در افتتاحیه همایش فردوسی مطرح شد؛
فردوسی، حماسه قهرمانی را با حماسه عرفانی در آمیخته است
به گزارش خبرگزاری رضوی، مراسم افتتاحیه بزرگداشت فردوسی با عنوان «بازشناسی نقش شاهنامه فردوسی در هویت ملی» امروز در دانشگاه فردوسی مشهد با حضور محمد حسین‌زاده؛ مدیر کل ارشاد و فرهنگ اسلامی خراسان رضوی،دکتر فرزاد قائمی؛ دبیر علمی همایش، دکتر علی انیسی؛ معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث و گردشگری، مراد جان بوری بایوف، ریاست موسسه فرهنگی اکو و دکتر محمود شالویی؛ رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور برگزار شد.
رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور در این مراسم گفت: فردوسی چنان ذوق و ذائقه ای در شاعران بعد خود برانگیخت که به آنها نگاهی نو بخشید.
شالویی به بررسی اشعار مولانا و شباهت هایش با برخی اشعار شاهنامه پرداخت و ادامه داد: اندیشه فردوسی از قرن دوم تا امروز در اندیشه شاعران حکیم دیگر کشورمان تاثیرگذار بود.
شالویی به حکیم بودن و حکمت جاری در کلام شاعران ایرانی تاکید و گفت: برای فردوسی، لقب حکیم را قبل از نامش آوردند(حکیم ابوالقاسم فردوسی)، در حالیکه به لقمان گفتند، لقمان حکیم، برای ثنایی و نظامی هم توصیفی چنین آورند.
شاعران ایرانی اندیشه های یکدیگر را اعتلا بخشیدند
وی اظهار کرد: هیچ تفاوتی میان فردوسی، سعدی، حافظ، ثنایی و مولوی در این قلمرو نیست و این شاعران اندیشه های یکدیگر را رونق و اعتلا بخشیدند.
شالویی با طرح این پرسش که آیا فردوسی محدود به زمان خویش است، اظهار کرد: پاسخ آن خیر است و محدود به زمان نیست و مابیشتر از همیشه به چنین معارفی نیاز داریم.
فردوسی حماسه پهلوانی را با حماسه عرفانی در می آمیزد
وی گفت: مهم ترین ویژگی شاهنامه فردوسی حماسه پهلوانی و قهرمانی است که با حماسه عرفانی در شاهنامه درهم می آمیزد و این اثر را به کمال می رساند.
شالویی به نقل هانری کربن اشاره و ادامه داد: این ایران‌شناس و اسلام‌شناس فرانسوی گفته است؛« شاید سهروردی، شیخ اشراق همانگونه شاهنامه می خواهد که ما مسیحیان کتاب مقدس را می خوانیم.»
وی به قصه رستم و سهراب اشاره کرد و گفت: هیچ ماجرایی در تاریخ سوزناکتر از اتفاقی که بر پدر و پسر افتاد، وجود ندارد، که در وادی قرار گرفتند که نباید روی میداد.
اما فردوسی از زبان سهراب چه می گوید: وقتی رستم آن اتفاق را رقم می زند، سهراب می گوید، این اتفاق باید می افتاد؛ «بدین گفت سهراب این بدتری است، به آب دو دیده نباید گریست»
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور در پایان از زحمات فردوسی پژوهان کشورمان تقدیر و گفت: یادشان گرامی و امیدوارم از حضورشان در برنامه های آینده بهره بگیرید.
ادب و فرهنگ ایران مدیون حکیم ابوالقاسم فردوسی است
حسین زاده در ادامه گفت: مرزهای خراسان فراتر از مرزهای جغرافیایی است که به واسطه اتفافات در ۲۰۰ سال گذشته محدود شده است.
وی با اشاره به اینکه فردوسی میراث عظیمی بر جا گذاشته است، افزود: ادب و فرهنگ ایران مدیون این حکیم وارسته است.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی افزود: فردوسی پاسدار هویت ایرانی است و در راستای شعار همایش "بازشناسی نقش شاهنامه فردوسی در هویت ملی" مقالات متعدد به این مراسم ارسال شد.
حسین زاده با خاطر نشان کردن اینکه این حکیم وارسته در طول هزار سال معجزه بزرگ رقم زده است، افزود: اگر فردوسی نبود، لغات و واژگان از بین می رفت؛ چرا که زبان یکی از شاخه های هویت ملی است و همچنین اگر فردوسی نبود مرزها از آنچه به عنوان ایران می شناختیم به کشوری تکه پاره تبدیل می شد.
فردوسی، ایرانیت را در کنار اسلامیت قرار داد
وی گفت: عشق به وطن در سایه فردوسی محقق شد و فردوسی ایرانیت را در کنار اسلامیت قرار داد.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی بیان کرد: عصر امروز مراسم بزرگداشت فردوسی با برنامه های متنوع فرهنگی و ادبی چون نقالی خوانی، پرده خوانی در جوار آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی برگزار می شود.
وی در پایان خاطر نشان کرد: فردوسی اثر بزرگی بر جا گذاشته است و هنرمندان از او الگو الهام گرفتند و شاخه های هنری پر و بال گرفتند.
شاهنامه شناسنامه مردم منطقه است نه فقط ایران
جان بوری بایوف در ادامه اظهار کرد: شاهنامه، شناسنامه مردم منطقه ماست و فقط شناسنامه ملی ایران نیست و پیام شاهنامه مرز و بوم نمی شناسد.
وی در این همایش به اهمیت شاهنامه در میان آثار ادبیات فارسی پرداخت و گفت: سخن تازه گفتن درباره ی حکیم فردوسی سخت است، فردوسی در زمانی پرآشوب و ماجرا در تاریخ زندگی کرد و در لابلای همان گیرودارها از بیم اینکه تاریخ ایران به فراموشی سپرده شود، شبانه روز تلاش کرد تا اثر شاهنامه به وجود آمد.
جان بوری بایوف اظهار کرد: شاهنامه دریای پرگهر است که سراینده آن، اسطوره، تاریخ، فلسفه، مفاهیم ماندگار خرد، دانش، میهن دوستی، خردورزی، آیین کشورداری را در قالب حماسی بیان کرده است.
وی فردوسی را معمار هنرمند خواند و افزود: حکیم ابوالقاسم فردوسی به مانند معماری هنرمند، کاری کرد، کسانی که بعد او آمدند، جز تقلید، نتوانستند کار دیگری، انجام دهند.
بوری بایوف شاهنامه را شاه اثر ادبیات فارسی معرفی کرد و ادامه داد: به تقلید از آن شاه اثر، افراد دیگر خلق اثر کردند، اما به پایه آن نرسیدند، اگر این اقدام رستمانه ی فردوسی نبود، به زبان فردوسی به فراموشی سپرده می شد.
شاهنامه گذشته، صلح و مودت را به نمایش می گذارد
این استاد ادبیات فارسی در تاجیکستان گفت: حکیم فردوسی، شاهنامه را با خردی که از دید او، برابر جان است، زیور بخشیده است، او معتقد بود، خرد انسان را به سعادت و رستگاری خواهد برد و جهل و بی خردی انسان را به نابودی می کشاند.
وی ادامه داد: برپایه نظر فردوسی، همیشه خرد پیروز نیست، گاهی خرد بر نادانی چیره می شود و این نبرد خرد و نادانی، زندگی را بقا می بخشد؛ او با صحنه آرایی همه حقایق زندگی را با قلم توانایش به تصویر می کشد.
رییس موسسه فرهنگی اکو اظهار کرد: شاهنامه، نیکی، گذشت و تفاهم، فضای صلح و مودت و آشتی و صفا را نمایش می دهد و می سراید« بیا تا جهان را به بد نسپریم...»
وی گفت: شاهنامه، شناسنامه مردم منطقه ماست و فقط شناسنامه ملی ایران نیست و پیام شاهنامه مرز و بوم نمیشناسد و در گذشته این سرزمین بزرگ و مشترکات فرهنگی بسیار داریم.
جان بوری بایوف به تاثیرگذاری و استقبال از شاهنامه در جهان اشاره کرد و افزود: حکیم فردوسی را درجهان خوب شناخته اند و در تاجیکستان نیز از دبستان آشنا می شوند.
سنت های شفاهی چون شاهنامه در حال کمرنگ شدن است
انیسی در ادامه گفت: برای من، اسم فردوسی همواره تجلی‌گر مثلث ملیت ایرانی، زبان فارسی و شاهنامه است.
وی افزود: درسه دهه اخیر در جهان یک عنوان بنام میراث فرهنگی ناملموس پیدا و به یکی از اساسی ترین اهداف یونسکو در این زمینه تبدیل شده است.
انیسی گفت: هنرهای نمایشی، آداب و رسوم، مراسم سنتی اقوام، مهارتهای فنی برای آفرینش هنرهای سنتی برخی از میراث ناملموس، است و موضوع شاهنامه در حوزه سنتهای شفاهی قرار می‌گیرد.
معاون پژوهشی پژوهشگاه میراث و گردشگری با بیان اینکه سنتهای شفاهی در حال کمرنگ شدن است افزود: شاهنامه خوانی در فهرست آثار ملی غیرملموس ثبت شده است این کار به زبانهای کردی، لری و حتی عربی در حال انجام است که نشانگر عمق رسوخ آن در بین اقوام است.
وی ادامه داد: در حوزه میراث فرهنگی ملموس هدف بر حفظ بنای تاریخی و احیای آن است. در میراث ناملموس به دنبال این هستیم آنچه زنده است حفظ و ترویج شود و ماهیت برخورد با این دو متفاوت است. اگر بخواهیم شکاف نسلی در جامعه پرشود نیازمند امر دو آموزش و پژوهش است. پژوهش به معنی شناخت مفاهیم اصلی و آموزش به معنی انتقال به نسل فعلی و آینده است و یکی از ابزارها در این راستا، برگزاری همایش های علمی است.
تمدید ارسال آثار به همایش فردوسی تا مردادماه سال جاری
قائمی در ادامه ابراز کرد : ۱۱۵ مقاله به دبیرخانه همایش ملی بزرگداشت فردوسی ارسال شده است که بیشترین مقالات رسیده، به محور ویژه همایش "بازشناسی نقش تاریخی شاهنامه فردوسی در تحکیم هویت ملی" اختصاص دارد .
وی ارسال مقالات از پژوهشگران رشته های مختلف دانشگاهی ویژگی همایش امسال دانست و گفت: سال گذشته بالای ۹۰ درصد مقالات مربوط به دانشجویان رشته ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی بود، اما امسال با توجه به تنوع محورهای فراخوان، شاهد پراکندگی شرکت کننده ها بود‌یم و علاوه بر رشته ادبیات فارسی، از رشته های تاریخ، علوم سیاسی، باستان شناسی، هنر، نقاشی و ادبیات نمایشی، علوم اجتماعی و رشته های مختلف علوم انسانی نیز دریافت اثر داشتیم.
قائمی خاطر نشان کرد: با توجه به استقبال پژوهشگران و زمان اندکی که برای ارسال مقالات داشتند؛ دبیرخانه بعد از برگزاری همایش همچنان پذیرای آثار پژوهشگران هست و این زمان تا مردادماه تمدید شده است.
دبیر علمی همایش بزرگداشت فردوسی با اشاره به اینکه سطح مقالات نسبت به دوره گذشته رشد داشته است، گفت: شاهد رشد کمیت و کیفیت مقالات در همایش " بازشناسی نقش شاهنامه فردوسی در تحکیم هویت ملی" هستیم.
وی ابراز کرد: ۴۰مقاله در روزهای ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت ماه در ۶ نشست تخصصی دانشگاه فردوسی توسط اساتید و پژوهشگران به صورت حضوری و مجازی ارائه می شوند.
دبیر علمی همایش بزرگداشت فردوسی در پایان یاداور شد: جلد اول مجموعه مقالات جلد اول در تیرماه و جلد دوم و سوم تا اواخر شهریور به چاپ خواهد رسيد و مقالاتی که امتیاز لازم را دریافت کنند با هماهنگی نویسندگان در مجلات علمی پژوهشی به چاپ خواهند رسید.
