گام بعدی ارائه مدلی برای کشورهای مسلمان و کشورهایی است که مسلمانان در آن زیست می کنند که قابل نشر و گسترش و رقابت در مساجد جهان اسلام است./ن.م
