پژوهشگر تاریخ معاصر تشیع در گفتگو با رضوی:
استاد خسروشاهی برقراری ارتباط بین شخصیت های جهان اسلام را واجب می دانست
به گزارش سرویس جهان اسلام خبرگزاری رضوی، صفاء الدین تبرائیان پژوهشگر تاریخ معاصر و نویسنده نگاهی به ابعاد شخصیتی مرحوم استاد سید هادی خسرو شاهی انداخته است.
اگر بخواهید مرحوم سید هادی خسروشاهی را برای ما معرفی کنید کدام یک از ویژگی های ایشان را مورد نظر قرار می دهید؟
مرحوم سید هادی خسروشاهی از اساتید به نام و فرهیخته ای است که آوازه و شهرت وی درمسائل علمی اعم ازتحقیق و پژوهش زبانزد خاص وعام است. مرحوم خسروشاهی با درک محیط های علمی حوزه های علمیه مقدس نجف اشرف وحوزه علمیه قم در راه کسب معارف اسلامی و اهل بیت علیهم السلام و شناساندن آن به مسلمانان در جهان اسلام تلاش های ویژه ای از خود به منصه ظهور رساندند. ارتباطات ویژه و عمیق استاد خسروشاهی با مراجع و علمای بزرگ اسلام بر گستردگی دایره تحقیقات ایشان بر علوم اسلامی افزود، استاد خسروشاهی نه تنها با علما ارتباط تنگاتنگی داشتند بلکه با روشنفکران دینی و حتی غیر دینی نیز به بحث و گفت و گو می نشستند لذا می توان گفت مساحت ارتباطات ایشان بسیار گسترده بود.
در حوزه فعالیت های علمی تا چه حد خود را مقید به خلق متفاوتی از آثار علمی می دانستند؟
استاد خسرو شاهی انسان سلیم القلب با اندیشه ای بزرگ و فراخ بود، انسانی که ضمن توجه همه جانبه به باورهای اعتقادی شیعی و بهره مندی خود از آن سعی می کردند دیگران را با توجه به تسامح وگذشتی که داشتند و کرامتی که جزء خصائص وی بود با آموزه های دینی تشییع آشنا کنند، شاید در حوزه تحقیق در میان پژوهشگران کمتر کسی را در جهان تشییع با فعالیتی چون استاد خسرو شاهی بتوان پیدا کرد که در عمر پربرکت خود در شش دهه ای که در حال تحقیق وپژوهش بودند قلم ایشان در خدمت علوم بود و با تالیف بیش از صد جلد کتاب توجه تام خود را به ساحت علم به نمایش گذاشتند. کتابخانه تازه تاسیسی که از ایشان در قم به یادگار مانده نه تنها آثار قلمی مرحوم خسروشاهی بلکه تالیفات و ترجمه های وی را که در سند پژوهی متون قدیم دنبال شده را نیز در دسترس علاقمندان و محققان قرار داده است.
در حوزه جهان اسلام از فعالیت های ایشان که از خود به یادگار گذاشتند چه ارزیابی دارید؟
مرحوم خسروشاهی علاوه بر موضوعات یاد شده علاقه خاص واطلاعات ویژه ای درحوزه تاریخ ایران و جهان اسلام داشتند، جهان اسلام وتاریخ ایران را به خوبی می شناختند لذا به دلیل حضور در برخی از کشورهای اسلامی فعالیت های علمی قابل توجهی ارائه دادند، حضور در مصر موجب شد تا مرحوم خسروشاهی آثار بزرگی خلق کنند، هر چند ارتباطات عمیقی که با متفکرین جهان اسلام داشتند نیز بسیار ستودنی بود. مرحوم خسروشاهی فردی انقلابی به تمام معنا بود که از حشر ونشر وبحث وگفتگو با انقلابیون و قشرهای مذهبی استقبال می کرد. وی از گذشته های دور با برخی از اعضای گروه های اسلامی وفدائیان اسلام ارتباط داشته و از دوستان و محبان شخصیت والایی چون امام موسی صدر رهبر شیعیان لبنان به شمار می رفت که در بسیاری از سفرها همراه امام موسی بود و از وی ورهبران جهان اسلام اطلاعات فوق العاده ای داشت. علاقه مرحوم به سید جمال الدین اسد آبادیو برخی از شخصیت های دینی و علمی که تا پیش از نوع نگاه مرحوم خسروشاهی آنها را به گونه دیگری می شناختیم موجب تغییر نگرش ما شد و توانستیم شناخت جامعی از برخی شخصیت های دهه ها و قرن های قبل به دست بیاوریم. مرحوم خسروشاهی اهتمام ویژه ای به مسائل فرهنگی جهان اسلام داشت و تقریب مذاهب و برقراری ارتباط بین شخصیتهای اسلامی را واجب عینی می دانست و معتقد بود هر کسی به سهم خودش باید در راه نزدیک کردن نخبگان واندیشمندان جهان اسلام به هم قدمی بردارد. مرحوم خسروشاهی در حوزه تاریخ نگاری نیز بسیار فعال بود، وی اعتقاد خاصی به فعالیت های رسانه ای ومطبوعاتی داشت و از معدود روحانیونی به شمار می رود که معتقد بود آرای خود را باید از طریق مجلات وماهنامه ها به دیگران شناساند، به همین دلیل سابقه همکاری و فعالیت با بسیاری از نشریات مذهبی را در کارنامه پر خیر وبرکت خود دارد، لذا همواره بر آن بود تا سهمی از وجوهات شرعی را که از طریق مراجع به آنها دسترسی داشت به مسائل علمی و تاریخ جهان اسلام اختصاص دهد.
مهمترین ویژگی شخصیتی مرحوم خسروشاهی از نظر شما چه بود؟
مهمترین ویژگی مرحوم خسرو شاهی به عنوان استادی فرهیخته را می توان در پیشتازی پیش آهنگ بودن و در زمره السابقون بودن ایشان عنوان کرد چرا که در ساحت علمی و در راستای انتشار مسائل علمی همیشه در خط مقدم قرار داشت. مرحوم خسروشاهی لغو نویس نبود و هیچ گاه دنبال فعالیت های بی خاصیت و کم اثر نبودند، قلم وی رسالت مند و مسوولیت شناس بود، هرگز وارد بازی های افشاگرانه کودکانه و دخالت احساسات شخصی در امر تاریخی نگاری نشدند، وقتی درباره مرجعیت شیعه و علم کلام سخن می گفت سعی می کرد قلمش اسوه باشد، مرحوم خسروشاهی برای زندگی طرح و برنامه داشت وانسان تشکیلات مندی بود، در پژوهش های تاریخی خود به دنبال برجسته کردن شخصیت های تاریخی بود که در طول تاریخ مورد ظلم قرار گرفته شده بودند به همین دلیل مرحوم خسرو شاهی را میتوان از سایر پژوهشگران متمایز دانست. بی شک کمتر شخصیت جامعی مانند مرحوم خسروشاهی در حوزه های مختلف دارای ارتباطات مختلف و برش های طلایی زیادی در زندگی است که یاد و خاطره این استاد متواضع و دوست داشتنی را در قلبها زنده نگاه می دارد.
اگر بخواهید مرحوم سید هادی خسروشاهی را برای ما معرفی کنید کدام یک از ویژگی های ایشان را مورد نظر قرار می دهید؟
مرحوم سید هادی خسروشاهی از اساتید به نام و فرهیخته ای است که آوازه و شهرت وی درمسائل علمی اعم ازتحقیق و پژوهش زبانزد خاص وعام است. مرحوم خسروشاهی با درک محیط های علمی حوزه های علمیه مقدس نجف اشرف وحوزه علمیه قم در راه کسب معارف اسلامی و اهل بیت علیهم السلام و شناساندن آن به مسلمانان در جهان اسلام تلاش های ویژه ای از خود به منصه ظهور رساندند. ارتباطات ویژه و عمیق استاد خسروشاهی با مراجع و علمای بزرگ اسلام بر گستردگی دایره تحقیقات ایشان بر علوم اسلامی افزود، استاد خسروشاهی نه تنها با علما ارتباط تنگاتنگی داشتند بلکه با روشنفکران دینی و حتی غیر دینی نیز به بحث و گفت و گو می نشستند لذا می توان گفت مساحت ارتباطات ایشان بسیار گسترده بود.
در حوزه فعالیت های علمی تا چه حد خود را مقید به خلق متفاوتی از آثار علمی می دانستند؟
استاد خسرو شاهی انسان سلیم القلب با اندیشه ای بزرگ و فراخ بود، انسانی که ضمن توجه همه جانبه به باورهای اعتقادی شیعی و بهره مندی خود از آن سعی می کردند دیگران را با توجه به تسامح وگذشتی که داشتند و کرامتی که جزء خصائص وی بود با آموزه های دینی تشییع آشنا کنند، شاید در حوزه تحقیق در میان پژوهشگران کمتر کسی را در جهان تشییع با فعالیتی چون استاد خسرو شاهی بتوان پیدا کرد که در عمر پربرکت خود در شش دهه ای که در حال تحقیق وپژوهش بودند قلم ایشان در خدمت علوم بود و با تالیف بیش از صد جلد کتاب توجه تام خود را به ساحت علم به نمایش گذاشتند. کتابخانه تازه تاسیسی که از ایشان در قم به یادگار مانده نه تنها آثار قلمی مرحوم خسروشاهی بلکه تالیفات و ترجمه های وی را که در سند پژوهی متون قدیم دنبال شده را نیز در دسترس علاقمندان و محققان قرار داده است.
در حوزه جهان اسلام از فعالیت های ایشان که از خود به یادگار گذاشتند چه ارزیابی دارید؟
مرحوم خسروشاهی علاوه بر موضوعات یاد شده علاقه خاص واطلاعات ویژه ای درحوزه تاریخ ایران و جهان اسلام داشتند، جهان اسلام وتاریخ ایران را به خوبی می شناختند لذا به دلیل حضور در برخی از کشورهای اسلامی فعالیت های علمی قابل توجهی ارائه دادند، حضور در مصر موجب شد تا مرحوم خسروشاهی آثار بزرگی خلق کنند، هر چند ارتباطات عمیقی که با متفکرین جهان اسلام داشتند نیز بسیار ستودنی بود. مرحوم خسروشاهی فردی انقلابی به تمام معنا بود که از حشر ونشر وبحث وگفتگو با انقلابیون و قشرهای مذهبی استقبال می کرد. وی از گذشته های دور با برخی از اعضای گروه های اسلامی وفدائیان اسلام ارتباط داشته و از دوستان و محبان شخصیت والایی چون امام موسی صدر رهبر شیعیان لبنان به شمار می رفت که در بسیاری از سفرها همراه امام موسی بود و از وی ورهبران جهان اسلام اطلاعات فوق العاده ای داشت. علاقه مرحوم به سید جمال الدین اسد آبادیو برخی از شخصیت های دینی و علمی که تا پیش از نوع نگاه مرحوم خسروشاهی آنها را به گونه دیگری می شناختیم موجب تغییر نگرش ما شد و توانستیم شناخت جامعی از برخی شخصیت های دهه ها و قرن های قبل به دست بیاوریم. مرحوم خسروشاهی اهتمام ویژه ای به مسائل فرهنگی جهان اسلام داشت و تقریب مذاهب و برقراری ارتباط بین شخصیتهای اسلامی را واجب عینی می دانست و معتقد بود هر کسی به سهم خودش باید در راه نزدیک کردن نخبگان واندیشمندان جهان اسلام به هم قدمی بردارد. مرحوم خسروشاهی در حوزه تاریخ نگاری نیز بسیار فعال بود، وی اعتقاد خاصی به فعالیت های رسانه ای ومطبوعاتی داشت و از معدود روحانیونی به شمار می رود که معتقد بود آرای خود را باید از طریق مجلات وماهنامه ها به دیگران شناساند، به همین دلیل سابقه همکاری و فعالیت با بسیاری از نشریات مذهبی را در کارنامه پر خیر وبرکت خود دارد، لذا همواره بر آن بود تا سهمی از وجوهات شرعی را که از طریق مراجع به آنها دسترسی داشت به مسائل علمی و تاریخ جهان اسلام اختصاص دهد.
مهمترین ویژگی شخصیتی مرحوم خسروشاهی از نظر شما چه بود؟
مهمترین ویژگی مرحوم خسرو شاهی به عنوان استادی فرهیخته را می توان در پیشتازی پیش آهنگ بودن و در زمره السابقون بودن ایشان عنوان کرد چرا که در ساحت علمی و در راستای انتشار مسائل علمی همیشه در خط مقدم قرار داشت. مرحوم خسروشاهی لغو نویس نبود و هیچ گاه دنبال فعالیت های بی خاصیت و کم اثر نبودند، قلم وی رسالت مند و مسوولیت شناس بود، هرگز وارد بازی های افشاگرانه کودکانه و دخالت احساسات شخصی در امر تاریخی نگاری نشدند، وقتی درباره مرجعیت شیعه و علم کلام سخن می گفت سعی می کرد قلمش اسوه باشد، مرحوم خسروشاهی برای زندگی طرح و برنامه داشت وانسان تشکیلات مندی بود، در پژوهش های تاریخی خود به دنبال برجسته کردن شخصیت های تاریخی بود که در طول تاریخ مورد ظلم قرار گرفته شده بودند به همین دلیل مرحوم خسرو شاهی را میتوان از سایر پژوهشگران متمایز دانست. بی شک کمتر شخصیت جامعی مانند مرحوم خسروشاهی در حوزه های مختلف دارای ارتباطات مختلف و برش های طلایی زیادی در زندگی است که یاد و خاطره این استاد متواضع و دوست داشتنی را در قلبها زنده نگاه می دارد.
