شاهچراغ، چراغ روشنی بخش شیراز است

خبرگزاری رضوی- محیا ذوالفقاری؛ شروع ماه ذی القعده برای شیعیان نوید دهنده ماهی سرشار اتفاقات مبارک و زیبا است و شروع دهه کرامت که یازده روز نخست این ماه را در بر می گیرد؛ با جشن میلاد حضرت معصومه (س) آغاز، با میلاد امام زاده احمد بن موسی (ع)ادامه و با میلاد امام رضا (ع) پایان می یابد. پنجمین روز از دهه کرامت به میلاد و سالروز بزرگداشت حضرت احمد بن موسی کاظم (ع) یا همان شاهچراغ شیراز تعلق دارد.  
میر سید احمد، فرزند امام موسی کاظم (ع) کسی است که با نام شاه چراغ شناخته شده است. در رایات بیان شده است که مادر ایشان همسر امام موسی کاظم (ع) نیز از جمله پرهیزگارترین زنان در نگاه امام محسوب می شدند؛ تا آن جا که امام اسرار خود را نزد ایشان نگه می داشتند. در خصوص روز ولادت احمد بن موسی (ع) تاکنون تاریخی دقیقی در منابع و روایت ها یافت نشده است اما  دانشمندان و مورخان در حال انجام تحقیقات برای دست یافتن به تاریخ دقیق تولد شاه چراغ هستند اما در نتیجه این تحقیقات تاریخ دقیقی مشخص نشد بنابراین تصمیم بر این شد یک روز را برای بزرگداشت ایشان نا گذاری کنند و چه تاریخی مبارک تر از میان دهه کرامت یعنی در میان ولادت حضرت معصومه (س) و امام رضا (ع) و همین سه میلاد برای مبارک بودن دهه کرامت و ماه ذی القعده کافی است. 

چرا آرامگاه احمد بن موسی (ع) را شاهچراغ می نامند؟ 
شاید یکی از سوالات متداول برای همه ما این است که چرا آرامگاه احمد بن موسی (ع) را شاهچراغ می نامند؛ در روایت ها  و منابع دلیل این نامگذاری به این صورت بیان شده است که تا دوره عضدالدوله دیلمی شخصی به نام شاه چراغ وجود نداشت و هیچ کسی از محل دفن احمد بن موسی (ع) اطلاعی نداشت. آن چنان که در اطراف سنگ قبر ایشان خانه های متعدد ساخته شده بودند و روی مزار ایشان نیز سرشار از گل های زیبا شده بود. 
پیرزنی که در آن اطراف زندگی می کرد و شب های جمعه چراغی بسیار روشن را در بالای گل هایی که روی سنگ قبر شاه چراغ را پوشانیده بودند مشاهده می نمود و می دید که این چراغ تا صبح می درخشد. پیرزن تصمیم گرفت این امر را نزد امیر عضدالدوله دیلمی عنوان نماید زیرا احتمال می داد  این مکان مزار یکی از اولیای خدا یا مردان نیک خدا باشد. امیر برای اطمینان از گفته پیرزن به او قول داد که شب جمعه او به خانه اش می آید و بنا براین شد که با روشن شدن چراغ پیرزن امیر را از خواب بیدار نماید. آن شب نیز همانند شب های پیشین پیرزن نور چراغ را حتی به مراتب بیشتر از شب های قبل دید و در نتیجه با فریاد شاه را از خواب بیدار کرد و گفت: شاه چراغ زمانیکه امیر بیدار شد در حقیقت نوری که پیرزن از آن وصف می کرد را با چشمان خود دید و به سمت آن روشنایی حرکت کرد ولی وقتی به بالای آن رسید هیچ نوری وجود نداشت. با بازگشتن از آن مزار دوباره نور بیشتر و بیشتر می شد. در نهایت پس از بررسی، مزار فرزند امام موسی کاظم (ع) را در آنجا یافتند و امیر فرمان به ساخت آرامگاهی برای ایشان داد. امروز این مکان به یکی از مهمترین مکان های مقدس برای شیعیان تبدیل شده است و جملگی برای ایشان احترام ویژه ای قائل هستند. شاهچراغ امروز مکانی برای توسل و بخشش گناهان و ملجا برای درماندگان است و همچون حرم دیگر ائمه معصومین (ع) زیارت شاهچراغ از اهمیت ویژه ای برای شیعیان برخوردار است. 

شاهچراغ، یکی از مهمترین جاذب های گردشگری شیراز 
روایت های زیادی در خصوص دلیل سفر شاهچراغ به ایران وجود دارد اما گفته می شود ایشان به منظور کمک رسانی به برادر خود، امام رضا (ع)، به سمت خراسان در حال حرکت بودند اما زمانی که خبر شهادت خبر شهادت امام رضا (ع) به اظلاعشان می‌رسد، تصمیم می‌گیرند مدتی را به‌طور مخفیانه در منزل یاران خود در شیراز به سر ببرند. مأمون، قاتل امام رضا(ع) و حاکم حکومت عباسی، از این ماجرا خبردار می‌شود و دستور می‌دهد که ایشان  را به قتل برسانند. روایت دیگر این است که شاهچراغ از مدینه برای دیدار امام رضا (ع) به سمت ایران آمدند منتها از راه فارس حرکت کردند و به این شهر که می‌رسند نماینده حکومت عباسی و نماینده مأمون که از حرکت ایشان و برادرانش باخبر شده بود، از شیراز اجازه حرکتشان به سمت خراسان را نمی‌دهند و یکی از علل این است که شاید مأمون وجود این بزرگواران در کنار یکدیگر را مانع فعالیت خود و تهدید جدی حکومتش می‌دانست، بنابراین در شهر شیراز نامه توقف قافله احمد بن موسی (ع) به حاکم شهر رسید و حاکم فارس هم از عبور آن‌ها ممانعت کرد، بنابراین درگیری بین احمد بن موسی (ع) و یارانشان جنگی رخ می‌دهد و این ماجرا باعث شهادت ایشان می‌شود.
شاهچراغ پس از این ماجرا ها در شیراز به خاک سپرده می شوند و حال امروز شاهچراغ یا شاه چراغ آرامگاهی معروف و متبرک است که  به یکی از مهمترین نقاط دیدنی شیراز تبدیل شده است؛ این آرامگاه در سال ۱۳۲۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده. در میان دیدنی‌ های شیراز حرم حضرت شاهچراغ (ع) چون ستاره‌ای پرفروغ می‌درخشد؛ شاهچراغ همچنین به عنوان یکی از مهمترین مکان های گردشگری ایران محسوب می شود. این زیارتگاه علاوه بر معماری حیرت‌انگیز، با تزیینات فوق‌العاده زیبایی از کاشی‌کاری و آینه‌کاری، شاهکار بی‌نظیری مزین شده است؛ به‌طوری که بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی آن را به‌عنوان یکی از زیباترین مساجد و آرامگاه‌های ایران می‌شناسند.


معماری شاهچراغ
تاریخچه ساخت  بنای حرم حضرت شاهچراغ (ع) را به دوران عضدالدوله ديلمی از سلاطین آل بویه نسبت می‌دهند که به حدود سال‌های ۳۰۸ تا ۳۲۸ هجری شمسی برمی‌گردد و گفته می شود دوران حکومت این شاه، محل دفن حضرت شاهچراغ (ع) تنها یک تل خاک بود. در زمان اتابكان فارس که مصادف با سال‌های ۶۰۵ تا ۶۴۰ هجری شمسی است، امير مقرب‌الدين مسعود بدرالدين، وزير اتابک، ظاهر این حرم را آراست و یک بقعه و گنبد برای آن ساخت. ضمن اینکه ساخت یک رواق نیز به دستور اتابک انجام شد. ملکه تاشی خاتون، مادر شاه شیخ ابواسحاق اینجو، در اواخر دوره ایلخانی مصادف با ۷۲۳ هجری شمسی دستور ساخت بنایی چشمگیر و تزیین آن را داد که انجام این تغییرات پنج سال طول کشید. علاوه بر ساخت بارگاهی بسیار بزرگ با گنبدی بلند، بخش‌های مختلفی مانند مسجد، مدرسه، محل استراحت مسافران و بازار در اطراف آن احداث شد. ملکه تاشی خاتون، ملک میمند فارس و تعدادی از مغازه‌های بازار مجاور حرم را وقف این آستان کرد.
حال امروز حرم حضرت شاهچراغ (ع) دارای چهار صحن به نام‌های صحن امام جواد (ع)، صحن حضرت معصومه (ع)، صحن اصلی و صحن عتیق است. همچنین این حرم سه شبستان دارد که شامل دارالعباده، شبستان حضرت سید میر محمد (ع) و شبستان بزرگ امام خمینی (ره) که ضریح حضرت شاهچراغ (ع) در شبستان دارالعباده قرار دارد.