همراه با مراسم پردهخوانی در منزلگاه هنر (2)
ظهر روز شهادت امام رضا (ع) است؛ خیابان و مسیرهای منتهی به حرم مملو از جمعیت است که برای عرض ادب به پابوسی حضرت رضا علیه السلام میروند؛ موکبهای در مسیر برایم تداعیگر پیادهروی اربعین است، هر ایستگاهی برنامه خاص خود را دارد برخی با چای پذیرای زائران امام هشتم (ع) هستند و برخی با غذای گرم برخی نیز مانند منزلگاه هنرمندان علاوه بر چای و غذای گرم با اجرای پردهخوانی و تعزیهخوانی به استقبال زائران حضرت میروند.
منزلگاه هنر چند سالی است که توسط هنرمندان برای استقبال از زائران پیاده امام رضا (ع) در خیابان فردوسی مشهد برپا شده است تا بگویند هنرمندان هم مانند دیگر اقشار جامعه عاشق اهلبیت هستند و خدمتگزاری به زائر پیاده برایشان علاوه بر افتخاری بزرگ موجب همدلی بیشتر بین آنها شده است.
گروه نمایش برای اجرای مراسم پردهخوانی در منزلگاه هنر حاضر میشوند؛ علی مداحی از تبریز آمده تا پردهخوانی رضوی را برای زائرانی که برای شهادت علی بن موسیالرضا (ع) به مشهد مقدس وارد میشوند نقالی کند. به گفته خودش میخواهد زائران با شنیدن اسم امام هشتم (ع) وارد این شهر شوند.
مراسم شروع میشود جمعیت زیادی جمع شدهاند، مرشد از نحوه ورود امام رضا (ع) به توس و شهادت ایشان را با پرده برای حضار توضیح میدهد و در آن میان هم هنرمندان موسیقی با نواختن به این مراسم جلوه بیشتری میدهند. جمعیت بیشتر میشود و تقریباً تمام خیابان را گرفتهاند نقاله خوان از مصائبی که بر امام رضا (ع) گذشته میگوید و مردم گریه میکنند.
هنرمندان بسیاری در اینجا جمع شدهاند مدیرکل ارشاد خراسان رضوی و شهردار مشهد مقدس این برنامه را دنبال میکنند، وقتی نقاله خوان نقالیاش به پایان میرسد گروه سرود نوجوانان با اجرای دو سرود زیبا در مورد امام رضا (ع) از زائران استقبال میکنند.
بعد از اجرای سرود گروه مارش مشهد مقدس با مداحی مجتبی شاندیزی، حسین بایگی، رضا اخوان، محب کارگر و هنرمندان دیگر هنر خود را به نمایش میگذارند.
خاکپای قدمهایتان را میبوسم
بعد از اتمام مراسم به سراغ مرشد پردهخوانی میروم، ظاهری بسیار مهربان و کمی لهجه دارد او خواسته من را برای گفتگو قبول میکند، «علی مداحی فرزند مرشد علیاشرف مداحی هستم و تا چند نسل من نقاله خوان بودهاند، از 7 سالگی نزد پدر این کار را شروع کردم و شاهنامهخوانی، مختارنامه خوانی، حمزه نامه خوانی، فضایل ائمه خوانی و نقالی را تا الآن که 60 سال سن دارم در قهوهخانههای تبریز اجرا میکنم.»
رو به پردهای که در مورد امام رضا (ع) میکند و میگوید: باعث افتخار من است که امسال برای اولین سال برای آخر صفر
این مرشد مهربان ادامه میدهد: همیشه دوست داشتم زائران آقا وقتی به مشهد الرضا میآیند با پردهخوانی من و شنیدن نام حضرت رضا علیه السلام وارد این شهر شوند و خوشحالم که امسال خادمی امام هشتم (ع) نصیب من شده است.
او میگوید: زائران جایگاه ویژهای نزد امام رضا (ع) دارند و بسیار باید مورد تکریم قرار گیرند حال که این زائران با پای پیاده و در هوای سرد قدم در این مسیر گذاشتهاند خدمتی کوچک که خستگی را تنشان بزداید، اجری بزرگ برای ما دارد .باید به زائران پیاده بگویم «خاکپای قدمهایتان را میبوسم که پای پیاده با وجود سختیهایی که وجود دارد به شوق امام رضا (ع) قدم در مسیر شهر بهشت میگذارید.»
معتقدم زائران با دیدن اجرای ما و ریختن قطره اشکی ما را در نیتهای خود دخیل خواهند کرد
در ادامه گفتگویم به سراغ حسن خرسند مسئول گروه مارش مشهد رفتم، 47 سال سن دارد و از 13 سالگی وارد عرصه موسیقی شده است و مدت 30 سال است در زمینه موسیقی فعالیت میکند.
او میگوید: موسیقی شاخههای متعددی دارد من در ابتدا وارد موسیقی تئاتر، بعد از آن موسیقی فیلم و سپس موسیقی تعزیه شدم؛ هر فردی به دلیلی وارد موسیقی تعزیه میشود و به قول معروف بهانهای دارد، عدهای برای دل خودشان و عدهای دیگر برای امام رضا (ع)، من هم قطعاً دلیلی داشتم که .وارد این عرصه شدم و بسیار خوشحالم که این موسیقی را انتخاب کردهام.
این هنرمند که جوانتر از سنش به نظر میرسد؛ در ادامه در حالی که گلهمند از مسئولان است؛ میگوید: گروه مارش هنرمندان موسیقی مشهد سالها از تأسیس آن میگذرد و با وجود مشکلات فراوان و عدم همکاری مسئولان توانسته به اینجا برسد اما این گروه نیازمند حمایت است.
در مورد منزلگاه هنر و اجرای گروه در این موکب میپرسم، در جواب میگوید: این موکب خانه من هم است، هر سال در این مکان اجرا داریم و معتقدم هر فردی از زائران پیاده و یا مجاوران که از این مسیر با هر نیتی به حرم مطهر مشرف میشود با دیدن اجرای ما و ریختن قطره اشکی ما را در نیتهای خود دخیل خواهد کرد.
در حالی که ناخودآگاه نگاهش به سمت حرم برمیگردد، ادامه میدهد: من مطمئنم این کار ما که به نوعی خدمت گزاری محسوب میشود در زندگی تکتک ما اثرگذار بوده و هست و بدانید اگر آن اثرگذاری نباشد در این مسیر قدم برنمیداشتیم اما این تأثیرگذاری در زندگی هر فردی متفاوت با دیگری است.
خرسند از معجزاتی که برای دوستانش
این هنرمند ادامه میدهد: وقتی انسان در این فضا قرار میگیرد، اگر اعتقاد به هیچچیزی هم نداشته باشد اما وقتی در این مکان کنار دوستانی که معتقد به این قضیه هستند قرار میگیرد، قطعاً در وی و زندگیاش تأثیرگذار خواهد بود، مگر میشود جماعتی کیلومترها راه را با دلی شکسته طی کنند و خدمت گزاری ما، حال به هر شکلی، در زندگیمان اثرگذار نباشد.
او میگوید: وقتی زائران پیاده از راههای دور با شرایط سخت گاهی با پایبرهنه در سرما کیلومترها را طی میکنند برای من این را تداعی میکند به قدری معتقدند که حاضرند این سختیها را تحمل کنند؛ شاید من تا قبل از دیدن زائران پیاده خیلی چیزها برایم باورپذیر نبود اما قطعاً آن زائر با به جان خریدن این سختیها برای رسیدن به حرم دوست، چیزی را دریافت میکند، حال ممکن است مادی باشد و یا معنوی. باید بگویم «دمشان گرم»
برپایی این موکب موجب همدلی و همراهی بیشتر هنرمندان شده است
بسیار متواضع است، همه هنرمندان که در این موکب خدمت گزاری میکنند میگویند بانی برپایی موکب او بوده است اما خودش میگوید همه با همکاری یکدیگر این موکب را راهاندازی کردهایم. مدام در حال جنبوجوش است تا بهترین پذیرایی را از زائران داشته باشند.
میثم نویریان 33 ساله بانی راهاندازی منزلگاه هنر، یکی از هنرمندان مشهدی است که در بیش از 50 تئاتر ایفای نقش داشته است و در فیلمهای سینمایی و تلویزیونی متعددی بازی کرده است؛ اخیراً در برنامه تلویزیونی به نام "شوکران" که در حال پخش است بازی کرده است و دو نمایش نیز در حال اجرا دارد.
او میگوید: حدود 20 سال است که وارد حوزه تئاتر شدم از دوران نوجوانی کار طراحی انجام میدادم و به دعوت دوستان وارد فضای دکور شدم و تحصیلات دانشگاهی را ارشد در رشته طراحی صنعتی گذراندم.
نویریان که از ده سال پیش برای اتمام تحصیلات تکمیلی ساکن تهران شده است؛ اکنون علاوه بر تدریس، عضو شورای انجمن خانه طراحان صحنه و لباس خانه تئاتر است.
این هنرمند در خصوص بهترین کار هنری خود میگوید: انتخاب بهترین کار هنری بسیار سخت است ولی کارهایی چون نمایش "عاشقستان" با موضوع امام رضا (ع)، نمایش "مروارید" که در فیلم فجر جایزه گرفت و برنامه "شوکران" به دلیل اینکه در حوزه عالمان، فیلسوفان، هنرمندان و پیشکسوت کار شده است و بازخوردهای خوبی برای من داشته است، برایم لذتبخش هستند.
او در مورد چگونگی برپایی منزلگاه هنر میگوید: یکی از هنرمندان با بیماری درگیر شد، با همراهی هنرمندان برایش گلریزان کردیم و توانستیم مقداری
نویریان از همکاری خوب هنرمندان میگوید: هنرمندان تئاتر شهر ما هر سال برای ایتام در ماه مبارک رمضان در بهترین رستورانها افطاری میدهند و با برپایی جشن و دادن هدیه نقدی یک شب به یادماندنی را برای آنان ایجاد میکنند.
او میگوید: این دو را گفتم تا بگویم این اتفاقات خوب موجب شد هنرمندان همدلتر از گذشته باشند اما من همیشه دوست داشتم تا هنرمندان بیشتر دور هم جمع شوند، یک بار در مسیر تهران، زائران پیاده را که راهی مشهد الرضا (ع) بودند را دیدم با خود گفتم در این زمینه اگر بتوان کاری کرد علاوه بر خدمت گذاری به زائران موجب میشود هنرمندان بیشتر در کنار یکدیگر باشند. وقتی پیشنهاد برپایی ایستگاه را دادم با استقبال هنرمندان مواجه شد و اکنون سال سوم است این ایستگاه برپا شده است در ابتدا این ایستگاه کوچک اما اکنون بزرگ شده و هر سال هنرمندان بیشتری برای خدمت گزاری در این مکان حاضر میشوند.
این هنرمند میگوید: با برپایی این منزلگاه علاوه بر این که به زائران خدمت میکنیم موجب شده تا میان بچهها همبستگی و وحدت بیشتری ایجاد شود و کدورتهای بسیاری رفع شود.
او از تأثیرگذاری خدمت گزاری به زائران در زندگیاش میگوید: من ارادت خاصی به امام رضا (ع) دارم، جدا از اینکه در زندگی هر فردی این خدمت گزاری اثرگذار است همین همدلی و مهربانی که میان هنرمندان ایجاد شده و رفع کدورتها یعنی اثرگذاری.
نویریان ادامه میدهد: چون فضای هنر فضای خاصی است قابل درک عمومی برای جامعه نیست، جامعه تصور زیبایی دارد ولی درونسازمانی بچهها به خاطر مشکلات عدیده از جمله عدم ثبات شغلی با یکدیگر در طول سال درگیرهای زیادی دارند که شاید در حوزههای دیگر این اتفاق کمتر بیفتد، اینجا همه چیز متغیر است لذا این موکب موجب شده این کنشها که در طول سال بین هنرمندان و یا هنرمند با مسئول وجود داشته برطرف شود.
زائران دعاگوی ما باشند
این هنرمند میگوید: از زائران پیاده میخواهم هنرمندان را بسیار دعا کنند تا زندگیشان رونق یابد، خیلیها از نظر مالی به دلیل عدم ثبات شغلی دچار مشکل هستند و هیچ پشتوانهای ندارند.
نویریان صحبتهایش که به اینجا میرسد؛ میگوید: بخش زیادی از جامعه تصور اشتباهی از هنرمندان دارند؛ آنها را آدمهایی جدا از جامعه میدانند اما اینگونه نیست، شاید در حاضر به خاطر شرایط و موضوع رفتارهایی از خود نشان دهند اما درونی صاف، ساده،دارندو اهلدلاند و اعتقادات خیلی خوبی دارند، مردم کار اشتباه یک هنرمند را به پای همه ننویسند و مسئولین نگاهشان نسبت به هنرمند بهتر کنند.