معرفی یکی از علمای مدفون در حرم مطهر امام هشتم(ع)؛
«شیخ تقریب»؛ آرمیده در جوار امام رئوف
خبرگزاری رضوی ـ آزیتا ذکاء؛ ورود استعمار در قرن ۱۹ به جهان اسلام و اتفاقاتی که به تبع آن رخ داد، سبب به وجود آمدن جنبش بیداری اسلامی شد. اوج جنبش بیداری اسلامی در کشورمان به پیروزی انقلاب اسلامی انجامید. اختلافات تاریخی یکی از مهمترین دوگانه‌هایی بود که عمدتا توسط عوامل خارجی تشدید می‌شد که الحمدالله به برکت انقلاب اسلامی حل شد. در این مسیر چهره‌هایی نقش ماندگار داشتند که از مهمترین آن‌ها می‌توان به آیتالله محمد واعظ زاده خراسانی اشاره کرد. ایشان عمر خود را در راه رسیدن به این هدف صرف کرده و پرچم تقریب مذاهب را بالا نگه داشتند.
ششمین سالگرد درگذشت آیتالله محمد واعظ زاده خراسانی فرصتی حاصل شد تا این هفته در معرفی یکی از مشاهیر مدفون در حرم مطهر رضوی، گوشه‌ای از زندگی این عالم ربانی را به تصویر بکشیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
مردی از خاندان فضل و وعاظ
آیتالله محمد واعظ زاده خراسانی در سال ۱۳۰۴ شمسی در مشهدالرضا(ع) و در یک خانواده روحانی دیده به جهان گشود. خاندان وی حدود 200 سال از وعاظ نامی خراسان بوده‌اند و در مسیر وعظ و تدریس علوم به مسلمانان فعالیت داشته‌اند.
آیت‌ا... واعظ زاده خراسانی در کنار پدرش شیخ مهدی واعظ سال ۱۳۲۰ خورشیدی
کسب علم در محضر بزرگان
علمای بزرگ کشورمان همیشه در سه شهر نجف، قم و مشهد به تحصیل دروس دینی پرداخته‌اند. این عالم ربانی نیز با حضور در این سه حوزه از دروس اساتید بزرگی تلمذ کرده است. گام نخست تحصیل وی در حوزه علمیه به سال‌های 1318 الی 1321 برمی‌گردد که ایشان همراه پدر به شهر نجف‌اشرف عزیمت کرده و در آنجا ادبیات، مقدمات و سطوح ابتدایی فقه و اصول را فراگرفت. دوره دوم تحصیل آیتالله واعظ زاده خراسانی در زادگاهش مشهد رقم خورد. وی در حوزه علمیه مشهد تحصیلات حوزوی را تا سال 1328 در رشته‌های مختلف علوم اسلامی همچون نقلی و عقلی، معارف، سطوح عالی و بخش‌هایی از درس خارج فقه و اصول را نزد استادان آن حوزه همانند سیدیونس اردبیلی، شیخ هاشم قزوینی، شیخ مجتبی قزوینی، شیخ کاظم دامغانی و ... طی کرد.
11 سال تلاش برای همگرایی
نخستین دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی که از سوی رهبر معظم انقلاب منصوب شد، آیتﷲ محمد واعظ‌‌زاده خراسانی بود. ایشان که کنگره جهانی هزاره شیخ طوسی را در سال ۱۳۵۰ با شرکت علما و پیشوایان فرق مختلف اسلامی و تعدادی از مستشرقان برگزار کرد، پیشنهاد دهنده اصلی مجمع تقریب مذاهب اسلامی بود و ۱۱ سال دبیر کلی آن را بر عهده داشت. وی سرانجام در سال ۱۳۸۰ و در سن ۷۶ سالگی از دبیری این مجمع کناره‌گیری کرد.
کتاب ارزشمند «المعجم»
تألیف کتاب ارزشمند و فاخر «المعجم فی فقه لغة القرآن و سرّ بلاغته» گوشه‌ای از فعالیت علمی این عالم فرزانه بود. آیتالله واعظ زاده خراسانی در تألیف این کتاب توجه به تقریب مذاهب نیز داشته و از کتاب‌های علوم قرآنی، لغت و تفسیر دانشمندان شیعه و همه فرقه‌های اهل‌سنت استفاده کرده است و حتی اگر غیر مسلمانان مطلبی در زمینه علوم قرآن داشتند که قابل توجه بوده، به آن‌ها نیز مراجعه کرده است. جامعیت همراه با عدم تعصب خاص، وجه بین‌المللی و علمی به این کتاب داده است. با اینکه تبلیغ در مورد این کتاب کم بوده، ولی خوشبختانه توانسته جای خودش را میان اهل‌سنت و خارج از کشور باز کند. دانشگاه الازهر که بهترین دانشگاه اهل‌سنت شناخته می‌شود تاکنون کتابی به این عمق و وسعت درباره قرآن ندارد و این هم به برکات امام رضا(ع) است.
مروری بر زندگی آیتالله واعظ زاده خراسانی در کتاب شیخ تقریب
به منظور پاسداشت خدمات و فعالیت‌های آیتالله واعظ زاده خراسانی اثری با رویکرد معرفی این عالم فرزانه به طلاب و دانشجویان با عنوان «شیخ تقریب» به رشته تحریر درآمده است. امیر سلمانی رحیمی، نویسنده این کتاب در بخشی از این اثر، آیتالله محمد واعظ زاده خراسانی را استادی فرزانه، مجتهدی نواندیش، مورخی آشنا به زوایای پنهان تاریخ سراسر التهاب اسلام، قرآن‌پژوهی نوآور، جهان‌دیده‌ای دلسوز و درس آموخته‌ای از نسل عالمان مجاهد و بی‌ادعا خوانده است.
تغییر نام معبر بیهقی به آیتالله واعظ زاده خراسانی
از گذشته تاکنون رسم بر این بوده که سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد، برخی از معابر را به نام بزرگان و مفاخر خراسان نام‌گذاری کند و این موضوع از مهمترین ماموریت‌های این سازمان به عنوان متولی امور فرهنگی در مشهد به شمار می‌آید. این سازمان در اقدامی شایسته معبر بیهقی واقع در بلوار راه‌آهن را به دلیل تشابه اسمی با یک معبر دیگر به نام آیتالله محمد واعظ زاده خراسانی تغییر نام داد تا علاوه بر عملیاتی کردن اهداف سازمانی خود، این گذرگاه مهم را که به حرم مطهر رضوی منتهی می‌شود، به نام این شخصیت برجسته قرآنی نام‌گذاری کرد.
مدفون در رواق دارالعباده
عاقبت این عالم وارسته تقریب روز یکشنبه ۲۸ آذرماه سال ۱۳۹۵ در سن 91 سالگی در منزل خود در شهر مشهد درگذشت. پیکر وی پس از تشییع جنازه باشکوه با حضور قشرهای مختلف مردم، استادان دانشگاه، روحانیان و تعدادی از مسئولان استانی و کشوری در رواق دارالعباده به خاک سپرده شد.
ششمین سالگرد درگذشت آیتالله محمد واعظ زاده خراسانی فرصتی حاصل شد تا این هفته در معرفی یکی از مشاهیر مدفون در حرم مطهر رضوی، گوشه‌ای از زندگی این عالم ربانی را به تصویر بکشیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
مردی از خاندان فضل و وعاظ
آیتالله محمد واعظ زاده خراسانی در سال ۱۳۰۴ شمسی در مشهدالرضا(ع) و در یک خانواده روحانی دیده به جهان گشود. خاندان وی حدود 200 سال از وعاظ نامی خراسان بوده‌اند و در مسیر وعظ و تدریس علوم به مسلمانان فعالیت داشته‌اند.
آیت‌ا... واعظ زاده خراسانی در کنار پدرش شیخ مهدی واعظ سال ۱۳۲۰ خورشیدی
کسب علم در محضر بزرگان
علمای بزرگ کشورمان همیشه در سه شهر نجف، قم و مشهد به تحصیل دروس دینی پرداخته‌اند. این عالم ربانی نیز با حضور در این سه حوزه از دروس اساتید بزرگی تلمذ کرده است. گام نخست تحصیل وی در حوزه علمیه به سال‌های 1318 الی 1321 برمی‌گردد که ایشان همراه پدر به شهر نجف‌اشرف عزیمت کرده و در آنجا ادبیات، مقدمات و سطوح ابتدایی فقه و اصول را فراگرفت. دوره دوم تحصیل آیتالله واعظ زاده خراسانی در زادگاهش مشهد رقم خورد. وی در حوزه علمیه مشهد تحصیلات حوزوی را تا سال 1328 در رشته‌های مختلف علوم اسلامی همچون نقلی و عقلی، معارف، سطوح عالی و بخش‌هایی از درس خارج فقه و اصول را نزد استادان آن حوزه همانند سیدیونس اردبیلی، شیخ هاشم قزوینی، شیخ مجتبی قزوینی، شیخ کاظم دامغانی و ... طی کرد.
11 سال تلاش برای همگرایی
نخستین دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی که از سوی رهبر معظم انقلاب منصوب شد، آیتﷲ محمد واعظ‌‌زاده خراسانی بود. ایشان که کنگره جهانی هزاره شیخ طوسی را در سال ۱۳۵۰ با شرکت علما و پیشوایان فرق مختلف اسلامی و تعدادی از مستشرقان برگزار کرد، پیشنهاد دهنده اصلی مجمع تقریب مذاهب اسلامی بود و ۱۱ سال دبیر کلی آن را بر عهده داشت. وی سرانجام در سال ۱۳۸۰ و در سن ۷۶ سالگی از دبیری این مجمع کناره‌گیری کرد.
کتاب ارزشمند «المعجم»
تألیف کتاب ارزشمند و فاخر «المعجم فی فقه لغة القرآن و سرّ بلاغته» گوشه‌ای از فعالیت علمی این عالم فرزانه بود. آیتالله واعظ زاده خراسانی در تألیف این کتاب توجه به تقریب مذاهب نیز داشته و از کتاب‌های علوم قرآنی، لغت و تفسیر دانشمندان شیعه و همه فرقه‌های اهل‌سنت استفاده کرده است و حتی اگر غیر مسلمانان مطلبی در زمینه علوم قرآن داشتند که قابل توجه بوده، به آن‌ها نیز مراجعه کرده است. جامعیت همراه با عدم تعصب خاص، وجه بین‌المللی و علمی به این کتاب داده است. با اینکه تبلیغ در مورد این کتاب کم بوده، ولی خوشبختانه توانسته جای خودش را میان اهل‌سنت و خارج از کشور باز کند. دانشگاه الازهر که بهترین دانشگاه اهل‌سنت شناخته می‌شود تاکنون کتابی به این عمق و وسعت درباره قرآن ندارد و این هم به برکات امام رضا(ع) است.
مروری بر زندگی آیتالله واعظ زاده خراسانی در کتاب شیخ تقریب
به منظور پاسداشت خدمات و فعالیت‌های آیتالله واعظ زاده خراسانی اثری با رویکرد معرفی این عالم فرزانه به طلاب و دانشجویان با عنوان «شیخ تقریب» به رشته تحریر درآمده است. امیر سلمانی رحیمی، نویسنده این کتاب در بخشی از این اثر، آیتالله محمد واعظ زاده خراسانی را استادی فرزانه، مجتهدی نواندیش، مورخی آشنا به زوایای پنهان تاریخ سراسر التهاب اسلام، قرآن‌پژوهی نوآور، جهان‌دیده‌ای دلسوز و درس آموخته‌ای از نسل عالمان مجاهد و بی‌ادعا خوانده است.
تغییر نام معبر بیهقی به آیتالله واعظ زاده خراسانی
از گذشته تاکنون رسم بر این بوده که سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد، برخی از معابر را به نام بزرگان و مفاخر خراسان نام‌گذاری کند و این موضوع از مهمترین ماموریت‌های این سازمان به عنوان متولی امور فرهنگی در مشهد به شمار می‌آید. این سازمان در اقدامی شایسته معبر بیهقی واقع در بلوار راه‌آهن را به دلیل تشابه اسمی با یک معبر دیگر به نام آیتالله محمد واعظ زاده خراسانی تغییر نام داد تا علاوه بر عملیاتی کردن اهداف سازمانی خود، این گذرگاه مهم را که به حرم مطهر رضوی منتهی می‌شود، به نام این شخصیت برجسته قرآنی نام‌گذاری کرد.
مدفون در رواق دارالعباده
عاقبت این عالم وارسته تقریب روز یکشنبه ۲۸ آذرماه سال ۱۳۹۵ در سن 91 سالگی در منزل خود در شهر مشهد درگذشت. پیکر وی پس از تشییع جنازه باشکوه با حضور قشرهای مختلف مردم، استادان دانشگاه، روحانیان و تعدادی از مسئولان استانی و کشوری در رواق دارالعباده به خاک سپرده شد.
