کارشناس سینما مطرح کرد؛
ممیزی ها، چالش های پیش روی فیلم سازان حوزه دینی/ به فیلم سازان فرصت تجربه و خطا داده نمی شود
به گزارش خبرگزاری رضوی، نهمین شب جشنواره فیلم رضوی با اکران فیلم «شب» ساخته رسول صدر عاملی و نشست نقد و بررسی با حضور علیرضا رضا داد؛ کارشناس سینما و رسانه برگزار شد.
داستان «شب» در مشهد می‌گذرد و در بخش‌هایی از آن شاهد حضور شخصیت‌های فیلم در حرم مطهر امام رضا (ع) و تحول شخصیتی آن‌ها هستیم.
«شب» داستان یک گروهبان جوان به نام محسن را روایت می‌کند که مأموریت دارد متهمی را به مشهد بیاورد. عزت ا... انتظامی، خسرو شکیبایی و امین حیایی، بازیگران سه نسل سینمای ایران، در این فیلم نقش‌های اصلی را ایفا می‌کنند.
حیایی برای بازی در فیلم «شب» توانست در بیست و ششمین دوره از جشنواره فیلم فجر عنوان بهترین بازیگر مرد را از آن خود کند و این فیلم همچنین جایزه بهترین فیلم را در جشنواره مذهب ایتالیا کسب کرد.
فیلم های حوزه دینی از ماندگاری بالایی برخوردار است
وی با خاطر نشان کردن اینکه زبان هنر بهترین ابزار برای انتقال مفاهیم اعتقادی و معنوی است، افزود: در تاربخ هنر هم بخش عمده‌ای از آثار ماندگار، آثاری هستند که در حوزه دین تولید شده‌اند، مثل نقاشی‌های داخل کلیسا.
این کارشناس سینما با اشاره به اینکه یکی از وجوه جدی سینمای معنوی، سینمای دینی است، افزود: نسبت ذات هنر با معنویت و ظرفیت آن می‌تواند وجوهی را در سینمای دینی برجسته کند تا در نهایت یک مفهوم معقول با ابزار حس و هنر به مخاطب منتقل شوند.
تعداد فیلم های دینی نسبت به ظرفیت بالای فرهنگی کشور محدود است
رضاداد در مورد تعداد فیلم‌هایی که در حوزه دینی و اعتقادی ساخته شدند، ادامه داد: درخصوص این مفاهیم هرچقدر اثر بسازیم باز هم کم است و نمی‌توان گفت این تعداد آثار خوب است یا بد. اگر بخواهیم کلی‌تر به این موضوع نگاه کنیم نه صرفا در خصوص امام رضا (ع)، بعد از انقلاب ما فیلم‌های بسیار خوبی در حوزه مفاهیم دینی داشتیم اما باز هم به نسبت ظرفیتی که در این حوزه داریم، تعداد کارها کم است.
ممیزی ها، چالش های پیش روی فیلم سازان حوزه دینی
وی افزود: سینمای دینی و معنوی بعد از انقلاب، حوزه نوپایی است و تجربه محدودی دارد، علاوه بر بحث ممیزی که قطعا مشکل آفرین است به هنرمندان و فیلم سازان فرصت تجربه کردن داده نمی شود و نکته قابل توجه این است که رهبر معظم انقلاب بر این مساله همیشه تاکید می کنند و از فیلم سازان این حوزه حمایت می کنند.
رضا داد با تاکید بر اینکه سینماگران ما فرصت آزمون و خطا و اشتباه کردن در این حوزه را هم نداشتند، افزود: این محدودیت‌ها موجب گریز سینماگران از ساخت آثار این چنینی می‌شود.
وی افزود: از طرفی باید تلاش کنیم این آثار با هزینه بخش خصوصی ساخته شود. اما دولت باید از اینگونه آثار حمایت کند. دولت باید نسبت به این حوزه احساس مسئولیت کند و به تشویق بخش خصوصی بپردازد تا روی این آثار سرمایه گذاری کنند.
عدم حمایت ها باعث گریز هنرمندان از ساخت فیلم های مذهبی شده است
این کارشناس سینما در مورد نگاه کلیشه‌ای به موضوعات دینی گفت: ورود به این مفاهیم قطعا سخت است؛ چراکه در سینمای دنیا هم تجربیاتی مشابه نداریم. به این خاطر هنرمندان ناگزیر درگیر یک نگاه کلیشه‌ای و سفارشی می‌شوند. باید فرصت تجربه نگاه‌های متفاوت را به هنرمند بدهیم. نگاه هنرمند با مردم عادی متفاوت است و باید این فرصت را بدهیم تا از جهان معمول فاصله بگیرند و از زاویه‌ای جدید به این مسائل بپردازند.
رضا داد با خاطر نشان کردن اینکه اگر بخواهیم به گوهر مفاهیم دینی نزدیک شویم، باید فرصت نگاه متفاوت که برخاسته از تخیل است را به هنرمندان بدهیم، افزود: هرچه وجه احکامی و آدابی را در موضوعات دینی بیشتر کنیم و از هنرمند و فیلمساز هم انتظار بروز این وجه را داشته باشیم، نتایج محدودتر می‌شود و این چالش ادامه خواهد داشت.
وی در پایان به فیلمسازان جوان توصیه کرد: فیلمسازانی که به حوزه دین و معنویت تعلق خاطر دارند بدون توجه به محدودیت‌ها به کارشان ادامه بدهند. تجربه فیلمسازی جوان‌ترها به خصوص در حوزه فیلم‌های اجتماعی نشان داده که آن‌هاتوانستند مفاهیم را باور کنند و به خوبی به مخاطب منتقل کنند تا مخاطب نیز آن را بپذیرد. مهم‌ترین کار آن‌ها این است که مسیر را ادامه بدهند و گره گشا باشند.
رضا داد ابراز کرد: تجربه ثابت کرده سدهایی که سینماگران از آن عبور کردند بعدها به یک قاعده تبدیل می‌شوند و راه را هموار می‌کنند. نباید به خاطر این مسائل تعلق خاطر خود را کنار بگذارند. هرکاری که فکر می‌کنند می‌تواند برای فیلمسازی در مفاهیم دینی ما راهگشا باشد را انجام بدهند.
داستان «شب» در مشهد می‌گذرد و در بخش‌هایی از آن شاهد حضور شخصیت‌های فیلم در حرم مطهر امام رضا (ع) و تحول شخصیتی آن‌ها هستیم.
«شب» داستان یک گروهبان جوان به نام محسن را روایت می‌کند که مأموریت دارد متهمی را به مشهد بیاورد. عزت ا... انتظامی، خسرو شکیبایی و امین حیایی، بازیگران سه نسل سینمای ایران، در این فیلم نقش‌های اصلی را ایفا می‌کنند.
حیایی برای بازی در فیلم «شب» توانست در بیست و ششمین دوره از جشنواره فیلم فجر عنوان بهترین بازیگر مرد را از آن خود کند و این فیلم همچنین جایزه بهترین فیلم را در جشنواره مذهب ایتالیا کسب کرد.
فیلم های حوزه دینی از ماندگاری بالایی برخوردار است
وی با خاطر نشان کردن اینکه زبان هنر بهترین ابزار برای انتقال مفاهیم اعتقادی و معنوی است، افزود: در تاربخ هنر هم بخش عمده‌ای از آثار ماندگار، آثاری هستند که در حوزه دین تولید شده‌اند، مثل نقاشی‌های داخل کلیسا.
این کارشناس سینما با اشاره به اینکه یکی از وجوه جدی سینمای معنوی، سینمای دینی است، افزود: نسبت ذات هنر با معنویت و ظرفیت آن می‌تواند وجوهی را در سینمای دینی برجسته کند تا در نهایت یک مفهوم معقول با ابزار حس و هنر به مخاطب منتقل شوند.
تعداد فیلم های دینی نسبت به ظرفیت بالای فرهنگی کشور محدود است
رضاداد در مورد تعداد فیلم‌هایی که در حوزه دینی و اعتقادی ساخته شدند، ادامه داد: درخصوص این مفاهیم هرچقدر اثر بسازیم باز هم کم است و نمی‌توان گفت این تعداد آثار خوب است یا بد. اگر بخواهیم کلی‌تر به این موضوع نگاه کنیم نه صرفا در خصوص امام رضا (ع)، بعد از انقلاب ما فیلم‌های بسیار خوبی در حوزه مفاهیم دینی داشتیم اما باز هم به نسبت ظرفیتی که در این حوزه داریم، تعداد کارها کم است.
ممیزی ها، چالش های پیش روی فیلم سازان حوزه دینی
وی افزود: سینمای دینی و معنوی بعد از انقلاب، حوزه نوپایی است و تجربه محدودی دارد، علاوه بر بحث ممیزی که قطعا مشکل آفرین است به هنرمندان و فیلم سازان فرصت تجربه کردن داده نمی شود و نکته قابل توجه این است که رهبر معظم انقلاب بر این مساله همیشه تاکید می کنند و از فیلم سازان این حوزه حمایت می کنند.
رضا داد با تاکید بر اینکه سینماگران ما فرصت آزمون و خطا و اشتباه کردن در این حوزه را هم نداشتند، افزود: این محدودیت‌ها موجب گریز سینماگران از ساخت آثار این چنینی می‌شود.
وی افزود: از طرفی باید تلاش کنیم این آثار با هزینه بخش خصوصی ساخته شود. اما دولت باید از اینگونه آثار حمایت کند. دولت باید نسبت به این حوزه احساس مسئولیت کند و به تشویق بخش خصوصی بپردازد تا روی این آثار سرمایه گذاری کنند.
عدم حمایت ها باعث گریز هنرمندان از ساخت فیلم های مذهبی شده است
این کارشناس سینما در مورد نگاه کلیشه‌ای به موضوعات دینی گفت: ورود به این مفاهیم قطعا سخت است؛ چراکه در سینمای دنیا هم تجربیاتی مشابه نداریم. به این خاطر هنرمندان ناگزیر درگیر یک نگاه کلیشه‌ای و سفارشی می‌شوند. باید فرصت تجربه نگاه‌های متفاوت را به هنرمند بدهیم. نگاه هنرمند با مردم عادی متفاوت است و باید این فرصت را بدهیم تا از جهان معمول فاصله بگیرند و از زاویه‌ای جدید به این مسائل بپردازند.
رضا داد با خاطر نشان کردن اینکه اگر بخواهیم به گوهر مفاهیم دینی نزدیک شویم، باید فرصت نگاه متفاوت که برخاسته از تخیل است را به هنرمندان بدهیم، افزود: هرچه وجه احکامی و آدابی را در موضوعات دینی بیشتر کنیم و از هنرمند و فیلمساز هم انتظار بروز این وجه را داشته باشیم، نتایج محدودتر می‌شود و این چالش ادامه خواهد داشت.
وی در پایان به فیلمسازان جوان توصیه کرد: فیلمسازانی که به حوزه دین و معنویت تعلق خاطر دارند بدون توجه به محدودیت‌ها به کارشان ادامه بدهند. تجربه فیلمسازی جوان‌ترها به خصوص در حوزه فیلم‌های اجتماعی نشان داده که آن‌هاتوانستند مفاهیم را باور کنند و به خوبی به مخاطب منتقل کنند تا مخاطب نیز آن را بپذیرد. مهم‌ترین کار آن‌ها این است که مسیر را ادامه بدهند و گره گشا باشند.
رضا داد ابراز کرد: تجربه ثابت کرده سدهایی که سینماگران از آن عبور کردند بعدها به یک قاعده تبدیل می‌شوند و راه را هموار می‌کنند. نباید به خاطر این مسائل تعلق خاطر خود را کنار بگذارند. هرکاری که فکر می‌کنند می‌تواند برای فیلمسازی در مفاهیم دینی ما راهگشا باشد را انجام بدهند.
