همزمان با سالروز رحلت عقیله بنی هاشم(س)؛
از حضرت زینب (س) اسطوره صبر و زینت پدر چه می دانیم ؟
به گزارش سرویس دین و زندگی خبرگزاری رضوی ، امروز 15 رجب سالروز رحلت بزرگ بانوی جهان اسلام اسطوره صبر و زینت پدر حضرت زینب (س) و یکی از شخصیت‌های بی نظیر و مؤثر عالم اسلام است.
حضرت زینب(س) نوه گرانقدر پیامبر اکرم (ص)، دختر امام علی(ع) و خواهر امام حسین(ع) است که در پنجم جمادی الاول سال ششم هجری قمری به دنیا آمدند.
حضرت زینب (س) یکی از زنان مقدس برای شیعیان است. ایشان در واقعه کربلا در کنار برادرش حسین بن علی (ع) حاضر بود. حضرت زینب (س) بعد از واقعه عاشورا به همراه دیگر بازماندگان کاروان امام حسین (ع) به اسارت درآمدند و به کوفه و از آنجا به شام برده شدند. ایشان در اسارت نیز به همراه امام سجاد (ع) به دفاع از حقانیت امام حسین (ع) سخنرانی کردند.
زندگی نامه حضرت زینب (س)
حضرت زینب کبری (س) سومین فرزند حضرت فاطمه (س) و امام علی (ع) است که دو سال بعد از ولادت امام حسین (ع)، در روز 5 جمادی‌الاول سال ششم هجری قمری در در محلّه بنی‌هاشم شهر مدینه به دنیا آمد. در برخی منابع سال تولد ایشان پنجم هجری قمری ذکر شده است. بر اساس روایات متعدد، نام حضرت زینب (س) توسط پیامبر اسلام (ص) انتخاب شده است. البته گفته شده است که جبرئیل از سوی خداوند متعال این نام را به پیامبر (ص) رسانده است. زینب به معنای «درخت نیکو منظر و خوشبو» یا «افتخار و زینت پدر» است.
امام حسن (ع) و امام حسین (ع) برادران حضرت زینب (س) هستند که بعد از وفات مادرشان حضرت فاطمه زهرا (س) و ازدواج حضرت علی (ع) با ام‌البنین، حضرت ابوالفضل العباس (ع)، عثمان، جعفر و عبداله نیز برادران ایشان می‌شوند.
همسر حضرت زینب (س)
ایشان با پسر عموی خود، عبداللَّه بن جعفر ازدواج کرد که بنا بر روایات تاریخ ایشان در سال هفدهم هجری قمری ازدواج کردند.
حضرت زینب (س) که زینب کبری نیز نامیده می‌شوند در زندگی خود وفات پدربزرگش حضرت محمد (ص)، بیماری و به شهادت رسیدن مادرش فاطمه زهرا (س)، شهادت پدرش امام علی (ع)، شهادت برادرش امام حسن مجتبی (ع)، واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) و بسیاری از بستگانش، همچنین به اسارت رفتن در کوفه و شام را تجربه کرد که به دلیل تحمل این سختی‌های بسیار به ام المصائب معروف است. ایشان همچنین به دلیل فداکاری و قهرمانی در واقعه کربلا، در بین شیعیان به لقب قهرمان کربلا نیز شناخته می‌شود.
نام اعضای خانواده حضرت زینب (س)
در برخی منابع ذکر شده است حضرت زینب (س) و همسرش عبدالله صاحب یک دختر به نام ام‌کلثوم و چهار پسر به نام‌های علی، عون، عباس و محمد بودند که عون و محمد در واقعه کربلا به شهادت رسیدند.
القاب حضرت زینب (س)
برای ایشان القاب فراوانی همانند عقیله بنی‌هاشم، عارفه، فاضله، عابده آل علی، امینةاللّه، نائبةالحسین، شریکة الشهدا، شریکةالحسین، عالِمه غیر معلَّمه، موثّقه، کامله، معصومه صغری، نائبةالزهرا، عقیلة النساء، بلیغه و فصیحه نقل شده است. همچنین کنیه ایشان، ام الحسن و ام‌کلثوم است.
حضرت زینب (س) در عاشورا
حضرت زینب (س) در واقعه کربلا به همراه برادران، فرزندان و یاران امام حسین (ع) حضور داشت و پس از شهادت امام حسین (ع) و یارانش، به همراه دیگر بازماندگان اسیر شد و به شام رفت. در طول واقعه عاشورا نقش فداکاری‌های عظیم حضرت زینب (س) بسیار مؤثر بود. ایشان در واقعه عاشورا غم از دست دادن برادران و بستگانش را تحمل کرد. حضرت زینب (س) پس از عاشورا و در اسارت از امام سجاد (ع) مراقبت کرد و به دلیل مریضی ایشان، ریاست قافله اسرا را برعهده داشت و در کاخ یزید با خطبه‌ای از خود و امام حسین (ع) دفاع کرد.
خطبه حضرت زینب (س)
پس از عاشورا و ورود اسیران به کوفه حضرت زینب (س) در حضور یزید برای حاضران خطبه‌ای خواند به طوری که همه حضار را شگفت زده کرد. ایشان خطبه خود را با حمد خدا و درود بر پیامبر (ص) و آیه‌ای از قرآن درباره بدکاران شروع کرد و با استناد به آیه‌ای درباره سنت الهی مهلت دادن به ستمکاران، به سرزنش یزید در ستم بر اهل بیت امام حسین (ع) و گرداندن آنها در شهرها پرداخت و علت این برخورد زشت یزید را کینه او از جنگ بدر دانست. ایشان در ادامه فرجام بد یزید را یادآور شد و قاتلان و ستمکاران واقعه کربلا را نفرین کرد و در پایان با اشاره به اختصاص یافتن اهل بیت به وحی و نبوت، تلاش یزید برای محو یاد آنان را بی نتیجه دانست. این سخنرانی یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین خطبه‌ها در دفاع از حقانیت حسین بن علی (ع) است.
ویژگی‌های حضرت زینب (س)
اين بانوى بزرگ، داراى قوت قلب، فصاحت زبان، شجاعت، زهد و ورع، عفاف و شهامت فوق العاده بود.
امام حسين علیه السلام هنگام ديدار، به احترامش از جا برمى خاست. زينب كبرى، از جدش رسول خدا صلی الله علیه و آله و پدرش اميرالمؤمنين و مادرش فاطمه زهرا سلام الله علیها حديث روايت كرده است.
علامه سید محسن امین درباره حضرت زینب سلام الله علیها می فرمایند: زینب کبری سلام الله علیها از زنان بافضیلت است و فضایلش مشهورتر از آن است که بیان شود. خرد، استواری و بلاغتش نیازمند گفتن نیست؛ چرا که همه اینها از خطبه ای که در کوفه و شام ایراد فرموده بود، به خوبی معلوم است. آن گونه که گویا از زبان پدرش علی علیه السلام سخن می گوید. البته از زینب سلام الله علیها عجیب نیست؛ زیرا او از شاخه های درخت نبوت و از خاندان هاشمی بود. جدش رسول خدا صلی الله علیه و آله پدرش علی مرتضی علیه السلام و مادرش زهرای بتول سلام الله علیها و برادرانش حسن علیه السلام و حسین علیه السلام است.
عبادت حضرت زینب (س):
حضرت زینب کبری (س) شب‌ها به عبادت می‌پرداخت و در دوران زندگی، هیچ‌گاه تهجّد را ترک نکرد. آنچنان به عبادت اشتغال ورزید که ملقّب به «عابده آل علی» شد. شب زنده‌داری وی حتی در شب دهم و یازدهم محرم، ترک نشد. فاطمه دختر امام حسین (ع) می‌گوید:
«عمه ام زینب در تمام شب عاشورا در محل عبادتش ایستاده بود و به پروردگار خویش استغاثه می کرد.»
ارتباط حضرت زینب (س) با خداوند آن‌گونه بود که امام حسین(ع) در روز عاشورا هنگام وداع، به خواهرش فرمود:
«خواهرم! مرا در نماز شب، فراموش نکن.»
وفات حضرت زینب (س)
حضرت زینب (س) 56 سالگی از دنیا رفت. در مورد تاریخ وفات ایشان اختلاف نظر وجود دارد ولی در بیشتر منابع گفته شده است که ایشان در روز 15 رجب سال 62 هجری قمری وفات کرده است. در برخی منابع نیز تاریخ وفات ایشان 14 رجب سال 62 هجری ذکر شده است .
حضرت زینب(س) نوه گرانقدر پیامبر اکرم (ص)، دختر امام علی(ع) و خواهر امام حسین(ع) است که در پنجم جمادی الاول سال ششم هجری قمری به دنیا آمدند.
حضرت زینب (س) یکی از زنان مقدس برای شیعیان است. ایشان در واقعه کربلا در کنار برادرش حسین بن علی (ع) حاضر بود. حضرت زینب (س) بعد از واقعه عاشورا به همراه دیگر بازماندگان کاروان امام حسین (ع) به اسارت درآمدند و به کوفه و از آنجا به شام برده شدند. ایشان در اسارت نیز به همراه امام سجاد (ع) به دفاع از حقانیت امام حسین (ع) سخنرانی کردند.
زندگی نامه حضرت زینب (س)
حضرت زینب کبری (س) سومین فرزند حضرت فاطمه (س) و امام علی (ع) است که دو سال بعد از ولادت امام حسین (ع)، در روز 5 جمادی‌الاول سال ششم هجری قمری در در محلّه بنی‌هاشم شهر مدینه به دنیا آمد. در برخی منابع سال تولد ایشان پنجم هجری قمری ذکر شده است. بر اساس روایات متعدد، نام حضرت زینب (س) توسط پیامبر اسلام (ص) انتخاب شده است. البته گفته شده است که جبرئیل از سوی خداوند متعال این نام را به پیامبر (ص) رسانده است. زینب به معنای «درخت نیکو منظر و خوشبو» یا «افتخار و زینت پدر» است.
امام حسن (ع) و امام حسین (ع) برادران حضرت زینب (س) هستند که بعد از وفات مادرشان حضرت فاطمه زهرا (س) و ازدواج حضرت علی (ع) با ام‌البنین، حضرت ابوالفضل العباس (ع)، عثمان، جعفر و عبداله نیز برادران ایشان می‌شوند.
همسر حضرت زینب (س)
ایشان با پسر عموی خود، عبداللَّه بن جعفر ازدواج کرد که بنا بر روایات تاریخ ایشان در سال هفدهم هجری قمری ازدواج کردند.
حضرت زینب (س) که زینب کبری نیز نامیده می‌شوند در زندگی خود وفات پدربزرگش حضرت محمد (ص)، بیماری و به شهادت رسیدن مادرش فاطمه زهرا (س)، شهادت پدرش امام علی (ع)، شهادت برادرش امام حسن مجتبی (ع)، واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) و بسیاری از بستگانش، همچنین به اسارت رفتن در کوفه و شام را تجربه کرد که به دلیل تحمل این سختی‌های بسیار به ام المصائب معروف است. ایشان همچنین به دلیل فداکاری و قهرمانی در واقعه کربلا، در بین شیعیان به لقب قهرمان کربلا نیز شناخته می‌شود.
نام اعضای خانواده حضرت زینب (س)
در برخی منابع ذکر شده است حضرت زینب (س) و همسرش عبدالله صاحب یک دختر به نام ام‌کلثوم و چهار پسر به نام‌های علی، عون، عباس و محمد بودند که عون و محمد در واقعه کربلا به شهادت رسیدند.
القاب حضرت زینب (س)
برای ایشان القاب فراوانی همانند عقیله بنی‌هاشم، عارفه، فاضله، عابده آل علی، امینةاللّه، نائبةالحسین، شریکة الشهدا، شریکةالحسین، عالِمه غیر معلَّمه، موثّقه، کامله، معصومه صغری، نائبةالزهرا، عقیلة النساء، بلیغه و فصیحه نقل شده است. همچنین کنیه ایشان، ام الحسن و ام‌کلثوم است.
حضرت زینب (س) در عاشورا
حضرت زینب (س) در واقعه کربلا به همراه برادران، فرزندان و یاران امام حسین (ع) حضور داشت و پس از شهادت امام حسین (ع) و یارانش، به همراه دیگر بازماندگان اسیر شد و به شام رفت. در طول واقعه عاشورا نقش فداکاری‌های عظیم حضرت زینب (س) بسیار مؤثر بود. ایشان در واقعه عاشورا غم از دست دادن برادران و بستگانش را تحمل کرد. حضرت زینب (س) پس از عاشورا و در اسارت از امام سجاد (ع) مراقبت کرد و به دلیل مریضی ایشان، ریاست قافله اسرا را برعهده داشت و در کاخ یزید با خطبه‌ای از خود و امام حسین (ع) دفاع کرد.
خطبه حضرت زینب (س)
پس از عاشورا و ورود اسیران به کوفه حضرت زینب (س) در حضور یزید برای حاضران خطبه‌ای خواند به طوری که همه حضار را شگفت زده کرد. ایشان خطبه خود را با حمد خدا و درود بر پیامبر (ص) و آیه‌ای از قرآن درباره بدکاران شروع کرد و با استناد به آیه‌ای درباره سنت الهی مهلت دادن به ستمکاران، به سرزنش یزید در ستم بر اهل بیت امام حسین (ع) و گرداندن آنها در شهرها پرداخت و علت این برخورد زشت یزید را کینه او از جنگ بدر دانست. ایشان در ادامه فرجام بد یزید را یادآور شد و قاتلان و ستمکاران واقعه کربلا را نفرین کرد و در پایان با اشاره به اختصاص یافتن اهل بیت به وحی و نبوت، تلاش یزید برای محو یاد آنان را بی نتیجه دانست. این سخنرانی یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین خطبه‌ها در دفاع از حقانیت حسین بن علی (ع) است.
ویژگی‌های حضرت زینب (س)
اين بانوى بزرگ، داراى قوت قلب، فصاحت زبان، شجاعت، زهد و ورع، عفاف و شهامت فوق العاده بود.
امام حسين علیه السلام هنگام ديدار، به احترامش از جا برمى خاست. زينب كبرى، از جدش رسول خدا صلی الله علیه و آله و پدرش اميرالمؤمنين و مادرش فاطمه زهرا سلام الله علیها حديث روايت كرده است.
علامه سید محسن امین درباره حضرت زینب سلام الله علیها می فرمایند: زینب کبری سلام الله علیها از زنان بافضیلت است و فضایلش مشهورتر از آن است که بیان شود. خرد، استواری و بلاغتش نیازمند گفتن نیست؛ چرا که همه اینها از خطبه ای که در کوفه و شام ایراد فرموده بود، به خوبی معلوم است. آن گونه که گویا از زبان پدرش علی علیه السلام سخن می گوید. البته از زینب سلام الله علیها عجیب نیست؛ زیرا او از شاخه های درخت نبوت و از خاندان هاشمی بود. جدش رسول خدا صلی الله علیه و آله پدرش علی مرتضی علیه السلام و مادرش زهرای بتول سلام الله علیها و برادرانش حسن علیه السلام و حسین علیه السلام است.
عبادت حضرت زینب (س):
حضرت زینب کبری (س) شب‌ها به عبادت می‌پرداخت و در دوران زندگی، هیچ‌گاه تهجّد را ترک نکرد. آنچنان به عبادت اشتغال ورزید که ملقّب به «عابده آل علی» شد. شب زنده‌داری وی حتی در شب دهم و یازدهم محرم، ترک نشد. فاطمه دختر امام حسین (ع) می‌گوید:
«عمه ام زینب در تمام شب عاشورا در محل عبادتش ایستاده بود و به پروردگار خویش استغاثه می کرد.»
ارتباط حضرت زینب (س) با خداوند آن‌گونه بود که امام حسین(ع) در روز عاشورا هنگام وداع، به خواهرش فرمود:
«خواهرم! مرا در نماز شب، فراموش نکن.»
وفات حضرت زینب (س)
حضرت زینب (س) 56 سالگی از دنیا رفت. در مورد تاریخ وفات ایشان اختلاف نظر وجود دارد ولی در بیشتر منابع گفته شده است که ایشان در روز 15 رجب سال 62 هجری قمری وفات کرده است. در برخی منابع نیز تاریخ وفات ایشان 14 رجب سال 62 هجری ذکر شده است .
