کنگره بین المللی امام رضا(ع) و علوم روز، فرصتی برای دیپلماسی فرهنگی در جهان اسلام

خبرگزاری رضوی. زهرا غفوریان. معرفی و ارتقای جایگاه مشهدالرضا در جهان اسلام با محوریت حرم رضوی و مقام امام رضا علیه السلام دغدغه بسیاری از دانشوران و اندیشمندان است. طرح معارف اهل بیت(ع) به عنوان نسخه نجات بخش جوامع اسلامی و حل کننده مشکلات و چالش های زندگی مسلمانان نیازمند تلاش های پیگیر فراوان در سطوح ملی و بین المللی است. در این میان توسعه علوم و آگاهی های برآمده از مبانی اسلام اهل بیت(ع) رهیافت عالمان و محققان این مکتب برای راهبری فرد و اجتماع بوده است.
بکارگیری آموزه های رضوی در اداره امور سیاسی و اقتصادی و فرهنگی در طول سالهای اخیر نقش پررنگی یافته است و ارزش ها و امتیازات آن نسبت به سایر نظریه ها و رهیافت ها بیش از گذشته نمایان شده است. افزایش تلاش ها برای جهش در پیشرفت کیفیت حکمرانی و اداره اجتماع با هدف دستیابی به تمدن نوین اسلامی، فعالیت علمی و مطالعات تطبیقی را تقویت کرده است. بسیاری از صاحبنظران بر این عقیده اند تأسیس تمدن نوین اسلامی با هدف سعادت دنیا و آخرت جوامع جهان اسلام با احیای علم و سرمایه گذاری بر روی علوم مختلف محقق خواهد شد.
به این منظور کنگره بین المللی امام رضا(ع) و علوم روز توسط دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) در مشهد طراحی و سومین افتتاحیه و فراخوان آن چهارشنبه ۲۳ آذرماه در نشستی با حضور دکتر مرتضی رجوعی رئیس دانشگاه بین المللی امام رضا و مرتضی سعیدی زاده مدیر عامل بنیاد بین المللی فرهنگی و هنری امام رضا(ع) و حجت الاسلام ربانی مدیر پژوهشگر برجسته معارف رضوی برگزار شد. 

 

دکتر مرتضی رجوعی، رئیس دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع)، در مراسم افتتاحیه سومین کنگره بین‌المللی امام رضا(ع) و علوم روز که در دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) برگزار شد، اظهار داشت: کنگره بین‌المللی امام‌رضا(ع) و علوم روز  یکی از مهم ترین و راهبردی ترین برنامه‌ها در حوزه پژوهش است که نخستین دوره از این کنگره سه سال پیش در دانشگاه برگزار شد.

 

وی ابراز کرد: نشست‌های متعددی با محورهای ارتباطات و تبلیغ دینی، امام رضا(ع) و اقتصاد، حقوق، روان‌شناسی و علوم تربیتی، علوم پزشکی و سلامت، هنر و معماری در سال ۱۳۹۹ برگزار شد.

 

رئیس دانشگاه بین‌المللی امام رضا(ع) افزود: اهداف دومین دوره از این کنگره نیز با ابتکار عمل فعالان حوزه اقتصادی، قانون‌گذاران و سیاست‌گذاران حوزه اقتصاد بنا شد.

 

رجوعی در خصوص محورهای سومین کنگره بین المللی امام رضا(ع) افزود: این کنگره نیز در محورهای مختلف علوم مبتنی بر سیره و تعالیم عالم آل‌محمد(ص) از جمله اقتصاد، مدیریت، علوم تربیتی و روانشناسی، علوم پزشکی، علوم اجتماعی، علوم سیاسی، فرهنگ و ارتباطات و همچنین بخش ویژه امام رضا(ع) و تحول دانش‌بنیان تدارک دیده شده است.

 

وی تدارک ۵ پیش نشست علمی با حضور نخبگان و پژوهشگران ملی و بین‌المللی و برپایی سه کارگاه تخصصی در زمینه مهارت‌های مطالعه و پژوهش در علوم و معارف امام رضا(ع) را از برنامه های این کنگره دانست و افرود: حمایت و تقدیر از کتب و پایان‌نامه‌های برتر، چاپ مقالات برتر در مجله امام رضا(ع) و علوم روز و سایر مجلات پژوهشی و نمایه‌سازی در پایگاه‌های علمی نیز از دیگر اقدامات و برنامه‌های این کنگره است.

 

دوران حیات ائمه اطهار(ع)، عهد شکوفایی علمی
در بخش دیگری از نشست افتتاحیه، حجت الاسلام و المسلمین ربانی پژوهشگر برجسته معارف رضوی بیان کرد: شیعیان باید مروج فرهنگ و معارف اهل بیت(ع) باشند. هنوز حیات علمی اهل بیت را نشناختیم و در محافل درباره سیره و سبک امام رضا(ع) موجز سخن می گوییم و سپس بعد مظلومیت ایشان را مطرح می کنیم.

 

این محقق و پژوهشگر ابراز کرد: دوره ائمه اطهار(ع) دور شکوفایی علمی بود چرا که ایشان برای علم و هدایت بشر آمدند. دانش شخصیت انسان را معرفی می کند. امام رضا(ع) نزدیک ۳۰ سال در مدینه بودند و حوزه درسی و شاگردان بسیار برجسته ای را پرورش دادند.

 

مؤلف کتاب «یاران علمی امام رضا(ع)» با ذکر جزئیاتی از این پژوهش گفت: این کتاب در بردارنده معرفی شماری از مهم ترین یاران علمی امام رضا(ع) است. نویسنده در این کتاب کوشیده است پس از بیان مختصری از زندگی این یاران به جایگاه حدیثی هر یک بپردازند. 

 

حجت الاسلام و المسلمین ربانی بیرجندی درباره این کتاب افزود: روایتی را که یاران و اصحاب از امام رضا(ع) شنیده یا درباره فضائل ایشان است، در این پژوهش بیان می شود. پایان بخش کتاب نیز جدولی از دیگر یاران علمی امام رضا(ع) است که در مجامع روایی شیعه به آنها اشاره شده است. 

 

این محقق و پژوهشگر گفت: هشام بن حکم، صفوان بن یحیی، ابی نصر بزنطی از اصحاب موسی بن جعفر و علی بن موسی الرضا هستند. برخی از این شخصیت ها، شاگردان نسل دوم استاد می شوند و یکی از راه های مهم توسعه علم، پرورش شاگرد خوب است و ائمه اطهار(ع) ابتدا شاگردان را کشف می کردند که به چه رشته ای علاقه دارند. 

 

حجت الاسلام ربانی گفت: جو حاکم بر جامعه کنونی ما به نوعی در دوره امام رضا(ع) حاکم بود و  در زمان ایشان نیز تهمت ها و شایعات فراوان بود.  

 

وی افزود: حضرت  قبل ۴۰ سالگی فرزندی نداشتند و جامعه شایعه کرد که شخصی که فرزند ندارد نمی‌تواند امام باشد؛ باید دانست شایعه به اندازه ای در اجتماع تأثیرگذار است که می تواند روز را شب و شب را روز جلوه دهد. 

ضرورت نگاه تمدنی به حیات علمی ائمه اطهار(ع)

در ادامه نعمت الله فیروزی عضو هیئت علمی الهیات و معارف اسلامی علوم قرآن و حدیث دانشگاه بین المللی امام رضا(ع) با اشاره به اینکه امام رضا مظهر علم و رافت و مهربانی هستند، افزود: متأسفانه نسبت به ائمه اطهار(ع) نگاه تمدنی نداشتیم، در حالیکه علی بن موسی الرضا بزرگترین فرصت دیپلماسی علمی و فرهنگی در جهان اسلام هستند. 

 

وی گفت: امام خمینی درباره منزلت و جایگاه امام رضا(ع) می فرمایند مشهد مرکز علم و مرکز ملائکه الله است و تمام نیروها در هر جا هستند نیاز به توجه امام رضا دارند‌. این خورشید تابناک، شیعه را از رخوت و غربت درآوردند‌.