ایجاد جاذبه در مکانهای زیارتی، باعث افزایش زائران میشود
سید حسین میرپور- سرویس زیارت / بسیاری از زائران برای ایجاد جاذبه بیشتر نسبت به اهلبیت عصمت و طهارت و تشیع در مکانهای زیارتی سؤال میکنند. پاسخ این پرسش، در بیان امام صادق علیهالسلام آمده است: کُونُوا دُعَاةً لِلنَّاسِ بِغَیْرِ أَلْسِنَتِکُمْ لِیَرَوْا مِنْکُمُ الْوَرَعَ وَ الاجْتِهَادَ وَ الصَّلاةَ وَ الْخَیْرَ فَإِنَّ ذَلِکَ دَاعِیَۀٌ شما با غیر زبانتان یعنی در عمل مردم را به اسلام و تشیع دعوت کنید، باید از شما ورع، کوشش، نماز و کار خیر ببینند، اینها دعوتکننده بوده و جاذبه ایجاد میکند.
امام صادق علیهالسلام در حدیث دیگری فرمود: همانا ما هیچ مردی را مؤمن نمیشماریم، مگر آنکه از تمامی دستورات ما اطاعت و پیروی کند، آگاه باشید یکی از نشانههای پیروی از دستورات و ارادت ورزی به ما، داشتن ورع است، پس خود را به آن بیارایید، خداوند بر شما رحمت آورد، دشمنانِ ما را با آن در تنگنا قرار دهید، خداوند شمارا رهایی بخشد.
پیام این حدیث و احادیث مشابه آن به شیعیان این است که آنان نباید تنها به شیعه بودن دلخوش کرده قانع باشند، بلکه باید در عمل، پیرو راستین اهلبیت علیهمالسلام بوده، در همهجا الگوی رفتاری پیشوایان خود را پیاده کنند و به نمایش بگذارند.
امام باقر علیهالسلام در روایتی، ویژگیهای شیعیان خود را برای جابر بن عبدالله انصاری اینگونه بیان فرمودهاند: ای جابر کسی که خود را منتسب به ما میدارد، آیا او را همین بس است که گوید ما اهلبیت را دوست داریم؟ به خدا سوگند شیعه ما نیست جز کسی که از خدا بترسد و فرمانبردار او باشد، اینگونه کسان شناخته نمیشوند جز با تواضع و خشوع، امانتداری، کثرت یاد خدا، روزهداری، اقامه نماز، نیکی به پدر و مادر، رسیدگی به حال همسایگان فقیر و مسکین و بدهکار و رسیدگی به یتیمان، راستگویی، خواندن قرآن، کنترل زبان از (تعرض به) مردم مگر با خیر و خوبی، و اینگونه کسان در میان قوم خود، امین و مورداعتماد میباشند.
امام صادق علیهالسلام در حدیث دیگری فرمود: همانا ما هیچ مردی را مؤمن نمیشماریم، مگر آنکه از تمامی دستورات ما اطاعت و پیروی کند، آگاه باشید یکی از نشانههای پیروی از دستورات و ارادت ورزی به ما، داشتن ورع است، پس خود را به آن بیارایید، خداوند بر شما رحمت آورد، دشمنانِ ما را با آن در تنگنا قرار دهید، خداوند شمارا رهایی بخشد.
پیام این حدیث و احادیث مشابه آن به شیعیان این است که آنان نباید تنها به شیعه بودن دلخوش کرده قانع باشند، بلکه باید در عمل، پیرو راستین اهلبیت علیهمالسلام بوده، در همهجا الگوی رفتاری پیشوایان خود را پیاده کنند و به نمایش بگذارند.
امام باقر علیهالسلام در روایتی، ویژگیهای شیعیان خود را برای جابر بن عبدالله انصاری اینگونه بیان فرمودهاند: ای جابر کسی که خود را منتسب به ما میدارد، آیا او را همین بس است که گوید ما اهلبیت را دوست داریم؟ به خدا سوگند شیعه ما نیست جز کسی که از خدا بترسد و فرمانبردار او باشد، اینگونه کسان شناخته نمیشوند جز با تواضع و خشوع، امانتداری، کثرت یاد خدا، روزهداری، اقامه نماز، نیکی به پدر و مادر، رسیدگی به حال همسایگان فقیر و مسکین و بدهکار و رسیدگی به یتیمان، راستگویی، خواندن قرآن، کنترل زبان از (تعرض به) مردم مگر با خیر و خوبی، و اینگونه کسان در میان قوم خود، امین و مورداعتماد میباشند.
جابر گوید: عرض کردم: فرزند رسول خدا! من امروزه کسی را با این خصوصیتها که بیان فرمودید نمیشناسم! امام علیهالسلام فرمود: ای جابر! روشهای گوناگون تو را بهسوی خود نکشاند، که فکر کنی برای مرد همین کافی است که بگوید: من علی علیهالسلام را دوست میدارم و پیرو او هستم و سپس با این گفته، عملی همراه نباشد. پس اگر گوید: من رسول خدا صلیالله علیه و آله را دوست دارم، اما از سیره پیامبر پیروی و به سنّت او عمل نکند، دوستی رسول خدا صلیالله علیه و آله هیچ سودی به او نرساند. پس، از خدا بترسید و برای دستیابی به آنچه نزد خدا است کارکنید. میان خدا و هیچکس، خویشاوندی و قرابتی وجود ندارد، بهترین بندگان خدا و گرامیترین آنها نزد خداوند، باتقواترین و مطیعترین آنها است.
ای جابر! به خدا سوگند، به خداوند نمیتوان نزدیک شد جز با اطاعت و فرمانبرداری ...مَنْ کَانَ لِلَّهِ مُطِیعاً فَهُوَ لَنَا وَلِیٌّ، وَ مَنْ کَانَ لِلَّهِ عَاصِیاً فَهُوَ لَنَا عَدُوٌّ، وَ مَا تُنَالُ وَلایَتُنَا إِلَّا بِالْعَمَلِ وَ الْوَرَعِ هر که مطیع خدا است، او دوست ما است و هر که خدا را نافرمانی کند، دشمن ما است، به ولایت ما جز با عمل و ورع نمیتوان رسید.
پوشش مناسب
از نکاتی که لازم است زائران مراعات کنند، استفاده از لباس تمیز و پوشش مناسب، بهویژه در مقابل دیدگان دیگر مسلمانها است. امام صادق علیهالسلام فرمود: خداوند زیبایی و خودآرایی را دوست میدارد و فقر و بیچارگی و نا دار و تهیدست جلوه دادن را ناخوش دارد. همانا خداوند عزّوجلّ هرگاه به بندهایش نعمتی دهد، دوست دارد تا آثار آن نعمت را در او ببیند. گفته شد چگونه؟ حضرت فرمود: لباس خود را تمیز کند (لباس تمیز بپوشد) خود را خوشبو گرداند، خانهاش را گچ کاری کند و جلو در منزل خود را جارو نماید.
روزی رسول خدا صلیالله علیه و آله به مردی با موهای ژولیده و لباس کثیف و سرووضع پریشان برخورد کرد و خطاب به وی فرمود: بهرهوری از نعمتهای الهی و نمایاندن نعمت، جزئی از دین است. امام علی علیهالسلام نیز فرمود: همچنان که دوست دارید افراد ناآشنا شمارا در بهترین حالت خود ببینند و درنتیجه خود را برای آنها میآرایید، زمانی که نزد برادر مسلمان خود میروید نیز، آراسته بالباس و وضعیت مناسب ظاهر شوید. همچنین رسول خدا صلیالله علیه و آله در حدیثی دیگر فرمود: همانا خداوند دوست دارد هنگامیکه بندهاش نزد برادران دینی خود میرود، منظّم و آراسته باشد. درباره وضعیت موهای سر نیز فرمود: هر کس موی خود را بلند گزارد، باید به آن برسد و آن را مرتب کند وگرنه آن را کوتاه نماید.
عبادت عاشقانه
حرمهای امامان، از بهترین مکانها برای عبادت خداوند درروی کره زمین است، عبادت نیز اگر با اخلاص همراه باشد، بهیقین موردپذیرش حضرت حق قرار میگیرد. ازاینرو زائران باید فرصتها را غنیمت شمرده، از لحظهلحظه عمرشان در این سفر توشه برگیرند و آن را ذخیره آخرت کنند. لیکن درعینحال به این نکته توجه داشته باشند که در انجام عبادات افراط ننموده و خود را آنچنان خسته نکنند که همیشه باحال کسالت به عبادت مشغول شوند؛ زیرا عبادتی ارزشمند است که انسان با عشق و شور کامل در پیشگاه خدا حاضر شود و قلبش از خوف خدا به تپش درآید و اشک از دیدگانش جاری گردد و بهگونهای خدارا بخواند که گویی خدا را میبیند و مشاهده میکند.
رسول خدا صلیالله علیه و آله فرمود: خدا را چنان عبادت کن که گویی او را میبینی. همچنین در حدیث دیگری فرمود: برترین مردم کسی است که عاشق عبادت بوده، آن را در آغوش گیرد و از صمیم قلب آن را دوست بدارد و با بدن خود آن را لمس کند و خویشتن را برای آن از هر چیزی فارغ سازد، و بر او باکی نباشد که دنیایش بهسختی یا بهآسانی میگذرد.
امیر مؤمنان علی علیهالسلام در نامهای به حارث همدانی اینگونه نوشت: نفس خود را در عبادت پروردگار فریب ده و با آن مدارا کن و بهزور وادار به عبادتش مساز و در فراغت و خرّمیاش او را به طاعت و بندگی وادار، مگر در مواردی که بر تو واجب است مانند نمازهای یومیه که از بهجا آوردن آن در وقتش چارهای نیست.
امام سجاد علیهالسلام نیز اینگونه دعا میکند: أسْئَلُکَ مِنَ الشَّهادَةِ اقْسَطُها وَ مِنَ الْعِبادَةِ أَنْشَطُها خداوندا! از شهادت دادن، عادلانهترین آن را و از عبادت، بانشاطترین آن را از تو میخواهم رسول خدا صلیالله علیه و آله دریکی از وصایای خود به امیر مؤمنان علی علیهالسلام فرمود: یا علی، این دین محکم و پایدار است پس بهآرامی در آن درآی و عبادت پروردگارت را مبغوض خود مکن، پس همانا کسی که افراط میکند، نه مرکبی بهجای میگذارد و نه راه طی میکند. انجام عبادت کم، لیکن همراه با خشوع و تضرّع و اخلاص در پیشگاه خداوند، ارزشش از عبادت فراوان لیکن همراه با کسالت و بیحالی بیشتر و بالاتر است.