نگاهی به فیلم «شور عاشقی»؛ روایتی تازه از کاروان کربلاء

به گزارش خبرگزاری رضوی، امسال جشنواره فیلم فجر میزبان فیلم‌هایی در ژانرهای مختلف سینمایی بود و در این میان فیلم «شور عاشقی» اثر داریوش‌ یاری به عنوان ارادت سینمای ایران به امام حسین(ع) مطرح شد. 

 

فیلم «شور عاشقی» درباره کاروان اسرای کربلاست که از کوفه تا شام حرکت می‌کنند و «سلما» زنی است که مأمور می شود رسانه کاروان اسرای کربلا و حضرت زینب(س) باشد و با آگاهی دادن، آدمهایی که توسط شمر و مأموران فریب خوردند را روشن و آگاه کند. در حقیقت این زن کار‌ آگاهی‌سازی را انجام می‌دهد. او که پرچم یا حسین(ع) را بلند کرده و در پیشاپیش کاروان حضرت زینب(س) حرکت می‌کند خودش نیز یکی از یاران کربلا می‌شود.

 

سلما اما در این مسیر تنها نیست و همسرش _ عبدالرحیم _ را هم باخود می‌برد، اینبار یک زن نیروی محرک شوهرش برای درک حقیقت است و زمینه ساز رستگاری او می شود‌.

از این رو قهرمان فیلم«شور عاشقی» یک زن است، زنی که در اوج خفقان که مردان یا از ترس پنهان شدند یا به طمع پول و ثروت چشمان خود را بستند، در مقابل ظلم و ستم امویان ایستاده است. 

سلما یک شیرزن به تمام معناست و داستان«شور عاشقی» حدیث نفس اوست. صدای گرم و پرصلابت سلما که در بسیاری از سکانس‌ها روایت کننده داستان است، به جان مخاطب می‌نشیند، به ویژه از زمانیکه در قامت یک مادر با جنین خود سخن می‌گوید.

در این اثر، شهره موسوی، پیام احمدی‌نیا، مهدی زمین‌پرداز، سیامک صفری، نادر فلاح، علی استادی، بهزاد دورانی، بهرام ابراهیمی، بابک والی، رضا خدادادبیگی، میترا خواجه‌ییان، روح‌الله مهرابی، هادی آقاحسینی، مرتضی آقاحسینی، مرجان شکوفکی، پانته‌آ کیقبادی و مریم آهنگر ایفای نقش می‌کنند.

 

«شور عاشقی» سومین ساخته سینمایی داریوش یاری است که پیش از این هم مستند جالب و تاریخی «کربلا جغرافیای یک تاریخ» را درباره واقعه عاشورا ساخته بود. او در این فیلم با بهره‌گیری از یک فیلمنامه دراماتیک، روایت تفکر برانگیزی از حرکت کاروان اهل بیت(ع) در مسیر کوفه را به تصویر کشیده است.

یاری در سال ۱۳۸۰ نخستین فیلم سینمایی خود به نام «دخیل» را کارگردانی کرد و تاکنون سریال‌های تلویزیونی، تله فیلم و مستندهای زیادی ساخته است. وی با فیلم «یونس» در چهارمین جشنواره فیلم یاس موفق به کسب یاس زرین بهترین کارگردانی شد.

عمده تصویربرداری این فیلم که محصول مشترک بنیاد شهید و امور ایثارگران و بنیاد سینمایی فارابی است، در یکی از مناطق کویری خور و بیابانک انجام شده است.

 

برای بررسی دیدگاه ها و نظرات مخاطبین، نظر تماشاگران را بعد از تماشای فیلم جویا شدیم و در انتها با محسن عقیلی کارگردان و منتقد سینما گفتگویی داشتیم که در ادامه می خوانید. 

 

ارغوان حسینی پس از تماشای فیلم به ضرورت تولید و استقبال جامعه از آثاری با محوریت اهل بیت(ع) اشاره کرد و گفت: متاسفانه فیلم «شور عاشقی» تنها در آفریقا و هویزه و ۲ سینمای مشهد اکران شد. بسیار فیلم زیبا و تاثیرگذاری بود از کارگردان داریوش یاری ممنون هستیم. 

 

محمدی با اشاره به اینکه بعد مدت ها یک فیلم تاریخی زیبا را مشاهده کردیم، افزود: فیلم خوش ساخت و خوبی بود. از اول فیلم تا آخر داستان گیرایی و نگاه متفاوت داشت. به لحاظ روایت داستان هم ساخت و جلوه‌های ویژه خیلی خوب بود.

 

علی رحیم‌لو در ادامه ابراز کرد: این فیلم به ما یادآوری می‌کند که حسین زمانه ات را بشناس . دیدنی و پر از پیام بود‌. بازی و کارگردانی هم واقعا خوب بود. ولی بازی کاروان اسرا جا داشت بهتر باشد.  

 

محمد رضایی خاطر نشان کرد: اثری متفاوت و تاثیرگذار خلق شده بود، دیالوگ ها عالی بود، مخصوصا تیتراژ پایانی که هیچکس نتوانست از جایش بلند شود.

خلا تولید آثار تاریخی ارزشمند در سینمای ایران 
در این رابطه محسن عقیلی کارشناس و منتقد فیلم تصریح کرد: خلا تولید آثار تاریخی ارزشمند در سینمای ایران وجود دارد و کمتر به این موضوعات پرداخته شده است. زمانی که شنیدم اثری با این موضوع وارد جشنواره شده است، بسیار  لذت بخش بود، اما دیدن آن، من را غافلگیر نکرد و به نظرم این اثر به لحاظ کیفی در قد و قواره جشنواره نبود و کار تلویزیونی را تماشا کردیم.
وی افزود: ساخت کار تاریخی دشوار و هر کسی توان ورود به آن را ندارد. سطح سلیقه مخاطب بعد مختارنامه ارتقا پیدا کرده است و بازی و کارگردانی و فیلنامه پایین تر از مختارنامه ای بود که یک دهه از عمرش می گذرد. 

این کارگردان و مستندساز اظهار داشت: به نظرم کارگردان از اقتضائات کار تاریخی سینمایی شناختی نداشته است و اینکه بگوییم چون تجربه اول است، نقایص  توجیه می شود، درست نیست؛ چون مخاطب دوست دارد در سینما کار درجه یک و  استانداردهای سینمایی ببیند، نه کاری با استاندارهای پایین تلویزیونی ۱۵ سال پیش.

مختارنامه؛ شاهکاری در قله آثار تاریخی
عقیلی با اشاره به اینکه شاهکاری مانند مختارنامه در قله قراردارد، افزود: امام حسین، عاشورا و کاروان اسرا با سریال مختارنامه در ذهن مخاطب شکل گرفته است و اگر فیلم دیگری ساخته می شود یا باید در آن تراز باشد یا حداقل سلیقه را ارتقا دهد؛ به اصطلاح رسیدن به این سطح کار بلدی می خواهد.

این منتقد سینما بیان کرد: در برخی سکانس‌ها که در تاریخ ایران سابقه ندارد، مخاطب انتظار بالاتری دارد؛ به طور نمونه سکانس‌ که سر سیدالشهدا قرآن می خواند عناصر صحنه و جلوه های ویژه صدا و تصویر باید کاری کند که مو به تن مخاطب سیخ شود‌ یا سکانسی که اولین بار قد و قامت حضرت زینب را نگاه می کنیم و متاسفانه شکوه و عظمت حضرت زینب(س)  را در کلام و رفتار نمی بینید‌.

وی افزود: چه اندازه مخاطبی که پای پرده سینما نشسته با دیدن این سکانس،  تحت تاثیر قرار می گیرد؟ متاسفانه باید گفت نه موسیقی و نه کارگردانی و نه دکوپاژ مخاطب را تحت تاثیر قرار نمی دهد‌. 

«شور عاشقی»؛ بازتاب چهره امت اسلامی ضعیف الایمان
عقیلی منتقد فیلم در ادامه به نقطه قوت این اثر اشاره کرد و گفت: اینکه در «شور عاشقی»، جریان و امت اسلامی را افراد ضعیف الایمان نشان می دهد که در حرف و عمل آن ها تناقض وجود دارد، آفت روز و مبتلا به جامعه است‌ است و با دیدن سکانس ها، دردهای جامعه اسلامی در ذهن من تداعی شد‌. ما گاه باوری داریم که همیشه حاضر نیستیم برای آن سختی بکشی. اینکه فیلم، زنی به نام سلما را به تصویر می کشد که روایتگر این مسیر است و رسالت روشنگری جامعه اسلامی را به دوش می کشد و در راه سختی های بسیاری را تحمل می کند، نکته قابل تامل فیلم است.

عقیلی ابراز کرد: کارگردان در نشست خبری تهران عنوان می کند بودجه آن با فروش خانه تامین شده است و چون تجربه اول بوده و نیت خالصی داشته است، قطعا مورد قبول امام حسین(ع) که صاحب اثر هستند، قرار گرفته و در کارهای بعدی موفقتر می شود.