۰
تاریخ انتشار
شنبه ۲ اسفند ۱۳۹۹ ساعت ۲۲:۲۲
گزارش خبرگزاری رضوی:

ظرفیت های همکاری میان حرم رضوی و نهادهای جهان اسلام

ظرفیت های همکاری میان حرم رضوی و نهادهای جهان اسلام
خبرگزاری رضوی. حرم مطهر رضوی به عنوان یکی از برجسته ترین مراکز تشیع در دنیا همواره مورد توجه شیعیان و محبان اهل بیت(ع) در سراسر جهان قرار داشته است. ویژگی های خاص امام رئوف در میان ائمه اطهار(ع) همیشه موجب ایجاد جذابیت ها و اختصاصاتی برای حرم مطهر رضوی در میان تمامی اعتاب مقدسه اهل بیت(ع) شده است.
از این رو شهر مشهد نیز به عنوان دومین شهر بزرگ ایران و کلان شهر مذهبی در جهان اسلام بنا بر خاستگاه خود برگرد مضجع شریف هشتمین حجت الهی، پیوسته در طول تاریخ از مناطق اجتماع شیعیان بوده است.
سیر رشد جوامع شیعه در نیم قرن اخیر به روشنی جهش جایگاه عتبات مقدسه اهل بیت(ع) در حیات اجتماعی و سیاسی و طبعا دینی پیروان اهل بیت(ع) را نشان می دهد.
تأثیرگذاری حرم رضوی در مناسبات جهان تشیع و اسلام از زمان انتقال پایتخت خلافت عباسیان به شرق اسلامی و مرو قابل ارزیابی و بررسی است و آثار و معالم فراوانی را از آن مبداء تا به امروز برجای گذاشته است.
در حالی که در قرون نخستین اسلامی حضور برجسته ترین شخصیت آل البیت(ع) در منطقه خراسان نقطه عطفی در تحولات آن دوره به شمار می رفت و یکی از مهم ترین تصمیمات سیاسی دستگاه خلافت حول آن رقم خورد؛ در قرون میانه اسلامی مدفن امام علی بن موسی الرضا(ع) به یکی از زیارتگاه های برجسته در شرق جهان اسلام تبدیل شد و پیرامون آن جلوه های تمدنی متنوعی شکل گرفت.
مسجد گوهرشاد که از شاهکارهای دوره تیموری به شمار می رود یک نمونه از شناخته شده ترین آنها و در زمره مساجد بزرگ جهان اسلام قرار دارد.
این زمینه ها کهن شهر توس را به مشهدالرضا ارتقاء داد و در جایگاه شهرهای برآمده از تمدن اسلامی نشاند.
شهرهای مذهبی در تمدن اسلامی همیشه در تنظیم مناسبات جامعه اسلامی نقش محوری ایفاء میکردند و بخشی از آیین های اسلام معطوف به آنها بوده است. مساجد و بقاع متبرکه محور و هویت این شهرها را شکل می داده اند. مکه مکرمه و مدینه منوره مقدس ترین شهرهای اسلام و مسجدالحرام و مسجدالنبی نخستین عبادتگاه ها و زیارتگاه های مسلمانان هستند. شرایط حکمرانی در شبه جزیره عربستان در یک قرن اخیر این دو شهر و دو مسجد گرانمایه را تنها برای اجرای مناسک شرعی از پیش تعیین شده محدود ساخته و نقش فراتری برای آنها در جهت اتحاد اسلامی یا حل و فصل مشکلات و مصائب مسلمانان تعریف نکرده است از این رو کارکرد حرم مکی و حرم نبوی تنظیم اعمال عبادی جوامع اسلامی است. این در حالی است که در تمام یکصدسال گذشته گردهمآیی هایی با حضور نمایندگان کشورهای اسلامی به میزبانی مقامات عربستان در مکه یا مدینه برپا شده است که نتایج آن امروزه قابل سنجش است. در شرایطی که موسم حج در ماه ذوالحجة بزرگترین اجتماع مسلمانان در دنیا شناخته می شود اما با وجود برکات معنوی ممتاز، بر اثر سیاست ها و دخالت های متولیان حرمین شریفین موجب همگرایی در جهان اسلام نمی گردد.
در جهان تشیع اعتاب مقدسه و بقاع متبرکه بنا بر آموزه های اهل بیت(ع) ملجاء و پناهگاه پیروان ایشان و بلکه غالب مسلمانان بوده است و علاوه بر نقش هدایت گستری و معنویت زایی، مرکزی برای تأمین و تنطیم مناسبات اجتماعی و سیاسی و هویتی جوامع شیعه بوده اند.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بنا بر نیازهای گسترده و متنوع در سطح منطقه ای و جهانی از ایران اسلامی که بیداری اسلامی را برای عموم مسلمانان و همزمان امید و اشتیاق را برای خصوص شیعیان به ارمغان آورده بود، نهادهای گوناگونی در کشور برای رفع نیازهای فکری و معنوی در جهان اسلام و تشیع شکل گرفت.
این گوناگونی در مراحل و مقاطعی به موازی کاری می انجامید و لذا شاهد ادغام هایی برای ایجاد همگرایی بیشتر در انجام مأموریت های محوله و تحقق اهدف می شدیم.
در یک تقسیم بندی در حال حاضر شاهد دو نمونه و الگو از نهادهای دینی متولی امر تبلیغ و تنظیم ارتباطات مسلمانان با مراکز مرجع و قطب ها و سرزمین های الهام بخش اسلامی هستیم. نخست مدل مبتنی بر حرم ها، اعتاب و بقاع متبرکه که مکان پایه هستند و مکان مذهبی محور ارتباطات و مناسبات و حرکت ها است و مدل دیگر که نهادپایه است و بر اساس نهادهایی است که دولت های مسلمان یا جوامع اسلامی برای پیگیری امور مسلمانان راه اندازی کرده اند.
عربستان سعودی برای این منظور در کنار حرمین شریفین، اتحادیه جهان اسلام را به عنوان بازوی تبلیغی و هماهنگ کننده روابط اسلامی بنیان نهاده است. جمهوری اسلامی نیز در کنار حرم مطهر رضوی و حرم حضرت فاطمه معصومه(س)، مجامعی چون مجمع جهانی اهل بیت(ع) و مجمع جهانی تقریب مذاهب و سازمان فرهنگ و ارتباطات را راه اندازی کرده است. اما همزمان با این نهادها در دو کشور بزرگ عربستان و ایران، اماکن مقدسه یعنی حرمین شریفین در مکه و مدینه و حرم رضوی و حرم کریمه اهل بیت(ع) در قم خود مستقلا و فعال در روابط بین مسلمانان و تبلیغ و تنظیم مناسبات دینی آنها نقش آفرینی می کنند.
تجربه این دو الگو در روابط اسلامی یعنی «مکان پایه» و «نهادپایه» نشان می دهد حرم ها و امکان و اعتاب مقدسه در جهان اسلام به دلیل تأسیس و تداوم بر اساس دستورات دینی و باورهای اعتقادی مردم عموما از ثبات و پیوستگی برخورداراند و با وجود تمام کاستی های مدیریتی متولیان آنها بخاطر عمق عواطف دینی مسلمانان از یک استمرار خودجوش برخودار هستند به صورتی که گاه این خیزش ها و جنبش های معنوی پیروان است که بر سیاستگذاری ها مسئولان این نهادها تأثیر می گذارد. پدیده اربعین مقال برجسته ای بر این مفهوم است.
در عین حال مراکز «نهادپایه» نقش مهم و ویژه ای در روابط بین الملل اسلامی دارند و با همه فرازها و فرودها و رونق و رکودها در برنامه هایشان، می توانند ضمن جلوگیری از هدر رفت یا حتی انحراف در استفاده از ظرفیت های خودجوش مردمی، در سرعت بخشیدن به اتصال و همبستگی اسلامی مؤثر باشند.
از این رو همکاری میان حرم مطهر رضوی با نهادهای اسلامی مانند مجمع جهانی اهل بیت(ع)، مجمع جهان تقریب مذاهب، سازمان فرهنگ و ارتباطات و موارد مشابه در دیگر کشورها ضروری است.
https://www.razavi.news/vdcjmyem.uqeoyzsffu.html
razavi.news/vdcjmyem.uqeoyzsffu.html
کد مطلب ۶۸۰۰۶
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما