طلوع ستاره های درخشان، نتیجه دانایی و مدیریت علامه فرزان بود

زهرا غفوریان؛ به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگ خبرگزاری رضوی، محمد راعی فرد، روزنامه نگار و محقق و مدرس حوزه ادبیات در سلسله نشست های« چهار سوق هویت مشهد» که به همت انجمن توسعه گردشگری چهارباغ تشکیل می گردد و این هفته با موضوع بزرگداشت علامه سید محمد فرزان شامگاه چهارشنبه 22 فروردین در فرهنگسرای بهشت برگزار شد به بررسی جایگاه و شخصیت والای این اندیشمند بزرگ پرداخت.
وی در ابتدای سخن به بررسی زندگینامه علامه پرداخت و گفت: ایشان زاییده مکان و زمان خاصی است؛ متولد خراسان جنوبی است. استانی زرخیز و دارای فرهنگی بسیار غنی. سال 1273 هجری شمسی در روستای سندادان بیرجند متولد شد و در 1349 در تهران فوت کرد.
راعی فرد ابراز کرد: علامه پسر بزرگ خانواده است. برادری به نام سید حسن و خواهری به نام بی بی فاطمه دارد.
مدرس و محقق حوزه ادبیات گفت: در ده سالگی پدر خود را از دست می دهد. به دلیل فقری که بر خانواده حاکم بوده است، به مادر کمک می کند و پای دار قالی می نشیند.
وی افزود: در همین اثنا در بیرجند مدرسه شوکتیه افتتاح می شود که اولین مدرسه به سبک جدید بعد از دارالفنون است.
راعی فرد ابراز کرد: مادر علامه فرزان، از روستا به شهرستان بیرجند کوچ می کند. سید محمد را در مدرسه ثبت نام می کند و سید حسن به مدرسه علمیه می رود. برادر بعد از اینکه اجتهاد خود را می گیرد، به آیت الله تهامی معروف می شود.
وی به حوادثی که در آن دوره رخ می دهد، اشاره کرد و افزود: شوکت الملک امیر و والی آن دوره، متوجه شرایط فرهنگی منطقه می شود. انسان بسیار باهوشی است و سفره فرهنگ را در این منطقه پهن می کند و اولین مدرسه جدید را به نام شوکتیه افتتاح می کند. اینجاست که بیرجند، مهد ستارگان می شود و استاد فرزان اولین نسلی است که رشد می کند.
مدرس و محقق حوزه ادبیات با تصریح به اینکه ایشان به حق شایسته صفت علامه است، افزود: علامه قرآن پژوه و نقاد در بحث ادبیات است و دختری به نام رخشنده دارد که در قید حیات هستند.  
وی افزود: یکی از اساتید بزرگ در وصف ایشان نقل می کند که علامه به من گفت به دلیل آشنایی با علوم جدید و آن مسائلی که از علوم دینی در ذهنم بود در خلقت جهان شک کردم.
راعی فرد ابراز کرد: علامه می گوید، من اجازه ندادم، دین من وراثتی شود . پنج سال شبانه روز همه چیز را بر خود حرام کردم و به سراغ علم عربی رفتم. بعد از آن به احادیث ورود پیدا کردم و مطالعه زیادی کردم تا متوجه شدم که اشتباه کردم و اسلام را با حقانیت خودش پذیرفتم.
مدرس و محقق حوزه ادبیات افزود: همان برنامه ای که برای جلال آل احمد پیش آمد و ایشان از کمونیسم به اسلام رسید.
علامه فرزان در شرایط

سخت به مقامات بالا رسید
راعی اضافه کرد: در خراسان جنوبی منظومه ای از این بزرگان داریم که تمام آن ها متاثر از مدرسه شوکتیه هستند. چهره هایی ملی و فراملی همچون پروفسور گنجی مرد سال 2000 میلادی است و پدر علم جغرافی، پروفسور معتمد نژاد؛ پدر علم ارتباط جدید و روزنامه نگاری جدید، دکتر شکوهی؛ پدر علم تعلیم و تربیت جدید ایران و اولین وزیر آموزش و پرورش بعد از انقلاب در دولت مرحوم بازرگان. اینها در شرایط و بستری دشواری رشد کردند و بعد  تبدیل به غول های علم در رشته های مختلف شدند.

شاگردان علامه فرزان شخصیت های معروفی هستند
مدرس و محقق حوزه ادبیات گفت: علامه فرزان شاگردان زیادی داشت که نامی هستند افرادی همچون: دکتر غلامحسین شکوهی، مرحوم دکتر جمال رضایی که ایشان صاحب کرسی فرهنگ و زبان باستانی ایران هستند. مرحوم دکتر محمد اسماعیل رضوانی، استاد تمام دانشگاه تهران و بزرگترین مورخ تاریخ مشروطیت ایران هستند و نیز مرحوم استاد احمد احمدی بیرجندی که حداقل در مشهد کسانی که با ادبیات آشنا هستند ایشان را می شناسند.
مدرس و محقق حوزه ادبیات گفت: مرحوم استاد عبدالحسین فرزین که ایشان تا همین اواخر زنده بودند و از شعرا و ادیبان منطقه خراسان جنوبی بودند.
وی با طرح این پرسش که علامه فرزان، چطور به این جایگاه والا رسیدند؟ گفت: استاد مجتبی مینوی کتاب کلیله و دمنه را به سبک جدید ترجمه می کند و در پاورقی ها نام علامه فرزان دیده می شود.
راعی فرد ابراز کرد: سخن گفتن درباره علامه فرزان کار ساده ای نیست، گفتنی در مورد ایشان بسیار زیاد است، اما خود استاد فرزان کسانی را پرورش داد که هم اسامی آن ها و هم تاثیراتی که در علوم مختلف داشتند، هنوز دیده می شود.
شخصیت های مطرح خراسان رضوی در حاشیه زندگی می کنند
مدرس و محقق حوزه ادبیات گفت: ما از این اساتید کم نداریم، اما متاسفانه شناخت نداریم. در خود مشهد و استان خراسان رضوی اساتیدی هستند که در حاشیه زندگی می کنند که نسل جدید آن ها را نمی شناسد. 
راعی فرد با خاطر نشان کردن این که ما قدر کسانی را که باید می دانستیم را ندانستیم و از داشته های آن ها استفاده نکردیم، ابراز کرد: شاید مقصر پدر و مادر های بعد از نسل ما هستند. یعنی به اندازه ای دچار در هم ریختگی فرهنگی شدیم که متاسفانه از بزرگان خودمان فراموش کردیم، شاید یکی از دلایل عمده، ضعف های مدیریتی است که در حال حاضر کشور با آن مواجه هست و این چرخه معیوب متاسفانه همچنان ادامه دارد.
وی افزود: قدرت مدیریت استاد فرزان اینقدر بالا بود که به ایشان می گفتند ذو جنبتین؛ یعنی هم مدیریت و هم علمش را داشت.
طلوع

ستاره های درخشان، نتیجه مدیریت علامه فرزان بود
راعی فرد ابراز کرد: ایشان از سال 1321 تا 1331 مدیر اداره فرهنگ بیرجند بود و تمام اتفاقاتی که بعد از آن به لحاظ رشد و طلوع بسیاری از ستاره های درخشان علوم در زمینه های مختلف حادث شد، زاییده مدیریت ایشان است.
مدرس و محقق حوزه ادبیات افزود: تولد این منظومه تا دهه هفتاد ادامه داشت تا اینکه آن ها هم کم کم از رده خارج شدند یا فوت کردند و یا به حاشیه رفتند و متاسفانه نسل بعد، از آن شرایط، بسیار فاصله گرفت.
دولتمردان فکر عاجلی برای شناساندن چهره های علمی و هنری کنند
راعی فرد ابراز کرد: چنین به نظر می رسد که دولتمردان ما باید فکر عاجلی برای شناساندن چهره های علمی و هنری کشور کنند؛ البته بدون احتساب هیچ گونه نگاه سیاسی. چون بدون اغراق کشور ما یکی از سیاسی ترین کشورهای دنیاست و هر اتفاقی رخ می دهد،از منظر سیاست نگاه می کرده و اظهار نظر می کنیم و طبیعتا همین امر باعث می شود بسیاری از نخبگان ما از تاثیراتی که در جامعه می گذراند، دور شوند و این ضعف ماست.

گفتنی است بیان تاریخچه و خاطرات مشهد قدیم، اجرای موسیقی مقامی محلی( مقام رضا جانم، مقام اوعطا)، سخنرانی  آقای یوسف باقری؛ استاد زبان های باستانی دانشگاه آزاد بجنورد دیگر برنامه های این نشست بود.