خبرگزاری رضوی گزارش می دهد؛
رویکرد فرزندپروری والدین در عصر دیجیتال
خبرگزاری رضوی- الهام اسماعیلی؛ امروزه تربیت فرزندان به مهارت‌های جدید و سواد فضای مجازی نیاز دارد، کودکان و نوجوانان امروز بخش مهمی از زندگی خود را در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای روند آموزش یا بازی‌های ویدیویی می‌گذرانند، بنابراین والدین امروزی نیاز دارند تا مهارت‌های لازم را به فرزندان خود بیاموزند.
با توجه به اینکه در چند سال اخیر کودکان وقت زیادی را در فضای مجازی می گذرانند و از طرفی تهدیدهای مختلف موجود در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، نگرانی در مورد امنیت کودکان و نوجوانان را بسیار افزایش داده است.
آمارها نشان می‌دهد حدود ۱۹ میلیون کاربر اینترنت در کشور زیر ۱۸ سال سن دارند، با رشد فناوری اطلاعات و گوشی‌های هوشمند، جرایم سایبری افزایش یافته است. رشد جرایم اینترنتی نشان از افزایش تهدیدات سایبری برای کاربران فضای مجازی اعم از کودکان و نوجوانان دارد که لازمه کاهش این آمار و پیشگیری از وقوع جرایم سایبری، افزایش آگاهی عمومی و اطلاع از آسیب‌ها و تهدیدات فضای سایبر خصوصا از سوی والدین است.
ورود کودکان به فضای مجازی آری یا نه؟
کارشناسان فضای مجازی مخالف ورود کودکان و نوجوانان به فضای مجازی نیستند اما تاکید دارند که این ورود باید با مدیریت و افزایش سطح آگاهی والدین صورت گیرد چرا که توسعه تکنولوژی و فضای مجازی اجتناب ناپذیر است با توجه به توسعه تکنولوژی و فضای مجازی باید به سبک جدیدی از زندگی برسیم و نسل آینده را برای این فضا و ورود به سبک زندگی دیجیتالی کنیم؛ لذا اگر در فضای مجازی عبه عقب برگردیم آینده را از دست داده‌ایم.
والدین برای کودکان در واقع یک محور اصلی هستند کودکان نه تنها در سنین کودکی متکی به پدر و مادر و خانواده هستند بلکه خانواده مربیانی هستند که هم هدایت می‌کنند و هم آموزش و هم مراقبت می‌کنند، انتظار ما این است که با سپردن فضای مجازی به کودکان رهایشان نکنند، در کنارشان باشند و نحوه بهره برداری را ببینند که کودک در چه محیطی سیر می‌کند.
فرزندپروری دیجیتال
در واقع در عصر حاضر در کنار رویکردهای قبلی برای فرزندپروری دیجیتال والدین باید رویکردهای جدیدتری برای استفاده از اینترنت و فضای مجازی داشته باشند، در حال حاضر و در بین والدین برای چگونگی مواجهه با فرزندان در استفاده از اینترنت و فضای مجازی سه رویکرد می‌بینیم، عده‌ای به این موضوع کاملا خوشبین هستند و تنها مزیت‌ها و محتوای اینترنت را می‌بینند و آزادی بدون قید و شرط و نامحدود برای فرزندان می‌گذارند و رویکرد آنها منفعل است.
عده‌ای دیگر از والدین بدبین هستند و تنها تهدیدهای این فضا را می‌بینند که رویکرد این افراد هم منفعل است و این گروه از پدر و مادرها به طور کلی استفاده از اینترنت را برای فرزندان بسیار محدود می‌کنند.
اما تعدادی هم رویکرد واقع بین دارند و فرصت‌ها و چالش‌ها را با همدیگر می‌بینند، به مزیت‌ها و تهدیدهای فضای مجازی آگاهی دارند و رویکرد آنها فعال است، یعنی به فرزندان برای استفاده از اینترنت و فضای مجازی آزادی می‌دهند، اما این آزادی محدود بوده و قبل از اینکه برای فرزندان ابزار تکنولوژی روزمره را تهیه کنند قوانین و شرط‌هایی را نیز تعیین می‌کنند.
کنترل فرزندان در فضای مجازی با نگاه هوشمندانه والدین
روش‌های مختلفی برای ایمن نگه داشتن کودکان هنگام حضور آن ها در فضای مجازی وجود دارد. بی تردید، یکی از موثرترین روش‌ها در این زمینه آموزش آن ها از سنین پایین و آشنایی و افزایش آگاهی کودکان درباره خطراتی است که امکان مواجه شدن با آن ها در فضای مجازی وجود دارد که در این رابطه نرم‌افزارهایی نیز طراحی شده است که با روشی سرگرم کننده کودکان را در فضای مجازی کنترل می کند و آموزش‌های لازم را به آنها می‌دهد.
توانمندسازی کودکان و نوجوانان برای زیستن در عصر کنونی به جز یادگیری سواد رسانه‌ای ممکن نیست، چرا که رسانه‌ها مبنایی القایی دارند و همین نکته باعث می‌شود تا به راحتی مخاطب منفعل را با واقعیت‌های ساختگی خود فریب دهند و همان گونه که می‌خواهند او را تربیت کنند لذا پدر و مادر همانطور که بر رفتار فیزیکی فرزندان در فضای حقیقی نظارت دارند در فضای مجازی نیز نظارت دقیق تری باید وجود داشته باشد. برای این کار بهترین و هوشمندانه ترین رفتار همراهی کودکان در خرید و انتخاب بازی های رایانه ای و موبایلی و ... است که موجب می شود سواد رسانه ای آن ها نیز افزایش یابد.
یکی از مواردی که والدین باید به کودکان خود آموزش دهند، نحوه حضور و استفاده از فضای مجازی است، پس بهتر است والدین در رفتار خود نسبت به استفاده از گوشی تلفن همراه و حضور در فضای مجازی به دقت عمل کنند و به فرزندانشان هم آموزش‌های لازم را بدهند تا از سنین پایین این رفتارهای درست به صورت عادت در آنها نهادینه شود.
به طور کلی برخورد والدین در زمینه مواجهه فرزندان با فضای مجازی، وقتی با شاخص‌های هدایت و همراهی، نظارت هوشمندانه، کنترل غیرمستقیم، برخورد عادلانه، رفتار صمیمی و اطلاعات کافی والدین در مقوله بحث همراه باشد،قطعا موفقیت‌آمیز خواهد بود.
با توجه به اینکه در چند سال اخیر کودکان وقت زیادی را در فضای مجازی می گذرانند و از طرفی تهدیدهای مختلف موجود در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، نگرانی در مورد امنیت کودکان و نوجوانان را بسیار افزایش داده است.
آمارها نشان می‌دهد حدود ۱۹ میلیون کاربر اینترنت در کشور زیر ۱۸ سال سن دارند، با رشد فناوری اطلاعات و گوشی‌های هوشمند، جرایم سایبری افزایش یافته است. رشد جرایم اینترنتی نشان از افزایش تهدیدات سایبری برای کاربران فضای مجازی اعم از کودکان و نوجوانان دارد که لازمه کاهش این آمار و پیشگیری از وقوع جرایم سایبری، افزایش آگاهی عمومی و اطلاع از آسیب‌ها و تهدیدات فضای سایبر خصوصا از سوی والدین است.
ورود کودکان به فضای مجازی آری یا نه؟
کارشناسان فضای مجازی مخالف ورود کودکان و نوجوانان به فضای مجازی نیستند اما تاکید دارند که این ورود باید با مدیریت و افزایش سطح آگاهی والدین صورت گیرد چرا که توسعه تکنولوژی و فضای مجازی اجتناب ناپذیر است با توجه به توسعه تکنولوژی و فضای مجازی باید به سبک جدیدی از زندگی برسیم و نسل آینده را برای این فضا و ورود به سبک زندگی دیجیتالی کنیم؛ لذا اگر در فضای مجازی عبه عقب برگردیم آینده را از دست داده‌ایم.
والدین برای کودکان در واقع یک محور اصلی هستند کودکان نه تنها در سنین کودکی متکی به پدر و مادر و خانواده هستند بلکه خانواده مربیانی هستند که هم هدایت می‌کنند و هم آموزش و هم مراقبت می‌کنند، انتظار ما این است که با سپردن فضای مجازی به کودکان رهایشان نکنند، در کنارشان باشند و نحوه بهره برداری را ببینند که کودک در چه محیطی سیر می‌کند.
فرزندپروری دیجیتال
در واقع در عصر حاضر در کنار رویکردهای قبلی برای فرزندپروری دیجیتال والدین باید رویکردهای جدیدتری برای استفاده از اینترنت و فضای مجازی داشته باشند، در حال حاضر و در بین والدین برای چگونگی مواجهه با فرزندان در استفاده از اینترنت و فضای مجازی سه رویکرد می‌بینیم، عده‌ای به این موضوع کاملا خوشبین هستند و تنها مزیت‌ها و محتوای اینترنت را می‌بینند و آزادی بدون قید و شرط و نامحدود برای فرزندان می‌گذارند و رویکرد آنها منفعل است.
عده‌ای دیگر از والدین بدبین هستند و تنها تهدیدهای این فضا را می‌بینند که رویکرد این افراد هم منفعل است و این گروه از پدر و مادرها به طور کلی استفاده از اینترنت را برای فرزندان بسیار محدود می‌کنند.
اما تعدادی هم رویکرد واقع بین دارند و فرصت‌ها و چالش‌ها را با همدیگر می‌بینند، به مزیت‌ها و تهدیدهای فضای مجازی آگاهی دارند و رویکرد آنها فعال است، یعنی به فرزندان برای استفاده از اینترنت و فضای مجازی آزادی می‌دهند، اما این آزادی محدود بوده و قبل از اینکه برای فرزندان ابزار تکنولوژی روزمره را تهیه کنند قوانین و شرط‌هایی را نیز تعیین می‌کنند.
کنترل فرزندان در فضای مجازی با نگاه هوشمندانه والدین
روش‌های مختلفی برای ایمن نگه داشتن کودکان هنگام حضور آن ها در فضای مجازی وجود دارد. بی تردید، یکی از موثرترین روش‌ها در این زمینه آموزش آن ها از سنین پایین و آشنایی و افزایش آگاهی کودکان درباره خطراتی است که امکان مواجه شدن با آن ها در فضای مجازی وجود دارد که در این رابطه نرم‌افزارهایی نیز طراحی شده است که با روشی سرگرم کننده کودکان را در فضای مجازی کنترل می کند و آموزش‌های لازم را به آنها می‌دهد.
توانمندسازی کودکان و نوجوانان برای زیستن در عصر کنونی به جز یادگیری سواد رسانه‌ای ممکن نیست، چرا که رسانه‌ها مبنایی القایی دارند و همین نکته باعث می‌شود تا به راحتی مخاطب منفعل را با واقعیت‌های ساختگی خود فریب دهند و همان گونه که می‌خواهند او را تربیت کنند لذا پدر و مادر همانطور که بر رفتار فیزیکی فرزندان در فضای حقیقی نظارت دارند در فضای مجازی نیز نظارت دقیق تری باید وجود داشته باشد. برای این کار بهترین و هوشمندانه ترین رفتار همراهی کودکان در خرید و انتخاب بازی های رایانه ای و موبایلی و ... است که موجب می شود سواد رسانه ای آن ها نیز افزایش یابد.
یکی از مواردی که والدین باید به کودکان خود آموزش دهند، نحوه حضور و استفاده از فضای مجازی است، پس بهتر است والدین در رفتار خود نسبت به استفاده از گوشی تلفن همراه و حضور در فضای مجازی به دقت عمل کنند و به فرزندانشان هم آموزش‌های لازم را بدهند تا از سنین پایین این رفتارهای درست به صورت عادت در آنها نهادینه شود.
به طور کلی برخورد والدین در زمینه مواجهه فرزندان با فضای مجازی، وقتی با شاخص‌های هدایت و همراهی، نظارت هوشمندانه، کنترل غیرمستقیم، برخورد عادلانه، رفتار صمیمی و اطلاعات کافی والدین در مقوله بحث همراه باشد،قطعا موفقیت‌آمیز خواهد بود.
