سارا عرفانی نویسنده و داستاننویس در گفتگو با رضوی:
مخاطب ادبیات دینی فقط قشر مذهبی نیست/ خلق آثار ادبی فاخر رضوی را به نویسندگان خلاق بسپاریم
به گزارش خبرگزاری رضوی، رمان «پنجشنبه فیروزهای» اثر سارا عرفانی، به عنوان یکی از داستانهای پرمخاطب در حوزه فرهنگ و ادبیات رضوی شناخته میشود. این رمان با پرداختن به مضامین دینی و مذهبی در قالبی جذاب و خواندنی، مورد استقبال گسترده مخاطبان قرار گرفته است. سبک زندگی دینی و مؤمنانه در این رمان از دیگر نکاتی است که می توان به آن اشاره کرد. البته سایر سبک های زندگی نیز در رمان مورد اشاره قرار گرفته اما آنچه مشهود است اشاره نویسنده به سبک زندگی دینی است که شخصیت اصلی داستان با آن به آرامش میرسد. زیارت، یکی دیگر از نکاتی است که در «پنجشنبه فیروزهای» توجه خواننده را به خود جلب میکند.
این بانوی نویسنده و داستاننویس در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری رضوی، با اشاره به محدود بودن تعداد آثار داستانی رضوی و عدم اقبال نویسندگان به این حوزه، گفت: بخشی از این کاستی به خود نویسندگان باز میگردد چرا که پرداختن به این چنین موضوعاتی را برای خود به دغدغهای جدی تبدیل نکردهاند. اما بخش دیگر آن به ضعف مدیران و مجموعههای فرهنگی از جمله آستان قدس رضوی در حمایت و هدایت تولید آثار فاخر رضوی مربوط می شود.
وی اذعان کرد: بنده بسیار دغدغه داستان دینی دارم و معتقد هستم در این زمینه خلأ داریم یعنی در زمینه داستانهای خوبی که شعار ندهند، کلیشهای نباشند و مخاطب را دلزده نکنند خلاء داریم و فکر میکنم جای این نوع ادبیات در جامعه ادبیمان خالی است.
این بانوی نویسنده و داستاننویس در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری رضوی، با اشاره به محدود بودن تعداد آثار داستانی رضوی و عدم اقبال نویسندگان به این حوزه، گفت: بخشی از این کاستی به خود نویسندگان باز میگردد چرا که پرداختن به این چنین موضوعاتی را برای خود به دغدغهای جدی تبدیل نکردهاند. اما بخش دیگر آن به ضعف مدیران و مجموعههای فرهنگی از جمله آستان قدس رضوی در حمایت و هدایت تولید آثار فاخر رضوی مربوط می شود.
وی اذعان کرد: بنده بسیار دغدغه داستان دینی دارم و معتقد هستم در این زمینه خلأ داریم یعنی در زمینه داستانهای خوبی که شعار ندهند، کلیشهای نباشند و مخاطب را دلزده نکنند خلاء داریم و فکر میکنم جای این نوع ادبیات در جامعه ادبیمان خالی است.
ضرورت برونسپاری آثار رضوی به نویسندگان خلاق
خانم عرفانی با تأکید بر ضرورت برون سپاری تولید آثار رضوی به نویسندگان و هنرمندان خلاق و صاحبنظر در این موضوعات افزود: اتکاء به روشهای سنتی یا سفارشی در تولید آثار فرهنگی، به ویژه در حوزه ادبیات داستانی، ثمربخش نیست و نمی تواند به خلق آثار فاخر و ماندگار منجر شود.
وی در ادامه به برخی از چالش های داستان نویسی دینی اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین چالشها، خطر کلیشهای شدن و تکراری بودن است. ما همیشه باید به این فکر باشیم که از کلیشهها فاصله بگیریم زیرا مخاطب امروز، سختپسند است لذا نویسندگان این حوزه باید با خلاقیت و نوآوری خود، از پرداختن به موضوعات کلیشهای و تکراری پرهیز کنند و با ارائه نگاهی نو و بدیع به مفاهیم دینی، مخاطبان را جذب و به مطالعه تشویق کنند.
نویسنده کتاب «پنجشنبه فیروزهای» به دیگر چالش داستان نویسی دینی اشاره کرد و در این زمینه خاطرنشان ساخت: نویسنده داستان دینی باید مخاطب خود را به خوبی بشناسد و با توجه به علایق و نیازهای او، داستان خود را خلق کند. برای مثال، داستانی که برای مخاطبان نوجوان نوشته می شود، با داستانی که برای مخاطبان بزرگسال نوشته میشود، باید تفاوت های داشته باشد تا بتواند ذائقه های مختلف را جذب داستان کند.
داستان دینی، هنری ظریف در تعادل محتوا و تکنیک
عرفانی در پاسخ به این سؤال که چگونه می توان تعادلی میان محتوا و تکنیک در داستانهای دینی ایجاد کرد، گفت: این امر مستلزم ظرافت و دقت نظر فراوانی از سوی نویسنده است. نویسنده باید به خوبی درک کند که هدف از داستان نویسی دینی، صرفا انتقال پیام و مفاهیم دینی نیست، بلکه خلق یک اثر هنری جذاب و خواندنی نیز هست.
وی ادامه داد:برای رسیدن به این هدف، نویسنده باید از یک سو به تسلط عمیق بر مضمون و محتوای داستان خود بپردازد و از سوی دیگر، با استفاده از تکنیک های داستان نویسی، جذابیت و گیرایی لازم را در داستان ایجاد کند.
این نویسنده و داستان نویس با تأکید بر تعریف درست از داستان دینی بیان کرد: ما نتوانستیم داستان دینی را به درستی تعریف و تبیین کنیم چرا که وقتی حرف داستان دینی میشود، حتی مخاطبی که در فضای دینی هست هم موضع می گیرد. این نشان دهنده ضعف داستانهایی است که تا الان در این زمینه نوشته شده و باید این وضعیت تغییر کند. ما در داستان نویسی دینی نباید مخاطبمان قشر مذهبی باشد بلکه باید همه مخاطبان را در هنگام نوشتن کنار هم ببینیم.
ظرفیت گسترده داستاننویسی در تقویت فرهنگ دینی
عرفانی در پایان سخنان خود، با تأکید بر ضرورت حمایت از داستان نویسی دینی، گفت: این حوزه از ادبیات، ظرفیت های فراوانی برای ترویج و تعمیق فرهنگ دینی در جامعه دارد. لازم است که نهادها و متولیان فرهنگی، با حمایت از نویسندگان این حوزه و فراهم کردن زمینه های لازم برای تولید آثار فاخر، به رونق و ارتقای داستاننویسی دینی در کشور کمک کنند.
وی در ادامه به برخی از چالش های داستان نویسی دینی اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین چالشها، خطر کلیشهای شدن و تکراری بودن است. ما همیشه باید به این فکر باشیم که از کلیشهها فاصله بگیریم زیرا مخاطب امروز، سختپسند است لذا نویسندگان این حوزه باید با خلاقیت و نوآوری خود، از پرداختن به موضوعات کلیشهای و تکراری پرهیز کنند و با ارائه نگاهی نو و بدیع به مفاهیم دینی، مخاطبان را جذب و به مطالعه تشویق کنند.
نویسنده کتاب «پنجشنبه فیروزهای» به دیگر چالش داستان نویسی دینی اشاره کرد و در این زمینه خاطرنشان ساخت: نویسنده داستان دینی باید مخاطب خود را به خوبی بشناسد و با توجه به علایق و نیازهای او، داستان خود را خلق کند. برای مثال، داستانی که برای مخاطبان نوجوان نوشته می شود، با داستانی که برای مخاطبان بزرگسال نوشته میشود، باید تفاوت های داشته باشد تا بتواند ذائقه های مختلف را جذب داستان کند.
داستان دینی، هنری ظریف در تعادل محتوا و تکنیک
عرفانی در پاسخ به این سؤال که چگونه می توان تعادلی میان محتوا و تکنیک در داستانهای دینی ایجاد کرد، گفت: این امر مستلزم ظرافت و دقت نظر فراوانی از سوی نویسنده است. نویسنده باید به خوبی درک کند که هدف از داستان نویسی دینی، صرفا انتقال پیام و مفاهیم دینی نیست، بلکه خلق یک اثر هنری جذاب و خواندنی نیز هست.
وی ادامه داد:برای رسیدن به این هدف، نویسنده باید از یک سو به تسلط عمیق بر مضمون و محتوای داستان خود بپردازد و از سوی دیگر، با استفاده از تکنیک های داستان نویسی، جذابیت و گیرایی لازم را در داستان ایجاد کند.
این نویسنده و داستان نویس با تأکید بر تعریف درست از داستان دینی بیان کرد: ما نتوانستیم داستان دینی را به درستی تعریف و تبیین کنیم چرا که وقتی حرف داستان دینی میشود، حتی مخاطبی که در فضای دینی هست هم موضع می گیرد. این نشان دهنده ضعف داستانهایی است که تا الان در این زمینه نوشته شده و باید این وضعیت تغییر کند. ما در داستان نویسی دینی نباید مخاطبمان قشر مذهبی باشد بلکه باید همه مخاطبان را در هنگام نوشتن کنار هم ببینیم.
ظرفیت گسترده داستاننویسی در تقویت فرهنگ دینی
عرفانی در پایان سخنان خود، با تأکید بر ضرورت حمایت از داستان نویسی دینی، گفت: این حوزه از ادبیات، ظرفیت های فراوانی برای ترویج و تعمیق فرهنگ دینی در جامعه دارد. لازم است که نهادها و متولیان فرهنگی، با حمایت از نویسندگان این حوزه و فراهم کردن زمینه های لازم برای تولید آثار فاخر، به رونق و ارتقای داستاننویسی دینی در کشور کمک کنند.
وی در خصوص چگونگی پرداختن به داستان های دینی و رضوی عنوان کرد: با اتکا به تحقیقات و مطالعات خود در خصوص سیره و آموزههای امام رضا(ع)، سعی کردم تا مفاهیم دینی و اخلاقی را به گونه ای در داستان بگنجانم که برای مخاطب جذاب و قابل فهم باشد.