خبرگزاری رضوی گزارش می دهد:
حرم رضوی ارتباطات با زائران و مسلمانان کشورها را در دوره «کرونا» چگونه فراهم می کند؟
به گزارش سرویس جهان اسلام خبرگزاری رضوی، در متن اطلاعیه دفتر مقام معظم رهبری آمده است: «بسم الله الرحمن الرحیم. به اطلاع ملت شریف ایران اسلامی می‌رساند، به علت شیوع ویروس کرونا و توصیه‌های اکید مسؤولان و متخصصان امور بهداشتی و درمانی مبنی بر پرهیز از برگزاری تجمعات و خودداری از سفر و خارج شدن از شهرها با هدف جلوگیری از گسترش بیماری، مراسم سخنرانی رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله العالی) که همه ساله در روز اول سال نو در حرم مطهر حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا علیه‌السلام برگزار می‌شد، امسال برگزار نخواهد شد و معظم‌له به مشهد مقدس سفر نخواهند کرد. امید است با رعایت کامل دستورالعمل‌های بهداشتی و با توسل و التجاء به درگاه پروردگار متعال، هرچه زودتر عافیت قرین مردم عزیزمان شود، همچنین از خداوند متعال شفاء و سلامتی برای مبتلایان این بیماری را مسألت می‌نماییم. دفتر مقام معظم رهبری»
حضور و سخنرانی مقام معظم رهبری در مشهد و حرم رضوی یکی از مهم ترین رویدادهای آغاز سال نو و بلکه کل سال در ایران است که معظم له در آن به تشریح راهبردها و دیدگاه ها و الزامات مورد نیاز در رابطه با مسائل داخلی و بین المللی می پردازند و از این رو در سطح منطقه ای و جهان اسلام توسط بخش زیادی از کشورها و مسلمانان دنبال می شود و در نوع خود به جهت برگزاری در محیط حرم رضوی و با محوریت مشهد الرضا علیه السلام یک رویداد جهان اسلامی نیز به شمار می رود.
اکنون و در نوروز 99 این اتفاق مهم نخواهد افتاد و البته احتمال می رود برنامه های جایگزینی برای آن تدارک دیده شود.
همچنین ویژه برنامه های حرم رضوی از جمله اجتماع تحویل سال و بسیاری از برنامه های فرهنگی و مذهبی دیگر برای پیشگیری از شیوع بیشتر بیماری تعطیل شده یا برگزار نمی گردد. بطور مثال تمامی کتابخانه های حرم و آستان قدس رضوی تا پایان سال تعطیل شده اند.
گسترش ویروس کرونا یا کووید19 در ایران و بسیاری از کشورهای همسایه رفت و آمد زائران را به مشهد مختل و متوقف کرده است در نتیجه علاوه بر محرومیت خیل کثیری از مسلمانان جهان از زیارت حضوری در مشهد، بسیاری از جلسات علمی و فرهنگی و گردهمآیی ها و همایش های تخصصی که با حضور میهمانان و کارشناسانی از دیگر کشورها برگزار میگردد به زمان دیگری در سال آینده موکول می شود.
این شرایط جدید طبعا بسیاری از ارتباطات داخلی و بین المللی و جهان اسلامی آستان قدس را به عنوان یک کانون الهام بخش دینی و فرهنگی برجسته و تأثیرگذار در مناسبات بین ملل و مذاهب و ادیان دست کم بصورت موقت قطع خواهد ساخت اما باید دید چه امکاناتی برای استمرار ارتباطات بدون حضور و اجتماع فیزیکی در حرم رضوی وجود دارد؟
اهمیت این مسئله از آن رو است که استمرار این وصل و ارتباط با حرم رضوی موجب پمپاژ امید و حیات و طراوت در جوامع مسلمانان می شود و آموزه های رضوی را در یکی از دشوارترین مراحل به آنها منتقل می کند.
در اولین و یکی از ضروری ترین اقدامات در این رابطه آستان قدس رضوی با هدف تسهیل زیارت حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام از راه دور برای تمامی محبان و مشتاقان زیارت اهل بیت علیه‌السلام از اقصی ایران اسلامی و سراسر جهان، سامانه زیارت نیابتی را راه‌اندازی کرده است که افراد با ثبت نام در این طرح، به خادمان این بارگاه ملکوتی نیابت داده تا از جانب خود و یا بستگانشان (چه آنان که در قید حیاتند و چه آنانکه به رحمت ایزدی پیوسته‌اند) زیارت نموده و دو رکعت نماز زیارت بجا آورند .
علاقه‌مندان می‌توانید با مراجعه به تارنماهای «razavi.ir» یا «tv.razavi.ir» و ثبت نام در بخش زیارت نیابتی این درگاه‌‌ها درخواست زیارت نیابتی خود را ثبت کنند تا خادمان حرم مطهر رضوی به نیابت آنها زیارت به جا آورند.
فارغ از طرح‌های زیارت نیابتی مذکور، عاشقان و دلدادگان به حریم قدسی حضرت رضا علیه‌السلام در هر لحظه و زمانی می‌توانند با شمار 05148888 تماس گرفته و مستقیم به روضه منوره حضرت ثامن الائمه علیه‌السلام وصل شوند و از راه دور زیارت حضرت را به جا آورند.
کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی با وجود تعطیلی فیزیکی و منع حضور مراجعه‌کنندگان به دلیل پیشگیری از شیوع ویروس کرونا، خدمات خود را از طریق پایگاه کتابخانه دیجیتال به صورت فراگیر ادامه می‌دهد.
رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با توجه به لزوم تعطیلی کتابخانه‌های عمومی به دلیل پیشگیری از شیوع بیماری‌های ویروسی نظیر کرونا و آنفلوانزا، از ارائه بسته خدمات ویژۀ این سازمان به اقتضای شرایط موجود تا تاریخ 15فروردین 1399 خبر داد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سیدجلال حسینی در این ارتباط تصریح کرد: بر مبنای این بستۀ ویژه، پایگاه کتابخانۀ دیجیتال آستان قدس رضوی با آدرس الکترونیک https://digital.aqr.ir به صورت شبانه‌روزی به نیازهای مختلف متقاضیان پاسخ می‌دهد. وی از وجود نسخۀ الکترونیک 10هزار جلد کتاب به صورت تمام‌متن در این پایگاه سخن گفت و اظهار داشت: این کتب از امکان امانت رایگان به متقاضیان به صورت الکترونیک برخوردار است. حسینی همچنین از ارائه خدمات دریافت الکترونیکِ منابع منتخب به صورت رایگان از طریق این پایگاه خبر داد و تشریح کرد: متقاضیان در این طرح می‌توانند منتخب نسخه‌های خطی، چاپ‌سنگی، اسناد، عکس‌ها، کتاب‌های چاپی و... را به صورت رایگان دریافت کنند.
وی پاسخ به پرسش‌های علمی از طریق سامانه پرسش از کتابدار کتابخانه دیجیتال به صورت آنلاین و آفلاین را یکی دیگر از خدمات این پایگاه خواند. حسینی همچنین تمدید خودکار منابع در دست امانت تا 15فروردین 1399، معرفی کتاب با امکان مطالعه چکیده، نمایشگاه تصویری آثار برگزیده، پایگاه موضوعی منابع مرتبط با ماه‌های مبارک رجب و شعبان و ایجاد پایگاه نشست‌های علمی و فرهنگی این سازمان همچون نشست‌های ادبی شمس و خوانش متون کهن فارسی و نشست‌های آموزشی و تخصصی را از دیگر خدمات این بستۀ ویژه ذکر کرد.
رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی همچنین از برگزاری آنلاین ویژه‌برنامه‌های سه‌شنبه‌های فرهنگی این سازمان خبر داد و اظهار داشت: در این مدت نفایس گنجینۀ رضوی طبق روال گذشته در قالب برگزاری سه‌شنبه‌های فرهنگی، معرفی و رونمایی خواهد شد که در این مدت این برنامه به صورت دیجیتال برگزار می‌شود. حسینی همچنین در پایان، از ارائه خدمات جدید موزه‌های آستان قدس رضوی از طریق درگاه اینترنتی https://museum.razavi.ir/ خبر داده است.
اینها برنامه های رسمی اعلام شده حرم رضوی است و احتمالا محدود به اینها نخواهد بود و بخش های دیگری مانند اداره بین الملل و زائران خارجی حرم یا شبکه ماهئواره ای امام رضا(ع) که دارای پخش اردو است اقداماتی در این رابطه انجام خواهند داد. بطور مثال سال ها است که اداره تبلیغات بین الملل حرم رضوی ارتباطات و پاسخگویی دینی به زبان های مختلف در فضای مجازی با مخاطبان متنوع دارد.
اما مسئله ای که اکنون فوریت و ضرورت یافته است تعریف بسته های کامل اقدامات و پیوست های روشن و مشروح و اختصاصی برای استمرار ارتباطات جهان اسلامی در حرم رضوی می باشد. به نظر می رسد در حال حاضر این رویکرد به اندازه کافی وجود ندارد و آستان قدس رضوی برای جایگزینی مدل های زیارت و تماس و ارتباط با فضا و خدمات و امکانات و ظرفیت های حرم رضوی کاستی های مهمی دارد. بطور مثال حرم رضوی با وجود داشتن پایگاه اطلاع رسانی یا شبکه ماهواره ای از ضعف جدی در حوزه زبان های خارجی و برنامه ها و محتوای کیفی و جذاب رنج می برد و اکنون که نیازمند خدمات مبتنی بر رسانه و فضای مجازی هستیم، رهاورد عمده ای در این حوزه که بتواند هزاران مشتاق از ملیت های مختلف را به خود جلب و آنان را تأمین نماید نداریم.
حضور و سخنرانی مقام معظم رهبری در مشهد و حرم رضوی یکی از مهم ترین رویدادهای آغاز سال نو و بلکه کل سال در ایران است که معظم له در آن به تشریح راهبردها و دیدگاه ها و الزامات مورد نیاز در رابطه با مسائل داخلی و بین المللی می پردازند و از این رو در سطح منطقه ای و جهان اسلام توسط بخش زیادی از کشورها و مسلمانان دنبال می شود و در نوع خود به جهت برگزاری در محیط حرم رضوی و با محوریت مشهد الرضا علیه السلام یک رویداد جهان اسلامی نیز به شمار می رود.
اکنون و در نوروز 99 این اتفاق مهم نخواهد افتاد و البته احتمال می رود برنامه های جایگزینی برای آن تدارک دیده شود.
همچنین ویژه برنامه های حرم رضوی از جمله اجتماع تحویل سال و بسیاری از برنامه های فرهنگی و مذهبی دیگر برای پیشگیری از شیوع بیشتر بیماری تعطیل شده یا برگزار نمی گردد. بطور مثال تمامی کتابخانه های حرم و آستان قدس رضوی تا پایان سال تعطیل شده اند.
گسترش ویروس کرونا یا کووید19 در ایران
این شرایط جدید طبعا بسیاری از ارتباطات داخلی و بین المللی و جهان اسلامی آستان قدس را به عنوان یک کانون الهام بخش دینی و فرهنگی برجسته و تأثیرگذار در مناسبات بین ملل و مذاهب و ادیان دست کم بصورت موقت قطع خواهد ساخت اما باید دید چه امکاناتی برای استمرار ارتباطات بدون حضور و اجتماع فیزیکی در حرم رضوی وجود دارد؟
اهمیت این مسئله از آن رو است که استمرار این وصل و ارتباط با حرم رضوی موجب پمپاژ امید و حیات و طراوت در جوامع مسلمانان می شود و آموزه های رضوی را در یکی از دشوارترین مراحل به آنها منتقل می کند.
در اولین و یکی از ضروری ترین اقدامات در این رابطه آستان قدس رضوی با هدف تسهیل زیارت حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام از راه دور برای تمامی محبان و مشتاقان زیارت اهل بیت علیه‌السلام از اقصی ایران اسلامی و سراسر جهان، سامانه زیارت نیابتی را راه‌اندازی کرده است که افراد با ثبت نام در این طرح، به خادمان این بارگاه ملکوتی نیابت داده تا از جانب خود و یا بستگانشان (چه آنان که در قید حیاتند و چه آنانکه به رحمت ایزدی پیوسته‌اند) زیارت نموده و دو رکعت نماز زیارت بجا آورند .
علاقه‌مندان می‌توانید با مراجعه به تارنماهای «razavi.ir» یا «tv.razavi.ir» و ثبت نام در بخش زیارت نیابتی این درگاه‌‌ها درخواست زیارت نیابتی خود را ثبت کنند تا خادمان حرم مطهر رضوی به نیابت آنها زیارت به جا آورند.
فارغ از طرح‌های زیارت نیابتی مذکور، عاشقان و دلدادگان به حریم قدسی حضرت رضا علیه‌السلام در هر لحظه و
کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی با وجود تعطیلی فیزیکی و منع حضور مراجعه‌کنندگان به دلیل پیشگیری از شیوع ویروس کرونا، خدمات خود را از طریق پایگاه کتابخانه دیجیتال به صورت فراگیر ادامه می‌دهد.
رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با توجه به لزوم تعطیلی کتابخانه‌های عمومی به دلیل پیشگیری از شیوع بیماری‌های ویروسی نظیر کرونا و آنفلوانزا، از ارائه بسته خدمات ویژۀ این سازمان به اقتضای شرایط موجود تا تاریخ 15فروردین 1399 خبر داد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر سیدجلال حسینی در این ارتباط تصریح کرد: بر مبنای این بستۀ ویژه، پایگاه کتابخانۀ دیجیتال آستان قدس رضوی با آدرس الکترونیک https://digital.aqr.ir به صورت شبانه‌روزی به نیازهای مختلف متقاضیان پاسخ می‌دهد. وی از وجود نسخۀ الکترونیک 10هزار جلد کتاب به صورت تمام‌متن در این پایگاه سخن گفت و اظهار داشت: این کتب از امکان امانت رایگان به متقاضیان به صورت الکترونیک برخوردار است. حسینی همچنین از ارائه خدمات دریافت الکترونیکِ منابع منتخب به صورت رایگان از طریق این پایگاه خبر داد و تشریح کرد: متقاضیان در این طرح می‌توانند منتخب نسخه‌های خطی، چاپ‌سنگی، اسناد، عکس‌ها، کتاب‌های چاپی و... را به صورت رایگان دریافت کنند.
وی پاسخ به پرسش‌های علمی از طریق سامانه پرسش از کتابدار کتابخانه دیجیتال به صورت آنلاین و آفلاین را یکی دیگر از خدمات این پایگاه خواند. حسینی همچنین تمدید خودکار منابع در دست امانت تا 15فروردین 1399، معرفی کتاب با امکان مطالعه چکیده، نمایشگاه تصویری آثار برگزیده، پایگاه موضوعی منابع مرتبط با ماه‌های مبارک رجب و شعبان و ایجاد پایگاه نشست‌های علمی و فرهنگی این
رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی همچنین از برگزاری آنلاین ویژه‌برنامه‌های سه‌شنبه‌های فرهنگی این سازمان خبر داد و اظهار داشت: در این مدت نفایس گنجینۀ رضوی طبق روال گذشته در قالب برگزاری سه‌شنبه‌های فرهنگی، معرفی و رونمایی خواهد شد که در این مدت این برنامه به صورت دیجیتال برگزار می‌شود. حسینی همچنین در پایان، از ارائه خدمات جدید موزه‌های آستان قدس رضوی از طریق درگاه اینترنتی https://museum.razavi.ir/ خبر داده است.
اینها برنامه های رسمی اعلام شده حرم رضوی است و احتمالا محدود به اینها نخواهد بود و بخش های دیگری مانند اداره بین الملل و زائران خارجی حرم یا شبکه ماهئواره ای امام رضا(ع) که دارای پخش اردو است اقداماتی در این رابطه انجام خواهند داد. بطور مثال سال ها است که اداره تبلیغات بین الملل حرم رضوی ارتباطات و پاسخگویی دینی به زبان های مختلف در فضای مجازی با مخاطبان متنوع دارد.
اما مسئله ای که اکنون فوریت و ضرورت یافته است تعریف بسته های کامل اقدامات و پیوست های روشن و مشروح و اختصاصی برای استمرار ارتباطات جهان اسلامی در حرم رضوی می باشد. به نظر می رسد در حال حاضر این رویکرد به اندازه کافی وجود ندارد و آستان قدس رضوی برای جایگزینی مدل های زیارت و تماس و ارتباط با فضا و خدمات و امکانات و ظرفیت های حرم رضوی کاستی های مهمی دارد. بطور مثال حرم رضوی با وجود داشتن پایگاه اطلاع رسانی یا شبکه ماهواره ای از ضعف جدی در حوزه زبان های خارجی و برنامه ها و محتوای کیفی و جذاب رنج می برد و اکنون که نیازمند خدمات مبتنی بر رسانه و فضای مجازی هستیم، رهاورد عمده ای در این حوزه که بتواند هزاران مشتاق از ملیت های مختلف را به خود جلب و آنان را تأمین نماید نداریم.
