خبرگزاری رضوی گزارش می دهد:
دیپلماسی حج و زیارت، امکان مهم دولت جدید در ارتباط با جهان اسلام
خبرگزاری رضوی-بهمن دهستانی؛ مناسک حج از ارکان دین مبین اسلام و یک توصیه قرآنی است که رسول اعظم اسلام(ص) توجه زیادی به آن مبذول داشت و مرور تاریخ حج در صدر اسلام نشان این آیین چگونه توانست به تنظیم مناسبات بین مدینه مرکز حکومت پیامبر(ص) و مکه به عنوان کانون تجمع مخالفین و مشرکین بپردازد و حتی سالها زمینه صلح یا ترک مخاصمه و جنگ میان مسلمانان و کفار را فراهم آورد.
همچنین مقوله زیارت در فرهنگ شیعه قدمتی به عمر این مکتب دارد که از ابتدا عامل تحرک و همبستگی و حفظ هویت و اقتدار و انسجام جوامع پیرو اهل بیت(ع) بوده است.
وجود مزار بزرگان اسلام و اولیای دین و بقاع متبرکه در سراسر جهان اسلام نشان می دهد مسئله زیارت یک رفتار فرامذهبی و فراشیعی بوده است و در طول تاریخ تمدن اسلامی امری رایج در فرهنگ مسلمانان بوده است.
رئیس جمهور ترکیه در یک سخنرانی در سال 2018 تصریح نمود پراکندگی مزارها و مقابر متعلق به خلافت عثمانی نشان از گستردگی و نفوذ این تمدن دارد.
حج و زیارت در هر کجا از جهان اسلام که رونق داشته و استمرار یافته است به عاملی در جهت اقتدار و توانمندی و قدرت تأثیرگذاری برای کشور یا منطقه و حکومت آن ناحیه تبدیل شده است.
دولت عربستان سعودی با وجود تقاضای مکرر کشورهای مختلف اسلامی برای اداره مشترک حرمین شریفین در مکه و مدینه حاضر به پذیرش این پیشنهاد نیست و همزمان از این ظرفیت برای گسترش نفوذ خود در جهان اسلام استفاده می کند.
در این رابطه پادشاهی سعودی در طول چند دهه گذشته با استفاده از جایگاه حج و حرمین شریفین، سران اسلامی را جهت گفتگو و تبادل نظر پیرامون مسائل مختلف به مکه فراخوانده و گردهمآیی هایی با حضور سران دول و شخصیت های مسلمان در فرصت حج یا به مرکزیت مکه در مقاطع مورد نظرش بر پا نموده است.
سازمان رابطة العالم الاسلامی یا اتحادیه جهان اسلام یکی از سازمان های مهم در عربستان سعودی است که مهم ترین مأموریت آن پیشبرد دیپلماسی حج برای منافع این کشور است.
عربستان، بنیاد رابطة العالم الإسلامی را این گونه تعریف می کند که سازمانی است اسلامی، جهانی، مردمی و غیر حکومتی که بیانگر آرای همه امّت های اسلامی در اقصی نقاط جهان است. این سازمان به موجب مصوبه صادره از کنفرانس اسلامی که به سال 1381 هجری/1962 میلادی در شهر مکّه و در ایام مناسک حج منعقد گردید، پدید آمد و مقرّ مرکزی آن در مکّه مکرّمه است. جالب انکه رابطة العالم الإسلامی در سازمان های بین المللی بزرگ و معتبر و مؤثر جهان نماینده دارد. این بنیاد سعودی در سازمان ملل متّحد، به عنوان عضو ناظر درجه اول و نیز در میان سازمان های بین المللی غیردولتی مشورتی و شوراهای اقتصادی و اجتماعی عضو ناظر دارد. همچنین در سازمان تربیت و آموزش و فرهنگ (یونسکو)، به عنوان عضو؛ در صندوق جهانی کودک در سازمان ملل متّحد (یونیسف)، به عنوان عضو و سازمان کنفرانس اسلامی، به عنوان ناظر که در تمام کنفرانس ها، مثل کنفرانس سران و وزرای خارجه دول اسلامی شرکت می کند.
این امکانات گوشه ای از ظرفیت های برآمده از مقوله حج و زیارت برای دیپلماسی عمومی و فرهنگی است که در واقع پوششی برای پیشبرد اهداف دیپلماسی سیاسی نیز هست.
در آستانه آغاز به کار دولت سیزدهم که انتظار می رود توجه و دلبستگی فراوانی به امر زیارت نشان دهد؛ ضرورت توجه ویژه به حج و زیارت به مثابه امکانی برای آغاز یک دیپلماسی فعال در جهان اسلام بیش از گذشته خودنمایی می کند.
گرچه الزامات ناشی از کرونا محدودیت های فراوانی را به دولت ها تحمیل کرده است اما برخی رویدادهای بین المللی مانند المپیک 2020 توکیو که اکنون در حال برگزاری است و در آن هزاران نفر از سراسر جهان و ملت های گوناگون با بکار گیری دستورالعمل های دقیق و سخت گیرانه حضور یافته اند این ایده را به ذهن متبادر می سازد که با همفکری و تجمیع دیدگاه های متخصصان و کارشناسان چه بسا بتوان به احیای امر زیارت اهتمام ورزید.
توجه به همسایگان و توسعه مناسبات با آنان از شعارها و دغدغه های مطرح شده توسط رئیس جمهور منتخب بوده است و از این رو برپایی شبکه ای از ارتباطات مبتنی بر زیارت و اتصال نقاط و کانون ها و بقاع و عتبات مقدسه جهان اسلام می تواند ابزار قدرتمندی در جهت منافع ملل مسلمان منطقه باشد.
از این زاویه و بر اساس شخصیت فکری رئیس جمهور منتخب، تأسیس و بکارگیری دیپلماسی حج و زیارت می تواند حرکتی نو در سطح جوامع پیرو اهل بیت(ع) و سپس دول منطقه اسلامی غرب آسیا را رقم بزند.
گرچه بخش مهمی از توسعه روابط مبتنی بر حج و زیارت در انتظار گشایش یا برگزاری مذاکرات میان ایران و عربستان یا عراق قرار دارد اما وجود اراده برای ایجاد پیشرفت می تواند به تحول چشمگیری در امر حج و زیارت منجر شود.
تشکیل دولت جدید بطور طبیعی با انگیزه های تازه در جهت تحول همراه خواهد بود و بازنگری در مسائل زیارت و تعریف ظرفیت های تازه برای آن از مسئولان دولت سیزدهم مورد انتظار است.
سابقه رئیس جمهور منتخب ملت ایران در جایگاه تولیت حرم رضوی نشان می دهد ایشان دارای دلبستگی فراوان و افق بلند و اراده مناسب برای برقرار مناسبات با جهان اسلام و تشیع هستند و شکل گیری اتحادیه اعتاب مقدسه جهان اسلام یکی از دستاوردهای دوره حضور ایشان در مقام خادمی حرم رضوی بود.
همچنین مقوله زیارت در فرهنگ شیعه قدمتی به عمر این مکتب دارد که از ابتدا عامل تحرک و همبستگی و حفظ هویت و اقتدار و انسجام جوامع پیرو اهل بیت(ع) بوده است.
وجود مزار بزرگان اسلام و اولیای دین و بقاع متبرکه در سراسر جهان اسلام نشان می دهد مسئله زیارت یک رفتار فرامذهبی و فراشیعی بوده است و در طول تاریخ تمدن اسلامی امری رایج در فرهنگ مسلمانان بوده است.
رئیس جمهور ترکیه در یک سخنرانی در سال 2018 تصریح نمود پراکندگی مزارها و مقابر متعلق به خلافت عثمانی نشان از گستردگی و نفوذ این تمدن دارد.
حج و زیارت در هر کجا از جهان اسلام که رونق داشته و استمرار یافته است به عاملی در جهت اقتدار و توانمندی و قدرت تأثیرگذاری برای کشور یا منطقه و حکومت آن ناحیه تبدیل شده است.
دولت عربستان سعودی با وجود تقاضای مکرر کشورهای مختلف اسلامی برای اداره
در این رابطه پادشاهی سعودی در طول چند دهه گذشته با استفاده از جایگاه حج و حرمین شریفین، سران اسلامی را جهت گفتگو و تبادل نظر پیرامون مسائل مختلف به مکه فراخوانده و گردهمآیی هایی با حضور سران دول و شخصیت های مسلمان در فرصت حج یا به مرکزیت مکه در مقاطع مورد نظرش بر پا نموده است.
سازمان رابطة العالم الاسلامی یا اتحادیه جهان اسلام یکی از سازمان های مهم در عربستان سعودی است که مهم ترین مأموریت آن پیشبرد دیپلماسی حج برای منافع این کشور است.
عربستان، بنیاد رابطة العالم الإسلامی را این گونه تعریف می کند که سازمانی است اسلامی، جهانی، مردمی و غیر حکومتی که بیانگر آرای همه امّت های اسلامی در اقصی نقاط جهان است. این سازمان به موجب مصوبه صادره از کنفرانس اسلامی که به سال 1381 هجری/1962 میلادی در شهر مکّه و در ایام مناسک حج منعقد گردید، پدید آمد و مقرّ مرکزی آن در مکّه مکرّمه است. جالب انکه رابطة العالم الإسلامی در سازمان های بین المللی بزرگ و معتبر و مؤثر جهان نماینده دارد. این بنیاد سعودی در سازمان ملل متّحد، به عنوان عضو ناظر درجه اول و نیز در میان سازمان های
این امکانات گوشه ای از ظرفیت های برآمده از مقوله حج و زیارت برای دیپلماسی عمومی و فرهنگی است که در واقع پوششی برای پیشبرد اهداف دیپلماسی سیاسی نیز هست.
در آستانه آغاز به کار دولت سیزدهم که انتظار می رود توجه و دلبستگی فراوانی به امر زیارت نشان دهد؛ ضرورت توجه ویژه به حج و زیارت به مثابه امکانی برای آغاز یک دیپلماسی فعال در جهان اسلام بیش از گذشته خودنمایی می کند.
گرچه الزامات ناشی از کرونا محدودیت های فراوانی را به دولت ها تحمیل کرده است اما برخی رویدادهای بین المللی مانند المپیک 2020 توکیو که اکنون در حال برگزاری است و در آن هزاران نفر از سراسر جهان و ملت های گوناگون با بکار گیری دستورالعمل های دقیق و سخت گیرانه حضور یافته اند این ایده را به ذهن متبادر می سازد که با همفکری و تجمیع دیدگاه های متخصصان و کارشناسان چه بسا بتوان به احیای امر زیارت اهتمام ورزید.
توجه به همسایگان
از این زاویه و بر اساس شخصیت فکری رئیس جمهور منتخب، تأسیس و بکارگیری دیپلماسی حج و زیارت می تواند حرکتی نو در سطح جوامع پیرو اهل بیت(ع) و سپس دول منطقه اسلامی غرب آسیا را رقم بزند.
گرچه بخش مهمی از توسعه روابط مبتنی بر حج و زیارت در انتظار گشایش یا برگزاری مذاکرات میان ایران و عربستان یا عراق قرار دارد اما وجود اراده برای ایجاد پیشرفت می تواند به تحول چشمگیری در امر حج و زیارت منجر شود.
تشکیل دولت جدید بطور طبیعی با انگیزه های تازه در جهت تحول همراه خواهد بود و بازنگری در مسائل زیارت و تعریف ظرفیت های تازه برای آن از مسئولان دولت سیزدهم مورد انتظار است.
سابقه رئیس جمهور منتخب ملت ایران در جایگاه تولیت حرم رضوی نشان می دهد ایشان دارای دلبستگی فراوان و افق بلند و اراده مناسب برای برقرار مناسبات با جهان اسلام و تشیع هستند و شکل گیری اتحادیه اعتاب مقدسه جهان اسلام یکی از دستاوردهای دوره حضور ایشان در مقام خادمی حرم رضوی بود.
