در گفتگو با فعالان اقتصادِ فرهنگ و کار آفرینی فرهنگی؛
بیش از یک میلیون دلار ارز وارد کشور کردیم و خدمات فرهنگی صادر کردیم
سرویس فرهنگ/ دکتر علیرضا توکلی دانش‌آموخته MIT دوران تحصیل خود را در آمریکا گذرانده و با مشکلات ایرانیان در خارج از کشور آشنا شده است. از همین تجربه زیسته ای خود ایده می گیرد و اقدام به راه‌اندازی استارتاپ «سیمیا سرویس» می کند تا به برخی از مشکلات هشت و نیم میلیون ایرانی را که در خارج از کشور زندگی می‌کنند، رسیدگی کند. یکی از مشکلاتی که توکلی در خانوادههای ایرانی خارج از کشور مشاهده کرد، بیگانگی فرزندان این خانواده‌ها با فرهنگ و زبان فارسی بود. او تلاش کرد تا یک برنامه کاربردی خلق کند و در آن اقدام به تولید داستان‌ها، پویانمایی‌ها و بازی‌هایی مناسب کودکان کرد تا به‌وسیله آن‌ها کودکان ایرانی حاضر در خارج از کشور بتوانند بیشتر از قبل با زبان فارسی ارتباط بگیرند و هویت ایرانی خود را حفظ کنند.
همچنین یکی دیگر از اقدامات ارزشمند وی، بسترسازی برای ایجاد ارتباط ایرانیان مقیم خارج از کشور با مشاوران و روانشناسان داخلی است. او می گوید: ((در بین مهاجران ایرانی که با افراد غیر ایرانی ازدواج می کنند افرادی را مشاهده کردم که وقتی با همسرانشان دچار مشکلات خانوادگی می شدند به مشاوران خانواده در آن کشور مراجعه می کردند اما متاسفانه به دلیل اختلافات فرهنگی موجود، از سوی این مشاوران درک نمی شدند و نمی توانستند به راه حل مشخصی برسند. در نتیجه تصمیم گرفتم تا مسیری را برای ارتباط آنان با مشاوران داخلی در بستر فضای مجازی فراهم کنم.))
یا این اوصاف او را می توان یکی از کار آفرینان و فعالان حوزه اقتصاد فرهنگ دانست که اتفاقا از جریان جهانی شدن و فناوری اطلاعات نیز بهره برده است. از او درباره توجیه اقتصادی اش برای عملیاتی ساختن طرح هایش می پرسم و می گوید: ((با در نظر گرفتن آورده های مالی طرح وارد این فضا شدم و امروز می توانم به شما بگویم مجموعه ما توانسته است بیش از یک میلیون دلار ارز وارد کشور کند و بسیاری خدمات فرهنگی و دیجیتال را به کشورهای دیگر صادر کند.))
از او می خواهم دشواری های مسیر کارش را بگوید، علیرضا توکلی به مسئله مهم تحریم ها هم اشاره می کند و می گوید:((طبیعتا در مسیر کارم دشواری های زیادی بود؛ مثلا با مسدود شدن پرداخت های ارزی در کشور مواجه شدیم، درگاه های پرداختی گاهی بنابر سیاست های جهانی و تحریم ها مسدود می شد و حتی منابع مالی بلوکه می شد. اما توانستیم تحریم ها را هم دور بزنیم و دسترسی های خود را بازگردانیم.))
در اندیشه برخی از ما این مسئله وجود دارد که اقتصاد و فرهنگ در یک جمله بعید است در کنارهم قرار بگیرند حال آنکه چطور در یک جریان جهانی، کسی از موفقیت خود در زمینه اقتصاد فرهنگ بگوید و از طریق فرهنگ درآمدزایی و کار آفرینی بین المللی کند؟ این فعال اقتصاد فرهنگی در پاسخ می گوید: ((این طور نیست، هر کجا که نیازی وجود داشته باشد، امکان بوجود آمدن یک فرآیند اقتصادی نیز وجود دارد. فعالان فرهنگی هم می توانند بازار را به خوبی شناسایی کنند، مخاطبان و جامعه هدف خود را به درستی مورد واکاوی قرار دهند و اقدام به راهندازی یک کسب و کار کنند.))
وی مهم ترین نکته را این می داند که باید افراد در آن بخش از بازار که می خواهند فعالیت کنند خیلی زیاد تحقیق کنند و نیاز سنجی دقیقی صورت دهند.
آیدین سلسبیلی نیز یکی دیگر از فعالان حوزه اقتصاد فرهنگ است که با هنرش یعنی گرافیک و انیماتوری توانسته است در پروژه‌ای اقدام به خلق سه‌بعدی شخصیت‌های شاهنامه به شیوه واقع‌گرایانه بزند. او طراح سه بعدی گیم و انیمیشن است و بیش از 15 سال در این زمینه فعالیت می کند.
او با در نظر گرفتن دشواری های موجود برای ورود به عرصه ساخت فیلم سینمایی و هزینه‌های بالای آن، ابتدا تصمیم گرفت در گام اول ایده خود را در قالب یک کتاب تولید کند. آیدین برای اجرای پروژه تصویرسازی شاهنامه، به مدت دو سال هر روز مشغول طراحی بود و نتیجه این تلاش ایجاد شاهنامه ای است.
سبسبیلی کلید موفقیت خود را ایده گرفتن از گذشته و داشته های تاریخی فرهنگ کشور می داند و می گوید: ((بیش از هر چیزی در فعالیت های حرفه ای ام به نزدیک کردن اتفاقاتی که در گذشته افتاده، به دنیای امروز و به خصوص به نگاه جوانان امروزی تلاش کردم. بنظرم تنها راه ما استفاده از داشته های گذشته و به روز کردن آن و ایجاد نوآوری است.))
آیدین سلسبیلی را هم جزو افراد موفقی باید دانست که اقتصاد فرهنگ و هنر را محقق ساخته او در همین رابطه می گوید: ((اقتصاد هنر یک رشته دانشگاهی است که در دنیا هم تدریس می شود، اگر به سابقه هنر هم بپردازید به این نکته می رسید که اساسا هنر با اقتصاد عجین بوده؛ پادشاهانی که سفارش آثار هنری می دادند سازنده مسیر هنرمندان بودند در یک دوره ای.
امروز نیز اگر بخواهیم بگوییم این واژه ها با هم چه تناسی دارند، تناسب آن را می توان در این زمینه دانست که هیچ هنرمندی بدون پول زندگی نمی کند و هیچ اثر هنری بدون درآمد منتشر نمی شود و بازار نقش بسیار مهمی در روند شکل گرفتن هنرمندان دارد. این که چقدر این موضوع درست است و چقدر باید در این مسیر حرکت صورت بگیرد کاملا به آن شک وارد است و این که شرایط می تواند تغییر کند.))
او از مسیرکار خودش می گوید و اینکه چگونه تواننسته ایده خودش را به مرحله سودآوری برساند: ((من ایده ای را که می توانست ارزش فرهنگی داشته باشد در مسیر مشخصی قرار دادم و نقطه عطفی را برای آن تعیین کردم تا در آن بقا صورت بگیرد.))
از او درباره حمایت ها و تاثیرش در رشد یک ایده فرهنگی می پرسم و در پاسخ خیلی ساده می گوید: ((حمایت و بدون و نبودن آن دارای اهمیت نیست؛ بلکه اساس موضوع بر این است که شما چگونه می توانید یک کالای خوب خلق کنید و کارتان را بفروشید تا در رقابت پیروز زباشید.
ایده های خلاق مثل جوانه های اول گیاه می مانند که خیلی امکان سوختن آن ها سریع است و واقعا مهم است در چه شرایطی این جوانه تبدیل به گیاه شود!
این که چه زمانی از یک پروژه حمایت شود و با چه میزان حمایت صورت بگیرد و مدیریت این حمایت اقتصادی به چه صورت باشد دارای اهمیت است. نبودن حمایت مهم نیست! چرا که می توان از نیست هایی هم که وجود دارد بهره برد و خلق محتوایی کرد تا ناخودآگاه تبدیل به یک پروسه اقتصادی بشود.
همیشه آدمها در این اندیشه هستند که ایده ای دارند و باید برای آن سرمایه گذار پیدا کنند، شاید سرمایه گذار یکی از مفاهیم مهم اقتصادی باشد ولی به نظر من شما نباید برای کالایی که ساختید یا برای ایده ای دارید آدمی را جذب کنید. این مسئله یک در هزار اتفاق می افتد؛ چرا که هم ایده باید در سطح خوبی باشد و هم باید افراد خیلی هوشیاری وجود داشته باشند تا آنچه در ذهن شماست به درستی فهم و تحلیل کنند. به همین دلیل اکثر افراد در این مسیر شکست می خورند.))
آیدین سلسبیلی از کودکی با شاهنامه عجین بوده، در بخشی از صحبت هایش می گوید بعد از دیدن فیلم ارباب حلقه ها به این نتیجه رسیده که می تواند علاقه دیرینه خود را در دنیای دیجیتال به شکل سه بعدی به نمایش بگذارد، حتما در این مسیر راه های زیادی را امتحان کرده، البته او می گوید نسخه دستوری خودش برای همه قابل تجویز نیست اما از او می خواهم راهکار خودش را بگوید؟
این چنین پاسخ می دهد که: ((کاری که من کردم شاید راهکاری همگانی نباشد ولی برای من جواب داد و تجربه ام را می گویم. من تلاش کردم به این مسیر فکر کنم که امروز به من کسی ایده ای را سفارش می دهد و من از آورده مالی کتاری که انجام می دهم، همیشه از صد واحد 80واحد را خرج می کردم اما الان میخواهم 60واحد را خرج کنم و بقیه را برای ایده ام خرج کنم و ایده ام را در مرحله ای که به اندازه کافی تکمیل شده، آنگاه پیش روی سرمایه گذار می گذاریم، آن جایی که برای او قابل فهم است تا بتواند او را متقاعد سازد. در حقیقیت من یک صرفه جویی کوجک و یک سرمایه گذاری بزرگ انجام داده ام.))
در ادامه صحبت هایمان می گوید امروز که بعد از 15 سال به مشهد آمده، این شهر را یک شهر هوشمند و مدرن دیده است که تغییرات مثبت زیادی دارد. نظرش را درباره فرهنگ و هنر و پیوست آن با کلیدواژه های مهم شهر مشهد یعنی زیارت می پرسم، کمی معترضانه می گوید:
((قطعا در نگاه به مشهد دیدگاه های اقتصادی مطرح می شود؛ چرا که اینم شهد از همه جهات دارای پتانسیل های خوب اقتصادی و بویژه گردشگری هست. اما در جنبه تولیدات فرهنگی هنری در این شهر و پیوست هایی که به آن اشاره می کنید باید گفت آنچه بیشتر دیده شده است آثار خلق شده از سوی هنرمندانی هست که با حمایت بدون حساب و کتاب و بی دلیل دست به این کار زده اند و باورم این است که وقتی اینگونه حمایت صورت بگیرد کیفیت کار پایین می آید. بنظرم بهتر است کمی بیشتر به افراد سخت بگیرند تا کیفیت آثار هنری و فرهنگی مذهبی بالاتر برود.))
همچنین یکی دیگر از اقدامات ارزشمند وی، بسترسازی برای ایجاد ارتباط ایرانیان مقیم خارج از کشور با مشاوران و روانشناسان داخلی است. او می گوید: ((در بین مهاجران ایرانی که با افراد غیر ایرانی ازدواج می کنند افرادی را مشاهده کردم که وقتی با همسرانشان دچار مشکلات خانوادگی می شدند به مشاوران خانواده در آن کشور مراجعه می کردند اما متاسفانه به دلیل اختلافات فرهنگی موجود، از سوی این مشاوران درک نمی شدند و نمی توانستند به راه حل مشخصی برسند. در نتیجه تصمیم گرفتم تا مسیری را برای ارتباط آنان با مشاوران داخلی در بستر فضای مجازی فراهم کنم.))
یا این اوصاف او را می توان یکی از کار آفرینان و فعالان حوزه اقتصاد فرهنگ دانست که اتفاقا از جریان جهانی شدن و فناوری اطلاعات نیز بهره برده است. از او درباره توجیه اقتصادی اش برای عملیاتی ساختن طرح هایش می پرسم و می گوید: ((با در نظر گرفتن آورده های مالی طرح وارد این فضا شدم و امروز می توانم به شما بگویم مجموعه ما توانسته است بیش از یک میلیون دلار ارز وارد کشور کند و بسیاری خدمات فرهنگی و دیجیتال را به کشورهای دیگر صادر کند.))
از او می خواهم دشواری های مسیر کارش را بگوید، علیرضا توکلی به مسئله مهم تحریم ها هم اشاره می کند و می گوید:((طبیعتا در مسیر کارم
در اندیشه برخی از ما این مسئله وجود دارد که اقتصاد و فرهنگ در یک جمله بعید است در کنارهم قرار بگیرند حال آنکه چطور در یک جریان جهانی، کسی از موفقیت خود در زمینه اقتصاد فرهنگ بگوید و از طریق فرهنگ درآمدزایی و کار آفرینی بین المللی کند؟ این فعال اقتصاد فرهنگی در پاسخ می گوید: ((این طور نیست، هر کجا که نیازی وجود داشته باشد، امکان بوجود آمدن یک فرآیند اقتصادی نیز وجود دارد. فعالان فرهنگی هم می توانند بازار را به خوبی شناسایی کنند، مخاطبان و جامعه هدف خود را به درستی مورد واکاوی قرار دهند و اقدام به راهندازی یک کسب و کار کنند.))
وی مهم ترین نکته را این می داند که باید افراد در آن بخش از بازار که می خواهند فعالیت کنند خیلی زیاد تحقیق کنند و نیاز سنجی دقیقی صورت دهند.
آیدین سلسبیلی نیز یکی دیگر از فعالان حوزه اقتصاد فرهنگ است که با هنرش یعنی گرافیک و انیماتوری توانسته است در پروژه‌ای اقدام به خلق سه‌بعدی شخصیت‌های شاهنامه به شیوه واقع‌گرایانه بزند. او طراح سه بعدی گیم و انیمیشن است و بیش از 15 سال در این زمینه فعالیت می کند.
او با در نظر گرفتن دشواری های موجود برای ورود به عرصه ساخت فیلم سینمایی و هزینه‌های بالای آن، ابتدا تصمیم گرفت در گام اول ایده خود را در قالب یک کتاب تولید کند. آیدین برای اجرای پروژه تصویرسازی شاهنامه، به مدت دو سال هر روز مشغول طراحی بود و نتیجه این تلاش ایجاد شاهنامه ای است.
سبسبیلی کلید موفقیت خود را ایده گرفتن از گذشته و داشته های تاریخی فرهنگ کشور می داند و می گوید: ((بیش از هر چیزی در فعالیت های حرفه ای ام به نزدیک کردن اتفاقاتی که در گذشته افتاده، به دنیای امروز و به خصوص به نگاه جوانان امروزی تلاش کردم. بنظرم تنها راه ما استفاده از داشته های گذشته و به روز کردن آن و ایجاد نوآوری است.))
آیدین سلسبیلی را هم جزو افراد
امروز نیز اگر بخواهیم بگوییم این واژه ها با هم چه تناسی دارند، تناسب آن را می توان در این زمینه دانست که هیچ هنرمندی بدون پول زندگی نمی کند و هیچ اثر هنری بدون درآمد منتشر نمی شود و بازار نقش بسیار مهمی در روند شکل گرفتن هنرمندان دارد. این که چقدر این موضوع درست است و چقدر باید در این مسیر حرکت صورت بگیرد کاملا به آن شک وارد است و این که شرایط می تواند تغییر کند.))
او از مسیرکار خودش می گوید و اینکه چگونه تواننسته ایده خودش را به مرحله سودآوری برساند: ((من ایده ای را که می توانست ارزش فرهنگی داشته باشد در مسیر مشخصی قرار دادم و نقطه عطفی را برای آن تعیین کردم تا در آن بقا صورت بگیرد.))
از او درباره حمایت ها و تاثیرش در رشد یک ایده فرهنگی می پرسم و در پاسخ خیلی ساده می گوید: ((حمایت و بدون و نبودن آن دارای اهمیت نیست؛ بلکه اساس موضوع بر این است که شما چگونه می توانید یک کالای خوب خلق کنید و کارتان را بفروشید تا در رقابت پیروز زباشید.
ایده های خلاق مثل جوانه های اول گیاه می مانند که خیلی امکان سوختن آن ها سریع است و واقعا مهم است در چه شرایطی این جوانه تبدیل به گیاه شود!
این که چه زمانی از یک پروژه حمایت شود و با چه میزان حمایت صورت بگیرد و مدیریت این حمایت اقتصادی به چه صورت باشد دارای اهمیت است. نبودن حمایت مهم نیست! چرا که می توان از نیست هایی هم که وجود دارد بهره برد و خلق محتوایی کرد تا ناخودآگاه تبدیل به یک پروسه اقتصادی بشود.
همیشه آدمها در این اندیشه هستند که ایده ای دارند و باید برای آن سرمایه گذار پیدا کنند، شاید سرمایه گذار یکی از مفاهیم مهم اقتصادی باشد ولی به نظر من شما نباید برای کالایی که ساختید یا برای ایده ای دارید آدمی را جذب کنید. این مسئله یک در هزار اتفاق می افتد؛ چرا که هم ایده باید در
آیدین سلسبیلی از کودکی با شاهنامه عجین بوده، در بخشی از صحبت هایش می گوید بعد از دیدن فیلم ارباب حلقه ها به این نتیجه رسیده که می تواند علاقه دیرینه خود را در دنیای دیجیتال به شکل سه بعدی به نمایش بگذارد، حتما در این مسیر راه های زیادی را امتحان کرده، البته او می گوید نسخه دستوری خودش برای همه قابل تجویز نیست اما از او می خواهم راهکار خودش را بگوید؟
این چنین پاسخ می دهد که: ((کاری که من کردم شاید راهکاری همگانی نباشد ولی برای من جواب داد و تجربه ام را می گویم. من تلاش کردم به این مسیر فکر کنم که امروز به من کسی ایده ای را سفارش می دهد و من از آورده مالی کتاری که انجام می دهم، همیشه از صد واحد 80واحد را خرج می کردم اما الان میخواهم 60واحد را خرج کنم و بقیه را برای ایده ام خرج کنم و ایده ام را در مرحله ای که به اندازه کافی تکمیل شده، آنگاه پیش روی سرمایه گذار می گذاریم، آن جایی که برای او قابل فهم است تا بتواند او را متقاعد سازد. در حقیقیت من یک صرفه جویی کوجک و یک سرمایه گذاری بزرگ انجام داده ام.))
در ادامه صحبت هایمان می گوید امروز که بعد از 15 سال به مشهد آمده، این شهر را یک شهر هوشمند و مدرن دیده است که تغییرات مثبت زیادی دارد. نظرش را درباره فرهنگ و هنر و پیوست آن با کلیدواژه های مهم شهر مشهد یعنی زیارت می پرسم، کمی معترضانه می گوید:
((قطعا در نگاه به مشهد دیدگاه های اقتصادی مطرح می شود؛ چرا که اینم شهد از همه جهات دارای پتانسیل های خوب اقتصادی و بویژه گردشگری هست. اما در جنبه تولیدات فرهنگی هنری در این شهر و پیوست هایی که به آن اشاره می کنید باید گفت آنچه بیشتر دیده شده است آثار خلق شده از سوی هنرمندانی هست که با حمایت بدون حساب و کتاب و بی دلیل دست به این کار زده اند و باورم این است که وقتی اینگونه حمایت صورت بگیرد کیفیت کار پایین می آید. بنظرم بهتر است کمی بیشتر به افراد سخت بگیرند تا کیفیت آثار هنری و فرهنگی مذهبی بالاتر برود.))
