خبرگزاری رضوی 14 تير 1400 ساعت 19:22 https://www.razavi.news/fa/report/74087/آمریکا-میراثی-افغانستان-همسایگان-برجای-میگذارد-لزوم-هوشیاری-اقدام-ایران -------------------------------------------------- خبرگزاری رضوی گزارش می دهد: عنوان : آمریکا چه میراثی برای افغانستان و همسایگان برجای میگذارد؟/ لزوم هوشیاری و اقدام ایران -------------------------------------------------- کابل - پیشروی های طالبان در افغانستان همزمان با خروج نیروهای آمریکایی، نگرانی های فراوانی را در داخل افغانستان برای مردم این کشور و نیز برخی همسایگان و منطقه آسیای میانه ایجاد کرده است. متن : خبرگزاری رضوی. با آغاز خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان پس از 20 سال جنگ، یورش طالبان به مناطق این کشور و تصرف ولایت های مختلف در شمال و جنوب شدت گرفته است تا آنجا که برخی منابع از تصرف حدود 50 درصد از خاک افغانستان توسط گروه طالبان خبر می دهند. مذاکرات صلح میان آمریکا و افغانستان که از دوره زمامداری ترامپ در کاخ سفید به میزبانی قطر در دوحه جریان داشت با امضای توافق موسوم به صلح به پایان رسید که مهم ترین مفاد آن بنا بر گفته منابع خبری، تعهد طالبان به عدم حمله به نیروهای آمریکایی و متقابلا اجرای خروج نظامیان آمریکایی و خارجی از خاک افغانستان بود. اتفاقی که دولت آمریکا امید دارد در پی آن به آنچه جنگ بی پایان افغانستان می نامد پایان دهد. جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در یک تصمیم اعلام کرد تا سپتامبر 2021 تمامی نظامیان آمریکایی از افغانستان به خانه هایشان باز خواهند گشت. اما هنوز عملیات خروج آمریکایی ها از افغانستان به پایان نرسیده که موجی از آشوب و ناامنی با یورش طالبان به ولایت ها و شهرهای مختلف این کشور آغاز شده و نبرد میان ارتش و نیروهای امنیتی افغان با جنگجویان طالبان در سراسر افغانستان بالا گرفته است. در این میان رسانه های افغانستان از بسیج مردمی در برخی شهرها و ولایات افغانستان برای مقابله با طالبان خبر می دهند. در این رابطه صادقی‌زاده نیلی، نماینده شیعه پیشین مردم منطقه دایکندی افغانستان در پارلمان این کشور در یک نشست تحلیلی گفته است که طالبان در دایکندی ۱۵ تا ۲۰ خانه را تخریب کرده‌اند و دست به چور و چپاول و تخریب منازل مسکونی زده اند و هزاران نفر آواره شده اند. وی خبر داده است که طالبان همچنین برای بازگشت مردم به مناطق‌شان شرایطی را وضع کرده‌اند که یکی از آنها باز‌ گذاشتن دروازه خانه‌های مردم است؛ چیزی که به گفته، موجب نگرانی درباره غارت و حتی تجاوز به نوامیس مردم شده است. این نماینده پیشین شیعیان در پارلمان افغانستان گفته است شیعیان اهل جنگ و تجاوز نیستند، همیشه در حالت دفاع بوده اند؛ اما راهی برای تعامل با طالبان وجود ندارد؛ زیرا طالبان در عمل تغییر نکرده اند. در دهه ۷۰ شیعیان توسط طالبان قتل عام شدند. در دوران جدید هم در میدان وردک، دره قیاق غزنی و ... شیعیان در مسیرها تیرباران شدند، مساجد، تکایا، مراکز رسانه ای، فرهنگی و آموزشی، شفاخانه ها و ... مردم شیعه به نام مذهب و نژاد کشته شدند. نماینده پیشین پارلمان افغانستان تأکید کرده است تعامل با طالبان مساوی با اسارت است. اما همزمان با هشدارهای فعالان و نیز بخش قابل توجهی از جامعه مدنی افغانستان نسبت به آینده شوم و نامعلوم مردم و جوانان در این کشور، برخی ناظران و تحلیلگران معتقدند طالبان به دنبال کسب قدرت سیاسی در افغانستان است و علاقه ای به دامن زدن به درگیری های مذهبی و ایدئولوژیک ندارد و چه بسا این مسئله را مانعی بر سر راه هموار تثبیت قدرت خود بداند. در همین حال به نظر می رسد اشغال افغانستان توسط آمریکا و ائتلاف غربی به بهانه مبارزه با تروریسم در حال برون ریزی بخش دیگری از حقایق پنهان خود است. غرب به رهبری آمریکا که پس از حادثه یازده سپتامبر به افغانستان و عراق لشکر کشید بهانه این اقدام را از بین بردن تروریسم و حمایت از دموکراسی و ارائه یک الگوی آمریکایی در خاورمیانه عنوان نمود اما پس از 20 سال از آن وعده ها و هزینه کرد میلیاردها دلار در حالی با برجای گذاشتن هزاران کشته و زخمی و آواره علاوه بر تلفات نظامیان خود،  افغانستان را ترک می کند که شرایطی به مراتب بدتر از دو دهه گذشته حیات مردم افغانستان و امنیت همسایگان و منطقه را تهدید می کند. همزمان با افزایش ناامنی‌ها در افغانستان، مقامات این کشور از تعطیلی کنسولگری‌های ایران، ترکیه و پاکستان در ولایت بلخ خبر دادند. اما سخنگوی کاخ کرملین روز دوشنبه ضمن ابراز نگرانی از وضعیت افغانستان گفت، مسکو شاهد وقوع بی‌ثباتی در این کشور است. پوتین رئیس جمهور روسیه پیش از آن خواستار ادامه حضور آمریکا در افغانستان برای عمل به تعهداتش در جهت تأمین امنیت شده بود. نماینده ویژه دولت روسیه در امور افغانستان هم اعلام کرده است به‌دلیل نگرانی‌های موجود از وضعیت افغانستان، کنسولگری روسیه در شهر مزار شریف موقتاً فعالیت‌های خود را متوقف کرده است. با وجود تلاش دولت مرکزی در کابل برای ارائه یک چهره مقتدر و فعال در صحنه سیاسی افغانستان، سفر اشرف غنی رئیس جمهور و معاونان او به واشنگتن و دیدار با جو بایدن برای کسب حمایت، وضعیت توانمندی و آمادگی دولت را در شرایط کنونی آشکار ساخت و ضعف آن را نشان داد. در پی افزایش درگیری ها با طالبان 1037 نظامی افغانستانی تاکنون به خاک تاجیکستان پناه برده اند. به گفته منابع تاجیکستان، تعداد نظامیان افغانستانی که به منظور حفظ جان خود به قلمرو تاجیکستان پناه برده اند، به 1431 نفر رسیده است. گرچه گروه طالبان در زمستان سال گذشته با اعزام یک هیأت بلندپایه به تهران سعی در اطمینان بخشی به تهران نسبت به دغدغه های جمهوری اسلامی درباره افغانستان داشت اما واقعیت آن است که آمریکا و برخی کشورهای حامی طالبان در گذشته و حال تمایلی به ثبات و توسعه و امنیت پایدار در افغانستان و محیط پیرامونی و همسایگان خصوصا جمهوری اسلامی ندارند. آنچه مسلم است حفظ هوشیاری همراه با اقدامات فوری و فعال و استفاده از ظرفیت های اختصاصی ایران در افغانستان می تواند از راهکاری قابل بررسی برای مقابله با تهدیدات احتمالی و تأمین حداکثری منافع ملی همراه با امنیت و آرامش برای مردم همسایه در افغانستان باشد.