اجرای طرح ارتقای مساجد با محوریت ائمه جماعات
به گزارش سرویس دین وزندگی خبرگزاری رضوی ، حجت‌الاسلام سید ناصر میرمحمدیان قائم‌مقام معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی و مدیرعامل بنیاد هدایت بابیان اینکه سعی بنیاد هدایت ارتقای مساجد با محوریت امام است، گفت : سازمان تبلیغات از حدود یک سال قبل به منظور ارتقای مساجد با محوریت ائمه جماعات بنیاد هدایت را راه‌اندازی کرده است و در این راستا 5 هزار مسجد را انتخاب و سطوح مختلف طرح را در آن‌ها اجرا می‌کنیم، هدف ما فعال کردن مساجد در عرصه تمدن‌سازی است.
سطوح پیش بینی شده برای ارتقای مسجد
حجت‌الاسلام میرمحمدیان بابیان اینکه مقدمات تأسیس بنیاد هدایت یک سال است که فراهم شده است ، اظهار کرد: در پی رایزنی با حجت‌الاسلام والمسلمین قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی برای ارتقای مساجد با محوریت امام جماعت از طریق این بنیاد، تمرکز کرده‌ایم. این ارتقا در سطوح مختلف دیده شده است. سطح نخست مسجد به عنوان محل اقامه نماز و سخنرانی امام جماعت، سطح دوم مسجد فعال که امام در آن کارکرد واقعی امامت را دارد و فعالیت‌های متنوعی اعم از فرهنگی، خیریه، تربیتی و ... در آن دنبال می‌شود.
مدیرعامل بنیاد هدایت ادامه داد: در سطح سوم امام مسجد، امام محله می‌شود چون مسجد در مقام مدیریت محله برمی‌آید و مسائل محله را در حوزه‌های فرهنگی اجتماعی با شناسایی ظرفیت‌ها و کمک و محوریت امام، برطرف می‌کند. سطح چهارم آن است که مسجد در مقام جامعه پردازی و حکمرانی فعالیت می‌کند یعنی مسجد بتواند شئون مختلف حکمرانی اعم از مسائل قضایی، حمایتی، اجتماعی و ... را در محله اجرا کند.
وی تصریح کرد: سطح پنجم پیش بینی شده برای فعالیت بنیاد هدایت آن است که مسجد در مقام تمدن سازی برآید، یعنی در کنار مدیریت همه شئون محله، نرم‌افزارهایی که به عنوان زیرنظام وجود دارد در سطح تمدنی هم کارکرد بیابد، از این‌رو، نرم‌افزارهایی اعم از تربیت، سلامت و ... در این سطح طراحی می‌شوند و ارتقا می‌یابند. برای مثال اگر جامعه زیرسیستم‌هایی همچون اقتصاد، اشتغال، امنیت، بهداشت و ... دارد این زیرنظام ها در محله زیر نظر مسجد در محورهای پنج‌گانه محقق شوند.
تغییر نرم افزار حکمرانی مساجد
حجت‌الاسلام میرمحمدیان تأکید کرد: برای مثال در ابتدایی‌ترین سطح فعالیت‌های خیریه، مسجد محل جمع‌آوری کمک‌های مردمی است، در سطح دوم با خیران ارتباط می‌گیرد و آن‌ها را به میدان می‌آورد، در سطح سوم مسجد منتظر مراجعه محرومان نمی‌ماند بلکه خود به میدان شناسایی رفته و با اتکا به ظرفیت‌های خیرانه محله، به حل مسئله می‌پردازد، در سطح چهارم مسجد حکمرانی کار خیر را فراهم می‌کند مثل راه‌اندازی مرکز نیکوکاری و در سطح پنجم نرم‌افزار و مدل کار خیر را تغییر می‌دهد.
قائم‌مقام معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی اضافه کرد: به همین نحو در نظام سلامت و آموزش و پرورش و ... نیز صادق است مثل ارائه حداقل‌های آموزشی به همه در سطح نخست، در سطح دوم برگزاری کلاس‌ها و دوره‌ها برای مراجعه‌کنندگان، در سطح سوم برای همه محله این رویکرد اعمال می‌شود، در سطح چهارم مسجد اختیار مدارس محله را در دست می‌گیرد و مدارس هیئت امنایی را ایجاد و تقویت می‌کند و در سطح پنجم نرم‌افزار آموزشی متناسب با تمدن نوین اسلامی را طراحی و پیاده می‌کند. تجربه‌ای که مسجدمدرسه ها دارند تلاش برای حرکت به این سمت است و این افقی است که برای مساجد در نظر گرفته‌ایم.
وی درباره راهکار رسیدن به این افق، ابراز کرد: تمرکز بنیاد در طی این مراحل پنج‌گانه بر امام مسجد است، برای این اتفاق جامعه نمونه انتخاب کرده‌ایم مشتمل بر پنج هزار مسجد در مناطق روستایی، حاشیه شهر و مناطق شهری. بدین ترتیب که تعدادی از این مساجد ارتقا یافته و الگو می‌شوند. البته این الگو باید معتنابه یعنی قابل پذیرش باشد بین 1000 تا 2000 مسجد؛ این‌چنین می‌توان جریان و مطالبه ایجاد کرد.
حجت‌الاسلام میرمحمدیان بابیان اینکه بنیاد هدایت برای ارتقای امامان جماعات مدل راهیاری را طراحی کرده است، گفت: یعنی این‌طور نیست که صرفاً ارائه محتوا داشته باشیم بلکه راهیاران را در کنار امام قرار می‌دهیم برای همین مهم شبکه راهیاری را در سطوح شهرستانی، استانی، منطقه‌ای و ملی راه‌اندازی کرده‌ایم. کتابچه اولیه راهیاری هم منتشر شده و کتاب‌های بعدی هم منتشر می‌شود و در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد.
وی در ادامه تأکید کرد: اتخاذ شیوه راهیاری برای آن است که امام جماعت را ارتقا دهد و برای این هدف راه‌های مختلفی را در پیش می‌گیرد؛ گام نخست اقناع اندیشه امام، گام دوم انگیزه سازی در او، گام سوم ارتقای مهارت‌های امام، گام چهارم به ایجاد جرئت‌های لازم در او و حمایت‌های تخصصی از امام اختصاص دارد، گام بعد رفع موانع است و بعد می‌رسد به مرحله استقرار و مرحله بالندگی برای پوشش دیگر مناطق. در همه این گام‌ها بازخوردها بررسی می‌شود البته برای اینکه این گام‌ها توسط راهیاران برداشته باشد ابزارهایی طراحی شده است از قبیل مشاوره، آموزش، تولید و عرضه محصولات فرهنگی، و ... . این جعبه ابزار در اختیار راهیاران است.
حجت‌الاسلام میرمحمدیان بابیان اینکه با این فرآیند می‌توان به مساجد الگو رسید، تأکید کرد: در کنار این‌ها فعالیت‌های رسانه‌ای برای ضریب دادن به اقدامات و جریان سازی نیز انجام می‌شود. شبکه راهیاران متشکل از نیروهای سازمان و نیروهای جذب شده است. البته سازمان تبلیغات اسلامی در روستاها سال‌ها است که امام مستقر دارد و همان‌ها را پایلوت اجرای برنامه‌های بنیاد هدایت قرار داده است.
وی ادامه داد: در حاشیه شهرها در سه سال اخیر پایگاه‌های اجتماعی را راه‌اندازی کرده‌ایم که در این مناطق با محوریت امامان در مساجد برای کاهش آسیب های اجتماعی تلاش می‌کنیم و در مناطق شهری مساجد دارای ظرفیت و بدون مانع و فاقد ویژگی‌های انحصاری مثل جامع بودن و ... را انتخاب کرده‌ایم.
مدیرعامل بنیاد هدایت بابیان اینکه مساجد مرتبط با بنیاد در رزمایش مواسات و کمک مؤمنانه بسیار فعال بوده‌اند، ابراز کرد: به دلیل توقف نماز و فعالیت‌های حضوری مساجد در پی شیوع کرونا، ائمه مساجد به فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی ورود کرده‌اند و ما نیز پشتیبان‌های مختلف را در اختیارشان قرار داده‌ایم تا ایده‌های مؤثر مسجدی در ارائه خدمات اجتماعی فرهنگی را اجرایی کنند چنان‌که در ماه‌های رمضان، محرم و صفر چنین شد.
رسیدن 2500 مسجد به مرحله سوم تا پایان 1400
وی با بیان اینکه هدف‌گذاری ما برای رسیدن حداقل 2500 مسجد تحت پوشش طرح به گام سوم تا آخر سال 1400است، خاطرنشان کرد: مقصد غایی ما رسیدن به تمدن سازی است چون این مهم فقط یک واژه نیست و به فعالیت نرم‌افزاری مفصل نیاز دارد و ما می‌کوشیم ظرفیت‌های مسجدی را برای آن در گام دوم انقلاب فعال کنیم.
سطوح پیش بینی شده برای ارتقای مسجد
حجت‌الاسلام میرمحمدیان بابیان اینکه مقدمات تأسیس بنیاد هدایت یک سال است که فراهم شده است ، اظهار کرد: در پی رایزنی با حجت‌الاسلام والمسلمین قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی برای ارتقای مساجد با محوریت امام جماعت از طریق این بنیاد، تمرکز کرده‌ایم. این ارتقا در سطوح مختلف دیده شده است. سطح نخست مسجد به عنوان محل اقامه نماز و سخنرانی امام جماعت، سطح دوم مسجد فعال که امام در آن کارکرد واقعی امامت را دارد و فعالیت‌های متنوعی اعم از فرهنگی، خیریه، تربیتی و ... در آن دنبال می‌شود.
مدیرعامل بنیاد هدایت ادامه داد: در سطح سوم امام مسجد، امام محله می‌شود چون مسجد در مقام مدیریت محله برمی‌آید و مسائل محله را در حوزه‌های فرهنگی اجتماعی با شناسایی ظرفیت‌ها و کمک و محوریت امام، برطرف می‌کند. سطح چهارم آن است که مسجد در مقام جامعه پردازی و حکمرانی فعالیت می‌کند یعنی مسجد بتواند شئون مختلف حکمرانی اعم از مسائل قضایی، حمایتی، اجتماعی و ... را در محله اجرا کند.
وی تصریح کرد: سطح پنجم پیش بینی شده برای فعالیت بنیاد هدایت آن است که مسجد در مقام تمدن سازی برآید، یعنی در کنار مدیریت همه شئون محله، نرم‌افزارهایی که به عنوان زیرنظام وجود دارد در سطح تمدنی هم کارکرد بیابد، از این‌رو، نرم‌افزارهایی اعم از تربیت، سلامت و ... در این سطح طراحی می‌شوند و ارتقا می‌یابند. برای مثال اگر جامعه زیرسیستم‌هایی همچون اقتصاد، اشتغال، امنیت، بهداشت و ... دارد این زیرنظام ها در محله زیر نظر مسجد در محورهای پنج‌گانه محقق شوند.
تغییر نرم افزار حکمرانی مساجد
حجت‌الاسلام میرمحمدیان تأکید کرد: برای مثال در ابتدایی‌ترین سطح فعالیت‌های خیریه، مسجد محل جمع‌آوری کمک‌های مردمی است، در سطح دوم با خیران ارتباط می‌گیرد و آن‌ها را به میدان می‌آورد، در سطح سوم مسجد منتظر مراجعه محرومان نمی‌ماند بلکه خود به میدان شناسایی رفته و با اتکا به ظرفیت‌های خیرانه محله، به حل مسئله می‌پردازد، در سطح چهارم مسجد حکمرانی کار خیر را فراهم می‌کند مثل راه‌اندازی مرکز نیکوکاری و در سطح پنجم نرم‌افزار و مدل کار خیر را تغییر می‌دهد.
قائم‌مقام معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی اضافه کرد: به همین نحو در نظام سلامت و آموزش و پرورش و ... نیز صادق است مثل ارائه حداقل‌های آموزشی به همه در سطح نخست، در سطح دوم برگزاری کلاس‌ها و دوره‌ها برای مراجعه‌کنندگان، در سطح سوم برای همه محله این رویکرد اعمال می‌شود، در سطح چهارم مسجد اختیار مدارس محله را در دست می‌گیرد و مدارس هیئت امنایی را ایجاد و تقویت می‌کند و در سطح پنجم نرم‌افزار آموزشی متناسب با تمدن نوین اسلامی را طراحی و پیاده می‌کند. تجربه‌ای که مسجدمدرسه ها دارند تلاش برای حرکت به این سمت است و این افقی است که برای مساجد در نظر گرفته‌ایم.
وی درباره راهکار رسیدن به این افق، ابراز کرد: تمرکز بنیاد در طی این مراحل پنج‌گانه بر امام مسجد است، برای این اتفاق جامعه نمونه انتخاب کرده‌ایم مشتمل بر پنج هزار مسجد در مناطق روستایی، حاشیه شهر و مناطق شهری. بدین ترتیب که تعدادی از این مساجد ارتقا یافته و الگو می‌شوند. البته این الگو باید معتنابه یعنی قابل پذیرش باشد بین 1000 تا 2000 مسجد؛ این‌چنین می‌توان جریان و مطالبه ایجاد کرد.
حجت‌الاسلام میرمحمدیان بابیان اینکه بنیاد هدایت برای ارتقای امامان جماعات مدل راهیاری را طراحی کرده است، گفت: یعنی این‌طور نیست که صرفاً ارائه محتوا داشته باشیم بلکه راهیاران را در کنار امام قرار می‌دهیم برای همین مهم شبکه راهیاری را در سطوح شهرستانی، استانی، منطقه‌ای و ملی راه‌اندازی کرده‌ایم. کتابچه اولیه راهیاری هم منتشر شده و کتاب‌های بعدی هم منتشر می‌شود و در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد.
وی در ادامه تأکید کرد: اتخاذ شیوه راهیاری برای آن است که امام جماعت را ارتقا دهد و برای این هدف راه‌های مختلفی را در پیش می‌گیرد؛ گام نخست اقناع اندیشه امام، گام دوم انگیزه سازی در او، گام سوم ارتقای مهارت‌های امام، گام چهارم به ایجاد جرئت‌های لازم در او و حمایت‌های تخصصی از امام اختصاص دارد، گام بعد رفع موانع است و بعد می‌رسد به مرحله استقرار و مرحله بالندگی برای پوشش دیگر مناطق. در همه این گام‌ها بازخوردها بررسی می‌شود البته برای اینکه این گام‌ها توسط راهیاران برداشته باشد ابزارهایی طراحی شده است از قبیل مشاوره، آموزش، تولید و عرضه محصولات فرهنگی، و ... . این جعبه ابزار در اختیار راهیاران است.
حجت‌الاسلام میرمحمدیان بابیان اینکه با این فرآیند می‌توان به مساجد الگو رسید، تأکید کرد: در کنار این‌ها فعالیت‌های رسانه‌ای برای ضریب دادن به اقدامات و جریان سازی نیز انجام می‌شود. شبکه راهیاران متشکل از نیروهای سازمان و نیروهای جذب شده است. البته سازمان تبلیغات اسلامی در روستاها سال‌ها است که امام مستقر دارد و همان‌ها را پایلوت اجرای برنامه‌های بنیاد هدایت قرار داده است.
وی ادامه داد: در حاشیه شهرها در سه سال اخیر پایگاه‌های اجتماعی را راه‌اندازی کرده‌ایم که در این مناطق با محوریت امامان در مساجد برای کاهش آسیب های اجتماعی تلاش می‌کنیم و در مناطق شهری مساجد دارای ظرفیت و بدون مانع و فاقد ویژگی‌های انحصاری مثل جامع بودن و ... را انتخاب کرده‌ایم.
مدیرعامل بنیاد هدایت بابیان اینکه مساجد مرتبط با بنیاد در رزمایش مواسات و کمک مؤمنانه بسیار فعال بوده‌اند، ابراز کرد: به دلیل توقف نماز و فعالیت‌های حضوری مساجد در پی شیوع کرونا، ائمه مساجد به فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی ورود کرده‌اند و ما نیز پشتیبان‌های مختلف را در اختیارشان قرار داده‌ایم تا ایده‌های مؤثر مسجدی در ارائه خدمات اجتماعی فرهنگی را اجرایی کنند چنان‌که در ماه‌های رمضان، محرم و صفر چنین شد.
رسیدن 2500 مسجد به مرحله سوم تا پایان 1400
وی با بیان اینکه هدف‌گذاری ما برای رسیدن حداقل 2500 مسجد تحت پوشش طرح به گام سوم تا آخر سال 1400است، خاطرنشان کرد: مقصد غایی ما رسیدن به تمدن سازی است چون این مهم فقط یک واژه نیست و به فعالیت نرم‌افزاری مفصل نیاز دارد و ما می‌کوشیم ظرفیت‌های مسجدی را برای آن در گام دوم انقلاب فعال کنیم.
