امام هشتم در دوران جهل و گسترش شبهات، شبکه گسترده نشر معارف غنی اسلام را ایجاد کرده، با سلاح علم به جنگ با تفکرات انحرافی رفته و با استدلال، حقانیت و واقعیت معارف اسلامی را بازگو می کردند.

به گزارش خبرگزاری رضوی، حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع) هشتمین امام شیعیان از سلاله پاک رسول خدا و هشتمین جانشین پیامبر مکرم اسلام (ص) است و ایشان در سن ۳۵ سالگی عهده‌دار مسئولیت امامت و رهبری شیعیان شد؛ حیات هشتمین امام شیعیان مقارن بود با خلافت خلفای عباسی که سختی‌ها و رنج بسیاری را بر امام رضا (ع) روا داشتند و سرانجام مأمون عباسی ایشان را در سن ۵۵ سالگی به شهادت رساند.

یکی از القاب مشهور امام هشتم، «عالم آل محمد» است. این لقب نشانگر ظهور علم و دانش حضرت علی بن موسی‌الرضا (ع) است و همین یک لقب کافی است تا ما را نسبت به جایگاه علمی این امام همام در بین ائمه و بزرگان دینی آگاه کند؛ جلسات مناظره متعددی که امام رضا (ع) با دانشمندان بزرگ عصر خویش به‌ویژه علمای ادیان مختلف انجام دادند و در همه آنها با سربلندی تمام بیرون آمد گواهی بر این لقب است.

امام رضا (ع) الگوی علمی جهان اسلام

امام رضا (ع) از نظر علمی اثرگذار بودند و در حل مشکلات و دفع شبهاتی که متوجه آئین اسلام می‌شد تلاش زیادی داشته و توجه همگان را جلب کرده بودند، چون با سلاح علم به جنگ تفکرات انحرافی رفتند.

امام رضا (ع) با پیروان مکتب‌های الحادی و سران مکتب‌های الهی غیر اسلامی و فرقه‌های اسلامی غیر از مکتب اهل بیت (ع) مناظرات متعددی داشتند تا آن‌ها را به بطلان دیدگاه‌هایشان آگاه کرده و به سوی مکتب وحیانی و اسلام ناب محمدی هدایت کنند.

امام رضا (ع) شاگردان زیادی تربیت‌کرده و شبکه گسترده نشر معارف غنی اسلام را ایجاد کرده بودند، جایگاه ایشان به‌قدری تثبیت‌شده بود که حاکمان وقت تلاش می‌کردند اظهار ارادت به امام را داشته باشند تا مورد نفرت مردم قرار نگیرند.

پذیرش ولایتعهدی برای روشنگری بیشتر مردم

بنی عباس سعی می‌کردند چهره علمی امام رضا (ع) را خراب کنند و تلاش می‌کردند با تشکیل جلسات علمی و دعوت از پیروان ادیان و مکاتب و حتی دهریون که اعتقادی به چیزی ندارند، مقام علمی امام رضا (ع) را زیر سوال ببرد.

مأمون بارها در کاخ خود مجلس مناظره برپا ساخت و دانشمندان برجسته مذاهب مختلف را گردآورد و به بحث واداشت، امام رضا (ع) در تمامی این جلسات به روشنی و با قاطعیت بر همه حاضران غلبه می‌‏کردند و با هر کدام با برهان‌های خودشان بحث می‌کردند و با استدلال، حقانیت و واقعیت عقاید و معارف اسلامی را بازگو می‏‌فرمودند.

امام رضا (ع) برای مصلحت دین و جامعه، ولایتعهدی را پذیرفتند تا بتوانند در روشنگری مردم نسبت به دستگاه جور با اختیارات بیشتری وارد عمل شوند.

اصول تربیتی حاکم بر مناظرات فلسفی و کلامی امام رضا (ع) بر پایه عقل ورزی، استدلال منطقی، آزاداندیشی، تخصص علمی، آگاهی از علوم روز، تسلط بر زبان و گویش مخاطب، استناد به منابع معتبر، رعایت حدود عقلانی موضوع مناظره، انصاف و احترام متقابل بود.

امام رضا (ع) در روزگار کج فهمی‌ها، از عقل و خرد خویش بیش‌ترین بهره را برد و با تشکیل مناظرات عقلانی خردورزان را جذب و عده‌ای از آن‌ها را به راه اصلی و حجت ظاهری و امامت هدایت کرد.