زیارت چه‌قدر می‌تواند آسیب‌ها و ناملایمات اجتماعی را کاهش دهد؟
به گزارش خبرگزاری رضوی، حجت‌الاسلام سیدرضا شیرازی استادیار پژوهشکده علوم اسلامی رضوی در گفتگویی در خصوص فلسفه زیارت و نقش آن در جامعه دینی، اظهار کرد: زیارت یک نوع عبادت است که پیوند با خدا و جنبه روحی و معنوی زائر را تقویت می‌کند. اگر زائر با این هدف که می‌خواهد عبادت کند، به زیارت مشرف شود و معنویتی را که در پی انجام زیارت ایجاد می‌شود کسب کند در مسیر عبودیت برای خدا گام برداشته است.
وی افزود: از جمله زیارت‌هایی که انسان در زمان حیات خود انجام می‌دهد؛ زیارت خانه خدا، رفتن به زیارت ائمه اطهار(ع)، زیارت اهل قبور و زیارت برادران دینی است که تمامی آن‌ها به دنبال به دست آوردن معنویت و آماده‌سازی برای زیارت نهایی و رسیدن به لقاح الله هستند.
استادیار پژوهشکده علوم اسلامی رضوی با بیان اینکه فلسفه‌های جانبی دیگری را می‌توان برای زیارت در نظر گرفت، تصریح کرد: اکنون نماد شیعه در جهان، زیارت اربعین یا زیارتگاه‌هایی که در بین مسلمانان شیعه وجود دارد و آن‌ها را از دیگران متمایز می‌کند، است، زیرا اهل سنت زیارت‌هایی مانند شیعیان را ندارند. بنابراین، انجام چنین زیارت‌هایی باعث هویت‌بخشی به شیعه و تمایز آن‌ها از باقی مسلمانان است.
وی عنوان کرد: مکان‌های زیارتی فلسفه دیگری از زیارت هستند که به عنوان شتاب‌دهنده استجابت دعا یا از بین بردن موانع استجابت دعا بیان می‌شوند. همچنین آشنا کردن افراد و مکلفین به اینکه در چه زمان‌هایی و در کدام مکان‌ها بروند و حاجت‌های خود را از خدا بخواهند و سریع‌تر به خواسته‌های خود دست یابند را هم می‌توان از مباحث فلسفه زیارت دانست.
شیرازی در خصوص آثار روحی روانی که زیارت در پی دارد، بیان کرد: یکی از آثار روحی و روانی که می‌تواند برای افراد مشهود باشد؛ تخلیه اضطراب‌ها و فشارها، احساس پاک شدن و خالص شدن در مکان‌های زیارتی است. زمانی که انسان‌ها به زیارتگاه‌ها می‌روند و آن حالت پاکی و خالص شدن را حس می‌کنند، معمولا تصمیم به دوری از خصلت‌های بد، اخلاق‌های ناشایست و یا عدم تکرار خطاهای گذشته می‌گیرند و خود را برای کارهای نیک آماده می‌کنند.
وی اضافه کرد: اگر از نظر اجتماعی به آثار روحی و روانی زیارت در افراد نگاه کنیم، می‌توانیم به وحدت کلمه مسلمانان دست پیدا کنیم. همانطور که در زیارت خانه خدا و زیارت اربعین میان شیعیان وحدتی وجود دارد که هماهنگی میان آن‌ها را به لحاظ اجتماعی نشان می‌دهد. معمولا در زیارتگاه‌های مختلف، نهادهای خیری مانند آستان قدس رضوی و بنیاد کرامت رضوی تشکیل می‌شود و فعالیت‌های اجتماعی انجام می‌دهند که این امر باعث می‌شود زائران با نیازمندان همدلی و در جهت رفع نیازمندی نیازمندان و فقرا گامی بردارند.
دبیر هیات اندیشه‌ورز زیارت آستان قدس رضوی ادامه داد: از جمله مواردی که در زیارتگاه‌ها تحقق پیدا می‌کند وضع و خطابه، تبلیغات دینی و اشارات معرفتی است که باعث بالا رفتن میانگین سواد معرفتی در بین جامعه می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه آیا زیارت می‌تواند آسیب‌ها و ناملایمات اجتماعی را کاهش دهد، خاطرنشان کرد: حضور در زیارتگاه‌ها می‌تواند برای آرامش روح و روان افراد موثر باشد و این امر می‌تواند افراد را از تنش های منصرف کند و با آرامشی که به دست می‌آورند می‌توانند نسبت به آن موضوع بهتر تصمیم بگیرند.
وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه آداب زیارت تا چه اندازه از سوی مردم به درستی انجام می‌شود، اظهار کرد: برای امر زیارت یک آداب ظاهری و یک آداب باطنی وجود دارد که هر کدام از این آداب اهدافی را برای زائران به همراه دارد، به عنوان مثال فردی که برای وضعیت جسمانی و سلامت خود به یک شهر زیارتی می‌آید و در کنار آن کار، زیارت خود را نیز انجام می‌دهد که آداب ظاهری زیارت است. آداب باطنی زیارت به این صورت است که فرد با هدف زیارت به یک شهر زیارتی سفر می‌کند و در کنار آن فعالیت‌های دیگری را هم انجام می‌دهد.
وی افزود: از جمله زیارت‌هایی که انسان در زمان حیات خود انجام می‌دهد؛ زیارت خانه خدا، رفتن به زیارت ائمه اطهار(ع)، زیارت اهل قبور و زیارت برادران دینی است که تمامی آن‌ها به دنبال به دست آوردن معنویت و آماده‌سازی برای زیارت نهایی و رسیدن به لقاح الله هستند.
استادیار پژوهشکده علوم اسلامی رضوی با بیان اینکه فلسفه‌های جانبی دیگری را می‌توان برای زیارت در نظر گرفت، تصریح کرد: اکنون نماد شیعه در جهان، زیارت اربعین یا زیارتگاه‌هایی که در بین مسلمانان شیعه وجود دارد و آن‌ها را از دیگران متمایز می‌کند، است، زیرا اهل سنت زیارت‌هایی مانند شیعیان را ندارند. بنابراین، انجام چنین زیارت‌هایی باعث هویت‌بخشی به شیعه و تمایز آن‌ها از باقی مسلمانان است.
وی عنوان کرد: مکان‌های زیارتی فلسفه دیگری از زیارت هستند که به عنوان شتاب‌دهنده استجابت دعا یا از بین بردن موانع استجابت دعا بیان می‌شوند. همچنین آشنا کردن افراد و مکلفین به اینکه در چه زمان‌هایی و در کدام مکان‌ها بروند و حاجت‌های خود را از خدا بخواهند و سریع‌تر به خواسته‌های خود دست یابند را هم می‌توان از مباحث فلسفه زیارت دانست.
شیرازی در خصوص آثار روحی روانی که زیارت در پی دارد، بیان کرد: یکی از آثار روحی و روانی که می‌تواند برای افراد مشهود باشد؛ تخلیه اضطراب‌ها و فشارها، احساس پاک شدن و خالص شدن در مکان‌های زیارتی است. زمانی که انسان‌ها به زیارتگاه‌ها می‌روند و آن حالت پاکی و خالص شدن را حس می‌کنند، معمولا تصمیم به دوری از خصلت‌های بد، اخلاق‌های ناشایست و یا عدم تکرار خطاهای گذشته می‌گیرند و خود را برای کارهای نیک آماده می‌کنند.
وی اضافه کرد: اگر از نظر اجتماعی به آثار روحی و روانی زیارت در افراد نگاه کنیم، می‌توانیم به وحدت کلمه مسلمانان دست پیدا کنیم. همانطور که در زیارت خانه خدا و زیارت اربعین میان شیعیان وحدتی وجود دارد که هماهنگی میان آن‌ها را به لحاظ اجتماعی نشان می‌دهد. معمولا در زیارتگاه‌های مختلف، نهادهای خیری مانند آستان قدس رضوی و بنیاد کرامت رضوی تشکیل می‌شود و فعالیت‌های اجتماعی انجام می‌دهند که این امر باعث می‌شود زائران با نیازمندان همدلی و در جهت رفع نیازمندی نیازمندان و فقرا گامی بردارند.
دبیر هیات اندیشه‌ورز زیارت آستان قدس رضوی ادامه داد: از جمله مواردی که در زیارتگاه‌ها تحقق پیدا می‌کند وضع و خطابه، تبلیغات دینی و اشارات معرفتی است که باعث بالا رفتن میانگین سواد معرفتی در بین جامعه می‌شود.
وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه آیا زیارت می‌تواند آسیب‌ها و ناملایمات اجتماعی را کاهش دهد، خاطرنشان کرد: حضور در زیارتگاه‌ها می‌تواند برای آرامش روح و روان افراد موثر باشد و این امر می‌تواند افراد را از تنش های منصرف کند و با آرامشی که به دست می‌آورند می‌توانند نسبت به آن موضوع بهتر تصمیم بگیرند.
وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه آداب زیارت تا چه اندازه از سوی مردم به درستی انجام می‌شود، اظهار کرد: برای امر زیارت یک آداب ظاهری و یک آداب باطنی وجود دارد که هر کدام از این آداب اهدافی را برای زائران به همراه دارد، به عنوان مثال فردی که برای وضعیت جسمانی و سلامت خود به یک شهر زیارتی می‌آید و در کنار آن کار، زیارت خود را نیز انجام می‌دهد که آداب ظاهری زیارت است. آداب باطنی زیارت به این صورت است که فرد با هدف زیارت به یک شهر زیارتی سفر می‌کند و در کنار آن فعالیت‌های دیگری را هم انجام می‌دهد.
