بازخوانی حمله به بیمارستان امام رضا(ع) در 23 آذرماه سال 1357؛
کودک‌کشی؛ بستر سقوط نظام شاهنشاهی در مشهد
خبرگزاری رضوی ـ آزیتا ذکاء؛ چهل‌وچهار سال از منفورترین جنایت تاریخی حکومت پهلوی در شهر امام مهربانی‌ها می‌گذرد. روزی که چماقداران و نیروهای نظامی رژیم استبداد شاهنشاهی به بیمارستان امام رضا(ع) یورش برده و تنها به تخریب اموال عمومی و شخصی اکتفا نکردند، بلکه با گلوله‌باران دو بخش اطفال و داخلی بیمارستان نهایت سفاهت و جنایت خود را به نمایش گذاشتند.
سالروز حمله به بیمارستان امام رضا(ع) ما را به نقطه مهمی از تاریخ انقلاب اسلامی منتقل می‌کند. این مناسبت خبرگزاری رضوی را بر آن داشت تا با تهیه گزارشی به بازخوانی این واقعه بپردازد که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
تحقق انقلاب اسلامی به برکت تاسوعا و عاشورای حسینی
نهضت رهبر کبیر انقلاب اسلامی از 15 خردادماه سال 1342 آغاز شد و هيچ كسي گمان نمي‌كرد كه این انقلاب پيروز شود؛ مبارزات مردم ستمدیده ایران در سال‌هاي 1356 و 1357 به اوج خود رسيد و تظاهرات عظیم و پرشور مردم در تاسوعا و عاشورا و همچنین اربعین سال 1357 نور امید در مردم مبارز کشور کاشت و كمر پهلوي را شكست؛ این اقدام عظيم مردمي منجر به انقلاب شد و مسير جهان اسلام و بشريت را تغيير داد. حتي تحليل‌گران سازمان جاسوسي آمريكا در آن زمان نشان مي‌دهد كه بعد از تظاهرات مردم در تاسوعا و عاشورا، آمريكا به سقوط رژيم پهلوي مطمئن شد.
آغاز مبارزات گسترده از 17 شهریورماه سال 1357
مبارزات گسترده مردم مشهد به رهبري آيت‌الله خامنه‌اي، شهيد هاشمي‌نژاد و بسياري از روحانيان مبارز ديگر از 17 شهریورماه سال 1357 آغاز شد و هرچند قيام مردم انقلابي مشهد در این تاریخ به بزرگي قيام مردم تهران نبود. رژيم پهلوي گمان مي‌كرد كه با كشتار عظيمي كه در 17 شهريورماه سال 1357 در تهران براه انداخته، ديگر مردم از ايجاد تظاهرات گسترده بيم دارند.
.jpg)
بزرگترين تظاهرات عليه رژيم در ایام تاسوعا و عاشورا
تا قبل محرم و صفر، تظاهرات ضد رژيم مردم مشهد به صورت پراكنده انجام مي‌گرفت و اغلب با تانك و مسلسل سربازان حكومتي از هم گسيخته مي‌شد، اما همزمان با تاسوعا و عاشوراي حسيني كه مقارن با آذرماه سال 1357 بود، بزرگترين تظاهرات عليه رژيم پهلوي توسط مردم انقلابي اين شهر رقم خورد.
در اين تظاهرات براي نخستين‌بار انتظامات حضور داشتند و از بيان شعارهاي غيرضروری خودداري مي‌شد و مردم برخلاف انتظار رژيم، انتقام كشتار انقلابيون در 17 شهريورماه را گرفتند به طوري كه حكومت عقب نشست.
اجرای پروژه چماق به دستان
بعد از تظاهرات گسترده مردم در تاسوعا و عاشوراي حسيني، پزشكان و برخي از اعضاي هيات علمي و اساتيد دانشگاه علوم پزشكي مشهد موضع خود را در برابر رژيم علني كرده و اقدام به نصب عكس‌ها و پرده نوشته‌هايي عليه شاه و پيروي از امام خميني(ره) کردند.
رژيم پهلوي براي جلوگيري از اقدام پزشكان و مردم در آن ايام پروژه چماق به دستان را اجرايي كرد كه اين افراد شامل سارقان، افراد بي‌خانمان و بزهكاران بودند كه براي به دست آوردن پول حاضر به انجام هر كاري مي‌شدند. اين افراد در حالي كه چماق به دست داشتند، در كوچه و خيابان به راه مي‌افتادند و اقدام به فحاشي و توهين به مسلمانان و انقلابيون مي‌کردند، البته در مقابل برخي از انقلابيون نيز اين چماق به دستان را تا حدي مورد حمله قرار می‌دادند.
آغاز واقعه 23 آذرماه با حمله چماق به دستان
در 23 آذرماه سال 1357 چماق به دستان به بيمارستان شاه‌رضا (امام رضا(ع) فعلي) در مشهد رفتند و با پزشكان و پرستاران در اين بيمارستان درگير شدند كه در اين بين سربازان حكومتي به صورت رسمي وارد عمل شدند و پزشكان و پرستاران را به گلوله بستند و بيمارستان را آكنده از گاز اشك‌آور كردند.
شماري از پرستاران و پزشكان و اساتيد دانشگاه به مركز نگهداري از كودكان بيمار در كنار بيمارستان فرار كردند اما سربازان حكومتي به آنان رحم نكرده و افزون بر كشتار آنها كودكان بيمار را نيز به شهادت رساندند.
حمله به بیمارستان امام رضا(ع)
همبستگی پزشکان و کارکنان بیمارستان امام رضا(ع) با نهضت مردم و سرنگون شدن مجسمه شاه داخل محوطه بیمارستان در ساعت ۱۰ صبح، چماقداران به طرفداری از رژیم شاه شعار می‌دادند و از در جنوبی به داخل بیمارستان حمله کردند و پس از شکستن در بیمارستان و دادن شعارهای دولتی و موافق رژیم شاهنشاهی وارد محوطه بیمارستان شدند و پس از شکستن شیشه اتومبیل‌ها با سنگ و چوب به پزشکان و کارکنان بیمارستان یورش بردند که در این حمله، ۱۴ نفر از پزشکان و کارکنان بیمارستان مجروح شدند و یکی از انقلابیون به نام محمد منفرد که برای حمایت از بیماران به بیمارستان آمده بود به شهادت رسید و همچنین مهاجمان به بخش کودکان حمله کردند که در این تهاجم، کودک 9 ماهه‌ای کشته شد.
.jpg)
بازدید عموم از بخش اطفال
آن روز و روزهای بعد، بخش اطفال بیمارستان شاهد بازدید انبوه مردم از صحنه‌های دلخراش خون‌های ریخته، تجهیزات خراب شده و محل برخورد گلوله‌ها بود. از این‌رو، به سرعت محوطه بیمارستان به محل اجتماع همه روزه مردم و ایراد سخنرانی انقلابیون تبدیل شد.
سالروز حمله به بیمارستان امام رضا(ع) ما را به نقطه مهمی از تاریخ انقلاب اسلامی منتقل می‌کند. این مناسبت خبرگزاری رضوی را بر آن داشت تا با تهیه گزارشی به بازخوانی این واقعه بپردازد که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
تحقق انقلاب اسلامی به برکت تاسوعا و عاشورای حسینی
نهضت رهبر کبیر انقلاب اسلامی از 15 خردادماه سال 1342 آغاز شد و هيچ كسي گمان نمي‌كرد كه این انقلاب پيروز شود؛ مبارزات مردم ستمدیده ایران در سال‌هاي 1356 و 1357 به اوج خود رسيد و تظاهرات عظیم و پرشور مردم در تاسوعا و عاشورا و همچنین اربعین سال 1357 نور امید در مردم مبارز کشور کاشت و كمر پهلوي را شكست؛ این اقدام عظيم مردمي منجر به انقلاب شد و مسير جهان اسلام و بشريت را تغيير داد. حتي تحليل‌گران سازمان جاسوسي آمريكا در آن زمان نشان مي‌دهد كه بعد از تظاهرات مردم در تاسوعا و عاشورا، آمريكا به سقوط رژيم پهلوي مطمئن شد.
آغاز مبارزات گسترده از 17 شهریورماه سال 1357
مبارزات گسترده مردم مشهد به رهبري آيت‌الله خامنه‌اي، شهيد هاشمي‌نژاد و بسياري از روحانيان مبارز ديگر از 17 شهریورماه سال 1357 آغاز شد و هرچند قيام مردم انقلابي مشهد در این تاریخ به بزرگي قيام مردم تهران نبود. رژيم پهلوي گمان مي‌كرد كه با كشتار عظيمي كه در 17 شهريورماه سال 1357 در تهران براه انداخته، ديگر مردم از ايجاد تظاهرات گسترده بيم دارند.
بزرگترين تظاهرات عليه رژيم در ایام تاسوعا و عاشورا
تا قبل محرم و صفر، تظاهرات ضد رژيم مردم مشهد به صورت پراكنده انجام مي‌گرفت و اغلب با تانك و مسلسل سربازان حكومتي از هم گسيخته مي‌شد، اما همزمان با تاسوعا و عاشوراي حسيني كه مقارن با آذرماه سال 1357 بود، بزرگترين تظاهرات عليه رژيم پهلوي توسط مردم انقلابي اين شهر رقم خورد.
در اين تظاهرات براي نخستين‌بار انتظامات حضور داشتند و از بيان شعارهاي غيرضروری خودداري مي‌شد و مردم برخلاف انتظار رژيم، انتقام كشتار انقلابيون در 17 شهريورماه را گرفتند به طوري كه حكومت عقب نشست.
اجرای پروژه چماق به دستان
بعد از تظاهرات گسترده مردم در تاسوعا و عاشوراي حسيني، پزشكان و برخي از اعضاي هيات علمي و اساتيد دانشگاه علوم پزشكي مشهد موضع خود را در برابر رژيم علني كرده و اقدام به نصب عكس‌ها و پرده نوشته‌هايي عليه شاه و پيروي از امام خميني(ره) کردند.
رژيم پهلوي براي جلوگيري از اقدام پزشكان و مردم در آن ايام پروژه چماق به دستان را اجرايي كرد كه اين افراد شامل سارقان، افراد بي‌خانمان و بزهكاران بودند كه براي به دست آوردن پول حاضر به انجام هر كاري مي‌شدند. اين افراد در حالي كه چماق به دست داشتند، در كوچه و خيابان به راه مي‌افتادند و اقدام به فحاشي و توهين به مسلمانان و انقلابيون مي‌کردند، البته در مقابل برخي از انقلابيون نيز اين چماق به دستان را تا حدي مورد حمله قرار می‌دادند.
آغاز واقعه 23 آذرماه با حمله چماق به دستان
در 23 آذرماه سال 1357 چماق به دستان به بيمارستان شاه‌رضا (امام رضا(ع) فعلي) در مشهد رفتند و با پزشكان و پرستاران در اين بيمارستان درگير شدند كه در اين بين سربازان حكومتي به صورت رسمي وارد عمل شدند و پزشكان و پرستاران را به گلوله بستند و بيمارستان را آكنده از گاز اشك‌آور كردند.
شماري از پرستاران و پزشكان و اساتيد دانشگاه به مركز نگهداري از كودكان بيمار در كنار بيمارستان فرار كردند اما سربازان حكومتي به آنان رحم نكرده و افزون بر كشتار آنها كودكان بيمار را نيز به شهادت رساندند.
حمله به بیمارستان امام رضا(ع)
همبستگی پزشکان و کارکنان بیمارستان امام رضا(ع) با نهضت مردم و سرنگون شدن مجسمه شاه داخل محوطه بیمارستان در ساعت ۱۰ صبح، چماقداران به طرفداری از رژیم شاه شعار می‌دادند و از در جنوبی به داخل بیمارستان حمله کردند و پس از شکستن در بیمارستان و دادن شعارهای دولتی و موافق رژیم شاهنشاهی وارد محوطه بیمارستان شدند و پس از شکستن شیشه اتومبیل‌ها با سنگ و چوب به پزشکان و کارکنان بیمارستان یورش بردند که در این حمله، ۱۴ نفر از پزشکان و کارکنان بیمارستان مجروح شدند و یکی از انقلابیون به نام محمد منفرد که برای حمایت از بیماران به بیمارستان آمده بود به شهادت رسید و همچنین مهاجمان به بخش کودکان حمله کردند که در این تهاجم، کودک 9 ماهه‌ای کشته شد.
بازدید عموم از بخش اطفال
آن روز و روزهای بعد، بخش اطفال بیمارستان شاهد بازدید انبوه مردم از صحنه‌های دلخراش خون‌های ریخته، تجهیزات خراب شده و محل برخورد گلوله‌ها بود. از این‌رو، به سرعت محوطه بیمارستان به محل اجتماع همه روزه مردم و ایراد سخنرانی انقلابیون تبدیل شد.
تحصن علما و روحانیان در بیمارستان
حکومت نظامی برای جلوگیری از پخش صداها و شعارهای انقلابی با راه‌اندازی ماشین‌هایی که روی آنها بلندگو نصب شده بود، موسیقی‌های مبتذل پخش می‌کرد تا به خیال خود با مردم مقابله کرده و صدای تظاهرات را خاموش کند اما وقتی نتوانستند مانع تظاهرات شوند؛ در اصلی بیمارستان را مسدود کرده و دو نفر از پزشکان و اساتید دانشگاه را دستگیر کردند. فرمانده نظامی میدان با بلندگو اعلام می‌کرد که اگر به تظاهرات و شعارها پایان داده نشود دستگیری افراد ادامه خواهد داشت و مردم هم اعلام کردند که اگر آن دو نفر را آزاد نکنند تحصن می‌کنند و همین‌طور هم شد.
سرانجام تحصن تقریبا ۱۳ شبانه‌روز با راهپیمایی بسیار باشکوه مردم به پایان رسید. وقتی اعلام راهپیمایی شد؛ خیل کثیری از مردم آمدند. رهبر معظم انقلاب داخل صحن بیمارستان روی یکی از آمبولانس‌ها رفتند، سخنرانی مفصل کردند و این‌طور تحصن خاتمه پیدا کرد.
بازتاب بین‌المللی
حمله به بیمارستان اقدامی بسیار منفی و وحشیانه بود و در جوامع بین‌المللی نیز بازتاب گسترده‌ای داشت؛ برخی از خبرنگاران از کشورهای خارجی برای انعکاس این واقعه به مشهد عازم شده بودند.
امتناع از نفت پس از واقعه 23 آذرماه
پس از قضيه بيمارستان امام رضا(ع) و تاسوعا و شعارهاي حسيني، رژيم ديوانه شد و افزون بر شكنجه‌هاي رايج، حتي از دادن نفت به مردم خودداري كرد به طوريكه در آن زمان نفت كمياب شد و مردم مشهد در اين زمينه با مشكلات متعددي مواجه شدند. امام خميني(ره) كه در آن زمان در نوفل لوشاتو پاريس در تبعيد بسر مي‌بردند بعد از پي بردن به ماجراي كمبود نفت، دستور دادند تا همه بخاري‌ها در نوفل لوشاتو خاموش شود تا به نوعي با ملت مبارز خود همدردي كنند.
.jpg)
حادثه خونين نهم و دهم دي‌ماه 1357
كشتار مردم در بيمارستان امام رضا(ع) و تداوم مبارزات پس از آن منجر به وقوع حادثه خونين نهم و دهم دي‌ماه سال 1357 شد، اين دو روز از روزهاي خونين و فراموش ناشدني در تاريخ تحولات اجتماعي مشهد است كه بازتاب گسترده‌اي داشت زيرا تعداد بسیاری از مردم بی‌گناه اعم از زن و کودک توسط نيروهاي رژيم پهلوي به خاك و خون كشيده شدند.
سرانجام تحصن تقریبا ۱۳ شبانه‌روز با راهپیمایی بسیار باشکوه مردم به پایان رسید. وقتی اعلام راهپیمایی شد؛ خیل کثیری از مردم آمدند. رهبر معظم انقلاب داخل صحن بیمارستان روی یکی از آمبولانس‌ها رفتند، سخنرانی مفصل کردند و این‌طور تحصن خاتمه پیدا کرد.
بازتاب بین‌المللی
حمله به بیمارستان اقدامی بسیار منفی و وحشیانه بود و در جوامع بین‌المللی نیز بازتاب گسترده‌ای داشت؛ برخی از خبرنگاران از کشورهای خارجی برای انعکاس این واقعه به مشهد عازم شده بودند.
امتناع از نفت پس از واقعه 23 آذرماه
پس از قضيه بيمارستان امام رضا(ع) و تاسوعا و شعارهاي حسيني، رژيم ديوانه شد و افزون بر شكنجه‌هاي رايج، حتي از دادن نفت به مردم خودداري كرد به طوريكه در آن زمان نفت كمياب شد و مردم مشهد در اين زمينه با مشكلات متعددي مواجه شدند. امام خميني(ره) كه در آن زمان در نوفل لوشاتو پاريس در تبعيد بسر مي‌بردند بعد از پي بردن به ماجراي كمبود نفت، دستور دادند تا همه بخاري‌ها در نوفل لوشاتو خاموش شود تا به نوعي با ملت مبارز خود همدردي كنند.
حادثه خونين نهم و دهم دي‌ماه 1357
كشتار مردم در بيمارستان امام رضا(ع) و تداوم مبارزات پس از آن منجر به وقوع حادثه خونين نهم و دهم دي‌ماه سال 1357 شد، اين دو روز از روزهاي خونين و فراموش ناشدني در تاريخ تحولات اجتماعي مشهد است كه بازتاب گسترده‌اي داشت زيرا تعداد بسیاری از مردم بی‌گناه اعم از زن و کودک توسط نيروهاي رژيم پهلوي به خاك و خون كشيده شدند.
