خبرگزاری رضوی 6 دی 1401 ساعت 18:23 https://www.razavi.news/fa/report/103485/خطبه-فدکیه-منبعی-غنی-آموزه-های-تربیتی-اخلاقی -------------------------------------------------- خبرگزاری رضوی گزارش می دهد؛ عنوان : خطبه فدکیه، منبعی غنی از آموزه های تربیتی و اخلاقی -------------------------------------------------- تهران- خطبه فدکیه حضرت فاطمه زهرا(س) مشتمل بر مجموعه ای از آموزه های تربیتی است که می توان به تربیت اخلاقی، اعتقادی و دینی، اجتماعی، ولایی و سیاسی آن اشاره کرد. متن : خبرگزاری رضوی- الهام اسماعیلی؛ در فرهنگ شیعه، «فدک» نمادی از معنایی بزرگ است که هرگز در محدوده یک قطعه زمین نمی گنجد و خطبه فدکیه حضرت زهرا(س) به منظور بازپس گیری یک قطعه زمین نیست بلکه این خطبه حاوی منابع غنی است که از جمله می توان به آموزه های تربیتی نهفته در آن اشاره کرد. خطبه فدکیه منظومه ای باارزش از معارف تربیتی و فرهنگی خطبه فدکیه از جمله با ارزش ترین و زیباترین منشورهای اخلاقی، تربیتی، سیاسی و فرهنگی به شمار می آید، که حاوی درس ها و پیام های شگفت انگیزی بوده همین امر موجب شده است که از دیر باز نظر و اندیشه علما و دانشمندان را به خود جلب نماید، به طوری که محققان و دانشمندان معارف اسلامی و علوم تربیتیروش های تربیتی طلایی را از آن استخراج کرده اند. یکی از روش های تربیتی که روانشناسان عصر حاضر نیز به آن اذعان دارند توجه به نتایج و آثار اعمال و رفتارهاست. این روش در واقع از کارکردهای تربیتی مثبتی است که بعضا ریشه قرانی دارد. در خطبه فدکیه آمده است که «و مردمان را فراخواند، تا با شکرگزاری آن ها نعمت ها را زیاده گرداند، و با گستردگی آن ها مردم را به سپاسگزاری خود متوجه ساخت، و با دعوت نمودن به این نعمت ها آنها را دو چندان کرد».  در واقع این فراز از خطبه فدکیه به حکمت شکرگزاری و تبیین آثار و نتایج آن می پردازد. معرفی الگو و تاثیر تربیتی آن جایگاه و تاثیر مستقیم الگو و اسوه در مباحث تربیتی بر کسی پوشیده نیست. یکی دیگر از  روش های مهم تربیتی که از خطبه فدکیه می توان برداشت کرد؛ معرفی و ارائه الگو و اسوه به جامعه است، الگو چه در بعد مثبت و چه در بعد منفی تاثیر مستقیمی بر روند تربیتی افراد دارد. پیشینه و موارد متعدد این روش تربیتی را به خوبی در قرآن کریم می توان مشاهده کرد. در قرآن به معرفی اشخاص منفی از جمله فرعون و اشخاص مثبت از جمله حضرت مریم(س) پرداخته است و  معرفی این اشخاص در واقع آثار تربیتی و فرهنگی بسیاری دارد. انذار و تنبیه روش تربیتی برای جلوگیری از وقوع ناهنجاری ها یکی دیگر از روش های بسیار کارآمد و اثر بخش در امور تربیتی و آموزشی، بهره مندی از روش انذار و تنبیه است. هدف از این روش آگاه بخشی و ارتقاء سطح معرفتی و بینشی با نشان دادن عواقب و تبعات شوم کارهای ناپسند و غیر دینی است. با این شیوه تربیتی می توان مانع ارتکاب ناهنجاری ها و رفتاری غیر دینی و  اخلاقی شد. البته این راه و روش تربیتی نیز  پیشینه و سبقه قرآنی دارد. در فرازی از خطبه فدکیه آمده است که « آنچه می کنید در برابر چشم بینای خداوند قرار داشته، و آنانکه ستم کردند به زودی می دانند که به کدام بازگشتگاهی بازخواهند گشت، و من دختر کسی هستم که شما را از عذاب دردناک الهی که در پیش دارید خبر داد، پس هرچه خواهید بکنید و ما هم کار خود را می کنیم، و شما منتظر بمانید و ما هم در انتظار بسر می‌بریم». بدیهی است که خضرت فاطمه زهرا(س) در این فراز با تذکر عذاب الهی خواسته است تا مردم را از عقوبت ظلم خود آگاه کند تا از مسیری که در آن قرار گرفته اند بازگرداند. در خطبه ارزشمند فدکیه شاهد هستیم صدیقه کبری(س) پاداش و ثواب اطاعت و بندگی حق تعالی را رهنمود شدن انسان به بهشت معرفی شده است. امروزه نیز دانشمندان علوم تربیتی و روانشناسی به خوبی می دانند که تشویق هوشمندانه و علمی از جمله تکنیک های تربیتی به شمار می آید. خطبه فدکیه؛ تفسیری بر کلام الهی در واقع با کنکاش در سیره زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) و در این میان خطبه فدکیه این بانوی بزرگوار، می توان به جلوه هایی از آموزه های غنی و پربار در عرصه تربیت دینی و منطبق با کلام خدا دست یافت و با به کارگیری آن سعادت دنیا و آخرت را برای خود و جامعه خود به ارمغان آورد. بدیهی است؛ توجه به سیره اهل بیت(ع) برای هدایت اعتقادی، تربیتی و علمی مردم و رساندن آن به آیندگان امری ضروری است. قرآن به صراحت، به مسلمانان دستور می دهد سیره رسول خدا (ص) و اهل بیت ایشان را اسوه نیکو و سرمشق خویش قرار دهند.