یک ضرورت اجتماعی؛
آرامش روانی روزه داران در شهر
نازنین اکبرنیا،فعال رسانه
*سکانس اول: کمی بعد از اذان ظهر است، بوی غذا در مجتمع پیچیده و چند دختر بچه حدوداً ده، یازده ساله در محوطه مشغول بازی هستند.
یکی مشغول آش درست کردن است و دیگری بساط افطار را مهیا میکند، گرم بازی هستند که پنجره یکی از آپارتمانها باز میشود و خانمی که سرش را از پنجره بیرون آورده با صدای بلند میگوید: سارا! بیا بالا بابات اومده گرسنهاس، میخوایم ناهار بخوریم!
پنجره بسته میشود و دو همبازی سارا به او خیره میشوند؛ یکی میپرسد: تو روزه نیستی؟! مامان و بابات هم روزه نمیگیرن؟!
دخترک اما سرش را پایین میاندازد و بیهیچ حرفی با سرعت دور میشود.
*سکانس دوم: ساعت نزدیک چهار بعد از ظهر است؛ پسر جوان در سوپرمارکت مشغول تعمیر دستگاه کارتخوان است که مرد جوان همراه پسربچهای وارد میشود.
مرد جوان مشغول سفارش دادن به فروشنده است و پسرک مدام بهانه میگیرید که بستنی میخواهم، پدر در لابه لای صبحت با فروشنده میگوید: آقا، دوتا بستی هم بده.
خرید که تمام میشود، پدر و پسر هر دو مشغول خوردن بستنی از سوپرمارکت خارج میشوند؛ پسر جوان تعمیرکار سری تکان میدهد و فروشنده جوان که متوجه شده، با لبخندی کج میگوید: آقا اینجا هنوز ماه رمضون نیومده!!
*سکانس سوم: خانم میانسال منتظر تاکسی کنار خیابان ایستاده، عجله دارد برای افطار به خانه برسد و هنوز یک ساعتی تا اذان مغرب فرصت دارد.
اولین تاکسی خالی که میرسد، سوار میشود. مرد جوانی در صندلی کنار راننده و دختر نوجوانی هم در صندلی عقب نشسته؛ بوی سیگار فضای تاکسی را پر کرده است.
هنوز مسافت کمی طی نشده که حالت تهوع میگیرد، به دخترک نگاه میکند او هم مقابل دهان و بینی خود را با مقنعه گرفته، همزمان شیشه عقب را پایین میدهد میگوید: آقا لطفاً میشه سیگارتون رو خاموش کنید؟
راننده که انگار تذکر خانم مسافر به او برخورده با اخم میگوید: خانم یعنی اختیار ماشین خودمون رو هم نداریم؟!
خانم میانسال سری تکان داده و سکوت میکند، درحالی که راننده همچنان غر میزند؛ مرد جوان مسافر هم با او همراه میشود!
هنوز مسافت زیادی تا مقصد باقی مانده، اما هر دو مسافر صندلی عقب از تاکسی پیاده میشوند...
روزه خواری در ملا عام
شأن و اهمیت ماه رمضان در آیات، روایات و احادیث زیادی بیان شده است. با فرا رسیدن این ماه مبارک علیرغم اینکه عده ای به دلایل مختلف مانند بیماری و ناتوانی بدنی از نعمت روزه داری محروم میمانند؛ هستند کسانی که با بی تفاوتی به حقوق دیگران در ملاء عام روزهخواری میکنند.
روزهخواری، علاوه بر همه معایبی که دارد و در دین مبین اسلام حرام است، در بعد اجتماعی هم آثار خود را نشان میدهد. زیرا کسی که به صورت آشکار روزه می خورد، هنوز به حقوق شهروندی و احترام به حقوق دیگران در سطح جامعه واقف نیست و این حقوق را زیر پا می گذارد.
امر به روزهداری در ماه مبارک رمضان از دستورات صریح خداوند در قرآن است؛ همانطور که در آیه 83 سوره بقره میفرماید: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون»؛ ای کسانی که ایمان آوردید بر شما روزه واجب شد همان طور که بر امتهای پیش از شما واجب شده بود؛ باشد که تقوا پیشه کنید.
ماه مبارک رمضان و روزه به اندازهای جدی و با اهمیت است که برای شخص مکلفی که بدون عذر موجه و تعمداً به روزهخواری بپردازد، کفاره در نظر گرفته شده و این نشان از اهمیت و جایگاه روزه دارد.
با این حال متأسفانه این روزها شاهد صحنههای عجیب و رو به گسترش در جامعه هستیم؛ افرادی که به دور از شرم و حیا در مقابل چشم روزهداران، روزهخواری میکنند. از نظر جنبه اخلاقی و شرعی روزه نگرفتن در ماه مبارک رمضان یک گناه کبیره است، اما خوردن و آشامیدن بی ضرورت در ملاء عام بی احترامی و حرمت شکنی این ماه عزیز بوده و گناهی فراتر از یک روزه خواری ساده است.
اهمیت این موضوع تاجایی است که امام صادق (ع) هم میفرمایند: «هرکس یک روز از ماه رمضان روزهاش را (بدون عذر بخورد)، روح ایمان از او جدا میشود.»
به نظر میرسد بهترین راهکار برای ریشهکن کردن این ناهنجاری اجتماعی، «فرهنگسازی» و «امر به معروف و نهی از منکر» باشد.
البته اگر از دوران کودکی عمل کردن به فریضه های دینی، محترم دانستن ماه مبارک رمضان و رعایت حرمت روزه داران در فرزندان نهادینه شود، در بزرگسالی کمتر شاهد این قبیل هنجارشنکیها خواهیم بود.
یکی مشغول آش درست کردن است و دیگری بساط افطار را مهیا میکند، گرم بازی هستند که پنجره یکی از آپارتمانها باز میشود و خانمی که سرش را از پنجره بیرون آورده با صدای بلند میگوید: سارا! بیا بالا بابات اومده گرسنهاس، میخوایم ناهار بخوریم!
پنجره بسته میشود و دو همبازی سارا به او خیره میشوند؛ یکی میپرسد: تو روزه نیستی؟! مامان و بابات هم روزه نمیگیرن؟!
دخترک اما سرش را پایین میاندازد و بیهیچ حرفی با سرعت دور میشود.
*سکانس دوم: ساعت نزدیک چهار بعد از ظهر است؛ پسر جوان در سوپرمارکت مشغول تعمیر دستگاه کارتخوان است که مرد جوان همراه پسربچهای وارد میشود.
مرد جوان مشغول سفارش دادن به فروشنده است و پسرک مدام بهانه میگیرید که بستنی میخواهم، پدر در لابه لای صبحت با فروشنده میگوید: آقا، دوتا بستی هم بده.
خرید که تمام میشود، پدر و پسر هر دو مشغول خوردن بستنی از سوپرمارکت خارج میشوند؛ پسر جوان تعمیرکار سری تکان میدهد و فروشنده جوان که متوجه شده، با لبخندی کج میگوید: آقا اینجا هنوز ماه رمضون نیومده!!
*سکانس سوم: خانم میانسال منتظر تاکسی کنار خیابان ایستاده، عجله دارد برای افطار به خانه برسد و هنوز یک ساعتی تا اذان مغرب فرصت دارد.
اولین تاکسی خالی که میرسد، سوار میشود. مرد جوانی در صندلی کنار راننده و دختر نوجوانی هم در صندلی عقب نشسته؛ بوی سیگار فضای تاکسی را پر کرده است.
هنوز مسافت کمی طی نشده که حالت تهوع میگیرد، به دخترک نگاه میکند او هم مقابل دهان و بینی خود را با مقنعه گرفته، همزمان شیشه عقب را پایین میدهد میگوید: آقا لطفاً میشه سیگارتون رو خاموش کنید؟
راننده که انگار تذکر خانم مسافر به او برخورده با اخم میگوید: خانم یعنی اختیار ماشین خودمون رو هم نداریم؟!
خانم میانسال سری تکان داده و سکوت میکند، درحالی که راننده همچنان غر میزند؛ مرد جوان مسافر هم با او همراه میشود!
هنوز مسافت زیادی تا مقصد باقی مانده، اما هر دو مسافر صندلی عقب از تاکسی پیاده میشوند...
روزه خواری در ملا عام
شأن و اهمیت ماه رمضان در آیات، روایات و احادیث زیادی بیان شده است. با فرا رسیدن این ماه مبارک علیرغم اینکه عده ای به دلایل مختلف مانند بیماری و ناتوانی بدنی از نعمت روزه داری محروم میمانند؛ هستند کسانی که با بی تفاوتی به حقوق دیگران در ملاء عام روزهخواری میکنند.
روزهخواری، علاوه بر همه معایبی که دارد و در دین مبین اسلام حرام است، در بعد اجتماعی هم آثار خود را نشان میدهد. زیرا کسی که به صورت آشکار روزه می خورد، هنوز به حقوق شهروندی و احترام به حقوق دیگران در سطح جامعه واقف نیست و این حقوق را زیر پا می گذارد.
امر به روزهداری در ماه مبارک رمضان از دستورات صریح خداوند در قرآن است؛ همانطور که در آیه 83 سوره بقره میفرماید: «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون»؛ ای کسانی که ایمان آوردید بر شما روزه واجب شد همان طور که بر امتهای پیش از شما واجب شده بود؛ باشد که تقوا پیشه کنید.
ماه مبارک رمضان و روزه به اندازهای جدی و با اهمیت است که برای شخص مکلفی که بدون عذر موجه و تعمداً به روزهخواری بپردازد، کفاره در نظر گرفته شده و این نشان از اهمیت و جایگاه روزه دارد.
با این حال متأسفانه این روزها شاهد صحنههای عجیب و رو به گسترش در جامعه هستیم؛ افرادی که به دور از شرم و حیا در مقابل چشم روزهداران، روزهخواری میکنند. از نظر جنبه اخلاقی و شرعی روزه نگرفتن در ماه مبارک رمضان یک گناه کبیره است، اما خوردن و آشامیدن بی ضرورت در ملاء عام بی احترامی و حرمت شکنی این ماه عزیز بوده و گناهی فراتر از یک روزه خواری ساده است.
اهمیت این موضوع تاجایی است که امام صادق (ع) هم میفرمایند: «هرکس یک روز از ماه رمضان روزهاش را (بدون عذر بخورد)، روح ایمان از او جدا میشود.»
به نظر میرسد بهترین راهکار برای ریشهکن کردن این ناهنجاری اجتماعی، «فرهنگسازی» و «امر به معروف و نهی از منکر» باشد.
البته اگر از دوران کودکی عمل کردن به فریضه های دینی، محترم دانستن ماه مبارک رمضان و رعایت حرمت روزه داران در فرزندان نهادینه شود، در بزرگسالی کمتر شاهد این قبیل هنجارشنکیها خواهیم بود.