معرفی یکی از علمای دینی مدفون درحرم مطهر امام هشتم(ع)؛
آیتالله سیدجواد خامنهای تجسمی از زهد و تقوا
خبرگزاری رضوی ـ آزیتا ذکاء؛ آیتالله سیدجواد حسینی خامنهای در دوران حیاتش، برای تمام کسانی که ایشان را میشناختند و به دیدارش میرفتند، یک الگو و اسوه برجسته بود. زهد و سلوک معنوی مثال زدنیشان باعث میشد که همه مردم به ایشان علاقهمند باشند. وی در زمان اوج گرفتن مبارزات انقلابی سختیهای فراوانی را تحمل کرد. فرزندانش تحت تعقیب ساواک قرار داشتند، اما هیچگاه دیده نشد که بابت این قضیه، لب به اعتراض بگشاید و گلایهای کند.
از نسل امامزاده سلطان سیدمحمد
آیتالله سیدجواد حسینی خامنهای در شانزدهم آذرماه سال 1274 شمسی در شهر نجفاشرف متولد شد. نسب ایشان به امامزاده سلطان سیدمحمد که از سادات حسینی است و با چهار واسطه فرزند امام سجاد(ع) میشود، میرسد. حضرت سیدمحمد به دلیل ظلم و جور عباسیان به مناطق مرکزی ایران و تفرش، آشتیان و فراهان میآید و از سوی مردم آن مناطق مورد استقبال قرار میگیرد، ولی مأموران عباسی در تفرش وی را دستگیر و شهید میکنند. مزار این امامزاده در میقان اراک قرار دارد.
سیدمحمد فرزند سیدمحمدتقی، فرزند سیدمیرزاعلی، فرزند سیدمیرزا اکبر، فرزند سیدفخرالدین از شجره مبارک حضرت سلطان سیدمحمد است که از تفرش به آذربایجان مسافرت میکنند و در شهر خامنه، 80 کیلومتری شمالغربی تبریز ساکن میشوند. بعد از وی سیدحسین، فرزند سیدمحمد، در خامنه مشغول هدایت و ارشاد مردم میشود و البته به نجفاشرف سفر میکند و در آنجا به درس و بحث روی میآورد. سیدجواد فرزند سیدحسین و پدر رهبر معظم انقلاب هستند که با شهرت خامنهای شناخته میشوند.
کسب علم در محضر بزرگان
ایشان پس از بازگشت به ایران ابتدا دروس مقدماتی را در خامنه و سپس در تبریز فراگرفت. در سال 1305 برای ادامه تحصیل به نجفاشرف رفت و تا سال 1310 در این شهر از محضر علمای بزرگی همچون آیتاللهالعظمی میرزای نایینی و آیتالله سیدابوالحسن اصفهانی کسب فیض کرد. پس از تحصیل در نجف برای اقامت دائمی به مشهد سفر کرد و تا آخر عمر پر برکت خود به وظایف دینی و علمی اشتغال یافت.
ازدواج با دختر آیتالله میردامادی نجفآبادی
در آستانه چهارمین دهه زندگی آیتالله سیدجواد خامنهای، همسرشان که از او ۳ دختر داشت، به رحمت خدا رفت. پس از مرگ همسر اولشان با خدیجه میردامادی دختر آیتالله سیدهاشم میردامادی نجفآبادی ازدواج کردند. حاصل این ازدواج مجدد، چهار پسر و یک دختر به نامهای سیدمحمد، سیدعلی، بدر السادات، سیدهادی و سید محمدحسن شد. رهبر معظم انقلاب فرزند دوم ایشان و بانو خدیجه میردامادی هستند.
امام جماعت مسجد گوهرشاد
این عالم فرزانه در مسجد جامع گوهرشاد و مسجد صدیقیها امام جماعت بود. مسجد صدیقیها چون دستهها و مجالس ترکهای مقیم مشهد در آنجا برگزار میشد به نام «مسجد ترکها» معروف شده بود و گاهی دو ماه، محرم و صفر در آنجا اقامه عزا میشد که بسیاری از علما و فضلای شهرستانها وقتی برای زیارت به مشهد میآمدند در این مسجد با ایشان نماز میخواندند.
ایشان بخاطر کمرویی و گوشهگیری اهل منبر رفتن رسمی نبود، اما به واسطه اصرار دوستانش، گاهی بعد از نماز خود به منبر میرفت و این منبرها به دلیل مطالعات شبانهروزی ایشان و احاطه وسیع بر موضوعات دینی و اخلاقی بسیار مفید بود و مردم به آن علاقه نشان میدادند.
مراودت با علمای بزرگ ایران و عراق
این عالم ربانی از آن عالمانی بود که هیچکس با او دشمنی نداشت و بلکه محبوبیت و احترام عام داشت. ایشان با بسیاری از علمای ایران و عراق از جمله امام خمینی(ره)، آیتالله میلانی، علامه طباطبایی، حاج شیخ هاشم قزوینی و بیشتر علمای معروف آذربایجان روابط نزدیک و دوستانهای داشت و بسیاری از این علما به خانهاش رفت و آمد داشتند.
علامه طباطبایی هر وقت با خانواده خود به مشهد مشرف میشدند، یکی دو ماه میماندند و بیشتر اوقات، صبحها برای دیدن آیتالله سیدجواد خامنهای به منزل ایشان میرفتند، ساعتی با هم مینشستند و با هم از هر دری صحبت میکردند. گاه بحثهای علمی داشتند، گاهی کتابهایی مثل تحریر اقلیدس در علم هندسه را جلوی خودشان میگذاشتند و دو فقیه درباره قضایای هندسی با هم بحث میکردند. علامه طباطبایی با این عالم ربانی روابط خانوادگی هم داشتند و در دوران اقامت خود در مشهد، هر دفعه که میآمدند خانواده و فرزندانشان را هم به خاله ایشان میآوردند، لذا خانمها با هم دوستی و مراوده نزدیک داشتند، بچههای دو خانواده هم با هم بازی میکردند و روابط نزدیک و صمیمانهای برقرار بود.
سادهزیستی بارزترین خصوصیت ایشان
او پیکری لاغر اما سالم داشت و کم غذا میخورد. بسیار قناعتپیشه بود و گذر زمان نیز کیفیت معیشت او را دچار دگرگونی نکرد. رهبر معظم انقلاب در مورد پدر خود چنین بیان کردهاند: «پدرم روحانى معروف اما خیلى پارسا و گوشهگیر بود. زندگى ما به سختى مىگذشت. یادم هست شبهایى اتفاق مىافتاد که در منزل ما شام نبود و مادرم با زحمت براى ما شام تهیه مىکرد و آن شام هم نان و کشمش بود. همچنین منزل پدرى که در آن متولد شدهام، تا چهار ـ پنج سالگى من، یک خانه 60 ـ 70 مترى در محله فقیرنشین مشهد بود که فقط یک اتاق داشت و یک زیر زمین تاریک و خفه! هنگامى که براى پدرم میهمان مىآمد همه ما باید به زیرزمین مىرفتیم تا مهمان برود. بعد عدهاى که به پدر ارادتى داشتند، زمین کوچکى را کنار این منزل خریده به آن اضافه کردند و ما داراى سه اتاق شدیم».
آرمیده در توحیدخانه
پدر گرانقدر رهبر معظم انقلاب بخاطر کهولت سن و ضعف در ۱۵ تیرماه سال ۱۳۶۵ دار فانی را وداع گفت و آیتالله ابوالحسن شیرازی نخستین امام جمعه مشهد، بر پیکر ایشان نماز خواند و در «توحیدخانه» رواق پشت سر مرقد مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.
از نسل امامزاده سلطان سیدمحمد
آیتالله سیدجواد حسینی خامنهای در شانزدهم آذرماه سال 1274 شمسی در شهر نجفاشرف متولد شد. نسب ایشان به امامزاده سلطان سیدمحمد که از سادات حسینی است و با چهار واسطه فرزند امام سجاد(ع) میشود، میرسد. حضرت سیدمحمد به دلیل ظلم و جور عباسیان به مناطق مرکزی ایران و تفرش، آشتیان و فراهان میآید و از سوی مردم آن مناطق مورد استقبال قرار میگیرد، ولی مأموران عباسی در تفرش وی را دستگیر و شهید میکنند. مزار این امامزاده در میقان اراک قرار دارد.
سیدمحمد فرزند سیدمحمدتقی، فرزند سیدمیرزاعلی، فرزند سیدمیرزا اکبر، فرزند سیدفخرالدین از شجره مبارک حضرت سلطان سیدمحمد است که از تفرش به آذربایجان مسافرت میکنند و در شهر خامنه، 80 کیلومتری شمالغربی تبریز ساکن میشوند. بعد از وی سیدحسین، فرزند سیدمحمد، در خامنه مشغول هدایت و ارشاد مردم میشود و البته به نجفاشرف سفر میکند و در آنجا به درس و بحث روی میآورد. سیدجواد فرزند سیدحسین و پدر رهبر معظم انقلاب هستند که با شهرت خامنهای شناخته میشوند.
کسب علم در محضر بزرگان
ایشان پس از بازگشت به ایران ابتدا دروس مقدماتی را در خامنه و سپس در تبریز فراگرفت. در سال 1305 برای ادامه تحصیل به نجفاشرف رفت و تا سال 1310 در این شهر از محضر علمای بزرگی همچون آیتاللهالعظمی میرزای نایینی و آیتالله سیدابوالحسن اصفهانی کسب فیض کرد. پس از تحصیل در نجف برای اقامت دائمی به مشهد سفر کرد و تا آخر عمر پر برکت خود به وظایف دینی و علمی اشتغال یافت.
ازدواج با دختر آیتالله میردامادی نجفآبادی
در آستانه چهارمین دهه زندگی آیتالله سیدجواد خامنهای، همسرشان که از او ۳ دختر داشت، به رحمت خدا رفت. پس از مرگ همسر اولشان با خدیجه میردامادی دختر آیتالله سیدهاشم میردامادی نجفآبادی ازدواج کردند. حاصل این ازدواج مجدد، چهار پسر و یک دختر به نامهای سیدمحمد، سیدعلی، بدر السادات، سیدهادی و سید محمدحسن شد. رهبر معظم انقلاب فرزند دوم ایشان و بانو خدیجه میردامادی هستند.
امام جماعت مسجد گوهرشاد
این عالم فرزانه در مسجد جامع گوهرشاد و مسجد صدیقیها امام جماعت بود. مسجد صدیقیها چون دستهها و مجالس ترکهای مقیم مشهد در آنجا برگزار میشد به نام «مسجد ترکها» معروف شده بود و گاهی دو ماه، محرم و صفر در آنجا اقامه عزا میشد که بسیاری از علما و فضلای شهرستانها وقتی برای زیارت به مشهد میآمدند در این مسجد با ایشان نماز میخواندند.
ایشان بخاطر کمرویی و گوشهگیری اهل منبر رفتن رسمی نبود، اما به واسطه اصرار دوستانش، گاهی بعد از نماز خود به منبر میرفت و این منبرها به دلیل مطالعات شبانهروزی ایشان و احاطه وسیع بر موضوعات دینی و اخلاقی بسیار مفید بود و مردم به آن علاقه نشان میدادند.
مراودت با علمای بزرگ ایران و عراق
این عالم ربانی از آن عالمانی بود که هیچکس با او دشمنی نداشت و بلکه محبوبیت و احترام عام داشت. ایشان با بسیاری از علمای ایران و عراق از جمله امام خمینی(ره)، آیتالله میلانی، علامه طباطبایی، حاج شیخ هاشم قزوینی و بیشتر علمای معروف آذربایجان روابط نزدیک و دوستانهای داشت و بسیاری از این علما به خانهاش رفت و آمد داشتند.
علامه طباطبایی هر وقت با خانواده خود به مشهد مشرف میشدند، یکی دو ماه میماندند و بیشتر اوقات، صبحها برای دیدن آیتالله سیدجواد خامنهای به منزل ایشان میرفتند، ساعتی با هم مینشستند و با هم از هر دری صحبت میکردند. گاه بحثهای علمی داشتند، گاهی کتابهایی مثل تحریر اقلیدس در علم هندسه را جلوی خودشان میگذاشتند و دو فقیه درباره قضایای هندسی با هم بحث میکردند. علامه طباطبایی با این عالم ربانی روابط خانوادگی هم داشتند و در دوران اقامت خود در مشهد، هر دفعه که میآمدند خانواده و فرزندانشان را هم به خاله ایشان میآوردند، لذا خانمها با هم دوستی و مراوده نزدیک داشتند، بچههای دو خانواده هم با هم بازی میکردند و روابط نزدیک و صمیمانهای برقرار بود.
سادهزیستی بارزترین خصوصیت ایشان
او پیکری لاغر اما سالم داشت و کم غذا میخورد. بسیار قناعتپیشه بود و گذر زمان نیز کیفیت معیشت او را دچار دگرگونی نکرد. رهبر معظم انقلاب در مورد پدر خود چنین بیان کردهاند: «پدرم روحانى معروف اما خیلى پارسا و گوشهگیر بود. زندگى ما به سختى مىگذشت. یادم هست شبهایى اتفاق مىافتاد که در منزل ما شام نبود و مادرم با زحمت براى ما شام تهیه مىکرد و آن شام هم نان و کشمش بود. همچنین منزل پدرى که در آن متولد شدهام، تا چهار ـ پنج سالگى من، یک خانه 60 ـ 70 مترى در محله فقیرنشین مشهد بود که فقط یک اتاق داشت و یک زیر زمین تاریک و خفه! هنگامى که براى پدرم میهمان مىآمد همه ما باید به زیرزمین مىرفتیم تا مهمان برود. بعد عدهاى که به پدر ارادتى داشتند، زمین کوچکى را کنار این منزل خریده به آن اضافه کردند و ما داراى سه اتاق شدیم».
آرمیده در توحیدخانه
پدر گرانقدر رهبر معظم انقلاب بخاطر کهولت سن و ضعف در ۱۵ تیرماه سال ۱۳۶۵ دار فانی را وداع گفت و آیتالله ابوالحسن شیرازی نخستین امام جمعه مشهد، بر پیکر ایشان نماز خواند و در «توحیدخانه» رواق پشت سر مرقد مطهر امام رضا(ع) به خاک سپرده شد.