خبرگزاری رضوی. کمتر از یک هفته پس از سفر وزیر امور خارجه پاکستان به تهران و مشهد، وزیر نیرو و انرژی این کشور به ایران آمده است تا زمینه همکاری های متقابل را بررسی کند.
روابط اقتصادی ایران و پاکستان در سال های بعد از پیروزی انقلاب اسلامی دارای ابعاد سنتی و نوین بوده است. پیوندهای تاریخی و همسایگی و قومی، ده ها سال زمینه تجارت های مرزی میان ساکنین استان های سیستان و بلوچستان ایران با ایالت های همجوار در پاکستان بود و همچنان ادامه دارد. ایران یکی از واردکنندگان عمده محصولات کشاورزی پاکستان خصوصا برنج آن است و کشور پاکستان نیز از خریداران محصولات متنوع تولیدی صنایع ایران به شمار می رود.
در این حوزه پاکستان اخیرا از راه اندازی 6 بازارچه مرزی خبر داده است تا مبادلات استان های ایران و ایالت های پاکستان شاهد رونق و جهش باشد.
اما در سطح روابط اقتصادی نوین، مبادلات دو کشور ایران و پاکستان سیر صعودی داشته اما هیچگاه تا به امروز به وضعیت مطلوب نزد طرف نرسیده است و برخی پروژه های کلان اقتصادی که امید می رفت زیربنای جهش تبادلات اقتصادی بین دولت ها باشد به دلایل مختلف پیشرفت نکرده است.
این در حالی است که همبستگی فرهنگی میان دو ملت ایران و پاکستان از بهترین بسترهای رشد روابط اقتصادی بین دو کشور همسایه است.
وجود برخی نگاه های غلط در تنظیم مناسبات اقتصادی در داخل ایران در رده بندی و محبوبیت کشورها مانع از توجه لازم به پاکستان شده است.
همزمان کارشکنی برخی قدرت ها و دولت های خارجی از عوامل کندی روابط ایران و پاکستان است که نباید از نظر دور داشت.
کشور پاکستان در ماه اخیر شاهد تنش هایی در تغییر دولت و نخست وزیر این کشور بود و عمران خان که در دوران زمامداری خود انتقادات متعددی نسبت به آمریکا مطرح کرده بود با برخی فشارها کنار رفت. او خود مدعی است دلیل برکناری اش فشارهای خارجی و توطئه داخلی بوده است.
اما دولت های مختلف روی کارآمده در پاکستان همواره سعی در حفظ، تقویت و رعایت تعادل در روابط با جمهوری اسلامی داشته اند و سفر اخیر وزیر خارجه دولت جدید پاکستان به تهران در فاصله کمی از تشکیل کابینه در اسلام آباد نشانه ای از آن است.
شاید بتوان مسئله انرژی و بطور مشخص انتقال گاز ایران به پاکستان را از مهم ترین پرونده های اقتصادی میان تهران و اسلام آباد دانست. در دهه 80 شمسی با حضور رؤسای دو کشور عملیات احداث خط لوله انتقال گاز با نام خط لوله صلح در خاک ایران کلید خورد و طی برنامه باشکوهی آغاز گردید تا گاز از حوزه های انرژی جنوب غرب ایران به سمت پاکستان روانه شود تا سپس به هند انتقال یابد.
در این موضوع یکی از اقتصاددانان پاکستانی اخیر اظهار داشته بود: «منابع غنی انرژی در ایران و زیرساخت‌های آن از همه لحاظ به سود پاکستان است و ما باید از این وضعیت استفاده و در مسیر درست تقویت تجارت با کشور همسایه خود با تمرکز بیشتر بر مکانیزم تهاتر گام برداریم».
همچنین روزنامه معروف «داون» پاکستان درباره لزوم استفاده از فرصت تامین نفت و گاز از جمهوری اسلامی ایران به تازگی نوشته است: «تحریم‌های آمریکا مانع اصلی پیش روی پروژه گاز ایران است لذا اسلام‌آباد نیز مانند هند، باید از واشنگتن معافیت‌های تحریمی دریافت کند».
گرچه در روند مناسبات سیاسی و اقتصادی میان ایران و پاکستان باید بطور جدی نسبت به تأثیر موفعیت هند نیز توجه داشت چرا که مقامات اسلام آباد بطور طبیعی علاقه ای به توسعه روابط اقتصادی ایران و هند نداشته و آن را رقیبی برای خود می پندارند.
اما طی روزهای اخیر سفیر جمهوری اسلامی ایران در پاکستان و وزیر راه و ارتباطات این کشور ضمن بررسی آخرین تحولات مرتبط با روابط تهران - اسلام آباد، بر لزوم افزایش همکاری‌ها در بخش حمل و نقل و ترانزیت در راستای شتاب بخشی به تجارت میان دو همسایه تاکید کرده اند که نوید بخش تسهیل ارتباطات تجاری است. سفیر کشورمان در این ملاقات گفته است که ایران به دنبال ارسال کالاهای خود به چین از مسیر پاکستان است و پیشنهاد ما برگزاری نشست کارشناسان دو کشور برای بررسی این موضوع است و می‌خواهیم جویای نظر همکاران پاکستانی در باره ترانزیت کالا از ایران به چین از مسیرهای پاکستان شویم.
پیش از این در نیمه های خردادماه گذشته، وزیر توسعه و برنامه‌ریزی پاکستان نیز در دیدار با سفیر کشورمان در اسلام‌آباد با تاکید بر اهمیت همسایگی با جمهوری اسلامی ایران و همکاری‌های دوجانبه در حوزه انرژی، درخواست افزایش میزان برق صادراتی ایران به ایالت بلوچستان پاکستان را ارائه کرده بود.
اکنون وزیر انرژی پاکستان به تهران آمده است تا برای انتقال انرژی ها و امکانات لازم برای این حوزه به کشور متبوع خود با مسئولان ایرانی گفتگو کند.
او با وزیر نیرو کشورمان ملاقات داشته است و در جریان سفر خود از فناوری های نوین ایران در تولید و انتقال و تبدیل انرژی دیدن کرده و توافقنامه صادرات برق جمهوری اسلامی ایران به ایالت بلوچستان پاکستان را به امضاء رسانده است.
به باور ناظران و کارشناسان، در هم تنیدگی روابط اقتصادی میان همسایگان از بهترین تضمین های ثبات و امنیت فی مابین است که می تواند به توسعه و امنیت پایدار در مرزهای جنوب شرقی ایران منتهی شود.