گزارش خبرگزاری رضوی به مناسبت روز شعر و ادب فارسی؛
ادب فارسی؛ زبان پرقدرت جهان اسلام
خبرگزاری رضوی- بهمن دهستانی؛ روز ملی بزرگداشت زبان و ادبیات فارسی در حالی گرامی داشته می شود که زبان و ادب پارسی هم اکنون پرقدرت ترین زبان در جهان اسلام بعد از عربی است.
در منطقه آسیا و شمال آفریقا که بیشترین جمعیت مسلمان را در خود جای داده است جوامع متعدد و جمعیت های پرشماری به زبان های عربی و ترکی و اردو تکلم می کنند اما زبان فارسی الهام بخش ترین زبان بعد از زبان قرآن و در میان سایر زبان های منطقه اسلامی آسیایی و عربی و آفریقایی است. اما براستی دلیل این جوشش و قدرت چیست؟
ریشه های قدرت زبان فارسی در جهان اسلام
بررسی ریشه های شکل گیری زبان فارسی نشان می دهد که این زبان دارای مناسبات و روابط مستمر و متقابل فرهنگی و تمدنی بوده است و شاید بیشتر از هر زبان دیگری از تبادل و تماس تمدنی برخوردار بوده است.
پارسی با اشکال و گویش و نوشتار مختلف، زبان چندین سلسله و امپراطوری پهناور در فلات ایران بوده است تا با ظهور اسلام روند تغییر و تطور این زبان شاهد یک جهش بی سابقه شده و سرشار از زیبایی و طراوات می گردد.
حکومت های پهناور هخامنشی و اشکانی و ساسانی که در عهد خود ابرقدرت روزگار به شمار می آومدند در گسترش گویش به زبان های ایرانی در سرزمین های تحت سیطره خود مرثر بودند اما با پذیرش اسلام در ایران و آمیختگی شگفت آور فرهنگ ایرانی با اسلامی، زبان و ادب فارسی خود تبدیل به یک قدرت و امپراطوری وسیع گردید و به هر میزان اسلام رشد و گسترش می یافت، زبان فارسی هم از نفوذ و گستردگی برخوردار می شد.
عرفان اهل بیت(ع) عامل جهان گستری زبان فارسی
بعد از رجال حدیث جهان اسلام، این رجال ادب بودند که توانستند حامل و مبلغ معتبری برای آموزه های اهل بیت(ع) رسول خدا(ص) باشند.
تعبیر جاودانه سعدی شیرازی که از شناخته شده ترین شعرای جهان اسلام است گوشه ای از این رسالت ادبای فارسی را بیان می دارد. او می گوید:
«سعدی اگرخواهی عاشقی کنی و جوانی / عشق محمد بس است و آل محمد»
این مسئله آنچنان توسعه و عمق یافت که با ظهور مثنوی معنوی توسط جلال الدین بلخی رومی یا همان مولانا بسیاری تا امروز این اثر را نوعی تفسیر قرآن می دانند.
مثنوی مولانا آنچنان عرفان اهل بیت(ع) را در اقطار جهان اسلام گسترش داد که تا امروز میان کشورهای ایران و ترکیه و افغانستان بر سر موطن او بحث می شود با آنکه کاملا روشن است او یک شاعر پارسی گو بوده است و موطن پارسیان، ایران زمین بوده است.
مثنوی مولانا منبع جوشان عرفان اسلامی است و به اذعان عرفای مسلمان و خود مولوی ریشه عرفان اسلامی جزء در آموزه های اهل بیت(ع) به جای دیگری برنمیگردد.
ترجمه مثنوی فارسی مولانا تا آنجا پیش رفته است که بالغ بر 98 میلیون نسخه در ایلات متحده تا به امروز فروش رفته است.
واقعیت آن است که عرفان بسیار بیشتر از فقه و شریعت ظرفیت پذیرش و ابعاد فرامذهبی دارد و بسیار زودتر و بهتر از فقه و شریعت توسط انسان های مختلف از سایر ادیان و مذاهب فهم می شود و یک نیاز مشترک جهان است.
اساسا دانش های ادیان و الاهیات در جهان در پی توضیح و تبیین جهان های معنوی انسان ها هستند و بزرگترین منبع حفظ این جهان عرفان است و عرفان اسلامی قوی ترین نوع عرفان و منطبق تر با ارزش های جهانی بشر است.
حال بزرگترین و وسیع ترین کشتی که توانسته در این دریای پهناور سفر کرده و بیشترین بار امانت این ذخیره معنوی را با خود حمل نماید زبان فارسی است که آکنده از چشمه های کوچک و بزرگی از سخن دانان و ادیبان است.
زبان و ادب فارسی ابزار دیپلماسی فرهنگی
تجربه تلاش های بعد از انقلاب اسلامی به روشنی نشان می دهد استفاده از زبان و ادب فارسی به مثابه یک ابزار برای پیشبرد دیپلماسی همیشه با موفقیت و کامیابی همراه بوده است.
با تمرکز تمام فعالیت های متنوع کشور در حوزه ترویج زبان فارسی در خارج از مرزها در مجموعه ای با نام «بنیاد سعدی» گام مهمی برای حضور فرهنگی در کشورهای مختلف و نیز میزبانی از علاقه مندان به زبان و ادب فارسی برداشته شد.
این در حالی است که نهادهای دیگری همچون سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دانشگاه تهران، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) و جامعه المصطفی(ص) نیز با همکاری بنیاد سعدی آموزش و ترویج زبان فارسی را در میان غیرایرانیان و غیر پارسی زبانان دنبال می کنند.
هم اکنون تفاهم نامه ها و قردادهای تبادل و همکاری متعددی میان دانشگاه فردوسی مشهدالرضا و دانشگاه عراق در امر زبان فارسی منعقد و فعال است.
دانشگاه فردوسی مشهد سال ها است که توسط وزارت علوم و تحقیقات به عنوان قطب ادب فارسی در میان دانشگاه های ایران معرفی شده است و در میان کشورهای منطقه به این عنوان و برند شناخته می شود.
در میانه تبلیغات و هزینه های سنگین بدخواهان ایران اسلامی و امواج ایران هراسی و شیعه هراسی این زبان و ادب فارسی است که در بدترین شرایط روابط بین المللی نیز توانسته با صلح و سلامت در هر مکان نفوذ کند.
زبان فارسی؛ زبان علم و توسعه جهان اسلام
یکی از سیاست ها و راهبردهای کلان فرهنگی جمهوری اسلامی تبدیل این زبان پرقدرت اسلامی به زبان علم و توسعه در جهان اسلام و سطح بین الملل است. این سیاست منطقی که برخلاف سیاست های توسعه طلبانه برخی کشورها به هر میزان رشد یافته صلح و همزیستی مسالمت آمیز و دوستی را در سایه این زبان بین ملل اسلامی و حتی غیرمسلمان فراهم آورده است بنا به توانایی هایی های ذاتی خود می تواند منجر به قوت و قدرت جهان اسلام شود.
رهبر معظم انقلاب در بیانات خود بصورت مکرر خواستار توجه به این مهم بوده اند و حتی ضرورت برنامه ریزی 50 ساله برای تبدیل فارسی به زبان مرجع در حوزه علوم را گوشزد کرده اند.
آنچنانکه زبان فارسی توانست بعد از زبان عربی هویت بخش جهان اسلام گردد امید می رود بتواند با رشدپرشتاب علمی کشور و گره خوردن با آن و برنامه ریزی های صحیح و استفاده از کمک و مشارکت همه متکلمان و دلبستگان به فارسی حتی غیرایرانیان در دیگر کشورها، این زبان را به منزلت زبان علم و توسعه جهان اسلام برسانند.
در منطقه آسیا و شمال آفریقا که بیشترین جمعیت مسلمان را در خود جای داده است جوامع متعدد و جمعیت های پرشماری به زبان های عربی و ترکی و اردو تکلم می کنند اما زبان فارسی الهام بخش ترین زبان بعد از زبان قرآن و در میان سایر زبان های منطقه اسلامی آسیایی و عربی و آفریقایی است. اما براستی دلیل این جوشش و قدرت چیست؟
ریشه های قدرت زبان فارسی در جهان اسلام
بررسی ریشه های شکل گیری زبان فارسی نشان می دهد که این زبان دارای مناسبات و روابط مستمر و متقابل فرهنگی و تمدنی بوده است و شاید بیشتر از هر زبان دیگری از تبادل و تماس تمدنی برخوردار بوده است.
پارسی با اشکال و گویش و نوشتار مختلف، زبان چندین سلسله و امپراطوری پهناور در فلات ایران بوده است تا با ظهور اسلام روند تغییر و تطور این زبان شاهد یک جهش بی سابقه شده و سرشار از زیبایی و طراوات می گردد.
حکومت های پهناور هخامنشی و اشکانی و ساسانی که در عهد خود ابرقدرت روزگار به شمار می آومدند در گسترش گویش به زبان های ایرانی در سرزمین های تحت سیطره خود مرثر بودند اما با پذیرش اسلام در ایران و آمیختگی شگفت آور فرهنگ ایرانی با اسلامی، زبان و ادب فارسی خود تبدیل به یک قدرت و امپراطوری وسیع گردید و به هر میزان اسلام رشد و گسترش می یافت، زبان فارسی هم از نفوذ و گستردگی برخوردار می شد.
عرفان اهل بیت(ع) عامل جهان گستری زبان فارسی
بعد از رجال حدیث جهان اسلام، این رجال ادب بودند که توانستند حامل و مبلغ معتبری برای آموزه های اهل بیت(ع) رسول خدا(ص) باشند.
تعبیر جاودانه سعدی شیرازی که از شناخته شده ترین شعرای جهان اسلام است گوشه ای از این رسالت ادبای فارسی را بیان می دارد. او می گوید:
«سعدی اگرخواهی عاشقی کنی و جوانی / عشق محمد بس است و آل محمد»
این مسئله آنچنان توسعه و عمق یافت که با ظهور مثنوی معنوی توسط جلال الدین بلخی رومی یا همان مولانا بسیاری تا امروز این اثر را نوعی تفسیر قرآن می دانند.
مثنوی مولانا آنچنان عرفان اهل بیت(ع) را در اقطار جهان اسلام گسترش داد که تا امروز میان کشورهای ایران و ترکیه و افغانستان بر سر موطن او بحث می شود با آنکه کاملا روشن است او یک شاعر پارسی گو بوده است و موطن پارسیان، ایران زمین بوده است.
مثنوی مولانا منبع جوشان عرفان اسلامی است و به اذعان عرفای مسلمان و خود مولوی ریشه عرفان اسلامی جزء در آموزه های اهل بیت(ع) به جای دیگری برنمیگردد.
ترجمه مثنوی فارسی مولانا تا آنجا پیش رفته است که بالغ بر 98 میلیون نسخه در ایلات متحده تا به امروز فروش رفته است.
واقعیت آن است که عرفان بسیار بیشتر از فقه و شریعت ظرفیت پذیرش و ابعاد فرامذهبی دارد و بسیار زودتر و بهتر از فقه و شریعت توسط انسان های مختلف از سایر ادیان و مذاهب فهم می شود و یک نیاز مشترک جهان است.
اساسا دانش های ادیان و الاهیات در جهان در پی توضیح و تبیین جهان های معنوی انسان ها هستند و بزرگترین منبع حفظ این جهان عرفان است و عرفان اسلامی قوی ترین نوع عرفان و منطبق تر با ارزش های جهانی بشر است.
حال بزرگترین و وسیع ترین کشتی که توانسته در این دریای پهناور سفر کرده و بیشترین بار امانت این ذخیره معنوی را با خود حمل نماید زبان فارسی است که آکنده از چشمه های کوچک و بزرگی از سخن دانان و ادیبان است.
زبان و ادب فارسی ابزار دیپلماسی فرهنگی
تجربه تلاش های بعد از انقلاب اسلامی به روشنی نشان می دهد استفاده از زبان و ادب فارسی به مثابه یک ابزار برای پیشبرد دیپلماسی همیشه با موفقیت و کامیابی همراه بوده است.
با تمرکز تمام فعالیت های متنوع کشور در حوزه ترویج زبان فارسی در خارج از مرزها در مجموعه ای با نام «بنیاد سعدی» گام مهمی برای حضور فرهنگی در کشورهای مختلف و نیز میزبانی از علاقه مندان به زبان و ادب فارسی برداشته شد.
این در حالی است که نهادهای دیگری همچون سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، دانشگاه تهران، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) و جامعه المصطفی(ص) نیز با همکاری بنیاد سعدی آموزش و ترویج زبان فارسی را در میان غیرایرانیان و غیر پارسی زبانان دنبال می کنند.
هم اکنون تفاهم نامه ها و قردادهای تبادل و همکاری متعددی میان دانشگاه فردوسی مشهدالرضا و دانشگاه عراق در امر زبان فارسی منعقد و فعال است.
دانشگاه فردوسی مشهد سال ها است که توسط وزارت علوم و تحقیقات به عنوان قطب ادب فارسی در میان دانشگاه های ایران معرفی شده است و در میان کشورهای منطقه به این عنوان و برند شناخته می شود.
در میانه تبلیغات و هزینه های سنگین بدخواهان ایران اسلامی و امواج ایران هراسی و شیعه هراسی این زبان و ادب فارسی است که در بدترین شرایط روابط بین المللی نیز توانسته با صلح و سلامت در هر مکان نفوذ کند.
زبان فارسی؛ زبان علم و توسعه جهان اسلام
یکی از سیاست ها و راهبردهای کلان فرهنگی جمهوری اسلامی تبدیل این زبان پرقدرت اسلامی به زبان علم و توسعه در جهان اسلام و سطح بین الملل است. این سیاست منطقی که برخلاف سیاست های توسعه طلبانه برخی کشورها به هر میزان رشد یافته صلح و همزیستی مسالمت آمیز و دوستی را در سایه این زبان بین ملل اسلامی و حتی غیرمسلمان فراهم آورده است بنا به توانایی هایی های ذاتی خود می تواند منجر به قوت و قدرت جهان اسلام شود.
رهبر معظم انقلاب در بیانات خود بصورت مکرر خواستار توجه به این مهم بوده اند و حتی ضرورت برنامه ریزی 50 ساله برای تبدیل فارسی به زبان مرجع در حوزه علوم را گوشزد کرده اند.
آنچنانکه زبان فارسی توانست بعد از زبان عربی هویت بخش جهان اسلام گردد امید می رود بتواند با رشدپرشتاب علمی کشور و گره خوردن با آن و برنامه ریزی های صحیح و استفاده از کمک و مشارکت همه متکلمان و دلبستگان به فارسی حتی غیرایرانیان در دیگر کشورها، این زبان را به منزلت زبان علم و توسعه جهان اسلام برسانند.
