روز جهانی صلح؛ فرصت بازیابی هویت صلح طلبانه ایران و انقلاب در جهان اسلام

به گزارش سرویس جهان اسلام خبرگزاری رضوی، مقوله صلح و جنگ از مهم ترین مسائل بین المللی در طول قرن 20 و قرن 21 تا به امروز بوده است.
پدیده جنگ و صلح که معمولا در مباحث نظری و تحلیلی توأمان مورد بررسی قرار می گیرد از دیرپاترین موضوعات مورد توجه بشر در طول تاریخ بوده اما دو جنگ جهانی اول و دوم در قرن بیستم به همراه ده ها جنگ خانمانسوز در پی آن همچون جنگ ویتنام مقوله جنگ و صلح را در صدر اهتمام بشر مدرن نشاند.
استفاده هولناک از بمب اتمی برای نخستین بار علیه شهروندان غیر نظامی ژاپنی توسط دولت آمریکا در حمله به شهرهای هیروشیما و ناکازاکی، جامعه جهانی را در برابر تهدید بی سابقه ای قرار داد که ماهیت وجود بشر را تهدید می کرد.

ریشه های صلح معاصر
شکل گیری نهادهای بین المللی برای اداره و ضمانت صلح همچون سازمان ملل متحد در 75 سال پیش مقوله صلح را بصورت رسمی و به مثابه یک دانش و نیاز جهانی مستقل در علوم سیاسی و روابط بین الملل رسمیت بخشید و تثبیت کرد گرچه تا پیش از آن مطالعات نظری مرتبط با صلح سابقه قابل توجهی داشت.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد و شورای امنیت آن برای برقراری و ضمانت صلح بعد از جنگ جهانی دوم شکل گرفت تا از منازعات خشونت بار بعدی میان دول و ملت های جهان ممانعت به عمل آورد اما در اندک زمانی به ابزاری برای توسعه طلبی قدرت های بزرگ و دارای حق وتو تبدیل گشت.
نهاد سازمان ملل تمام توانایی جامعه بشری برای نهادینه سازی و ساختارمند کردن صلح در جهان بوده است اما همین رهاورد اکنون از ناکارآمدترین بخش های در حفظ صلح پایدار است گرچه نباید فراموش کرد با همه این کاستی های مهم فعلا تنها ابزاری است که شاید بتواند حداقل هایی از صلح را در جهان تقویت نماید.
روز جهانی صلح معمولا همه‌ساله در ۲۱ سپتامبر گرامی داشته می‌شود و ممکن است گاهی بصورت نمادین به یک آتش‌بس موقت و گذار در برحی مناطق جنگی برای دسترسی به کمک‌های انسان‌دوستانه بیانجامد اما اخیرا نمونه ای از آن در میان نبردهای مناطق مختلف دیده نشده است که حکایت از وضع اسفناک اهتمام به صلح دارد.
به نوشته دانشنامه های برخط جهانی این روز اولین بار در سال ۱۹۸۲ برپا شد، و از آن زمان توسط بسیاری کشورها، گروه‌های سیاسی، گروه‌های نظامی و افراد مختلف ادامه یافته‌است.
برای افتتاح، «زنگ صلح» در مقر سازمان ملل در شهر نیویورک به‌صدا درمی‌آید. این زنگ از سکه‌های اهدایی کودکان از تمام قاره‌ها به جز آفریقا ساخته شده‌است، و هدیه‌ای از سوی انجمن سازمان ملل ژاپن جهت یادآوری «هزینه انسانی جنگ» است. در کنار زنگ نوشته‌است؛ «زنده باد صلح مطلق جهانی».
افراد می‌توانند برای بزرگداشت روز بین‌المللی صلح، لباس‌هایی با طرح کبوتر سفید صلح بپوشند، که مدال‌هایی به شکل کبوتر صلح، محصول سازمانی غیرانتفاعی در کانادا است.

صلح در جهان اسلام
آخرین توافق صلحی که جهان اسلام به خود دیده است توافق میان رژیم صهیونیستی با امارات و بحرین بوده است که خود نام آن را «صلح ابراهیم» گذاشته اند. صلح با جنگ افروزترین رژیم سیاسی و نظامی خاورمیانه که در این توافق کوچکترین ضمانتی برای حتی عدم تعرض به کشورهای مسلمان امضاء کننده توافق با او نداده است.

فلسطین
این در حالی است که در فلسطین اشعالی با وجود همکاری های مستمر دولت فلسطینی برای نگه داشتن اندک بقایای صلح سرد و شکننده پیمان های اسلو و مادرید با رژیم صهیونیستی، اندک بهایی توسط سران تل آویو به آن داده نمی شود.
محاصره بیش از دو دهه شهر غزه با وجود اعتراضات گسترده صلح طلبان جهانی و حتی اعزام کشتی ها و کاروان های کمک رسانی از نقاط مختلف دنیا توسط فعالان صلح برای شکستن حلقه حصار مردم و کودکان همچنان ادامه دارد. در همین حال اوضاع صلح در کرانه باختری نیز شرایط بهتری نداشته و تخریب اراضی فلسطینی و توسعه شهرک سازی ها در آن برخلاف مقررات و قطعنامه های بین المللی ادامه دارد.

یمن
یمن تبدیل به یکی از برجسته ترین کانون های جنگ و نابودی صلح در جهان شده است و هیچ فرد حقیقی یا حقوقی معتبر بین المللی حملات و بمباران های ائتلاف سعودی را برای اهدافی همچون بازگرداندن دولت قانونی یا حفظ صلح در آن سرزمین نمی داند.
گرسنگی فراگیر و نایاب شدن دارو و امکانات بهداشتی خصوصا آب آشامیدنی سالم بارها و در طول سال جاری میلادی توسط نهادهای ناظر بین المللی به عنوان یک هشدار به جامعه جهانی اعلام شده است.

ائتلاف نظامی سعودی-اماراتی که با حمایت های مستمر اطلاعاتی آمریکا و رژیم صهیونیستی به محاصره یمن ادامه می دهد از رسیدن کشتی های حامل غله و مواد غذایی به بندر الحدیده که تحت نظر دولت صنعاء و سازمان ملل اداره می شود جلوگیری کرده و عامل یکی از جدی ترین قحطی های قرن حاضر شده اند.

وضعیت صلح در دیگر نقاط مانند سوریه، عراق، افغانستان، میانمار، پاکستان، کشمیر و ... وضعیت بسیار شکننده ای داشته و افق روشنی در برابر هیچکدام در کوتاه مدت و بلکه میان مدت متصور نیست.

رهیافت صلح اسلامی
امروز وزیر امور خارجه کشورمان به مناسبت فرارسیدن «روز جهانی صلح» توییتی منتشر کرد. «محمدجواد ظریف»، وزیر امور خارجه، با انتشار عکسی به مناسبت روز جهانی صلح نوشت :
«تو مگو همه به جنگند و ز صلح من چه آید
تو یکی نه‌ای، هزاری، تو چراغ خود برافروز»
صلح جویی از ریشه دار ترین خصلت های اسلامی و ایرانی است که سابقه فراوانی در سنت فرهنگی ایران و شیعه دارد و توجه به آن می تواند رهاوردهای تازه برای جهان معاصر به ارمغان آورد.
علاوه بر آنکه یکی از عناصر اساسی هویت انقلابی ایران اسلامی نیز هست.
اعلام صدام به عنوان آغازگر جنگ تحمیلی توسط سازمان ملل بعد از 8 سال مقاومت قهرمانانه یکی از ممتازترین نشانه های صلج جوبی ایرانیان بود که در چهلمین سالگرد دفاع مقدس باید در سطح جهان ترویج شود.
رهبر معظم انقلاب درباره باور عمیق ملت و انقلاب اسلامی می فرمایند: «همه‌ی ملتهای منطقه میدانند، بسیاری از دولتهای این منطقه میدانند؛ جمهوری اسلامی طرفدار صلح است، طرفدار برادری است، طرفدار عزت کشورهای این منطقه است، طرفدار عزت کشورهای اسلامی است».(۱۳۸۸/۱۱/۲۸)

بازخوانی آموزه های اسلامی و مکتب اهل بیت(ع) ما را به سرچشمه های این صلح دوستی رهنمون می شود.
متفکر بزرگ اسلامی شهید مرتضی مطهری در این باره در کتاب جهاد خود می گوید: « به طور كلی اسلام به مسئله صلح اهمیت می دهد. در یك آیه تصریح می كند: وَ اَلصُّلْحُ خَیْرٌ ؛ صلح بهتر است. و عرض كردیم صلح غیر از ذلت و زیر بار زور رفتن و تسلیم است. در یك آیه می فرماید: یا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا اُدْخُلُوا فِی اَلسِّلْمِ كَافَّةً ».

گزارش از بهمن دهستانی