رضوی گزارش میدهد؛
توسعه بینالمللی شهرهای زیارتی، مسیری برای پیشرفت، رفاه و صلح و آرامش
به گزارش سرویس بینالملل و جهان اسلام رضوی، شهرهای زیارتی در طول تاریخ اسلام و تشیع همواره نقش محوری در گردآورن اجتماعات انسانی و تشکیل تمدن در بلاد اسلام و سرزمین ایران داشتهاند و از این زاویه میتوان تمدن اسلام و ایران را برآمده از جریان معنوی زیارت دانست. زیارت علاوه بر آنکه در عقاید اسلام خصوصا مکتب تشیع دارای جایگاه رفیعی است؛ همزمان دارای کارکردهای اجتماعی و تمدنی میباشد و به شکلگیری شهرهای بزرگ و محوری با موقعیت تعیین کننده انجامیده است.
رشد مکتب اهلبیت(ع) همیشه با امر زیارت در پیوند بوده است. در تاریخ ایران بعد از استقرار صفویه و حاکمیت شیعی شاهد جهش در رشد شهرهای زیارتی هستیم. توسعه عتبات عالیات نیز از این مرحله به بعد نیز بصورت قابل توجهی امتداد می یابد.
در سالهای اخیر به برکت زیارتهای میلیونی مانند زیارت اربعین یا اجتماعات زیارتی بزرگ در حرم رضوی همچون آیین تحویل سال در نوروز و خصوصا ولادت و شهادت امام رضا(ع)، جایگاه شهرهای زیارتی وضعیت کم سابقهای یافته است و رفت و آمدهای زائران در تمام طول سال برقرار است. این روند تحولات زیادی را در پی داشته است که رشد ارتباطات بینالمللی و توسعه زیرساختهای شهرهای زیارتی از آن جمله بوده است.
مسئله گردشگری مذهبی نیز به عنوان یک شاخه از صنعت گردشگری در ذیل این شرایط بسیار مورد توجه کارشناسان و فعالان اقتصادی قرار گرفته است.
در این رابطه رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر مشهد اعلام کرده است: شهرداری مشهد مکلف شده است تا «دبیرخانه شهرهای زیارتی» را ذیل سازمان فرهنگی و اجتماعی راهاندازی کند. حجتالاسلاموالمسلمین حسن منصوریان رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر مشهد در گفتوگویی با اشاره به مصوبه اخیر شورای اسلامی شهر مبنی بر تشکیل و راهاندازی دبیرخانه شهرهای زیارتی، اظهارداشت: با توجه به اهمیت زیارت در هویت فرهنگی و اجتماعی مشهد و ضرورت ارتقای خدمات به زائران، شهرداری مشهد مکلف شد دبیرخانهای تحت عنوان «دبیرخانه شهرهای زیارتی» را ذیل سازمان فرهنگی و اجتماعی، بدون ایجاد ساختار جدید و با استفاده از ظرفیتهای موجود راهاندازی کند.
حجتالاسلاموالمسلمینمنصوریان افزود: شیوهنامه تشکیل این دبیرخانه حداکثر ظرف مدت یک ماه از زمان تصویب باید به شورای اسلامی شهر ارائه شود تا زمینه اجرای آن فراهم گردد.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر مشهد با بیان اینکه مشهد بهعنوان پایگاه اصلی فرهنگ زیارت شناخته میشود، تصریح کرد: سایر شهرهای زیارتی کشور در حوزه مسائل زیارت و فرهنگ میزبانی میتوانند حول محور مشهد گردهم آیند؛ طی سالهای اخیر، با اجرای برنامههای زیارتمحور در سازمان فرهنگی و استقبال گسترده از میلیونها زائر، توانستیم جایگاه مشهد را در این زمینه تثبیت کنیم.
حجتالاسلاموالمسلمینمنصوریان ادامه داد: تجربیات موفق مشهد در این حوزه باعث شد سایر شهرهای زیارتی برای بهرهمندی از ظرفیتها و برنامههای مشترک به مشهد رجوع کنند و به همین دلیل پیشنهاد ایجاد دبیرخانهای منسجم برای هماهنگی، تبادل تجربیات و همافزایی شهرهای زیارتی مطرح شد تا بدون نیاز به اعتبار مازاد، این دبیرخانه در قالب ساختار موجود سازمان فرهنگی شکل گیرد.
حجتالاسلاموالمسلمینمنصوریان گفت: دبیرخانه شهرهای زیارتی محلی برای همافزایی میان شهرهای زیارتی در حوزههای فرهنگی، اجتماعی و خدماتی خواهد بود و هدف اصلی آن توسعه و ترویج فرهنگ زیارت است؛ پیش از این نیز کارگروه زیارت در شورای عالی استانها تشکیل شده بود، اما برای پیگیری اجرایی و هماهنگی میان شهرها، نیاز به دبیرخانهای در بدنه شهرداری وجود داشت.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر مشهد خاطرنشان کرد: دبیرخانه شهرهای زیارتی را میتوان یکی از برندهای شاخص شورای ششم دانست، چراکه این اقدام به انسجام و ارتقای جایگاه فرهنگی مشهد و دیگر شهرهای زیارتی کشور کمک شایانی خواهد کرد.
همزمان شهر مقدس قم نیز به دلیل حرم نورانی حضرت فاطمه معصومه(س) دومین قطب زیارتی بسیار جذاب نزد مردم ایران است و مورد علاقه شدید مسلمانان شیعه در سراسر جهان قرار دارد. این جذابیت منحصر به شیعیان نبوده و موجب حضور علاقه مندانی از سایر مذاهب و ادیان نیز شده است.
در این رابطه در نیمه نخست امسال بیش از یکهزار و صد گردشگر غیرمسلمان از ۵۶ کشور جهان از حرم مطهر بانوی کرامت بازدید کردهاند که گردشگران آمریکایی در صدر این فهرست قرار داشتهاند.
بنا بر اعلام روزهای گذشته امور بینالملل حرم مطهر حضرت معصومه (س)، در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، بیش از یکهزار و صد گردشگر غیرمسلمان از ۵۶ کشور جهان از حرم مطهر بازدید کردهاند. گردشگران آمریکایی در صدر این فهرست قرار داشتهاند و پس از آنان گردشگرانی از کشورهای چین، ترکیه، اسپانیا، انگلستان، لهستان، روسیه، آلمان و تایلند بیشترین حضور را داشتهاند.
این گردشگران با هدف بازدید از جاذبههای مذهبی، فرهنگی و تاریخی قم وارد ایران شدهاند و پس از مراجعه به اداره بینالملل آستان مقدس، خدمات ویژه گردشگری و فرهنگی دریافت کردهاند و در همین بازه زمانی، حدود شش هزار و پانصد زائر مسلمان از ۳۰ کشور مختلف نیز به حرم مطهر مشرف شده و از خدمات زیارتی بهرهمند شدهاند.
زائرانی از کشورهایی چون عراق، پاکستان، نیجریه، هند، آذربایجان، بحرین، عربستان سعودی، لبنان، کویت و حتی ایالات متحده در میان زائران بینالمللی مشاهده میشوند و حرم مطهر حضرت معصومه(س) این رشد چشمگیر را نشانهای از جایگاه جهانی قم بهعنوان یکی از کانونهای بزرگ علمی و مذهبی جهان اسلام میداند. بسیاری از این زائران خارجی در کنار زیارت، در برنامههای فرهنگی، آموزشی و گفتوگوهای دینی حرم مطهر نیز مشارکت دارند که این امر به تقویت دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کمک کرده است.
در این زمینه مرجع عالیقدر جهان تشیع، آیتالله العظمی مکارم شیرازی هفته گذشته در دیدار با شهردار قم، با تأکید بر جایگاه منحصر به فرد این شهر گفته است: قم شهری متعلق به همه جهان اسلام است و جایگاهی دارد که هیچ شهری در کشور با آن قابل مقایسه نیست، از این رو دولت و شهرداری باید نگاه ویژهتری به توسعه این شهر داشته باشند.
آیتالله مکارم شیرازی تسریع در احداث فرودگاه قم را ضروری دانست و تصریح کرد: راهاندازی این فرودگاه ظرفیتهای تازهای را برای پیشرفت قم به همراه خواهد داشت.
این مرجع تقلید دو کانون بزرگ مذهبی شهر، حرم مطهر حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران را سرمایههای بیبدیل قم عنوان کرد و بهرهگیری بیشتر از این ظرفیتها را موجب رشد فرهنگی و اقتصادی شهر دانست.
این دیدگاه نشان میدهد بخشی از مسیر رشد و رفاه در مشهد و قم از مسیر توسعه بینالمللی این شهرها بر پای مسئله زیارت و حرم امام رضا(ع) و حرم منور خواهر ایشان و همچنین مسجد مقدس جمکران میگذرد و ضروری است نسبت به تأمین زیرساختهای لازم که فرودگاه یکی از آنها میباشد اقدام گردد.
به گفته مدیران حرم مطهر حضرت معصومه(س) این آستان مقدس همواره در خط مقدم گفتوگوی تمدنها و ادیان قرار دارد و حرم مطهر بانوی کرامت، به عنوان یکی از مهمترین مراکز مذهبی جهان تشیع، علاوه بر جذب زائران شیعه از کشورهای مختلف، سالانه میزبان شمار قابل توجهی از گردشگران غیرمسلمان است که با هدف شناخت فرهنگ ایرانی و آموزههای دینی از این مکان بازدید میکنند.
تلاش مجموعه امور بینالملل آستانهای مقدس رضوی و حضرت معصومه(س) بر این است که حضور گردشگران در حرمهای مطهر تنها به بازدید ظاهری محدود نشود، بلکه فرصتی برای گفتوگو، شناخت متقابل و ترویج پیام صلح و معنویت باشد.
مشهدالرضا و قم اکنون نه تنها مقاصدی برای زیارت هستند بلکه میتوانند به مراکزی بینالمللی برای گفتوگوی ادیان، تبادلات فرهنگی و توسعه گردشگری معنوی در جهان اسلام تبدیل شوند؛ ظرفیتی که با مدیریت منسجم و زیرساختهای مناسب میتواند جایگاه این شهرها را در نقشه جهانی گردشگری دینی بیش از پیش ارتقاء دهد.
رشد مکتب اهلبیت(ع) همیشه با امر زیارت در پیوند بوده است. در تاریخ ایران بعد از استقرار صفویه و حاکمیت شیعی شاهد جهش در رشد شهرهای زیارتی هستیم. توسعه عتبات عالیات نیز از این مرحله به بعد نیز بصورت قابل توجهی امتداد می یابد.
در سالهای اخیر به برکت زیارتهای میلیونی مانند زیارت اربعین یا اجتماعات زیارتی بزرگ در حرم رضوی همچون آیین تحویل سال در نوروز و خصوصا ولادت و شهادت امام رضا(ع)، جایگاه شهرهای زیارتی وضعیت کم سابقهای یافته است و رفت و آمدهای زائران در تمام طول سال برقرار است. این روند تحولات زیادی را در پی داشته است که رشد ارتباطات بینالمللی و توسعه زیرساختهای شهرهای زیارتی از آن جمله بوده است.
مسئله گردشگری مذهبی نیز به عنوان یک شاخه از صنعت گردشگری در ذیل این شرایط بسیار مورد توجه کارشناسان و فعالان اقتصادی قرار گرفته است.
در این رابطه رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر مشهد اعلام کرده است: شهرداری مشهد مکلف شده است تا «دبیرخانه شهرهای زیارتی» را ذیل سازمان فرهنگی و اجتماعی راهاندازی کند. حجتالاسلاموالمسلمین حسن منصوریان رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر مشهد در گفتوگویی با اشاره به مصوبه اخیر شورای اسلامی شهر مبنی بر تشکیل و راهاندازی دبیرخانه شهرهای زیارتی، اظهارداشت: با توجه به اهمیت زیارت در هویت فرهنگی و اجتماعی مشهد و ضرورت ارتقای خدمات به زائران، شهرداری مشهد مکلف شد دبیرخانهای تحت عنوان «دبیرخانه شهرهای زیارتی» را ذیل سازمان فرهنگی و اجتماعی، بدون ایجاد ساختار جدید و با استفاده از ظرفیتهای موجود راهاندازی کند.
حجتالاسلاموالمسلمینمنصوریان افزود: شیوهنامه تشکیل این دبیرخانه حداکثر ظرف مدت یک ماه از زمان تصویب باید به شورای اسلامی شهر ارائه شود تا زمینه اجرای آن فراهم گردد.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر مشهد با بیان اینکه مشهد بهعنوان پایگاه اصلی فرهنگ زیارت شناخته میشود، تصریح کرد: سایر شهرهای زیارتی کشور در حوزه مسائل زیارت و فرهنگ میزبانی میتوانند حول محور مشهد گردهم آیند؛ طی سالهای اخیر، با اجرای برنامههای زیارتمحور در سازمان فرهنگی و استقبال گسترده از میلیونها زائر، توانستیم جایگاه مشهد را در این زمینه تثبیت کنیم.
حجتالاسلاموالمسلمینمنصوریان ادامه داد: تجربیات موفق مشهد در این حوزه باعث شد سایر شهرهای زیارتی برای بهرهمندی از ظرفیتها و برنامههای مشترک به مشهد رجوع کنند و به همین دلیل پیشنهاد ایجاد دبیرخانهای منسجم برای هماهنگی، تبادل تجربیات و همافزایی شهرهای زیارتی مطرح شد تا بدون نیاز به اعتبار مازاد، این دبیرخانه در قالب ساختار موجود سازمان فرهنگی شکل گیرد.
حجتالاسلاموالمسلمینمنصوریان گفت: دبیرخانه شهرهای زیارتی محلی برای همافزایی میان شهرهای زیارتی در حوزههای فرهنگی، اجتماعی و خدماتی خواهد بود و هدف اصلی آن توسعه و ترویج فرهنگ زیارت است؛ پیش از این نیز کارگروه زیارت در شورای عالی استانها تشکیل شده بود، اما برای پیگیری اجرایی و هماهنگی میان شهرها، نیاز به دبیرخانهای در بدنه شهرداری وجود داشت.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر مشهد خاطرنشان کرد: دبیرخانه شهرهای زیارتی را میتوان یکی از برندهای شاخص شورای ششم دانست، چراکه این اقدام به انسجام و ارتقای جایگاه فرهنگی مشهد و دیگر شهرهای زیارتی کشور کمک شایانی خواهد کرد.
همزمان شهر مقدس قم نیز به دلیل حرم نورانی حضرت فاطمه معصومه(س) دومین قطب زیارتی بسیار جذاب نزد مردم ایران است و مورد علاقه شدید مسلمانان شیعه در سراسر جهان قرار دارد. این جذابیت منحصر به شیعیان نبوده و موجب حضور علاقه مندانی از سایر مذاهب و ادیان نیز شده است.
در این رابطه در نیمه نخست امسال بیش از یکهزار و صد گردشگر غیرمسلمان از ۵۶ کشور جهان از حرم مطهر بانوی کرامت بازدید کردهاند که گردشگران آمریکایی در صدر این فهرست قرار داشتهاند.
بنا بر اعلام روزهای گذشته امور بینالملل حرم مطهر حضرت معصومه (س)، در نیمه نخست سال ۱۴۰۴، بیش از یکهزار و صد گردشگر غیرمسلمان از ۵۶ کشور جهان از حرم مطهر بازدید کردهاند. گردشگران آمریکایی در صدر این فهرست قرار داشتهاند و پس از آنان گردشگرانی از کشورهای چین، ترکیه، اسپانیا، انگلستان، لهستان، روسیه، آلمان و تایلند بیشترین حضور را داشتهاند.
این گردشگران با هدف بازدید از جاذبههای مذهبی، فرهنگی و تاریخی قم وارد ایران شدهاند و پس از مراجعه به اداره بینالملل آستان مقدس، خدمات ویژه گردشگری و فرهنگی دریافت کردهاند و در همین بازه زمانی، حدود شش هزار و پانصد زائر مسلمان از ۳۰ کشور مختلف نیز به حرم مطهر مشرف شده و از خدمات زیارتی بهرهمند شدهاند.
زائرانی از کشورهایی چون عراق، پاکستان، نیجریه، هند، آذربایجان، بحرین، عربستان سعودی، لبنان، کویت و حتی ایالات متحده در میان زائران بینالمللی مشاهده میشوند و حرم مطهر حضرت معصومه(س) این رشد چشمگیر را نشانهای از جایگاه جهانی قم بهعنوان یکی از کانونهای بزرگ علمی و مذهبی جهان اسلام میداند. بسیاری از این زائران خارجی در کنار زیارت، در برنامههای فرهنگی، آموزشی و گفتوگوهای دینی حرم مطهر نیز مشارکت دارند که این امر به تقویت دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کمک کرده است.
در این زمینه مرجع عالیقدر جهان تشیع، آیتالله العظمی مکارم شیرازی هفته گذشته در دیدار با شهردار قم، با تأکید بر جایگاه منحصر به فرد این شهر گفته است: قم شهری متعلق به همه جهان اسلام است و جایگاهی دارد که هیچ شهری در کشور با آن قابل مقایسه نیست، از این رو دولت و شهرداری باید نگاه ویژهتری به توسعه این شهر داشته باشند.
آیتالله مکارم شیرازی تسریع در احداث فرودگاه قم را ضروری دانست و تصریح کرد: راهاندازی این فرودگاه ظرفیتهای تازهای را برای پیشرفت قم به همراه خواهد داشت.
این مرجع تقلید دو کانون بزرگ مذهبی شهر، حرم مطهر حضرت معصومه (س) و مسجد مقدس جمکران را سرمایههای بیبدیل قم عنوان کرد و بهرهگیری بیشتر از این ظرفیتها را موجب رشد فرهنگی و اقتصادی شهر دانست.
این دیدگاه نشان میدهد بخشی از مسیر رشد و رفاه در مشهد و قم از مسیر توسعه بینالمللی این شهرها بر پای مسئله زیارت و حرم امام رضا(ع) و حرم منور خواهر ایشان و همچنین مسجد مقدس جمکران میگذرد و ضروری است نسبت به تأمین زیرساختهای لازم که فرودگاه یکی از آنها میباشد اقدام گردد.
به گفته مدیران حرم مطهر حضرت معصومه(س) این آستان مقدس همواره در خط مقدم گفتوگوی تمدنها و ادیان قرار دارد و حرم مطهر بانوی کرامت، به عنوان یکی از مهمترین مراکز مذهبی جهان تشیع، علاوه بر جذب زائران شیعه از کشورهای مختلف، سالانه میزبان شمار قابل توجهی از گردشگران غیرمسلمان است که با هدف شناخت فرهنگ ایرانی و آموزههای دینی از این مکان بازدید میکنند.
تلاش مجموعه امور بینالملل آستانهای مقدس رضوی و حضرت معصومه(س) بر این است که حضور گردشگران در حرمهای مطهر تنها به بازدید ظاهری محدود نشود، بلکه فرصتی برای گفتوگو، شناخت متقابل و ترویج پیام صلح و معنویت باشد.
مشهدالرضا و قم اکنون نه تنها مقاصدی برای زیارت هستند بلکه میتوانند به مراکزی بینالمللی برای گفتوگوی ادیان، تبادلات فرهنگی و توسعه گردشگری معنوی در جهان اسلام تبدیل شوند؛ ظرفیتی که با مدیریت منسجم و زیرساختهای مناسب میتواند جایگاه این شهرها را در نقشه جهانی گردشگری دینی بیش از پیش ارتقاء دهد.
