نگینی در قلب شیراز به نام «شاهچراغ»/ سومین حرم اهل بیت(ع) باشکوه و دیدنی است

خبرگزاری رضوی- «خوشا شیراز و وصف بی مثالش» بله درست حدس زدید. معرفی یک مکان گردشگری، تفریحی و مذهبی این هفته را به شیراز و شاهچراغ‌ اختصاص دادیم تا بیشتر در مورد این آرامگاه که مدفن احمد بن موسی(ع)  پسر ارشد حضرت موسی کاظم(ع) و همچنین محمد بن موسی، از برادران علی بن موسی الرضا(ع) که در این مکان مقدس آرمیده اند بدانیم.
این حرم مقدس در شمال خیابان احمدی در شهر شیراز قرار دارد و هرساله گردشگران داخلی و خارجی بیشماری را به خود جذب می کند و کمتر گردشگری است که به شیراز سفر کند و سراغی از این آرامگاه با شکوه با معماری و رنگ آمیزی  خاص و چشم نواز نگیرد. مطمئن باشید از زیارت در این مکان آرامش بخش و پر از نقش و نگار سیر نخواهید شد به خصوص زمانی که از دلیل نام گذاری این آرامگاه به نام شاهچراغ و روایات مختلفی که در مورد آن وجود دارد، بشنوید و مطلع شوید که چطور و چه فصلی بهترین زمان برای رفتن به این عبادتگاه خوش آب و هواست. گزارش پیش رو شما را با تمامی این موارد آشنا می کند:



اصلا چرا شاه چراغ؟
اول از همه می خواهیم به این موضوع بپردازیم که اصلا چرا نام شاهچراغ را برای این مکان مقدس انتخاب کرده اند. روایت معروفی از دلیل نام گذاری این آرامگاه به شاه چراغ موجود است که سینه به سینه نقل شده است. تا زمان امیر عضدالدوله دیلمی کسی از مدفن حضرت احمد ابن موسی (ع) اطلاعی نداشت و آنچه روی قبر را پوشانده بود تل گلی بیش به نظر نمی رسید که در اطراف آن،خانه های متعدد ساخته و مسکن اهالی بود. از جمله پیرزنی در پایین آن تل، خانه ای گلی داشت و در هر شب جمعه، ثلث آخر شب می دید چراغی در نهایت روشنایی در بالای تل خاک می درخشد و تا طلوع صبح روشن است، چند شب جمعه مراقب می بود،روشنایی چراغ به همین کیفیت ادامه داشت با خود اندیشید شاید در این مکان،مقبره یکی از امامزادگان یا اولیاء الله باشد،بهتر آن است که امیر عضدالدوله را بر این امر آگاه نمایم،هنگام روز پیرزن به همین قصد به سرای امیر عضدالدوله دیلمی رفت و کیفیت آنچه را دیده بود به عرض رسانید. امیر و حاضرین از بیانش در تعجب شدند. درباریان که این موضوع را باور نکرده بودند، هر کدام به سلیقه خود چیزی بیان کردند. اما امیر که مردی روشن ضمیر بود و باطنی پاک و خالی از غرض داشت گفت اولین شب جمعه شخصا به خانه پیرزن می روم تا از موضوع آگاه شوم.
چون شب جمعه فرا رسید شاه به خانه پیرزن آمده و دور از خدم و حشم آنجا خوابید و  به پیرزن گفت هر وقت چراغ روشن گردید مرا بیدار کن. چون ثلث آخر شب شد پیرزن بر حسب معمول روشنایی پرنوری قوی تر از دیگر شب های جمعه مشاهده کرد و از شدت شعفی که به وی دست داده بود بر بالین امیر عضدالدوله آمده و بی اختیار سه مرتبه فریاد زد: « شاه! چراغ». امیر بیدار شد و ناگهانی از خواب پریده و چشمش را متوجه سمتی نمود که پیرزن چراغ را به او نشان می داد و چون علنا و آشکارا چشمش نور چراغ را دید در شگفتی عجیب بماند و چون رو به سمت چراغ بر بالای تل برآمد اثری از چراغ ندید و چون به پایین آمد باز نور چراغ با روشنایی زیاد خود نمایی می کرد،خلاصه اینکه امیر شخصی را جهت کاوش در آن منطقه مامور می کند و مقبره فرزند ارشد  حضرت موسی بن جعفر(ع) حضرت شاهچراغ پیدا می گردد و به دستور امیر بر بالای آن جایگاهی ساخته می شود که تا امروز زیارتگاه عاشقان است.

جزییاتی از تاریخ و شمایل حرم
بنای شاه چراغ در دوره اتابکان فارس در سده ششم هجری قمری ساخته شد. حیاط شاهچراغ دارای دو در اصلی ورودی است كه در سمت جنوب و شمال حرم از زیر دو سردر بزرگ كاشی كاری شده گذشته و وارد حیاط وسیع حرم می‌‌شود. حرم شاهچراغ در سمت غرب حیاط و حرم سید میر محمد؛ برادر شاه چراغ، در سمت شمال شرقی حیاط قرار دارد.
دور تا دور حیاط شاهچراغ، اتاق هایی دو طبقه ساخته شده كه پیشانی و جرزهای جلو آنها كاشی كاری شده است. ستون های آهنی ایوان حرم به وسیله چوب های نفیس پوشش داده شده و در سقف مسطح آن نیز چوب منبت كاری شده به كار رفته است. البته تا کنون در زمان های مختلف این حرم بازسازی های فراوانی شده است که اگر بخواهیم به چند نمونه آن اشاره کنیم می توان از مرمتی که در سال ۷۴۵ ه. ق. ملكه تاشی خاتون؛ مادر شاه شیخ ابو اسحاق اینجو، حاکم فارس، اقدامات نیكویی بر بارگاه آن حضرت انجام داد نام برد.
این بانوی نیكوكار، اقدام به بهسازی بارگاه شاهچراغ كرد و در عرض ۵ سال از سال ۷۴۵ تا ۷۵۰ ه. ق. آرامگاهی وسیع و گنبدی بلند بر آن ساخت. همچنین در جنب آرامگاه شاهچراغ، مدرسه ای وسیع بنا كرد. او همچنین تعداد زیادی از مغازه های بازار نزدیك حرم شاهچراغ و ملك میمند فارس را وقف بر این آستان مقدس كرد. همچنین در سال ۹۱۲ ه. ق. به دستور شاه اسماعیل صفوی، بهسازی گسترده ای بر آرامگاه شاهچراغ انجام گرفت. ۸۵ سال بعد بر اثر زلزله سال ۹۹۷ ه. ق. نیمی از گنبد آرامگاه ویران شد كه دوباره در سالهای بعد بازسازی گردید. در سال ۱۱۴۲ ه. ق. نادرشاه افشار بهسازی گسترده ای بر آرامگاه شاهچراغ انجام داد و به دستور او قندیل بزرگی در زیر سقف و گنبد آویزان كردند. نادرشاه پیش از گرفتن شیراز و غلبه بر افغان ها، پیمان بسته بود كه اگر در جنگ پیروز شود، بهسازی شایسته ای بر این بقعه انجام دهد. بنابراین پس از پیروزی بر افغان‌ها و تسلط شیراز، ۱۵۰۰ تومان پول آن زمان را صرف بهسازی شاه چراغ كرد. قندیل او ۷۲۰ مثقال وزن داشته كه از طلای ناب و زنجیر نقره ای ساخته بوده اند. این قندیل تا سال ۱۲۳۹ ه. ق. همچنان آویزان بود. در زلزله سال ۱۲۳۹ ه. ق. بنابر تحقیق«آنوبانینی» شیراز با خاك یكسان شد و آرامگاه شاهچراغ نیز به كلی مخروبه گردید. نویسنده تذكره دلگشا كه خود شاهد این زلزله بوده است چنین می‌‌نویسد: «گنبد بقعه شاهچراغ كه از غایت ارتفاع، آفتاب جهان تاب هر روز در نیم روز خود را در سایه آن كشیدی، به یك دفعه چنان بر زمین خورد كه زمین شكافته و در اعماق خاك فرو رفت و آن عمارات عالیتو گویی همیشه ویران بود» 



چجوری بریم؟
مسیر رسیدن به شاهچراغ آنقدرها سخت نیست. این بقعه متبرک  پارکینگ و امکانات ویژه معلولان و آداب اسلامی برای ورود دارد. همچنین ایستگاه‌های مترو ولیعصر و زندیه، هردو به فاصله 3 کیلومتری شاهچراغ قرار دارند. شاهچراغ در مرکز شهر شیراز است بنابر این از هرکجای شهر برای بازاروکیل، مسجد نصیرالملک یا هرجای خیابان زند تاکسی می‌گیرید، در نزدیکی شاهچراغ نیز خواهید بود.

کی بریم؟
بهترین زمان سفر به شیراز، اواسط اردیبهشت ماه و دلیل آن، آمدن فصل بهارنارنج‌گیری است. در اردیبهشت ماه، شیراز مملو از شکوفه‌های بهار نارنج و غرق در عطر بهشتی این گیاه می‌شود. ضمن آن‌که در اردیبهشت ماه، کمتر از عید نوروز ازدحام جمعیت وجود دارد و همچنین لازم نیست با گرمای تیر ماه و مرداد ماه اذیت بشوید. در فصول پاییز و زمستان نیز، شیراز از آب‌وهوای مطبوعی برخوردار است و مسافران زیادی به‌خصوص در پاییز به آن‌جا می‌روند. اگر به بوی بهارنارنج حساسیت دارید، ما پاییز را برای شیراز و شاهچراغ پیشنهاد می‌کنیم. در روزهای برفی یا بارانی نیز، بازدید از شاهچراغ جذابیت خاص خود را خواهد داشت.