معرفی یکی از واقفان مدفون در حرم مطهر امام رضا(ع)؛
موقوفه‌ای برای سلامت بانوان
به گزارش خبرگزاری رضوی ـ آزیتا ذکاء؛ در دستگاه ظلم خدمت کردن اما دستگیر مردم بودن فقط خصلت بزرگان است. علی‌اکبر دبیر سهرابی فرزند یکی از رجال معروف و برجسته ایران در اواخر سلطنت قاجار و اوایل دوره پهلوی بود.
وی مردی فاضل و متمول بود، ارادت به خاندان عصمت و طهارت(ع) موجب شد، تعداد زیادی از مزارع و قنوات خود را در قوچان طی دو فقره وقف‌نامه در سال‌های ۱۳۱۳ و ۱۳۱۵ وقف بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) کند تا به مصرف بهداشت و درمان بانوان برسد.
در گزارش پیش‌رو، بیشتر با او آشنا خواهیم شد.
زاده رجال معروف عهد قاجار
علی‌اکبر در سال 1251 شمسی در تبریز دیده به جهان گشود. پدرش حاج میرزا محمدعلی‌خان وکیل‌الدوله وزیر تحریرات و رسائل دربار مظفرالدین شاه قاجار بود که امور مربوط به محمدعلی میرزا در تهران را نیز انجام می‌داد.
میرزا علی‌اکبر در تبریز تحصیلات مقدماتی از قبیل زبان و ادبیات فارسی و زبان عربی را آموخت و سپس فرانسه یاد گرفت. هنگام دریافت شناسنامه، نام خانوادگی دبیر سهرابی را برای خود برگزید.
لقب دبیر السلطان
وی در شیوه منشی‌گرى كه حسن‌خط و نگارش مراسلات بود، سرآمد گشت و كار خود را از دربار مظفرالدین‌شاه در تبریز شروع كرد و لقب «دبیر السلطان» گرفت. سالیان متمادى جزو منشیان و کاتبان دربار بود و همراه مظفرالدین‌شاه به سفرهای اروپا می‌رفت. در دوران ولیعهدى محمدعلى میرزا نیز سِمت وزارت رسائل را داشت. امین‌الدوله صدراعظم با مخالفت با او برخاست و در نهایت، اواخر سال ۱۲۸۲ شمسی باعث برکناری‌اش شد.
ورود به مجلس
پس از صدور فرمان مشروطیت، وی از تهران به وكالت دوره اول مجلس انتخاب شد. ولى در مجلس اعتناى زیادى به دبیرالسلطان نکرده و او را از دوستان و نزدیكان محمدعلی‌شاه می‌دانستند. پس از انحلال مجلس، او از محارم شاه شد و در تمام كارها نظر مشورتى مىداد. به هنگام اقامت محمدعلى میرزا در باغشاه، از اركان و بزرگان حكومت بود.
پس از سقوط محمدعلى میرزا، مدتى به صورت اختفا زیست و با املاك وسیعى كه در آذربایجان و كردستان تهیه كرده بود، زندگى می‌كرد. در 1310 شمسی در دوره هشتم و نهم از بیجار گروس به وكالت مجلس انتخاب شد. ولی در ادوار دهم و یازدهم از قوچان به مجلس رفت.
سرمایه‌ای که وقف شد
دبیر السلطان مردی ثروتمند، فاضل و بخشنده بود و در جوانی با «اخترالملوک» دختر میرزا حسن‌خان مشار الملک ازدواج کرد، ولی دارای فرزند نشد. لذا به دلیل علاقه‌ای که به خاندان عصمت و طهارت(ع) داشت املاک زیادی را در قوچان وقف آستان قدس رضوی کرد.
دو فقره وقف‌نامه
سرفصل هفتم از موقوفات آستان قدس رضوی به دارالشفا و بیمارستان‌های وابسته اختصاص یافته که افراد بسیاری اموال خود را با محوریت مصرف در این سرفصل وقف آستان قدس رضوی کرده‌اند.
علی‌اکبر دبیر سهرابی طی دو فقره وقف‌نامه در سال‌های ۱۳۱۳ و ۱۳۱۵ رقباتی را در قوچان وقف آستان قدس رضوی کرد. وی تلاش کرده تا از تمامی منافع و عواید آن، دو درصد برای حق‌التولیه و 98 درصد درآمد رقبات نیز برای مصارف زایشگاه بیمارستان امام رضا(ع) صرف شود.
وقف برای سلامتی بانوان
این واقف با وقف املاك خود تلاش کرده تا در دورانی که فقر در بخش درمان، مشکلات جبران‌ناپذیری را برای زنان و کودکان به وجود می‌آورد، زمینه رشد و پیشرفت بهداشتی و درمانی بانوان را فراهم کند.
هدف از وقف‌های مربوطه، رشد میزان سلامت و افزایش بهداشت جامعه در قالب تعمیر، ساخت و بهبود بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و نیز رسیدگی به بیماران اعم از زائر، مجاور، زنان باردار و... است.
رقبات مختلف مزرعه و قنات
شش دانگ مزرعه هی هی، سه دانگ از شش دانگ مزرعه قراجوی، کل مزرعه هی هی اربابی، مزرعه نصرت‌آباد وصل به قراجوی، مزرعه قاسم‌آباد، مزرعه دولت‌آباد، یک سوم مزرعه قیطانی، دو دانگ مزرعه چالاکی، دو آسیاب آبی، یک سوم مزرعه گاو حصار، قنات بائر عبدل‌آباد، قنات بائر عشرت‌آباد و شش دانگ مزرعه سیدآباد از جمله رقبات مختلف علی‌اکبر دبیر سهرابی به شمار می‌روند.
مدفون در صحن انقلاب
این واقف خیراندیش عاقبت در سال 1318 شمسی در تهران بدرود حیات گفت، جنازه‌اش به مشهد انتقال یافت و در روبروی ایوان طلای صحن انقلاب به خاک سپرده شد.
وی مردی فاضل و متمول بود، ارادت به خاندان عصمت و طهارت(ع) موجب شد، تعداد زیادی از مزارع و قنوات خود را در قوچان طی دو فقره وقف‌نامه در سال‌های ۱۳۱۳ و ۱۳۱۵ وقف بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) کند تا به مصرف بهداشت و درمان بانوان برسد.
در گزارش پیش‌رو، بیشتر با او آشنا خواهیم شد.
زاده رجال معروف عهد قاجار
علی‌اکبر در سال 1251 شمسی در تبریز دیده به جهان گشود. پدرش حاج میرزا محمدعلی‌خان وکیل‌الدوله وزیر تحریرات و رسائل دربار مظفرالدین شاه قاجار بود که امور مربوط به محمدعلی میرزا در تهران را نیز انجام می‌داد.
میرزا علی‌اکبر در تبریز تحصیلات مقدماتی از قبیل زبان و ادبیات فارسی و زبان عربی را آموخت و سپس فرانسه یاد گرفت. هنگام دریافت شناسنامه، نام خانوادگی دبیر سهرابی را برای خود برگزید.
لقب دبیر السلطان
وی در شیوه منشی‌گرى كه حسن‌خط و نگارش مراسلات بود، سرآمد گشت و كار خود را از دربار مظفرالدین‌شاه در تبریز شروع كرد و لقب «دبیر السلطان» گرفت. سالیان متمادى جزو منشیان و کاتبان دربار بود و همراه مظفرالدین‌شاه به سفرهای اروپا می‌رفت. در دوران ولیعهدى محمدعلى میرزا نیز سِمت وزارت رسائل را داشت. امین‌الدوله صدراعظم با مخالفت با او برخاست و در نهایت، اواخر سال ۱۲۸۲ شمسی باعث برکناری‌اش شد.
ورود به مجلس
پس از صدور فرمان مشروطیت، وی از تهران به وكالت دوره اول مجلس انتخاب شد. ولى در مجلس اعتناى زیادى به دبیرالسلطان نکرده و او را از دوستان و نزدیكان محمدعلی‌شاه می‌دانستند. پس از انحلال مجلس، او از محارم شاه شد و در تمام كارها نظر مشورتى مىداد. به هنگام اقامت محمدعلى میرزا در باغشاه، از اركان و بزرگان حكومت بود.
پس از سقوط محمدعلى میرزا، مدتى به صورت اختفا زیست و با املاك وسیعى كه در آذربایجان و كردستان تهیه كرده بود، زندگى می‌كرد. در 1310 شمسی در دوره هشتم و نهم از بیجار گروس به وكالت مجلس انتخاب شد. ولی در ادوار دهم و یازدهم از قوچان به مجلس رفت.
سرمایه‌ای که وقف شد
دبیر السلطان مردی ثروتمند، فاضل و بخشنده بود و در جوانی با «اخترالملوک» دختر میرزا حسن‌خان مشار الملک ازدواج کرد، ولی دارای فرزند نشد. لذا به دلیل علاقه‌ای که به خاندان عصمت و طهارت(ع) داشت املاک زیادی را در قوچان وقف آستان قدس رضوی کرد.
دو فقره وقف‌نامه
سرفصل هفتم از موقوفات آستان قدس رضوی به دارالشفا و بیمارستان‌های وابسته اختصاص یافته که افراد بسیاری اموال خود را با محوریت مصرف در این سرفصل وقف آستان قدس رضوی کرده‌اند.
علی‌اکبر دبیر سهرابی طی دو فقره وقف‌نامه در سال‌های ۱۳۱۳ و ۱۳۱۵ رقباتی را در قوچان وقف آستان قدس رضوی کرد. وی تلاش کرده تا از تمامی منافع و عواید آن، دو درصد برای حق‌التولیه و 98 درصد درآمد رقبات نیز برای مصارف زایشگاه بیمارستان امام رضا(ع) صرف شود.
وقف برای سلامتی بانوان
این واقف با وقف املاك خود تلاش کرده تا در دورانی که فقر در بخش درمان، مشکلات جبران‌ناپذیری را برای زنان و کودکان به وجود می‌آورد، زمینه رشد و پیشرفت بهداشتی و درمانی بانوان را فراهم کند.
هدف از وقف‌های مربوطه، رشد میزان سلامت و افزایش بهداشت جامعه در قالب تعمیر، ساخت و بهبود بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و نیز رسیدگی به بیماران اعم از زائر، مجاور، زنان باردار و... است.
رقبات مختلف مزرعه و قنات
شش دانگ مزرعه هی هی، سه دانگ از شش دانگ مزرعه قراجوی، کل مزرعه هی هی اربابی، مزرعه نصرت‌آباد وصل به قراجوی، مزرعه قاسم‌آباد، مزرعه دولت‌آباد، یک سوم مزرعه قیطانی، دو دانگ مزرعه چالاکی، دو آسیاب آبی، یک سوم مزرعه گاو حصار، قنات بائر عبدل‌آباد، قنات بائر عشرت‌آباد و شش دانگ مزرعه سیدآباد از جمله رقبات مختلف علی‌اکبر دبیر سهرابی به شمار می‌روند.
مدفون در صحن انقلاب
این واقف خیراندیش عاقبت در سال 1318 شمسی در تهران بدرود حیات گفت، جنازه‌اش به مشهد انتقال یافت و در روبروی ایوان طلای صحن انقلاب به خاک سپرده شد.
