افشین علا در گفت و گو با «رضوی» مطرح کرد:
نگاه ضعیف متولیان فرهنگی به شعر/کلیشه آفت شعر آیینی
به گزارش سرویس فرهنگ و جامعه خبرگزاری رضوی، افشین علا زاده چهار فروردین ۱۳۴۸ شاعر و نویسنده ایرانی است. وی خود را شاعری سیاسی و اجتماعی می‌داند. او که به عنوان شاعر حوزه کودک و نوجوان معروف است، فعالیت ادبی خود را از دهه 60 و از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شروع کرد. در نوجوانی آثارش در نشریات معتبر کودک به چاپ رسید و مورد توجه شاعران موفق آن زمان قرار گرفت. شعرهاى افشین علا همیشه با استقبال خوب مخاطبان این گروه سنى مواجه بوده است . او همچنین در زمینه رمان نیز فعالیت دارد ، و لی آنچه در افشین علا بیش از هر چیز نمود دارد شعر است.
وی در گفت و گو با خبرگزاری رضوی شعر را به عنوان یک هنر و یک قالب ذوقی که ریشه در فطرت شاعر دارد، می داند.
مضمون شعر نشان دهنده بینش شاعر است
این شاعر برجسته کشورمان افزود: در وهله اول نمی شود برای شعر غایت، هدف و پیغامی قائل شد اما به جهت اینکه آموزه ها و واژگان هر شعر نشان دهنده نگاه و بینش سراینده آن است، لذا خود به خود شعرهایش در مسیر تفکر و بینش او قرار می گیرد.
علا ادامه داد: این تفکر می تواند دینی و آیینی باشد و یا می تواند معارض با آن باشد پس این به سراینده اثر برمی گردد. بنده اگر توفیق سرودن شعر آیینی نصیبم شد و یا برای مفاهیم اخلاقی و آموزه های قرآن و اهل بیت (ع) شعر می سرایم این حاصل انتخابی است که برای خود و زندگی خود کرده ایم.
وی در خصوص جایگاه شعر آیینی و مذهبی ابراز کرد: شعری که برای اهل بیت (ع) سروده می شود باید از نظر مضمون و دایره واژگان دارای شان باشد و در تقابل با دین نباشد.
تبلیغ شیوه های عوام پسند و تکراری
این شاعر و نویسنده کشورمان نگاه مسئولین و متولیان فرهنگ و هنر به شعر را بسیار ضعیف دانست و گفت: ما بیشتر از اینکه در رسانه های خودمان و متولیان فرهنگی شاهد ترویج زبان و ادبیات فارسی باشیم تبلیغ شیوه هایی را می بینیم که عوام پسند، کلیشه ای و تکراری است؛ در واقع الگوهایی را تبلیغ می کنیم که ظرفیت ترویج شعر و زبان فارسی را ندارد و از طرفی سروده هایی را شاهد هستم که تولید می شود و دارای مفاهیم والا و ارزشمند و در خدمت اسلام و انقلاب است ولی در قالب های ضعیف.
وی تصریح کرد: ما شاهد بودیم اثری به نام سلام فرمانده سروده شد که بسیار فراگیر شد و مورد استقبال همگان قرار گرفت که به عقیده بنده این نتیجه وجود اخلاص و ملودی خوب است اما در عین حال ضعف های زبانی بسیاری داشت.
نگاه مسئولین ما به سمت رفته است که اثرهای درخشان را چنانچه تکرار می کنند که کلیشه ای می شود و خراب می شود.
شعارزدگی مسئولین
علا با اشاره به اینکه ادبیات فارسی دارای مضمون و جاذبه است بنابراین نسبت به کشف مضامین آن تاکید کرد و افزود: با ادبیات می شود برای مخاطب پیام های نویی ارائه داد و بهترین شیوه برای تبلیغ، ادبیات فارسی است که از آن غافل هستیم ادبیات ما در طول تاریخ متصل به آموزه های وحی و قرآن و اهل بیت (ع) بوده است تا در شکل فاخر اهل فن بیایند و برای مخاطبین توضیح دهند اما این اهتمام در بین مسئولین دیده نمی شود و می توان گفت مسئولین ما شعارزده هستند.
خطر حجم انبوه شعرهای آیینی
وی با اشاره به حجم انبوه شعرهای ایینی پس از انقلاب این اتفاق را یک افت در عرصه شعر و ادبیات عنوان کرد و در این زمینه گفت: این امر سبب کلیشه ای شدن مضامین شده است و تعدد جشنواره ها و سوگواره های مختلف منجربه محدود کردن شاعران به دایره خاصی از واژگان و مفاهیم کرده است. و از طرفی نگاه ما به شعر آیینی کمی شده است تا کیفی.
پرداختن به تمامی ابعاد وجودی ائمه اطهار(ع) در اشعار آیینی
وی گفت:برای شعر آیینی آرشیو مشخصی وجود ندارد و از حضرات معصومین (ع) تعابیری محدودی گفته شده است به عنوان مثال شاعران در مورد امام رضا(ع) به موضوع کبوتر، حرم و ضامن آمو می پردازند و یا معمولا از پهلوی شکسته حضرت زهرا(س) و یا غربت حضرت علی(ع) می پردازند و این موضوعات به طور مدام تکرار می شود این در حالی است که ابعاد شخصیتی ائمه اطهار(ع) بسیار گسترده است.
علا با بیان اینکه ائمه معصوم(ع) شاعر و شعرپرور بودند و حوزه فعالیتشان در این زمینه عمق داشت ادامه داد: وجود امام رضا (ع) در مرو سبب شد این سرزمین به قطب علمی جهان عالم تبدیل شود چرا که از همه ادیان، مذاهب، فرهنگ و زبان های مختلف می امدند و در محضر امام (ع) مباحثه علمی می کردند و این در شیوه های معصومین(ع) عمق داشت.
نگاه والای رهبری به شعر و شاعری
وی با اشاره به نگاه مقام معظم رهبری به شعر و شاعری عنوان کرد: معظم له با توجه به شناختی که به اهالی شعر و شاعری دارند و نسبت به احوال شاعران و ادبیات اشراف کامل دارند، کاری که باید مسئولین فرهنگی ما انجام دهند ایشان انجام می دهند.
این شاعر و نویسنده برجسته کشورمان در ادامه گفت: رهبر معظم انقلاب خیلی نسبت به بحث شعر توجه و دقت دارند و تأکید دارند که اشعار محکم را بخوانید و لطف ایشان نیز در سرودن شعرهای کودک، آیینی، سیاسی و اجتماعی شامل حال بنده شده است و اگر شعر و اثری از بنده برای ایشان ارسال می شود نظر خود را بیان می کنند و این دقت در هیچ مسئول فرهنگی وجود ندارد.
گفت و گو از الهام اسماعیلی
وی در گفت و گو با خبرگزاری رضوی شعر را به عنوان یک هنر و یک قالب ذوقی که ریشه در فطرت شاعر دارد، می داند.
مضمون شعر نشان دهنده بینش شاعر است
این شاعر برجسته کشورمان افزود: در وهله اول نمی شود برای شعر غایت، هدف و پیغامی قائل شد اما به جهت اینکه آموزه ها و واژگان هر شعر نشان دهنده نگاه و بینش سراینده آن است، لذا خود به خود شعرهایش در مسیر تفکر و بینش او قرار می گیرد.
علا ادامه داد: این تفکر می تواند دینی و آیینی باشد و یا می تواند معارض با آن باشد پس این به سراینده اثر برمی گردد. بنده اگر توفیق سرودن شعر آیینی نصیبم شد و یا برای مفاهیم اخلاقی و آموزه های قرآن و اهل بیت (ع) شعر می سرایم این حاصل انتخابی است که برای خود و زندگی خود کرده ایم.
وی در خصوص جایگاه شعر آیینی و مذهبی ابراز کرد: شعری که برای اهل بیت (ع) سروده می شود باید از نظر مضمون و دایره واژگان دارای شان باشد و در تقابل با دین نباشد.
تبلیغ شیوه های عوام پسند و تکراری
این شاعر و نویسنده کشورمان نگاه مسئولین و متولیان فرهنگ و هنر به شعر را بسیار ضعیف دانست و گفت: ما بیشتر از اینکه در رسانه های خودمان و متولیان فرهنگی شاهد ترویج زبان و ادبیات فارسی باشیم تبلیغ شیوه هایی را می بینیم که عوام پسند، کلیشه ای و تکراری است؛ در واقع الگوهایی را تبلیغ می کنیم که ظرفیت ترویج شعر و زبان فارسی را ندارد و از طرفی سروده هایی را شاهد هستم که تولید می شود و دارای مفاهیم والا و ارزشمند و در خدمت اسلام و انقلاب است ولی در قالب های ضعیف.
وی تصریح کرد: ما شاهد بودیم اثری به نام سلام فرمانده سروده شد که بسیار فراگیر شد و مورد استقبال همگان قرار گرفت که به عقیده بنده این نتیجه وجود اخلاص و ملودی خوب است اما در عین حال ضعف های زبانی بسیاری داشت.
نگاه مسئولین ما به سمت رفته است که اثرهای درخشان را چنانچه تکرار می کنند که کلیشه ای می شود و خراب می شود.
شعارزدگی مسئولین
علا با اشاره به اینکه ادبیات فارسی دارای مضمون و جاذبه است بنابراین نسبت به کشف مضامین آن تاکید کرد و افزود: با ادبیات می شود برای مخاطب پیام های نویی ارائه داد و بهترین شیوه برای تبلیغ، ادبیات فارسی است که از آن غافل هستیم ادبیات ما در طول تاریخ متصل به آموزه های وحی و قرآن و اهل بیت (ع) بوده است تا در شکل فاخر اهل فن بیایند و برای مخاطبین توضیح دهند اما این اهتمام در بین مسئولین دیده نمی شود و می توان گفت مسئولین ما شعارزده هستند.
خطر حجم انبوه شعرهای آیینی
وی با اشاره به حجم انبوه شعرهای ایینی پس از انقلاب این اتفاق را یک افت در عرصه شعر و ادبیات عنوان کرد و در این زمینه گفت: این امر سبب کلیشه ای شدن مضامین شده است و تعدد جشنواره ها و سوگواره های مختلف منجربه محدود کردن شاعران به دایره خاصی از واژگان و مفاهیم کرده است. و از طرفی نگاه ما به شعر آیینی کمی شده است تا کیفی.
پرداختن به تمامی ابعاد وجودی ائمه اطهار(ع) در اشعار آیینی
وی گفت:برای شعر آیینی آرشیو مشخصی وجود ندارد و از حضرات معصومین (ع) تعابیری محدودی گفته شده است به عنوان مثال شاعران در مورد امام رضا(ع) به موضوع کبوتر، حرم و ضامن آمو می پردازند و یا معمولا از پهلوی شکسته حضرت زهرا(س) و یا غربت حضرت علی(ع) می پردازند و این موضوعات به طور مدام تکرار می شود این در حالی است که ابعاد شخصیتی ائمه اطهار(ع) بسیار گسترده است.
علا با بیان اینکه ائمه معصوم(ع) شاعر و شعرپرور بودند و حوزه فعالیتشان در این زمینه عمق داشت ادامه داد: وجود امام رضا (ع) در مرو سبب شد این سرزمین به قطب علمی جهان عالم تبدیل شود چرا که از همه ادیان، مذاهب، فرهنگ و زبان های مختلف می امدند و در محضر امام (ع) مباحثه علمی می کردند و این در شیوه های معصومین(ع) عمق داشت.
نگاه والای رهبری به شعر و شاعری
وی با اشاره به نگاه مقام معظم رهبری به شعر و شاعری عنوان کرد: معظم له با توجه به شناختی که به اهالی شعر و شاعری دارند و نسبت به احوال شاعران و ادبیات اشراف کامل دارند، کاری که باید مسئولین فرهنگی ما انجام دهند ایشان انجام می دهند.
این شاعر و نویسنده برجسته کشورمان در ادامه گفت: رهبر معظم انقلاب خیلی نسبت به بحث شعر توجه و دقت دارند و تأکید دارند که اشعار محکم را بخوانید و لطف ایشان نیز در سرودن شعرهای کودک، آیینی، سیاسی و اجتماعی شامل حال بنده شده است و اگر شعر و اثری از بنده برای ایشان ارسال می شود نظر خود را بیان می کنند و این دقت در هیچ مسئول فرهنگی وجود ندارد.
گفت و گو از الهام اسماعیلی
