به مناسبت روز بزرگداشت حافظ؛
مباش در پی آزار و هرچه خواهی کن
خبرگزاری رضوی- زهرا رفعتی؛ امروز به نام حافظ شیرازی ملقب به لسان الغیب، ترجمان الاسرار، لسانالعرفا و ناظمالاولیا و یکی از سخنوران نامی جهان در تقویم ملی ما ثبت شده است. نام حافظ، «محمّد» است اما براساس منابع نزدیک به روزگار او، نام و لقب «شَمسُالدّین» و تخلص «حافظ»، تنها عنوانهایی است که در زمان حیاتش به آنها خوانده میشدهاست؛او از مهمترین تأثیرگذاران بر شاعران پس از خود شناخته میشود.
اثرپذیری از قرآن
زبان حافظ تشخص و درخشندگي خاصي دارد كه مي توان آن را نمونه كمال زبان فارسي دانست.این شاعر گرانقدر در سال ۷۹۱ یا ۷۹۲ در شیراز دیده به جهان گشود و در جوانی به آموختن قرآن و ادب عربی و علوم اسلامی توجه کرد و در تفسیر و کلام و ادب تبحر یافت. قرآن را به 14 روایت ازحفظ بود و به همین سبب حافظ تخلص یافت.
به بیان دیگر در اثرپذیری حافظ از قرآن تردیدی نیست. در حوزه صورت یا ساختار، مهمترین ویژگی شعر حافظ یعنی استقلال ابیات، بیش از هر چیز اثرپذیرفته از سُوَر و آیات قرآن است.
اغلب شعرهای حافظ به شکل غزل می باشند که به غزلیات حافظ یا همان فال حافظ معروف شده است. نوع سخن و گرایش شعرهای حافظ به سمت خواجوی کرمانی می باشد. خواجوی کرمانی مهم ترین تاثیر را روی شاعرهای بعداز خود گذاشته است.
حافظ را نمیتوان از سنخ شاعران تکبعدی و تکساحتی محسوب و تفکر شاعرانهاش را تنها به یک وجه خاص تفسیر و تأویل کرد؛ چرا که شعر او دارای ابعاد گوناگون و متنوع سرشار از راز و رمز و پرسش از حقیقت هستی است.
حافظ در اشعار خویش به حضورش در مدرسه، چهل سال تحصیل علم و فضل، درس صبحگاهی، و حفظ قرآن برپایهٔ قرائتهای گوناگون نیز اشاره کرده است.شعر حافظ در محور عمودی، بیشتر دنیوی و عاشقانه یا مدحی است و مضامین مختلف از جمله عرفان در محورهای لفظی است و کسانی که شعر او را عرفانی میدانند به محور افقی توجه دارند، یعنی ابیات او را مستقل می پندارند. در اینکه بین ابیات حافظ ارتباط هنری ظریفی است هیچ شک نیست. اما باید توجه داشت که ارتباط طولی با وحدت موضوع فرق می کند و ارتباط ابیات او با هم گاهی از طریق تداعی واژه ها و معناها است.
حافظ علاوه بر اینکه شاعرِ آیین و عرفان و آسمانی است اما شاعری زمینی نیز هست. او در بسیاری از زمینهها و ویژگیهای شعری همتراز با سایر شعرای بزرگ است. گاه حتی دیگران در برخی موارد از او سَرتَر بودهاند. اما حافظ ازآنجهت که خود را از جامعه دور نکرده و شعرش را غرقِ خوب و بد زندگی کرده، مخاطب بیشتری هم جذب کرده است.
زندگی با حافظ
حافظ از جمله شاعرانی است که طی سالیان گذشته همواره مورد توجه مردم بوده و بسیاری از ابیات این شاعر پرآوازه در زندگی روزانه مردم به عنوان ضرب المثل نیز استفاده می شود. هنوز هم بسیاری از خانواده های قدیمی جلسات منظمی به نام حافظ خوانی دارند و در دورهی های خود از ابیات ناب لسان الغیب استفاده می کنند. دیوان حافظ همچنین به پای ثابت برخی آداب و سنن ایرانیان از جمله شب یلدا و سفره هفت سین تبدیل شده و مردم احترام خاصی برای این شاعر پرآوازه ایرانی قائل هستند.
تفعل روزانه زدن به حافظ و خواندن ابیاتی از دیوان وی به صورت تصادفی لطفی خاص دارد و بسیاری از دوست داران فرهنگ و هنر ایران زمین این اقدام را انجام می دهند و اعتقاد خاصی به آن دارند.
کتاب هایی در مورد حافظ
درباره حافظ کتاب های زیادی به رشته تحریر درآمده است که در ادامه به چند مورد اشاره می کنیم:
«آفتاب نیمشب: شرح معرفتی غزلهای برگزیده حافظ»، سیدعلیرضا موسوی – ذکرالقلوب - ۵۲۴ صفحه - چاپ ۱ سال ۱۳۹۳ - ۲۰۰۰ نسخه
«ادامه راه حافظ»، کیخسرو سیاوشنیا؛ مترجم: مصطفی دجلهپور - هوشمند - ۶۸ صفحه - چاپ ۱ سال ۱۳۹۲ - ۲۰۰۰ نسخه
«ادعای کسروی بر حافظ در پاسخ به مردی شگفت»، اردلان عطارپور- علم - ۱۱۲ صفحه - چاپ ۱ سال ۱۳۹۲ - ۱۱۰۰ نسخه
«از میکده بیرون»، مهناز سیدجوادجواهری؛ ویراستار: اصغر اندرودی - البرز، صبای الوند - ۸۳۲ صفحه - چاپ ۱ سال ۱۳۹۳ - ۱۱۰۰ نسخه
اثرپذیری از قرآن
زبان حافظ تشخص و درخشندگي خاصي دارد كه مي توان آن را نمونه كمال زبان فارسي دانست.این شاعر گرانقدر در سال ۷۹۱ یا ۷۹۲ در شیراز دیده به جهان گشود و در جوانی به آموختن قرآن و ادب عربی و علوم اسلامی توجه کرد و در تفسیر و کلام و ادب تبحر یافت. قرآن را به 14 روایت ازحفظ بود و به همین سبب حافظ تخلص یافت.
به بیان دیگر در اثرپذیری حافظ از قرآن تردیدی نیست. در حوزه صورت یا ساختار، مهمترین ویژگی شعر حافظ یعنی استقلال ابیات، بیش از هر چیز اثرپذیرفته از سُوَر و آیات قرآن است.
اغلب شعرهای حافظ به شکل غزل می باشند که به غزلیات حافظ یا همان فال حافظ معروف شده است. نوع سخن و گرایش شعرهای حافظ به سمت خواجوی کرمانی می باشد. خواجوی کرمانی مهم ترین تاثیر را روی شاعرهای بعداز خود گذاشته است.
حافظ را نمیتوان از سنخ شاعران تکبعدی و تکساحتی محسوب و تفکر شاعرانهاش را تنها به یک وجه خاص تفسیر و تأویل کرد؛ چرا که شعر او دارای ابعاد گوناگون و متنوع سرشار از راز و رمز و پرسش از حقیقت هستی است.
حافظ در اشعار خویش به حضورش در مدرسه، چهل سال تحصیل علم و فضل، درس صبحگاهی، و حفظ قرآن برپایهٔ قرائتهای گوناگون نیز اشاره کرده است.شعر حافظ در محور عمودی، بیشتر دنیوی و عاشقانه یا مدحی است و مضامین مختلف از جمله عرفان در محورهای لفظی است و کسانی که شعر او را عرفانی میدانند به محور افقی توجه دارند، یعنی ابیات او را مستقل می پندارند. در اینکه بین ابیات حافظ ارتباط هنری ظریفی است هیچ شک نیست. اما باید توجه داشت که ارتباط طولی با وحدت موضوع فرق می کند و ارتباط ابیات او با هم گاهی از طریق تداعی واژه ها و معناها است.
حافظ علاوه بر اینکه شاعرِ آیین و عرفان و آسمانی است اما شاعری زمینی نیز هست. او در بسیاری از زمینهها و ویژگیهای شعری همتراز با سایر شعرای بزرگ است. گاه حتی دیگران در برخی موارد از او سَرتَر بودهاند. اما حافظ ازآنجهت که خود را از جامعه دور نکرده و شعرش را غرقِ خوب و بد زندگی کرده، مخاطب بیشتری هم جذب کرده است.
زندگی با حافظ
حافظ از جمله شاعرانی است که طی سالیان گذشته همواره مورد توجه مردم بوده و بسیاری از ابیات این شاعر پرآوازه در زندگی روزانه مردم به عنوان ضرب المثل نیز استفاده می شود. هنوز هم بسیاری از خانواده های قدیمی جلسات منظمی به نام حافظ خوانی دارند و در دورهی های خود از ابیات ناب لسان الغیب استفاده می کنند. دیوان حافظ همچنین به پای ثابت برخی آداب و سنن ایرانیان از جمله شب یلدا و سفره هفت سین تبدیل شده و مردم احترام خاصی برای این شاعر پرآوازه ایرانی قائل هستند.
تفعل روزانه زدن به حافظ و خواندن ابیاتی از دیوان وی به صورت تصادفی لطفی خاص دارد و بسیاری از دوست داران فرهنگ و هنر ایران زمین این اقدام را انجام می دهند و اعتقاد خاصی به آن دارند.
کتاب هایی در مورد حافظ
درباره حافظ کتاب های زیادی به رشته تحریر درآمده است که در ادامه به چند مورد اشاره می کنیم:
«آفتاب نیمشب: شرح معرفتی غزلهای برگزیده حافظ»، سیدعلیرضا موسوی – ذکرالقلوب - ۵۲۴ صفحه - چاپ ۱ سال ۱۳۹۳ - ۲۰۰۰ نسخه
«ادامه راه حافظ»، کیخسرو سیاوشنیا؛ مترجم: مصطفی دجلهپور - هوشمند - ۶۸ صفحه - چاپ ۱ سال ۱۳۹۲ - ۲۰۰۰ نسخه
«ادعای کسروی بر حافظ در پاسخ به مردی شگفت»، اردلان عطارپور- علم - ۱۱۲ صفحه - چاپ ۱ سال ۱۳۹۲ - ۱۱۰۰ نسخه
«از میکده بیرون»، مهناز سیدجوادجواهری؛ ویراستار: اصغر اندرودی - البرز، صبای الوند - ۸۳۲ صفحه - چاپ ۱ سال ۱۳۹۳ - ۱۱۰۰ نسخه