نقد و بررسی کتاب «رأی حلال»/ روزنوشت سیاست‌مدارها، نوعی افشاگری است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رضوی، نشست نقد و بررسی کتاب «رای حلال» با حضور مجتبی رحماندوست؛ نویسنده کتاب، حجت الاسلام علی اکبر سبزیان؛ مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی و ابوالفضل حسن آبادی؛ منتقد ادبی در کتابخانه مرکزی امام خمینی(قدس سره) مشهد برگزار شد.

 

حجت الاسلام سبزیان با خاطر نشان کردن اینکه ثبت رویدادها توسط چهره های سیاسی، دارای محاسن و برکات ارزشمندی است، گفت: خاطره نویسی برای مردم، امری عادی است که از دل آن فرهنگ عامه به دست می آید، اما ثبت خاطرات و رویدادها برای سیاستمداران امری واجب است.

 

وی افزود: در بین مردم سوالات بدون پاسخی در حوزه‌های مختلف وجود دارد، که از دل این روز نوشت ها می‌توان پاسخ مناسبی برای آن پیدا کرد و روز نوشت ها تاریخ و در واقع نوعی خود افشاگری است. 

 

حجت الاسلام سبزیان با اشاره به اینکه کتاب " رای حلال" در عین سادگی،صمیمیت با نوعی جرات و جسارت همراه است، افزود: در این اثر به تمامی وقایع از ابتدای تصمیم نویسنده برای ورود به مجلس شورای اسلامی تا روز پایانی حضور در مجلس  پرداخته شده است.

 

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی خاطر نشان کرد: مطالعه این کتاب بسیار لذت بخش است و برای فردی که شیفته خدمت در مجلس شورای اسلامی است، توصیه می شود؛ چرا که یک اثر و تجربه موفق است.

 

حجت الاسلام سبزیان با اشاره به اینکه مستندنگاری پاسخ به آینده است، تصریح کرد: همانطور که در کتاب نیز اشاره شده، هنوز می‌توان از ایده‌ها و تجارب دیگران به راحتی استفاده کرد. هر فردی که در جامعه مسئولیتی خطیر را بر عهده دارد، باید از این مستندات استفاده بهینه کند. 

 

در ادامه رحماندوست گفت: در کشورهای غربی دست به قلم مسئولین زیاد است و کتابهای بسیاری از مسئولین و سیاستمداران منتشر شده است. 

 

وی ضمن خاطراتی از دوران پیروزی انقلاب اسلامی، افزود: به درستی عنوان شد که در این کتاب دست به خود افشاگری زده‌ام. تمامی نیت من از انتشار کتاب «رای حلال» بر این بوده است که به بیان خاطرات از حضور چهارساله در مجلس شورای اسلامی بپردازم و حاصل ۳۳ دفترچه جیبی است که در این دوران همیشه همراه من بود. 

 

رحماندوست با بیان خاطره از عدم موافقت و جلوگیری از کینه ورزی برخی از نمایندگان در خصوص دادن رای زرد به وزیر کشور وقت، اظهار کرد: رئیس مجلس وقت خطاب به من گفت، این عمل نشان از این دارد که شما به دنبال «رای حلال» هستید و این مسئله انگیزه انتخاب نام این کتاب شد. 

 

وی نگارش خاطرات شفاهی را بسیار موثر و نتیجه بخش دانست و گفت: خاطرات شفاهی همسران شهدا چاپ شده است و کتاب «من می آیم» نمونه ای از آن است.  این اثر که خاطرات سیده زهرا حمیدی همسر سردار شهید سید منصوری است، فرهنگی عجیب را به نمایش می گذارد. 

 

حسن آبادی گفت: امروز به دنبال نقد این کتاب نیستم؛ چرا که کتاب های روز نوشت نقد ندارد. در واقع روزنوشت نوشتن مطالبی است که واقعیت دارد و به بیان دیدگاه‌ها نمی‌پردازد. نویسنده این قبیل آثار بدون دست بردن در مطالب به ذکر خاطرات می‌پردازند. 

 

وی گفت: خاطره نگاری، روزنگاری و روز نوشت در ایران از دوره قاجار شروع شد. خاطرات عین السلطنه نمونه بارز آن است که در 10 جلد و از خاطرات 10 سالگی نویسنده شروع می‌شود. 

 

حسن آبادی افرود: در دوران پهلوی نیز خاطرات فروغی نگارش شده که از اهمیت بالایی برای شناخت مسائل سیاسی آن دوره برخوردار است. خاطرات اعلم نیز از جمله آثار مهم در حوزه خاطره نویسی است. 

 

این منتقد ادبی با اشاره به اینکه در دوران پس از انقلاب نیز خاطرات مربوط به آیت الله علی اکبر رفسنجانی هاشمی جز مهمترین آثار است، افزود: این خاطرات در 21 جلد تدوین شده و تا به امروز 19 جلد آن به چاپ رسیده است. 

 

حسن آبادی در باب اهمیت خاطره نویسی، اظهار کرد: افروغ در خاطرات خود می‌گوید «خاطرات روزنوشت را طوری می نویسم که انگار از آیندگان هستم». 

 

این منتقد کتاب، روزنوشت را اثری برای آیندگان دانست و بیان کرد: این مسئله به این علت است که هدف از روزنوشت تنها چاپ خاطرات و استفاده از زمان حال خود نیست. عموم این خاطرات به طور معمول پس از فوت افراد به چاپ می‌رسد؛ چرا که خاطرات جوری نوشته می‌شود که حوادث در آن قابل استناد و انتشار نیستند و این به واسطه بروز برخی حواشی و مشکلات برای نویسنده است. 

حسن آبادی گفت: تعداد افرادی که در زمان حیات اقدام به چاپ خاطرات خود نمایند، بسیار اندک هستند و فارغ از اینکه چه کسی و در چه مقامی دست به چاپ خاطرات خود زده است، باید بدانید که انجام این عمل در زمان حیات شجاعت و آزادگی طلب می‌کند؛ چرا که بازخوردهای آن بسیار شدید و متفاوت است. 

در کتاب «رای حلال» مرزی در بیان زندگی سیاسی و شخصی وجود ندارد 
وی در انتقاد از کتاب «رای حلال» ابراز کرد: نویسنده می‌بایست تمرکز بیشتری بر روی مقدمه داشته باشد؛ چرا که خواننده کتاب باید در مقدمه بیشتر با شخصیت نویسنده آشنا شود. رحماندوست در این کتاب بین زندگی شخصی، فرهنگی و سیاسی خود مرزی قائل نشده است. مخاطب انتظار دارد از زندگی شخصی و خود نویسنده اطلاعات بیشتری در مقدمه کسب کند. 

این منتقد کتاب تصریح کرد: همچنین در متن کتاب به ذکر سابقه سیاسی و فرهنگی خود اشاره داشته‌ که  توصیه می‌کنم این مسئله به  قسمت مقدمه منتقل شود. همچنین جای توضیحاتی پیرامون شیوه جمع آوری خاطرات و تدوین کتاب نیز در مقدمه خالی است. 

وی ادامه داد: در خصوص محتوای کتاب نیز، باید گفت این کتاب اثری برای آینده است که ارزش و محتوای آن با مرور زمان مشخص می‌شود. توجه داشته باشید مخاطب این کتاب عام نیست؛ چرا که یک منبع تاریخی برای افراد خاص محسوب می‌شود.
حسن آبادی با اشاره به اینکه آزادگی خاص نویسنده در نوشتن و نوع نگاه به مسائل مجلس شورای اسلامی، اهمیت و جایگاه ویژه ای را به ارمغان آورده است، گفت: نویسنده فردی اخلاق گرا است که یک هدف برای خود مشخص کرده و در روند کاری خود نیز به آن پایبند است.

وی خاطر نشان کرد: مجتبی رحماندوست صراحت در بیان و آزادگی در نوشتن را باهم در این کتاب به کار برده است و همچنین وی نام کتاب را بسیار پرمسما و جذاب دانست که به راحتی گویای محتوای کتاب است. 

گفتنی است کتاب «رای حلال: یادداشتهای روزانه نماینده تهران از مجلس» اثر مجتبی رحماندوست در سال 1401 توسط انتشارات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، انتشارات سروش در 925 صفحه به چاپ رسیده است و در پایان آئین رونمایی از پوستر برنامه و جشن امضای کتاب نیز برگزار شد.