گفت‌وگوی خبرگزاری رضوی با بانو فعال قرآنی در چهارشنبه‌های امام رضایی؛
شکوفایی استعدادهای قرآنی بانوان در محافل قرآنی حرم رضوی
خبرگزاری رضوی ـ آزیتا ذکاء؛ اوایل دهه 80 فعالیت‌های قرآنی بانوان در حرم مطهر رضوی پیشرفت چشمگیری داشته است. محافل قرآنی خواهران از ماه رمضان به روزهای جمعه و مناسبت‌ها افزایش یافته که زائران و علاقه‌مندان به قرآن با حضور در صحن دارالقرآن‌الکریم حرم مطهر رضوی از این محافل قرآنی بهره‌مند می‌شوند.
فاطمه یوسفزاده قوچانی بازنشسته آموزش و پرورش است که چهار سال قبل از بازنشستگی، به خدمت در آستان مقدس علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) مفتخر شد. او با 25 سال خدمت در بخش‌های مختلف حرم رضوی ، اکنون خدمت به قرآن و امام رضا(ع) را افتخار خادمی خود در این مضجع شریف دانسته و سعی می‌کند در این محافل قرآنی اندوخته‌های قرآنی بانوان را به منصه ظهور برساند. حضور قاریان و حافظانی از دیگر استان‌های کشور و حتی از عراق و لبنان در محافل قرآنی حرم مطهر رضوی شاهد این ادعاست.
در چهارشنبه‌های امام رضایی با این بانوی فعال که در شصت و هشت سالگی بسر می‌برد، گفت‌وگویی انجام دادیم تا بیشتر با خدمت وی در حرم مطهر رضوی آشنا شویم که مشروح آن از نظرتان می‌گذرد.
خانم یوسفزاده قوچانی خدمت به امام رضا(ع) را در بخش‌های مختلف حرم مطهر داشته است. او چگونه در کنار مشغله تدریس به خادمی در حرم مطهر هم روی آورده بود؟
سال 1364 به مشهد آمدم و از تدریس در مدارس قوچان به مدارس راهنمایی مشهد منتقل شدم. خیلی دوست داشتم به یُِمن همجواری حضرت رضا(ع) در بارگاه منورش خدمت کنم. بنابراین چهار سال قبل از بازنشستگی در سال 1375 برای خادمی اقدام کردم و در قسمت ارشاد مشغول خدمت به زائران شدم. آن زمان در این بخش، خادمان را برای خدمت به قسمت‌های مختلف مثل بازرسی ورودی حرم، گمشدگان و آگاهی می‌فرستادند. طی پنج سال هم در مهمانسرا خدمت کردم تا اینکه سال 1379 بازنشسته شدم و فراغت بیشتری را برای خدمت در این مضجع شریف پیدا کردم.
در همین زمان با ایجاد مدرسه دو درب واقع در صحن جمهوری اسلامی به عنوان دارالقرآن‌الکریم، به مدت 15 ماه هم برای غبارروبی در این مدرسه قدیمی حضور می‌یافتم. محیط معنوی این مکان که آکنده از عطر دل‌انگیز قرآن بود، من را مصمم کرد که درخواست خادمی بدهم و مدتی نگذشت که با درخواست من موافقت شد. از سال 81 من علاوه بر خدمت در بخش ارشاد و مهمانسرا توفیق خادمی در دارالقرآن‌الکریم را نیز به دست آوردم.
از همان ابتدای ورودتان به اداره علوم قرآنی، مدیریت محفل قرآنی بانوان به شما سپرده شد؟
وقتی ریاست اداره رزومه بنده را دید که دارای مدرک لیسانس هستم و چند سالی نیز در کنار تدریس، مدیر مدارس آموزش و پرورش بودم. به من پیشنهاد مدیریت انتظامات خواهران را در دارالقرآن‌الکریم داد. آن زمان انتظامات خواهران انسجامی نداشت که بنده و یکی دیگر از خواهران در دو شیفت مسئولیت انتظامات خواهران را بر عهده گرفتیم. قبول این مسئولیت موجب شد از بخش ارشاد انصراف داده و به مدت چهار و پنج روز وقت خود را در دارالقرآن‌الکریم صرف کنم.
این مکان تازه تأسیس زمینه توسعه فضای آموزشی، فرهنگی و ترویجی را برای اداره علوم قرآنی فراهم آورد و سبب شد، محافل قرآنی بانوان را نیز داشته باشیم. این پیشنهاد که سال 1384 از سوی ریاست اداره داده شده بود، مسئولیت آن به من و دو نفر از خواهران اداره سپرده شد. سال‌های قبل محفل قرآنی خواهران را فقط در ماه مبارک رمضان داشتیم ولی از سال 1384 علاوه بر ماه رمضان، روزهای جمعه و مناسبت‌ها نیز برگزار می‌شد و اکنون این محافل در هفته سه روز میزبان قرآن دوستان است.
زائران با نشستن پای رحل کلام خدا علاوه بر تلاوت قرآن، دیگر از چه برنامه‌هایی بهره‌مند می‌شوند؟
تلاوت قرآن، قرائت یک حزب، اجرای حفظ، گروه تواشیح، مداحی، تدبر در قرآن و قرعه‌کشی مسابقه قرآنی «ریحانه‌النبی(ص)» از جمله برنامه‌هایی محافل قرآنی بانوان است.
در ایام شیوع ویروس کرونا محافل و کرسی‌های تلاوت قرآن آقایان تعطیل شد، ولی ما فقط حدود شش ماه محفل نداشتیم. این محافل از اواخر مردادماه تا پایان مهرماه سال جاری در صحن مدرسه خیراتخان برگزار شد. از آبان تاکنون مجدد محفل قرآنی بانوان را در صحن دارالقرآن‌الکریم داریم و علاقه‌مندان می‌توانند روزهای یکشنبه، چهارشنبه و جمعه از این محفل نورانی در جوار عترت بهره‌مند شوند.
قاریان خوب و ممتازی در بخش آقایان داریم که در سطح جهان شناخته شده هستند. آیا بانوان هم به همین اندازه در کشور و دنیا مطرح شده‌اند؟
بانوان قاری به محفل قرآنی خواهران انس دارند و به گفته آنها محافل قرآنی حرم مطهر رضوی یک برنامه خاص و متفاوت در داخل کشور است. در هیچ جای کشور چنین برنامه‌ای اجرا نمی‌شود، اگر هم هست به این گستردگی نیست. برای همین قاریان کشوری علاقه‌مند هستند که در محافل قرآنی حرم مطهر امام رضا(ع) دعوت شده و تلاوت قرآن داشته باشند.
بیش از 100 بانوی قاری، 25 بانوی حافظ و همچنین حدود 15 گروه تواشیح با ما همکاری دارند. در سال‌های گذشته که برای محافل خواهران از لحاظ بودجه مشکلی نبود ما در برنامه‌های ماه رمضان و ایام خاص از قاریان کشوری دارای رتبه‌های قرآنی، دعوت می‌کردیم. از جمله آنها می‌توان به قاریان کلان‌شهرهای تهران، اصفهان، شیراز و لرستان اشاره کرد و همچنین از عراق و لبنان هم قاریانی بودند که در محافل ما اجرای برنامه داشته‌اند.
محفل قرآنی بانوان در حرم مطهر رضوی الگویی برای دیگر محافل بوده است؟
بله. الحمدالله از ارگان‌های مختلف می‌آیند، در محافل ما شرکت کرده و در مورد چگونگی و کیفیت برگزاری آن سوالاتی می‌پرسند. همچنین مصمم هستند از محفل قرآنی حرم مطهر الگو بگیرند. خواهرانی از نجف‌اشرف در محافل قرآنی حرم حضور یافته بودند و در خصوص نحوه فعالیت ما سوال می کردند.
البته از مساجد، پایگاه‌های بسیج، جامعه‌المصطفی(ص) و حتی دیگر شهرهای استان از ما درخواست قاری، حافظ، گروه تواشیح و مجری داشتند که با آنها نیز همکاری داشته و افرادی را برای اجرای برنامه اعزام کردیم.
حرم مطهر رضوی از چه پتاسیل‌هایی برای برگزاری چنین محافلی برخوردار است؟
مشهد پایتخت معنوی ایران به حساب می‌آید و حرم مطهر رضوی نیز با گسترش کلاس‌های آموزش قرآن در سطح شهر، توانمندی بانوان را از بالقوه به بالفعل رسانده است. امروزه خانم‌ها هم می‌توانند پا به پای آقایان در عرصه‌های قرآنی به پیشرفت برسند و برای اجرای برنامه به دیگر استان‌ها و همچنین کشورهای مختلف سفر کرده و به تلاوت و آموزش قرآن بپردازند.
ما 10 قاری نوجوان در محافل قرآنی خود داریم که از ظرفیت آنها برای تلاوت قرآن استفاده می‌کنیم. این نوجوانان دختر از فراگیران اداره علوم قرآنی حرم مطهر هستند که از مهدالرضا(ع) شروع کرده و دوره‌های مختلف را تا صوت و لحن زیر نظر اساتید توانمند این ادره گذرانده‌اند و اکنون می‌توان از آنها به عنوان یک قاری ممتاز در محافل قرآنی استفاده کرد.
اگر بخواهید توانمندی بانوان در عرصه‌های مختلف قرآنی را از قدیم تا امروز ارزیابی کنید. بانوان امروز در چه سطحی از موفقیت قرآنی قرار دارند؟
در خانم‌ها هم استعدادهای خاص وجود دارد و حرم مطهر یکی از جاهایی است که در شکوفایی استعدادهای قرآنی بانوان نقش بسزایی دارد. برگزاری کلاس‌های اداره علوم قرآنی آستان قدس رضوی به صورت رایگان، فرصت خوبی برای خانم‌ها است تا اینجا استعداد خود را به نمایش بگذارند.
مسئولیت واحد ختم تلاوت نور را نیز در این اداره بر عهده دارید. این واحد چه خدماتی به زائران ارائه می‌دهد؟
در ابتدای ایجاد دارالقرآن‌الکریم آستان قدس رضوی، ختم تلاوت نور به صورت سیار در صحن‌ها و رواق‌ها انجام می‌شد، اما از اواسط دهه 80 انسجام بیشتری گرفت و دو خط نیز به آن اختصاص یافت که مردم در سراسر ایران و حتی خارج از کشور می‌توانند با دو شماره تماس 32002560 و 32239397 با ما در ارتباط باشند و درخواست ختم قرآن بدهند.
ما در این واحد علاوه بر ختم کل قرآن، ختم سوره یس، ختم مسبّحات و در مناسبت‌ها نیز ختم ادعیه‌ها و زیارات مختلف را داریم. حدود شصت رابط از اکثر نقاط ایران و حتی کشورهای فنلاند و انگلستان با ما در ارتباط هستند که ختم‌های مختلف از ما گرفته و در گروه خود اجرا می‌کنند. هر ماه نیز آمار ختم‌های خود را برای ما می‌فرستند.
معاونت تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی با توجه به شیوع ویروس کرونا و عدم حضور برخی از زائران به حرم مطهر رضوی اقدام به قرائت زیارت امین‌الله به نیابت از آرزومندان این امام همام توسط خادمان و خادمیاران حرم کرده که ما هم در اداره علوم قرآنی برگه‌های زیارت نیابتی را در واحد ختم تلاوت نور بین زائران و همچنین خادمیاران خواهر و برادر توزیع می‌کنیم. هر روز در دارالقرآن‌الکریم حدود 250 زیارت نیابتی انجام می‌شود.
فاطمه یوسفزاده قوچانی بازنشسته آموزش و پرورش است که چهار سال قبل از بازنشستگی، به خدمت در آستان مقدس علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) مفتخر شد. او با 25 سال خدمت در بخش‌های مختلف حرم رضوی ، اکنون خدمت به قرآن و امام رضا(ع) را افتخار خادمی خود در این مضجع شریف دانسته و سعی می‌کند در این محافل قرآنی اندوخته‌های قرآنی بانوان را به منصه ظهور برساند. حضور قاریان و حافظانی از دیگر استان‌های کشور و حتی از عراق و لبنان در محافل قرآنی حرم مطهر رضوی شاهد این ادعاست.
در چهارشنبه‌های امام رضایی با این بانوی فعال که در شصت و هشت سالگی بسر می‌برد، گفت‌وگویی انجام دادیم تا بیشتر با خدمت وی در حرم مطهر رضوی آشنا شویم که مشروح آن از نظرتان می‌گذرد.
خانم یوسفزاده قوچانی خدمت به امام رضا(ع) را در بخش‌های مختلف حرم مطهر داشته است. او چگونه در کنار مشغله تدریس به خادمی در حرم مطهر هم روی آورده بود؟
سال 1364 به مشهد آمدم و از تدریس در مدارس قوچان به مدارس راهنمایی مشهد منتقل شدم. خیلی دوست داشتم به یُِمن همجواری حضرت رضا(ع) در بارگاه منورش خدمت کنم. بنابراین چهار سال قبل از بازنشستگی در سال 1375 برای خادمی اقدام کردم و در قسمت ارشاد مشغول خدمت به زائران شدم. آن زمان در این بخش، خادمان را برای خدمت به قسمت‌های مختلف مثل بازرسی ورودی حرم، گمشدگان و آگاهی می‌فرستادند. طی پنج سال هم در مهمانسرا خدمت کردم تا اینکه سال 1379 بازنشسته شدم و فراغت بیشتری را برای خدمت در این مضجع شریف پیدا کردم.
در همین زمان با ایجاد مدرسه دو درب واقع در صحن جمهوری اسلامی به عنوان دارالقرآن‌الکریم، به مدت 15 ماه هم برای غبارروبی در این مدرسه قدیمی حضور می‌یافتم. محیط معنوی این مکان که آکنده از عطر دل‌انگیز قرآن بود، من را مصمم کرد که درخواست خادمی بدهم و مدتی نگذشت که با درخواست من موافقت شد. از سال 81 من علاوه بر خدمت در بخش ارشاد و مهمانسرا توفیق خادمی در دارالقرآن‌الکریم را نیز به دست آوردم.
از همان ابتدای ورودتان به اداره علوم قرآنی، مدیریت محفل قرآنی بانوان به شما سپرده شد؟
وقتی ریاست اداره رزومه بنده را دید که دارای مدرک لیسانس هستم و چند سالی نیز در کنار تدریس، مدیر مدارس آموزش و پرورش بودم. به من پیشنهاد مدیریت انتظامات خواهران را در دارالقرآن‌الکریم داد. آن زمان انتظامات خواهران انسجامی نداشت که بنده و یکی دیگر از خواهران در دو شیفت مسئولیت انتظامات خواهران را بر عهده گرفتیم. قبول این مسئولیت موجب شد از بخش ارشاد انصراف داده و به مدت چهار و پنج روز وقت خود را در دارالقرآن‌الکریم صرف کنم.
این مکان تازه تأسیس زمینه توسعه فضای آموزشی، فرهنگی و ترویجی را برای اداره علوم قرآنی فراهم آورد و سبب شد، محافل قرآنی بانوان را نیز داشته باشیم. این پیشنهاد که سال 1384 از سوی ریاست اداره داده شده بود، مسئولیت آن به من و دو نفر از خواهران اداره سپرده شد. سال‌های قبل محفل قرآنی خواهران را فقط در ماه مبارک رمضان داشتیم ولی از سال 1384 علاوه بر ماه رمضان، روزهای جمعه و مناسبت‌ها نیز برگزار می‌شد و اکنون این محافل در هفته سه روز میزبان قرآن دوستان است.
زائران با نشستن پای رحل کلام خدا علاوه بر تلاوت قرآن، دیگر از چه برنامه‌هایی بهره‌مند می‌شوند؟
تلاوت قرآن، قرائت یک حزب، اجرای حفظ، گروه تواشیح، مداحی، تدبر در قرآن و قرعه‌کشی مسابقه قرآنی «ریحانه‌النبی(ص)» از جمله برنامه‌هایی محافل قرآنی بانوان است.
در ایام شیوع ویروس کرونا محافل و کرسی‌های تلاوت قرآن آقایان تعطیل شد، ولی ما فقط حدود شش ماه محفل نداشتیم. این محافل از اواخر مردادماه تا پایان مهرماه سال جاری در صحن مدرسه خیراتخان برگزار شد. از آبان تاکنون مجدد محفل قرآنی بانوان را در صحن دارالقرآن‌الکریم داریم و علاقه‌مندان می‌توانند روزهای یکشنبه، چهارشنبه و جمعه از این محفل نورانی در جوار عترت بهره‌مند شوند.
قاریان خوب و ممتازی در بخش آقایان داریم که در سطح جهان شناخته شده هستند. آیا بانوان هم به همین اندازه در کشور و دنیا مطرح شده‌اند؟
بانوان قاری به محفل قرآنی خواهران انس دارند و به گفته آنها محافل قرآنی حرم مطهر رضوی یک برنامه خاص و متفاوت در داخل کشور است. در هیچ جای کشور چنین برنامه‌ای اجرا نمی‌شود، اگر هم هست به این گستردگی نیست. برای همین قاریان کشوری علاقه‌مند هستند که در محافل قرآنی حرم مطهر امام رضا(ع) دعوت شده و تلاوت قرآن داشته باشند.
بیش از 100 بانوی قاری، 25 بانوی حافظ و همچنین حدود 15 گروه تواشیح با ما همکاری دارند. در سال‌های گذشته که برای محافل خواهران از لحاظ بودجه مشکلی نبود ما در برنامه‌های ماه رمضان و ایام خاص از قاریان کشوری دارای رتبه‌های قرآنی، دعوت می‌کردیم. از جمله آنها می‌توان به قاریان کلان‌شهرهای تهران، اصفهان، شیراز و لرستان اشاره کرد و همچنین از عراق و لبنان هم قاریانی بودند که در محافل ما اجرای برنامه داشته‌اند.
محفل قرآنی بانوان در حرم مطهر رضوی الگویی برای دیگر محافل بوده است؟
بله. الحمدالله از ارگان‌های مختلف می‌آیند، در محافل ما شرکت کرده و در مورد چگونگی و کیفیت برگزاری آن سوالاتی می‌پرسند. همچنین مصمم هستند از محفل قرآنی حرم مطهر الگو بگیرند. خواهرانی از نجف‌اشرف در محافل قرآنی حرم حضور یافته بودند و در خصوص نحوه فعالیت ما سوال می کردند.
البته از مساجد، پایگاه‌های بسیج، جامعه‌المصطفی(ص) و حتی دیگر شهرهای استان از ما درخواست قاری، حافظ، گروه تواشیح و مجری داشتند که با آنها نیز همکاری داشته و افرادی را برای اجرای برنامه اعزام کردیم.
حرم مطهر رضوی از چه پتاسیل‌هایی برای برگزاری چنین محافلی برخوردار است؟
مشهد پایتخت معنوی ایران به حساب می‌آید و حرم مطهر رضوی نیز با گسترش کلاس‌های آموزش قرآن در سطح شهر، توانمندی بانوان را از بالقوه به بالفعل رسانده است. امروزه خانم‌ها هم می‌توانند پا به پای آقایان در عرصه‌های قرآنی به پیشرفت برسند و برای اجرای برنامه به دیگر استان‌ها و همچنین کشورهای مختلف سفر کرده و به تلاوت و آموزش قرآن بپردازند.
ما 10 قاری نوجوان در محافل قرآنی خود داریم که از ظرفیت آنها برای تلاوت قرآن استفاده می‌کنیم. این نوجوانان دختر از فراگیران اداره علوم قرآنی حرم مطهر هستند که از مهدالرضا(ع) شروع کرده و دوره‌های مختلف را تا صوت و لحن زیر نظر اساتید توانمند این ادره گذرانده‌اند و اکنون می‌توان از آنها به عنوان یک قاری ممتاز در محافل قرآنی استفاده کرد.
اگر بخواهید توانمندی بانوان در عرصه‌های مختلف قرآنی را از قدیم تا امروز ارزیابی کنید. بانوان امروز در چه سطحی از موفقیت قرآنی قرار دارند؟
در خانم‌ها هم استعدادهای خاص وجود دارد و حرم مطهر یکی از جاهایی است که در شکوفایی استعدادهای قرآنی بانوان نقش بسزایی دارد. برگزاری کلاس‌های اداره علوم قرآنی آستان قدس رضوی به صورت رایگان، فرصت خوبی برای خانم‌ها است تا اینجا استعداد خود را به نمایش بگذارند.
مسئولیت واحد ختم تلاوت نور را نیز در این اداره بر عهده دارید. این واحد چه خدماتی به زائران ارائه می‌دهد؟
در ابتدای ایجاد دارالقرآن‌الکریم آستان قدس رضوی، ختم تلاوت نور به صورت سیار در صحن‌ها و رواق‌ها انجام می‌شد، اما از اواسط دهه 80 انسجام بیشتری گرفت و دو خط نیز به آن اختصاص یافت که مردم در سراسر ایران و حتی خارج از کشور می‌توانند با دو شماره تماس 32002560 و 32239397 با ما در ارتباط باشند و درخواست ختم قرآن بدهند.
ما در این واحد علاوه بر ختم کل قرآن، ختم سوره یس، ختم مسبّحات و در مناسبت‌ها نیز ختم ادعیه‌ها و زیارات مختلف را داریم. حدود شصت رابط از اکثر نقاط ایران و حتی کشورهای فنلاند و انگلستان با ما در ارتباط هستند که ختم‌های مختلف از ما گرفته و در گروه خود اجرا می‌کنند. هر ماه نیز آمار ختم‌های خود را برای ما می‌فرستند.
معاونت تبلیغات اسلامی آستان قدس رضوی با توجه به شیوع ویروس کرونا و عدم حضور برخی از زائران به حرم مطهر رضوی اقدام به قرائت زیارت امین‌الله به نیابت از آرزومندان این امام همام توسط خادمان و خادمیاران حرم کرده که ما هم در اداره علوم قرآنی برگه‌های زیارت نیابتی را در واحد ختم تلاوت نور بین زائران و همچنین خادمیاران خواهر و برادر توزیع می‌کنیم. هر روز در دارالقرآن‌الکریم حدود 250 زیارت نیابتی انجام می‌شود.
